Bài này của phái Đàm-vô-đức-bộ, ngài Đàm-đế soạn năm 254 theo Dương
lịch.
Trước hết, người xin thọ cụ túc giới đứng trước chư tăng mà thưa thỉnh
hòa thượng rằng:
Kính bạch đại đức, xin một lòng thương tưởng đến tôi. Tôi tên là ... ...
xin thỉnh đại đức làm hòa thượng. Xin đại đức vì tôi làm hòa thượng, tôi
nhờ nương theo đại đức mà có thể thọ giới cụ túc. Xin đại đức lấy lòng
từ bi thương xót tôi.
Thưa thỉnh như vậy ba lần. Như vị thầy nhận lời, sẽ nói là: “Tốt lắm,
tôi nhận lời.”
Khi ấy, chúng tăng cho người muốn thọ giới lui ra, đến một chỗ chỉ có
thể nhìn thấy nhưng không nghe được nơi giới đàn. Vị giới sư sẽ thưa hỏi
trước đại chúng rằng:
Bạch chư đại đức, trong các vị đây, xin hỏi ai có thể vì đệ tử này mà
nhận làm giáo thọ sư hay chăng?
Vị tỳ-kheo nào trong đại chúng nhận làm giáo thọ sẽ bước ra trả lời:
“Tôi có thể nhận làm.”
Khi ấy, vị giới sư liền thưa trước chúng rằng :
Kính bạch chư đại đức tăng! Đệ tử đây tên là ...(tên người xin thọ giới)
... theo hòa thượng ...(tên vị hòa thượng đã nhận thỉnh) ... cầu thọ cụ
túc giới. nếu chư tăng thấy đây là lúc thích hợp và ưng thuận, thì đại
đức ... (tên vị đã nhận làm giáo thọ) sẽ làm giáo thọ.
Nếu đại chúng yên lặng tức là đã ưng thuận. Vị giáo thọ liền đến chỗ
người xin thọ giới mà hỏi rằng:
Đây là ba tấm y an-đà-hội, uất-đa-la-tăng, tăng-già-lê, đây là bình bát.
Những thứ này có phải là của ông hay chăng?
Người thọ giới đáp: “Thưa, đúng là của tôi.”
Vị giáo thọ dạy tiếp:
Ông nên nghe cho rõ đây. Giờ là lúc phải chí thành, lúc phải nói lên sự
thật. Nay ta hỏi con, điều nào đúng thật, phải thưa là đúng thật, như có
gì không thật, phải thưa là không thật.
Sau đó, vị giáo thọ lần lượt hỏi người xin thọ giới về các già nạn.
Ông có phạm vào biên tội không?
Ông có quan hệ không đúng đắn với tỳ-kheo ni không?
Ông có vì dụng ý xấu mà muốn xuất gia không?
Trước đây ông có theo ngoại đạo, xin thọ giới rồi trở lại theo ngoại
đạo, nay đến xin thọ giới nữa hay không?
Ông có phải người đã thiến dương vật không?
Ông có phạm các tội giết cha, giết mẹ, giết A-la-hán, phá hòa hợp
tăng... hay không?
Ông có phải hạng bán nam bán nữ không?
Ông tên là gì?
Hòa thượng của ông tên là gì?
Ông đã đủ hai mươi tuổi hay chưa?
Cha mẹ có đồng ý cho ông xuất gia hay không?
Ông có phải là người còn đang làm việc công, hoặc đang thiếu nợ hay
không?
Ông có mắc các chứng bệnh nan y, bệnh tâm thần hay không?...
Người thọ giới phải lần lượt trả lời thông suốt từng câu hỏi trên. Nếu
vướng phải một trong các vấn đề ấy thì không thể cho thọ giới. Thầy giáo
thọ lại nói tiếp:
Những điều ta đã hỏi ông đây, chúng tăng rồi cũng sẽ hỏi lại như vậy.
Ông lại phải như thật mà đáp không được sai khác.
Sau khi hỏi xong, thầy giáo thọ trở lại chỗ giới đàn, đứng thẳng người
thưa với đại chúng rằng:
Kính bạch chư đại đức tăng! Đệ tử tên ... ... theo hòa thượng ... ...
cầu thọ cụ túc giới. Nếu như đã phải lúc thích hợp, chư tăng đều ưng
thuận, tôi vừa đến hỏi xong về các già nạn, xin cho phép đệ tử ấy vào
đây để đại chúng xem xét.
Như đại chúng không có ai lên tiếng, tức là đã ưng thuận, thầy giáo thọ
liền lớn tiếng gọi người xin thọ giới: “Hãy vào đây.”
Khi người xin thọ giới đã vào đến, liền dạy đưa y bát cho vị giới sư,
rồi làm lễ hết thảy chúng tăng. Sau đó, đến trước vị giới sư mà cầu thọ
giới như thế này:
Kính bạch chư đại đức tăng! Tôi theo hòa thượng ... ... cầu thọ cụ túc
giới. Nay xin chúng tăng thuận cho tôi được thọ cụ túc giới, hòa thượng
là ... ... Xin chúng tăng từ bi thương xót cho tôi được thọ giới.
Cầu xin như vậy đủ ba lần. Vị giới sư liền đứng ra thưa với đại chúng
rằng:
Kính bạch chư đại đức tăng. Đệ tử tên ... ... đây theo hòa thượng ...
... cầu thọ cụ túc giới. Nay đối trước chúng tăng xin được thuận cho thọ
cụ túc giới, hòa thượng là ... ... Nếu như đã phải lúc thích hợp, chư
tăng đều ưng thuận, tôi xin hỏi đệ tử ... ... về các sự ngăn trở việc
xuất gia.
Sau khi thưa trước đại chúng như vậy rồi, liền nói với người xin thọ
giới rằng:
Ông nên nghe cho rõ đây. Giờ là lúc phải chí thành, lúc phải nói lên sự
thật. Nay ta hỏi ông, điều nào đúng thật, phải nói là đúng thật, như có
gì không thật, phải nói là không thật.
Sau đó, vị giới sư lập lại các câu hỏi mà thầy giáo thọ đã hỏi lúc nãy.
Người xin thọ giới phải như thật trả lời thông suốt.
Nếu trả lời không có gì trở ngại, vị giới sư liền thưa trước đại chúng
rằng:
Kính bạch chư đại đức tăng. Đệ tử tên ... ... đây theo hòa thượng ...
... cầu thọ cụ túc giới, nay xin với chúng tăng cho được thọ cụ túc
giới, hòa thượng là ... ... Đệ tử tên ... ... tự nói là trong sạch,
không có các sự ngăn trở việc xuất gia, đã đủ hai mươi tuổi, y bát đầy
đủ. Nay xin chúng tăng cho đệ tử này thọ cụ túc giới. Trong chư đại đức
tăng, vị nào ưng thuận xin lặng yên chấp nhận, vị nào không ưng thuận
xin tùy tiện nói ra.
Vị giới sư lập lại như vậy đến ba lần. Nếu trong chúng tăng không có ai
phản đối, tức là đã chuẩn thuận cho việc thọ cụ túc giới. Mọi việc cứ y
theo như vậy tiến hành.
Vị giới sư nói tiếp với người xin thọ giới:
Ông hãy lắng nghe đây. Đức Như Lai Vô sở trước Chánh đẳng giác đã dạy
bốn pháp ba-la-di. Nếu tỳ-kheo nào phạm vào thì không được nhận là
tỳ-kheo nữa, không phải hàng đệ tử Phật. Ông hãy nghe cho rõ các pháp
ấy.
1. Không được phạm vào sự dâm dục, làm chuyện không trong sạch. Nếu
tỳ-kheo không giữ hạnh trong sạch, làm chuyện dâm dục, thậm chí với loài
súc sanh, không còn là sa-môn, không phải là đệ tử Phật nữa. Như gạch đá
đã bể nát ra, không thể nào hợp lại được nữa. Ông thọ giới này trọn đời
không được phạm vào, có thể giữ được hay không?
Người thọ giới đáp: “Thưa, được.”
2. Không được trộm cắp, cho dù là những món cỏ lá nhỏ nhặt. Nếu tỳ-kheo
trộm lấy của người khác, hoặc chỉ bảo, sai khiến người khác trộm lấy, tự
mình chặt phá, hoặc sai bảo người khác chặt phá, hoặc chôn giấu, hoặc
làm thay đổi màu sắc để cho đồ vật ấy trở thành của mình, không còn là
sa-môn, không phải đệ tử Phật nữa. Như người đã bị cắt đứt đầu, không
thể sống lại được. Ông thọ giới này trọn đời không được phạm vào, có thể
giữ được hay không?
Người thọ giới đáp: “Thưa, được.”
3. Không được cố ý đoạn dứt sanh mạng của bất cứ chúng sanh nào, cho đến
loài nhỏ nhoi như sâu kiến cũng vậy. Nếu tỳ-kheo tự tay đoạn dứt sanh
mạng của người, hoặc cầm dao bén đưa cho người khác, bảo người khác là
nên chết, khen ngợi, khuyến khích sự chết, dùng thuốc độc, hoặc phá
thai, hoặc thư ếm, nguyền rủa người ta cho chết, dù tự mình làm hoặc chỉ
bảo sai khiến người khác làm đều không còn được xem là sa-môn, là đệ tử
Phật nữa. Như cây đa-la, trong ruột cây đã bị cắt đứt thì không thể sống
được nữa. Ông thọ giới này trọn đời không được phạm vào, có thể giữ được
hay không?
Người thọ giới đáp: “Thưa, được.”
4. Không được nói lời gian dối, sai sự thật, cho đến dù là lời nói chơi
để đùa vui cũng không được. Nếu tỳ-kheo không chân thật, tự mình không
có mà xưng là đã chứng đắc pháp cao thượng, được định, được Bốn không
định, đắc quả Tu-đà-hoàn, Tư-đà-hàm, A-na-hàm hoặc A-la-hán, lại nói có
trời, rồng... đến cúng dường cho mình, như vậy không phải là sa-môn,
không phải là đệ tử Phật nữa. Như cây kim may bị sứt mất đít kim, chẳng
thể dùng lại được nữa. Ông thọ giới này trọn đời không được phạm vào, có
thể giữ được hay không?
Người thọ giới đáp: “Thưa, được.”
Sau đó, sư Yết-ma dạy cho bốn điều để tỳ-kheo suốt đời nương theo, gọi
là Tứ y pháp:
1. Người xuất gia trọn đời chỉ mặc y phục may từ những vải vụn đã bỏ đi
mà chắp lại. Ông có thể giữ được không?
Người thọ giới đáp: “Thưa, được.”
Tuy nhiên, nếu có ai cúng dường y phục mang nhuộm cho xấu đi thì có thể
dùng được.
2. Người xuất gia trọn đời chỉ đi khất thực mà ăn. Ông có thể giữ được
không?
Người thọ giới đáp: “Thưa, được.”
Tuy nhiên, nếu có những dịp đặc biệt như chúng tăng cử đi thọ thực, thí
chủ mang đến cúng dường, các ngày mùng 8, rằm, mùng một, hoặc thức ăn
thường dùng của chúng tăng, hoặc thí chủ thỉnh đến cúng dường, có thể
thọ nhận.
3. Người xuất gia trọn đời chỉ ngủ dưới gốc cây. Ông có thể giữ được
không?
Người thọ giới đáp: “Thưa, được.”
Tuy nhiên, nếu có ai cúng dường phòng riêng, phòng nhỏ, nhà đá, nhà hai
phòng... thì có thể thọ nhận.
4. Người xuất gia trọn đời chỉ dùng những món đắng, hôi mà làm thuốc khi
có bệnh. Ông có thể giữ được không?
Người thọ giới đáp: “Thưa, được.”
Tuy nhiên, nếu có ai cúng dường sữa, dầu, sữa tươi, mật... thì có thể
thọ nhận.
Cuối cùng, vị Yết-ma tuyên bố trước đại chúng rằng:
“Như vậy, ông đã được thọ cụ túc giới rồi, pháp yết-ma thọ giới như vậy
đã thành tựu, được tốt đẹp, có hòa thượng, a-xà-lê đúng theo phép tắc,
có chúng tăng chứng minh đầy đủ. Ông nên khéo thọ nhận giáo pháp, nên
khuyến hóa việc làm phước, tu sửa tháp Phật, cúng dường chúng tăng. Hòa
thượng và thầy giáo thọ dạy ông những gì đều đúng theo giáo pháp, phải
một lòng vâng theo, không được trái lời... Hãy siêng năng học hỏi, tham
thiền, tụng kinh, chuyên cần cầu phương tiện, ở trong pháp Phật được
chứng đắc các quả vị Tu-đà-hoàn, Tư-đà-hàm, A-na-hàm, A-la-hán. Việc
phát tâm xuất gia ban đầu của ông có như thế mới không uổng phí, được
quả báo không cùng tận. Như có điều chi chưa hiểu, hãy thưa hỏi hòa
thượng và thầy giáo thọ.”
(Nghi thức thọ Đại giới của tỳ-kheo đến đây là hoàn tất. Nên cho người
thọ giới lui ra.)