a. Kiến thức chung

Phát ban là tên gọi chỉ chung cho hiện tượng nổi lên từng mảng da ngứa đỏ trên cơ thể, có thể xuất hiện ở bất cứ nơi nào. Phát ban có thể là triệu chứng ban đầu của một số bệnh, nhưng nguyên nhân thông thường hơn là do khi cơ thể tiếp xúc và có dị ứng với một chất nào đó, hoặc do thức ăn, chất phụ gia trong chế biến thức ăn, hoặc dùng thuốc. Sự thay đổi đột ngột của thời tiết đôi khi cũng là nguyên nhân gây phát ban ở một số người. Một số người còn có thể có hiện tượng này khi đầu óc quá căng thẳng, trong khi nhiều người khác bị phát ban khi da bị cào xướt hoặc tiếp xúc với nhiệt độ cao. Đôi khi có những trường hợp phát ban lại chẳng có nguyên nhân nào rõ ràng cả. Bạn có thể xác định hiện tượng này khi những vùng da ngứa đỏ nổi lên rồi “di chuyển” nhiều nơi. Chúng lặn mất đi ở một nơi để rồi nổi lên ở một nơi khác ngay sau đó.

Thường thì triệu chứng này có gây khó chịu nhưng vô hại, chúng sẽ tự khỏi đi sau một thời gian ngắn. Nếu nguyên nhân là do thức ăn, các vết đỏ và ngứa này sẽ nổi lên ngay chỉ chừng vài phút sau khi ăn phải loại thức ăn đó. Nguyên nhân cũng có thể là một thứ thuốc nhuộm bạn mới tiếp xúc, hoặc một chất phụ gia nào đó trong thực phẩm.

Nếu sau khi phát ban có kèm theo bất cứ một triệu chứng lạ nào khác, cần khám bác sĩ ngay. Các triệu chứng nguy hiểm có thể thường gặp là khó thở, chảy mũi nước, tái nhợt, toát mồ hôi nhưng cơ thể lạnh hoặc chóng mặt. Nếu có một trong các triệu chứng nguy hiểm này, nên đưa người bệnh đến thẳng bệnh viện gần nhất.

Nếu là phát ban do dị ứng thì cách chữa trị tốt nhất là tìm ra nguyên nhân dị ứng đó và tránh xa nó về sau.

b. Những điều nên làm

– Nếu bạn đang theo đuổi một trong những chương trình rèn luyện thân thể, hoặc các hoạt động thể thao, nên tạm ngưng vài ba ngày kể từ sau khi bị phát ban.

– Không làm việc nặng nhọc và giữ cho nhiệt độ trong phòng đừng nóng quá, cũng không quan tâm một cách quá khích đến việc gì trong thời gian này, như xem bóng đá chẳng hạn.

– Không tắm nước nóng hoặc tắm vòi sen.

– Ngưng dùng bất cứ loại thuốc nào mà bạn đang dùng. Nếu là thuốc do bác sĩ kê toa, cần hỏi ý kiến bác sĩ ngay trước khi tiếp tục dùng thuốc.

– Cố gắng nhớ lại những gì bạn đã ăn và uống trong 3 hoặc 4 giờ trước đó. Ngưng dùng tất cả những thức ăn uống này. Nếu bạn ghi nhận thường xuyên những thức ăn uống của mình, bạn có thể sẽ phát hiện được nguyên nhân gây phát ban.

– Không uống cà phê, rượu, bia... Các loại thức uống này làm cho triệu chứng này trở nên nặng nề hơn.

– Thay quần áo nhẹ, thoáng mát. Tránh những cọ xát vào da vì có thể làm tăng thêm khả năng phát ban.

– Tắm nước mát hoặc có thể pha hơi ấm.

– Đắp khăn lạnh lên những vùng da đang nổi đỏ và ngứa.