BuddhaSasana Home Page |
Vietnamese, with VU Times font |
KINH PHÁP CÚ Tác giả: Nārada
Mahāthera
|
Lưu ý: Ðọc với phông chữ VU Times (Viet-Pali Unicode) |
11. TUỔI GIÀ - JARĀ VAGGA Tìm ánh sáng
Tích chuyện Một hôm, cùng đi với bà Visākhā, vị đại thí chủ thời Ðức Phật, có vài thiếu phụ không biết, uống rượu say. Trong trạng thái say sưa ấy, các bà múa men và hát xướng kém kém lễ độ trước Ðức Thế Tôn. Dùng năng lực thần thông, Ðức Phật tạo cảnh tối tăm bao trùm các bà và đem các bà trở về lý trí. Bấy giờ Ðức Phật mới đọc câu kệ trên. Chú thích 1.- Thế gian này bị ngọn lửa tham dục thiêu đốt không ngừng, và luôn luôn bị màn vô minh bao trùm, bưng bít trong cảnh tối tăm. Vậy, còn trong thế gian ấy, người thiện trí phải tận lực cố gắng tìm ánh sáng của trí tuệ. Thể xác lộng lẫy này quả thật ô trược
Tích chuyện Một nhà sư trẻ tuổi đem lòng thương cô Sirimā, một gái giang hồ. Thình lình cô chết. Dầu nhà vua ra lệnh cho dân chúng nhìn thi hài cô, không ai màng liếc mắt đến. Ðức Phật chỉ cho các Tỳ-khưu xác chết sình thúi đáng ghê tởm ấy, và giảng về tánh ô trước của thể xác. Chú thích 1.- Không có gì tồn tại mà còn đẹp đẽ như trước. Ðời sống chấm dứt trong sự chết
Tích chuyện Thấy một sư cô run rẩy ngã chết, Ðức Phật giảng về bản chất vô thường của đời sống. Nhìn một đống xương thì có gì thích thú
Tích chuyện Nhiều vị Tỳ-khưu vào nghĩa địa hành thiền. Trước những thi hài mới chết, có lòng tham ái phát sanh. Ðức Phật đọc câu kệ trên để giảng dạy. Thể xác này gồm thịt và máu
Tích chuyện Một thiếu phụ xinh đẹp đã thọ lễ xuất gia Tỳ-khưu ni nhưng thiếu niềm tin. Sợ Ðức Phật có lời lẽ không tôn trọng, làm giảm giá trị sắc đẹp nên bà không đến hầu Ngài. Tuy nhiên, một ngày kia, cùng với những người khác, bà đến phòng giảng trong lúc Ðức Phật đang thuyết Pháp. Ðức Phật làm cho bà thấy một người đàn bà thật đẹp đang đứng quạt Ngài. Rồi Ngài làm cho hình ảnh ấy dần dần biến đổi, phản ảnh sự tàn phá của tuổi già và cái chết trên thể xác vô cùng đẹp đẽ một thời nào. Chơn lý bừng sáng trước mắt người thiếu phụ. Lúc bấy giờ Ðức Phật đọc câu kệ trên. Ðức hạnh chơn chánh không hư cũ
Tích chuyện Hoàng Hậu Mallikā là một tín nữ có tâm đạo nhiệt thành. Sau khi bà băng hà, Ðức Phật đến viếng hoàng cung và vua muốn biết hoàng hậu tái sanh đi đâu. Ðức Phật cho vua biết nơi tái sanh của hoàng hậu và, nhìn một chiếc long xa cũ kỹ, Ngài dạy những lời trên. Chú thích 1.- Giáo Pháp - dhamma, là chín trạng thái siêu thế: Bốn Ðạo, bốn Quả và Niết-bàn. 2.- Bậc Thiện Nhơn - những vị như chư Phật. Người học ít kém trí tuệ
Tích chuyện Một thầy Tỳ-khưu thường ăn nói không nhằm chỗ Ðức Phật dạy những lời trên khi đề cập đến thầy. Ái dục là người xây dựng cái nhà này
Tích chuyện Ðức Phật đọc câu kệ này liền sau khi thành đạt Ðạo Quả Vô Thượng. Chú thích 1.- Hai câu này, gọi là bài kệ phỉ lạc (udāna) đầu tiên, mà Ðức Phật đọc lên liền sau khi chứng ngộ đạo quả Vô Thượng, không thể tìm thấy nơi nào khác. Vì Ðại đức Ānanda đã nghe hai câu này chính từ miệng Ðức Phật đọc lên nên bài kệ được sắp trong kinh Pháp Cú. Ở đây, Ðức Phật xác nhận cuộc đi thênh thang bất định trong nhiều kiếp sống quá khứ đầy đau khổ, một sự kiện hiển nhiên chứng minh có nhiều kiếp tái sanh. Ngài phải đi bất định, và do đó, phải chịu khổ đau, phải thênh thang mãi cho đến ngày tìm ra được người kiến trúc sư đã xây dựng cái nhà này, tức thể xác này. Trong kiếp cuối cùng, giữa khung cảnh cô đơn tịch mịch của rừng thiêng, lúc đi sâu vào công trình thiền định mà Ngài đã dày công trau giồi từ xa xôi trong quá khứ, trải qua cuộc hành trình bất định, Ngài khám phá ra anh thợ cất nhà hằng mong mỏi muốn biết. Anh thợ này không ở ngoài, mà ở sâu kín bên trong Ngài. Ðó là ái dục, sự tự tạo, một thành phần tinh thần luôn luôn ngủ ngầm bên trong tất cả mọi người. Ái dục xuất phát bằng cách nào thì không thể biết. Cái gì ta tạo ra, ta có thể tiêu diệt. Tìm ra anh thợ cất nhà tức tận diệt ái dục, trong lúc đắc quả A-La-Hán, mà trong bài kệ này, ý nghĩa bao hàm trong thành ngữ chấm dứt ái dục. Mè rui, hay cái sườn nhà, của căn nhà tự tạo này là những ô nhiễm như tham, sân, si, ngã mạn, tà kiến, hoài nghi, hôn trầm, phóng dật, vô tàm, vô úy. Cây đòn dông chịu đựng cái sườn là vô minh, căn nguyên xuất phát của mọi dục vọng. Phá vỡ cây đòn dông vô minh bằng trí tuệ tức là làm sập căn nhà. Sườn và đòn dông là vật liệu mà anh thợ dùng để cất nhà, cái nhà không đáng cho ta ham muốn. Vậy, khi hết vật liệu xây cất, tức nhiên anh thợ không còn dựng nhà được nữa. Khi cái nhà đã bị phá tan tành thì cái tâm, mà trong tích chuyện, không được đề cập đến, đã thành đạt trạng thái vô lậu, vô sanh, bất diệt, là Niết-bàn. Tất cả cái gì còn tại thế đều phải bị bỏ lại phía sau và chỉ có trạng thái siêu thế, Niết-bàn, sẽ tồn tại. Người không tiến bộ - vật chất và tinh thần - sẽ ăn năn hối hận
Tích chuyện Con một nhà triệu phú kết hợp với bạn bè xấu xa hư hỏng, phung phí hết cả tài sản sự nghiệp và trở thành nghèo đói khốn cùng. Ðề cập đến số phần bất hạnh của anh, Ðức Phật dạy những lời trên. -ooOoo- Ðầu
trang | Mục
lục | 01 | 02
| 03 | 04 | 05
| 06 | 07 | 08
| 09 | 10 | |
Chân thành cám ơn Tỳ kheo Minh Tịnh, Tỳ kheo Thiện Minh, và
Bác Phạm Kim Khánh
đã gửi tặng bản vi tính và các tư liệu cần thiết để thực hiện ấn bản Internet
này (Bình Anson, 01-2004).
last updated: 08-01-2004