Lúc ấy, Phật ở gần thành Vương-xá, trong tinh xá Trúc Lâm. Đại đức
Mục-kiền-liên một hôm mang bát vào thành khất thực, vừa đến cửa thành
thì gặp 500 ngạ quỷ cũng từ ngoài đi vào thành.
Đám ngạ quỷ ấy gặp tôn giả Mục-kiền-liên thì mừng rỡ, bạch với ngài
rằng: “Xin tôn giả mở lòng từ bi thương xót nhớ lấy tên chúng tôi, đến
nói với những thân quyến của chúng tôi rằng: Vì chúng tôi chẳng làm việc
thiện, chẳng hay bố thí, nên nay phải đọa làm thân ngạ quỷ đói khát. Xin
tôn giả lại vì chúng tôi nhận lấy tiền bạc nơi những thân quyến ấy mà
thiết lễ cúng dường Phật với chư tăng. Nếu như tiền bạc chẳng đủ, xin
tôn giả mở lòng quyên góp thêm của bá tánh cho đầy đủ lễ cúng, chú
nguyện cho chúng tôi được thoát khỏi thân ngạ quỷ này.”
Tôn giả Mục-kiền-liên thương xót những ngạ quỷ khốn khổ ấy, liền nhận
lời cầu thỉnh. Ngài lại hỏi: “Các ngươi ngày trước đã tạo những ác
nghiệp gì mà chịu khổ báo như thế này?”
Các ngạ quỷ đồng thanh đáp rằng: “Chúng tôi ngày trước đều là con nhà
trưởng giả trong thành Vương-xá. Vì kiêu căng, ngã mạn, sống phóng túng
buông thả, chẳng tin nơi Tam bảo, chẳng thích việc bố thí, làm phước
thiện. Mỗi khi thấy có các thầy sa-môn đi khất thực trong thành, đã
không thí cúng, còn ngăn cản những người khác không cho thí cúng, khiến
các vị chẳng còn đường sống. Thường nói với bá tánh trong thành rằng:
“Nếu thí cho các ông ấy, ngày sau các ông ấy lại đến nữa, chẳng biết bao
giờ mới đủ.” Do những nghiệp duyên như vậy, nên khi mạng chung thảy đều
đọa sinh làm loài ngạ quỷ, thọ khổ não không cùng.’
Ngài Mục-kiền-liên liền bảo chư ngạ quỷ rằng: “Ta sẽ vì các ngươi mà lo
việc thiết lễ cúng dường. Đến lúc đó, các ngươi nên tự đến dự lễ.”
Đám ngạ quỷ thưa rằng: “Chúng tôi do tội nghiệp nặng nề, dẫu nay mang
thân hình ngạ quỷ, nhưng thân thể như cây đuốc cháy, bụng như hòn núi
lớn, cổ họng nhỏ như cây kim, tóc dài che phủ khắp mình, cả người lúc
nào cũng bị lửa dữ thiêu đốt, bốn phương cầu tìm đồ ăn thức uống rốt
cùng đều chẳng bao giờ tìm được, dẫu có các món ngon vật lạ bày ra trước
mắt, tự nhiên cũng hóa thành máu huyết nhơ nhớp chẳng thể ăn được. Như
vậy làm sao mà có thể đến dự hội được?”
Khi ấy, ngài Mục-kiền-liên vì các ngạ quỷ ấy đến nói với những người
quyến thuộc. Những người này nghe vậy đều buồn thương áo não, cùng nhau
hợp sức lo việc thiết lễ cúng dường.
Ngài Mục-kiền-liên sau đó mới nhập định, muốn tìm xem các ngạ quỷ hiện
nay đang ở nơi đâu. Ngài quán sát khắp cùng thế giới, lại quán sát cả
đến những cõi miền trên, miền dưới, chẳng nơi nào tìm thấy.
Thấy việc lạ kỳ, ngài Mục-kiền-liên liền tìm đến chỗ Phật thưa hỏi:
“Bạch Thế Tôn! Con nay vì một nhóm 500 ngạ quỷ, quyên góp của người thân
thuộc cùng bá tánh để lo việc thiết hội cúng dường tạo phước, cầu cho họ
thoát thân ngạ quỷ. Giờ đây nhập định quán sát khắp cùng thế giới chẳng
nơi nào nhìn thấy các ngạ quỷ ấy, chẳng biết giờ đây họ đọa lạc đến chốn
nào?”
Phật nói: “Những ngạ quỷ ấy trôi dạt theo gió nghiệp lực, không phải sức
của hàng thanh văn các ngươi nhìn thấy được. Tuy nhiên, những ngạ quỷ ấy
mong nhờ việc thiết hội cúng dường, tội cũ tất nhiên trừ diệt. Khi ấy ta
có thể khiến họ đến chỗ hội cúng.”
Ngài Mục-kiền-liên vì các ngạ quỷ thiết hội cúng dường Phật và chư tăng.
Phật dùng thần lực khiến cho chư ngạ quỷ hiện đến nơi thiết hội, lại
khiến cho hết thảy nhân dân trong thành đều nhìn thấy rõ hình trạng xấu
xí, ghê tởm của các ngạ quỷ ấy. Nhìn thấy như vậy rồi, rất nhiều người
lìa bỏ lòng tham lam, sân hận, lánh sợ đường sinh tử, có người đắc quả
Tu-đà-hoàn, có người đắc quả Tư-đà-hàm, có người đắc quả A-na-hàm, có
người đắc quả A-La-hán, lại có nhiều người phát tâm cầu quả Phật
Bích-chi, cũng có người phát tâm cầu quả vô thượng Bồ-đề.
Đức Thế Tôn lại vì các ngạ quỷ ấy mà thuyết pháp, trong tâm họ liền tự
lìa bỏ hết tham lam, sân hận, khởi lòng tin tưởng sâu vững nơi Tam bảo.
Ngay trong đêm đó tất cả đều mạng chung, sinh lên cõi trời Đao-lỵ.
Các vị thiên tử mới thác sinh này liền tự suy nghĩ rằng: “Không biết
chúng ta đã tạo nghiệp lành gì mà được sinh lên cõi trời này?” Liền tự
quán sát, nhớ biết nhân duyên nhờ có tôn giả Mục-kiền-liên thiết hội
cúng dường Phật và chư tăng nên các vị được sinh lên cõi trời. Khi ấy,
tất cả đều nghĩ rằng: “Nay chúng ta nên đến tạ ơn ngài.”
Nghĩ như vậy rồi liền từ cõi trời hiện xuống, hào quang quanh thân, mang
theo các thứ anh lạc, hương hoa cõi trời, cùng đến cúng dường Phật và
tôn giả Mục-kiền-liên. Cúng dường xong, cùng ngồi nơi chỗ Phật mà nghe
thuyết pháp, tâm ý khai mở rồi thảy đều có chỗ đắc hoạch đạo quả, cùng
lễ Phật rồi quay về cõi trời.
Phật bảo tôn giả Mục-kiền-liên: “Năm trăm vị thiên tử này chính là năm
trăm ngạ quỷ ngày trước đó.”
Các vị tỳ-kheo nghe Phật thuyết nhân duyên này xong thảy đều vui mừng
tin nhận.