Trải qua nhiều thế kỷ, gia đình vẫn là một cấu trúc đặc biệt độc lập
trong mọi xã hội, với vai trò gia trưởng của người cha, hay người mẹ
theo phong tục ở một vài xứ Theo một quan niệm xưa kia, người ta xem con
cái như là vật sở hữu của cha mẹ, vì chúng được sinh ra bởi sự mang nặng
đẻ đau và hy sinh của người mẹ, được nuôi dưỡng bởi sự khó nhọc vất vả
của người cha.
Về phương diện thể chất, những người làm cha và mẹ có một thể chất khỏe
mạnh hơn, nhiều kinh nghiệm sống hơn con cái; vì lẽ đó, đương nhiên họ
giữ quyền quyết định mọi việc trong gia đình.
Nhưng về phương diện tâm linh thì chưa hẳn cha mẹ đã là tuyệt đối cao cả
hơn con cái. Tất cả chúng sinh đều là những thực thể bình đẳng trong vũ
trụ. Hơn nữa, về mặt tâm linh thì cha mẹ không có quyền sở hữu con cái,
thậm chí cũng không được xem là những người tạo ra con cái. Sự ra đời
của một con người là sự kết hợp của rất nhiều yếu tố, mà trong đó cha mẹ
chỉ là những yếu tố biểu hiện rõ nét nhất. Ngoài ra còn có những yếu tố
ẩn tàng nhưng không kém phần quan trọng, chẳng hạn như những điều kiện
nhân duyên, nghiệp quả... dẫn đến sự ra đời trong kiếp sống này của một
chúng sinh nào đó.
Vì thế, với một nhận thức toàn diện và chính xác hơn thì người ta không
xem con cái là “thuộc quyền sở hữu” của cha mẹ. Nếu cha mẹ thực sự có
giữ quyền quyết định một số vấn đề quan trọng liên quan đến con cái, thì
điều đó phải là xuất phát từ tình thương yêu vô bờ bến mà họ dành cho
con cái, cũng như trách nhiệm thiêng liêng là mang lại cuộc sống tốt đẹp
và hạnh phúc cho tất cả đứa con mà mình đã sinh ra.
Cho nên, những bậc cha mẹ mẫu mực thường không có một thái độ áp chế của
kẻ bề trên hoặc ghét bỏ đối với con cái. Họ luôn giữ một thái độ bình
thản ôn hòa đối với con cái, và đôi khi cũng cần thiết phải che giấu đi
sự thương yêu nồng nhiệt trong lòng mình để sự giáo dục con cái được tốt
đẹp hơn. Ngoài lòng thương yêu, họ còn nhận biết là mình có bổn phận
phải nuôi dưỡng chăm nom con cái thật tốt, cũng như cha mẹ họ trước đây
đã làm với họ.
Thái độ yêu thương và trân trọng đối với con cái thường chỉ có được khi
các bậc cha mẹ luôn nhận thức được rằng, là “Tất cả chúng sinh đều bình
đẳng như nhau.”
Những cuộc soi kiếp của ông Cayce cho biết rằng mối liên hệ giữa cha mẹ
và con cái không phải do sự ngẫu nhiên tình cờ. Những sợi dây liên hệ
quan trọng này đã có sẵn từ những kiếp trước giữa người con với người mẹ
hay người cha, thường là theo chiều hướng tốt đẹp, quyến luyến với nhau.
Trong những trường hợp rất hiếm khi sự liên hệ này có chiều hướng rất
xấu, chẳng hạn như một mối oan khiên nặng nề nào đó đã cuốn hút những
chúng sinh này đến với nhau trong một gia đình để cùng nhau “thanh toán”
món nợ cũ, thì tình trạng gia đình khi ấy sẽ trở thành một hoàn cảnh
thích hợp để những nghiệp quả chín muồi sớm kết thành quả báo.
Những hồ sơ Cayce cho biết rằng duyên nghiệp của một đứa con đối với
người cha có thể theo một chiều hướng khác với người mẹ, hoặc ngược lại.
Điều này giải thích vì sao có những trường hợp mà con cái có khuynh
hướng dửng dưng hoặc lạnh nhạt với người cha hoặc người mẹ, trong khi
vẫn có được tình cảm tốt đẹp đối với người kia.
Những trường hợp dưới đây chỉ cho ta thấy một cách đặc biệt nhiều mối
liên hệ khác nhau giữa cha mẹ và con cái. Hai mẹ con người kia có một
tình mẫu tử rất khắn khít và họ đã từng có quan hệ mẹ con trong một kiếp
trước. Hai cha con người kia cũng có một tình phụ tử nồng nàn và trong
một kiếp trước họ đã là hai anh em trong một gia đình. Một người mẹ
không hợp tính với con gái của bà và được biết là họ đã từng có nhiều
hiềm khích với nhau trong kiếp trước. Giữa một người con gái kia với
người mẹ của cô ấy chỉ có một sự dửng dưng lạnh nhạt và cuộc soi kiếp
cho biết rằng kiếp trước hai người là chị em ruột nhưng lại có một mối
bất hòa rất sâu sắc, thường xung đột cãi vả lẫn nhau và vẫn chưa bao giờ
hòa thuận trở lại. Hai cha con người kia kiếp trước đã từng là hai vợ
chồng. Một người mẹ và cô con gái thường xung đột lẫn nhau và được biết
rằng trong kiếp trước họ từng là hai bạn gái cùng tranh nhau một người
đàn ông. Trong hai mẹ con người kia, người con trai hay lấn át người mẹ
và được biết là trong kiếp trước họ từng là hai cha con, với mối liên hệ
gia đình trái ngược lại.
Những trường hợp đó chỉ ra rằng sự hấp dẫn của con cái đến với cha mẹ có
thể do tác động của rất nhiều yếu tố khác nhau. Những yếu tố đó phần
nhiều đều không nhìn thấy được bằng mắt thường.
Những hồ sơ Cayce giúp ta có được những tài liệu để suy gẫm, nhưng không
có đầy đủ chi tiết để ta có thể diễn dịch ra thành những định luật hay
nguyên tắc nhất định. Tuy nhiên, có vẻ như theo luật hấp dẫn trong tự
nhiên thì những người đồng thanh khí và giống nhau về tâm tình, tánh
chất thường có khuynh hướng đến gần nhau hơn, do đó rất dễ sinh ra trong
cùng một gia đình. Nhưng đồng thời, do tác động của luật nhân quả, những
kẻ thù oán nhau và có “nợ nần” với nhau cũng có khuynh hướng đến gần
nhau. Điều này cũng tương tự như khi một người nuôi lòng oán hận ai đó
thì lúc nào trong tâm trí anh ta cũng luôn lởn vởn hình bóng của người
kia.
Một thí dụ điển hình là trường hợp đứa trẻ kia được ông Cayce soi kiếp
khi mới lên năm tuổi. Cuộc soi kiếp cho biết những cá tính nổi bật của
đứa trẻ này là thói ích kỷ, sự thờ ơ lãnh đạm với người khác và ngoan cố
không chịu phục thiện khi có lỗi. Nhưng nó có những năng khiếu tiềm tàng
của một nhà khảo cứu khoa học. Trong một kiếp trước, nó từng là một nhà
nghiên cứu về khả năng sử dụng hơi nước để tạo ra năng lượng. Trong một
kiếp trước đó, nó từng là một chuyên viên hóa học chế tạo các loại chất
nổ; trong kiếp trước nữa nó là một chuyên viên ngành cơ khí; và đi lùi
về quá khứ thêm một kiếp nữa, nó là một kỹ sư điện khí ở châu Atlantide.
Bốn kiếp sống với sự hoạt động tích cực trong các ngành khoa học thực
dụng đã làm cho đương sự phát triển những khả năng đặc biệt, nhưng lại
quá thiên về giá trị của khoa học vật chất mà khinh rẻ giá trị của tình
thương và sự hòa hợp nhất tâm linh giữa muôn loài. Bởi đó, nó sinh ra
sẵn có một thái độ thản nhiên lạnh lùng đối với mọi người chung quanh.
Cuộc soi kiếp còn cho biết rằng đứa trẻ ấy sẽ thành công vẻ vang trong
kiếp này nếu nó theo đuổi ngành kỹ thuật điện khí hay cơ khí. Lời tiên
tri đã tỏ ra hoàn toàn đúng. Đứa trẻ ấy bây giờ đã trở thành một kỹ sư
điện khí rất giỏi và những điểm chính trong tánh tình của anh ta đều
giống như cuộc soi kiếp đã tiết lộ, tuy rằng đã có một vài sự thay đổi
tốt hơn nhờ ảnh hưởng của hoàn cảnh gia đình trong kiếp sống hiện tại.
Nếu xét theo luật tương ứng thì những người có tâm tính giống nhau sẽ có
khuynh hướng đến gần nhau, nhưng trong trường hợp này thì đứa trẻ đã
không sinh ra trong một gia đình khoa học có tri thức tương ứng, chẳng
hạn như với một người cha là kỹ sư và người mẹ là giáo sư đại học. Trái
lại, nó đã thực sự sinh ra trong một gia đình gồm toàn những người nuôi
lý tưởng vị tha, không xem trọng những giá trị vật chất. Người cha đứa
bé có óc tín ngưỡng tôn giáo và thích những hoạt động từ thiện xã hội;
người mẹ tuy kém năng lực xã giao nhưng cũng có khuynh hướng hoạt động
từ thiện xã hội do ảnh hưởng của người cha. Người anh cả của đứa trẻ
cũng là một người có lý tưởng vị tha và hoạt động chính của anh ta là
giúp đỡ kẻ khác.
Xét về bề ngoài, thì sự ra đời của một đứa trẻ như thế trong gia đình
này là có phần nghịch lý. Tuy nhiên, chính những sự tương phản này lại
có một tác dụng vô cùng tích cực. Chính nhờ sinh trong một gia đình có
lý tưởng vị tha giúp đời mà đứa trẻ này đã có cơ hội phát triển tình
thương và đức tính vị tha trong tâm tính của nó. Nhờ có dịp tiếp xúc
thường xuyên trong gia đình với những người nuôi lý tưởng phụng sự kẻ
khác nên tâm tính của đứa trẻ đã được chuyển hóa theo chiều hướng tích
cực hơn. Óc thực tế và khoa học của đứa trẻ thường ảnh hưởng đến những
người khác trong gia đình một cách lành mạnh, và lý tưởng vị tha của họ
hằng ngày luôn nhắc nhở cho nó biết rằng ngoài những giá trị vật chất
của cuộc đời còn có những giá trị đạo đức tâm linh cao cả hơn. Tuy rằng
kinh nghiệm đó không đưa đến một sự thay đổi hoàn toàn cá tính căn bản
của đứa trẻ là óc khoa học thực dụng, nhưng cũng đã ảnh hưởng tích cực
đến con người của nó và làm cho nó giảm bớt sự ích kỷ khô khan cũng như
trở nên cởi mở hồn nhiên hơn về mặt giao tế xã hội.
Như thế, hoàn cảnh đầu thai dường như có quan hệ đến nhiều yếu tố phức
tạp chứ không chỉ đơn thuần tuân theo một vài nguyên tắc mà người ta
thường nhắc đến. Những tài liệu hồ sơ Cayce cho thấy rằng sự tái sinh
của một tâm thức dường như cũng có ít nhiều sự tự do chọn lựa hoàn cảnh
và gia đình trong một số trường hợp, nhưng trong hầu hết các trường hợp
khác thì điều đó phụ thuộc vào các điều kiện nhân duyên và nghiệp quả là
chính.
Có một vài bằng chứng cho thấy rằng đối với những tâm thức nào có trình
độ tâm linh cao, nghĩa là đã qua sự dày công tu dưỡng, thì khả năng tự
do chọn lựa ấy càng được gia tăng, còn đối với những người bình thường
thì hầu như khả năng ấy rất hạn chế.
Thật không dễ gì hiểu được những lý do khiến cho một người sinh ra trong
một căn nhà ổ chuột tối tăm với cha mẹ bần cùng khốn khó, hoặc với một
thể xác yếu đuối bệnh tật và những hoàn cảnh bất lợi khác; trong khi một
người khác lại sinh ra trong một gia đình giàu có sung túc hoặc quyền
thế hơn người. Nhìn thoáng qua sự việc thì dường như chỉ là những sự
tình cờ may rủi; nhưng nếu xét theo luật nhân quả thì có thể thấy rằng
tất cả những điều ấy đều có những nguyên do sâu xa của nó.
Một điểm lý thú khác được tìm thấy trong những tập hồ sơ Cayce là ảnh
hưởng quan trọng của người mẹ trong suốt thời gian đứa trẻ còn nằm trong
bụng mẹ. Những cuộc soi kiếp thường khuyên các bà mẹ đang mang thai hãy
thận trọng giữ gìn tránh những tư tưởng xấu và cố gắng rèn luyện, nuôi
dưỡng những tư tưởng cao thượng, vị tha trong suốt thời kỳ thai nghén,
vì những tư tưởng của người mẹ ảnh hưởng rất lớn đến bào thai và quyết
định một phần nào tâm tính của đứa con về sau này.
Dưới đây là một đoạn vấn đáp trong tập hồ sơ Cayce về vấn đề này:
Hỏi: Tôi đang mang thai, tôi nên có một thái độ tinh thần như thế nào
trong những tháng sắp tới?
Đáp: Điều đó tùy thuộc vào sự mong muốn của bà đối với đứa con sau này.
Nếu bà muốn con bà là một nghệ sĩ hay nhạc sĩ, bà hãy dành nhiều thời
gian suy nghĩ và tiếp xúc với âm nhạc, nghệ thuật. Nếu bà muốn con bà sẽ
giỏi về máy móc, kỹ thuật, bà hãy nghĩ nhiều đến những điều ấy. Bà đừng
tưởng rằng những điều ấy không có ảnh hưởng gì!
Đây là một điều mà các bà mẹ đều nên biết: tâm trạng của người mẹ trong
khi thai nghén có ảnh hưởng rất nhiều đến tánh tình của đứa trẻ sau này.
Tóm lại, sự ra đời của một con người không phải là một sự tình cờ, và
việc một đứa trẻ lọt lòng mẹ chào đời không phải là một điều giản dị như
nhiều người lầm tưởng. Mối quan hệ giữa các bậc cha mẹ với con cái rõ
ràng là rất đa dạng và phức tạp, luôn bắt nguồn từ những liên hệ sâu xa
trong quá khứ và cần được xác lập trên nền tảng của những mục đích tinh
thần cao quý hơn là những giá trị vật chất thô thiển nhìn thấy được.