Lúc ấy, Phật ở thành Xá-vệ, trong vườn Kỳ thọ Cấp Cô Độc. Hoàng hậu của
vua Ba-tư-nặc là phu nhân Mạt-lỵ vừa hạ sinh một công chúa, dung mạo cực
kỳ xấu xí. Thân thể thô kệch, da thịt xù xì, đầu tóc cứng nhắc, bờm xờm
như đuôi ngựa.
Vua Ba-tư-nặc nhìn thấy con như vậy thì không vui chút nào, liền dặn nội
thị phải thận trọng giữ kín, không được để cho người ngoài nhìn thấy
hoặc hay biết chuyện này. Vua lại nghĩ rằng: “Con bé ấy tuy hình dung
xấu xí, nhưng dù sao cũng là do phu nhân Mạt-lỵ sinh ra.” Liền dặn người
phải chăm sóc nuôi dưỡng cẩn thận.
Khi công chúa lớn lên, đến tuổi gã chồng, vua lo buồn suy nghĩ, chẳng
biết làm sao, vì công chúa xấu quá. Liền gọi một vị đại thần đến, dặn
kín rằng: “Ngươi hãy vì ta mà đi tìm cho công chúa một người chồng. Nên
tìm người nào trước đây thuộc dòng hào tộc, nhưng gia thế nay đã suy
sụp, túng thiếu bần hàn thì mới thích hợp.”
Đại thần vâng lệnh, tìm khắp nơi, được một người trước đây vốn con nhà
hào tộc danh gia, nhưng hiện tại bần cùng đói khổ. Liền đưa đến bái kiến
vua.
Vua liền đưa người ấy vào chỗ kín đáo, đuổi hết kẻ hầu chung quanh ra,
rồi mới bảo rằng: “Ta nghe nhà ngươi vốn dòng hào tộc, giờ đây túng
thiếu bần cùng. Vậy ta sẽ chu cấp các thứ tài vật trân bảo cho ngươi,
khiến cho được giàu có như xưa. Nay ta có một đứa con gái, diện mạo cực
kỳ xấu xí, mong ngươi hãy thuận ý ta, nhận nó làm vợ.”
Người bần cùng ấy liền quỳ tâu lên vua rằng: “Xin theo lời dạy của vua.
Dù vua có bảo tôi lấy chó làm vợ, tôi cũng không dám trái ý, huống hồ
công chúa vốn thật do phu nhân Mạt-lỵ sinh ra.”
Vua liền mang công chúa gã cho người ấy. Rồi ban cho nhà cửa cao rộng,
dặn người chồng phải thường xuyên đóng chặt cửa nhà, nếu có đi ra ngoài
thì phải khóa lại, chẳng cho người ngoài ra vào, sợ nhìn thấy công chúa
xấu xí. Về phần công chúa cũng phải giữ kỹ trong nhà chẳng cho đi ra bên
ngoài. Vua nói với phò mã rằng: “Con ta xấu lắm, chẳng nên để cho người
ngoài trông thấy.”
Vua ban cho rất nhiều tài vật, trân bảo, lại phong cho phò mã làm đại
thần.
Qua một thời gian, vị đại thần ấy trở nên giàu có, thường giao du đi lại
với các nhà hào tộc, phú gia. Ngày kia có lễ hội lớn, hết thảy mọi người
đều đến dự. Người nào cũng đưa vợ đến để cùng vui chơi.
Những người dự hội khi ấy thấy vị đại thần ấy dự hội một mình, không có
vợ cùng đi, liền sinh nghi ngờ, hỏi nhau rằng: “Người ấy không đưa vợ
đến đây, hoặc giả là vợ anh ta đẹp quá, không muốn cho ai nhìn thấy,
hoặc là xấu xí cùng cực, chẳng muốn để lộ ra?” Bàn qua nói lại, chẳng ai
biết được thực hư thế nào, liền cùng nhau lập kế tìm hiểu.
Cả bọn luân phiên chuốc rượu cho người ấy đến say mèm, nằm lăn ra đất.
Xong, họ cử ra năm người đi đến nhà người ấy mà xem cho biết sự thật.
Khi ấy, công chúa xấu xí ở nhà trong lòng phiền não, tự hối trách mà suy
nghĩ rằng: “Ta xưa đã tạo ác nghiệp gì mà nay phải thọ khổ thế này? Hình
dung xấu xí khiến cho chồng chẳng dám cho ra bên ngoài, phải thường ở
trong phòng kín, chẳng được giao tiếp cùng ai cả.”
Rồi lại nghĩ rằng: “Nay có Phật ở đời, thường lấy tâm từ bi mà quán sát
hết thảy chúng sanh, cứu độ cho những ai khổ nạn.” Nghĩ vậy rồi liền quỳ
xuống mà vọng bái đức Thế Tôn, nguyện được ngài thương tưởng mà hiện đến
giáo hóa cho. Lòng cô chân thành, chí tâm cầu thỉnh, nên Phật biết tâm
nguyện của cô liền hiện đến.
Thoạt tiên, đức Thế Tôn hiện cho cô thấy đỉnh đầu của ngài. Cô nhìn thấy
rồi trong lòng vui sướng, hân hoan, sinh lòng tin phục sâu vững. Bỗng
nhiên tóc trên đầu cô hóa ra mềm mại, óng mượt, xinh đẹp vô cùng.
Dần dần, Phật hiện cả toàn thân cho cô chiêm ngưỡng. Khi cô nhìn thấy
toàn thân Phật rồi, lòng cô vui mừng khôn xiết, trong tâm hoan hỷ, thanh
thản nhẹ nhàng, bao nhiêu lo buồn, sầu khổ đều mất hết. Bỗng nhiên thân
hình cô hóa ra đoan chánh, mỹ miều, dáng vẻ xinh đẹp như tiên giáng thế.
Khi ấy, Phật hiện hào quang sắc vàng rực rỡ quanh thân cho cô thấy, cô
liền sinh lòng kính tín, khát ngưỡng. Phật vì cô mà thuyết pháp Tứ diệu
đế cho nghe, ngay khi ấy cô liền đắc quả Tu-đà-hoàn. Thuyết pháp xong,
Phật trở về tinh xá Kỳ Hoàn.
Bấy giờ, năm người do nhóm trưởng giả nơi lễ hội cử đến cũng vừa tới
nơi. Họ giả vờ gọi cửa bảo là đem tin của ông đại thần về. Công chúa cho
người mở cửa mời vào. Nhìn thấy công chúa rồi, bọn họ tâm thần mê mẩn,
đều khen là chưa từng được thấy ai xinh đẹp đến thế. Họ bảo nhau: “Thảo
nào ông ta không dám đưa vợ đến nơi lễ hội.” Rồi họ trở về chỗ lễ hội mà
loan tin ấy với mọi người. Được thỏa mãn rồi, ai nấy đều giải tán.
Ông đại thần tỉnh rượu, tự tìm về nhà. Ông thấy một người con gái xinh
đẹp tuyệt thế ở trong nhà mình thì hết sức kinh ngạc, liền lên tiếng
hỏi: “Nàng là ai? Vì sao lại đến đây?” Công chúa đáp: “Em là vợ của
chàng đây mà.” Rồi cô đem hết mọi sự thuật lại cho chồng nghe. Kể xong,
cô lại nói: “Xin chàng vì em đến tâu với phụ vương, xin cho em gặp mặt.”
Người chồng nhận lời, vào cung xin gặp vua Ba-tư-nặc.
Khi gặp vua rồi, người nói: “Công chúa muốn gặp đại vương.” Vua đáp:
“Chớ nói điều ấy. Ngươi chỉ nên canh chừng cửa nẻo cho nghiêm nhặt, đừng
để nó đi ra bên ngoài.” Người chồng nói: “Sao lại như vậy được? Công
chúa bây giờ nhờ oai đức của Phật, đã thay hình đổi dạng xinh đẹp như
tiên nga, chẳng còn xấu xí như trước nữa.”
Vua nghe rồi chưa tin là thật, liền truyền xa giá đến thăm con gái ngay
khi ấy. Gặp con rồi, thấy quả thật như lời người chồng nói, trong lòng
vua vừa mừng vui, lại vừa nghi ngại. Vua liền truyền quân chuẩn bị xa
giá, cùng với công chúa đi đến chỗ Phật.
Đến nơi, vua lễ bái Phật rồi quỳ xuống bạch rằng: “Bạch Thế Tôn! Không
biết công chúa trước đây tạo nghiệp thiện ác như thế nào, mà nay tuy
sinh vào hoàng tộc lại phải thọ thân xấu xí? Xin đức Thế Tôn từ bi dạy
cho được biết.”
Phật bảo: “Ngươi hãy chú tâm lắng nghe, ta sẽ vì ngươi mà phân biệt
giảng nói. Về thuở quá khứ cách đây đã vô số kiếp, xứ Ba-la-nại có vị
trưởng giả giàu có vô cùng. Trưởng giả ấy thường thỉnh một vị Phật
Bích-chi đến nhà cúng dường, lễ bái. Phật Bích-chi ấy dung mạo cực kỳ
xấu xí, thân thể thô kệch khó coi.
Ông trưởng giả có người con gái nhỏ, thấy Phật Bích-chi dung mạo xấu xí
thì sinh lòng khinh miệt, dùng những lời nặng nề, thô bỉ mà xúc phạm.
Vị Phật Bích-chi ấy vẫn cứ đến thọ nhận sự cúng dường của ông trưởng giả
rất lâu. Đến khi ngài sắp nhập Niết-bàn, mới dùng thần thông bay lên hư
không, hiện đủ mười tám phép biến hóa, đi đứng nằm ngồi trên không
trung, tự tại không ngăn ngại, khiến cho cả nhà ông trưởng giả ấy đều
được chứng kiến. Xong rồi, ngài mới từ trên hư không mà hạ xuống nơi nhà
ông trưởng giả.
Ông trưởng giả thấy vậy thì vui mừng, hoan hỷ lắm. Riêng cô con gái tự
sinh lòng hổ thẹn, hối trách, liền quỳ xuống trước Phật Bích-chi mà chí
thành cầu xin sám hối.”
Phật lại dạy rằng: “Cô con gái nhà trưởng giả, thuở ấy khinh miệt, xúc
phạm vị Phật Bích-chi, ngày nay thọ thân làm công chúa xấu xí đó. Tuy
nhiên, nhờ phước đức cúng dường, nên thường được sinh vào nhà quyền quý,
giàu sang, chẳng chịu sự khổ đói thiếu. Lại nhờ biết chí thành sám hối
lỗi lầm, nên nay được gặp ta cứu cho thoát khổ.”
Bấy giờ, vua Ba-tư-nặc và quần thần, chúng dân, nghe Phật thuyết nhân
duyên nghiệp báo của vị công chúa xấu xí ấy rồi, tâm ý liền khai mở, có
người đắc quả Tu-đà-hoàn, có người đắc quả Tư-đà-hàm, có người đắc quả
A-na-hàm, có người đắc quả A-La-hán, lại có nhiều người phát tâm cầu quả
Phật Bích-chi, cũng có người phát tâm cầu quả vô thượng Bồ-đề.
Các vị tỳ-kheo nghe Phật thuyết nhân duyên này xong thảy đều vui mừng
tin nhận.
Trang chủ
Xem Mục lục 
Viên Hiếu Thành 
Nhàm chán 
