Lúc ấy, Duy-ma-cật nói với các vị Bồ Tát rằng: “Các vị nhân giả! Thế nào
là Bồ Tát vào pháp môn Chẳng phân hai? Xin các ngài tùy ý nói ra.
Trong Pháp hội có một vị Bồ Tát tên là Pháp Tự Tại, nói rằng: “Các nhân
giả! Sinh với diệt là hai. Các pháp xưa vốn chẳng sinh, nay tất nhiên
chẳng diệt. Được pháp nhẫn vô sinh ấy là vào pháp môn Chẳng phân hai.”
Bồ Tát Đức Thủ nói: “Ta với vật của ta là hai. Nhân có cái ta nên có vật
của ta. Nếu không có cái ta, ắt chẳng có cái gọi là vật của ta. Đó là
vào pháp môn Chẳng phân hai.”
Bồ Tát Bất Huyễn nói: “Thọ với chẳng thọ là hai. Nếu chẳng thọ pháp, ắt
chẳng đắc pháp. Vì không có đắc nên cũng không có giữ, không có bỏ,
không có tạo tác, không có hành động. Đó là vào pháp môn Chẳng phân
hai.”
Bồ Tát Đức Đỉnh nói: “Dơ nhớp với trong sạch là hai. Khi thấy được tánh
thật của dơ nhớp, ắt không có tướng trong sạch, bèn thuận theo tướng
diệt. Đó là vào pháp môn Chẳng phân hai.”
Bồ Tát Thiện Tú nói: “Hành động với ý niệm là hai. Nếu chẳng có động, ắt
không có niệm. Không niệm, tức là không phân biệt. Thông đạt lẽ ấy tức
là vào pháp môn Chẳng phân hai.”
Bồ Tát Thiện Nhãn nói: “Một tướng với không tướng là hai. Nếu ai biết
rằng một tướng tức là không tướng, cũng chẳng chấp lấy không tướng, thì
vào nơi bình đẳng. Đó là vào pháp môn Chẳng phân hai.”
Bồ Tát Diệu Tý nói: “Tâm Bồ Tát với tâm Thanh văn là hai. Khi quán tướng
của tâm vốn không, chỉ như ảo hóa, thì không có tâm Bồ Tát, không có tâm
Thanh văn. Đó là vào pháp môn Chẳng phân hai.”
Bồ Tát Phất Sa nói: “Thiện với bất thiện là hai. Nếu chẳng khởi các điều
thiện, bất thiện, vào được chỗ không tướng và thông đạt, đó là vào pháp
môn Chẳng phân hai.”
Bồ Tát Sư Tử nói: “Tội với phước là hai. Nếu thấu đạt tánh của tội, thời
tội với phước không khác. Dùng trí huệ kim cang soi rõ tướng ấy, không
có buộc trói, không có cởi mở, đó là vào pháp môn Chẳng phân hai.”
Bồ Tát Sư Tử Ý nói: “Phiền não với không phiền não là hai. Nếu đạt đến
chỗ các pháp đều bình đẳng, ắt chẳng sinh khởi những tư tưởng có phiền
não hay không có phiền não. Chẳng chấp trước tướng, cũng chẳng trụ nơi
không tướng. Đó là vào pháp môn Chẳng phân hai.”
Bồ Tát Tịnh Giải nói: “Hữu vi với vô vi là hai. Nếu lìa khỏi tất cả tính
đếm thì tâm như hư không. Nhờ trí huệ thanh tịnh, nên không có chi trở
ngại. Đó là vào pháp môn Chẳng phân hai.”
Bồ Tát Na-la-diên nói: “Thế gian với xuất thế gian là hai. Tánh của thế
gian là không, như vậy là xuất thế gian. Trong đó chẳng có vào, chẳng có
ra, chẳng có sự đầy tràn, chẳng có sự lìa tan. Đó là vào pháp môn Chẳng
phân hai.”
Bồ Tát Thiện Ý nói: “Sinh tử với Niết-bàn là hai. Nếu thấy tánh sinh tử,
ắt không có sinh tử, không có buộc, không có mở, chẳng có sinh khởi,
chẳng có diệt mất. Hiểu được như vậy là vào pháp môn Chẳng phân hai.”
Bồ Tát Hiện Kiến nói: “Dứt với không dứt là hai. Nhưng xét cho đến cùng
các pháp thì dứt cũng như không dứt đều là tướng không dứt. Tướng không
dứt tức là không. Đã là không, tất không có các tướng dứt hay không dứt.
Thấu nhập như vậy là vào pháp môn Chẳng phân hai.”
Bồ Tát Phổ Thủ nói: “Ngã với vô ngã là hai. Cái ngã còn không thể nắm
bắt, làm sao có thể nắm bắt cái vô ngã? Nếu thấy được tánh thật của ngã
thì chẳng còn phát khởi cái tư tưởng phân hai. Đó là vào pháp môn Chẳng
phân hai.”
Bồ Tát Điện Thiên nói: “Sáng suốt với mê lầm là hai. Tánh thật của mê
lầm chính là sáng suốt. Cái sáng suốt cũng không thể nắm giữ, lìa khỏi
sự tính đếm. Đối với lẽ ấy, lòng bình đẳng chẳng phân hai. Đó là vào
pháp môn Chẳng phân hai.”
Bồ Tát Hỷ Kiến nói: “Sắc với không là hai. Sắc tức là không, chẳng phải
sắc diệt mới là không, mà tánh của sắc tự nó là không. Thọ, tưởng, hành,
thức lại cũng như vậy.
“Thức với không là hai. Thức tức là không, chẳng phải thức diệt mới là
không, mà tánh của thức tự nó là không. Trong chỗ này có thể thông đạt
là vào pháp môn Chẳng phân hai.”
Bồ Tát Minh Tướng nói: “Bốn đại khác nhau với không là hai. Tánh của bốn
đại tức là tánh của không. Như khoảng trước và khoảng sau là không, cố
nhiên khoảng giữa cũng là không. Có thể hiểu được tánh của các đại là
như vậy, đó là vào pháp môn Chẳng phân hai.”
Bồ Tát Diệu Ý nói: “Mắt với hình sắc là hai. Nếu hiểu được tánh thật của
mắt, đối với hình sắc chẳng khởi tham trước, chẳng khởi giận hờn, chẳng
khởi si mê, đó gọi là tịch diệt.
“Cũng vậy, tai với âm thanh, mũi với mùi hương, lưỡi với vị nếm, thân
với cảm xúc, ý với các pháp đều là hai. Nếu hiểu được tánh thật của ý,
đối với các pháp chẳng khởi tham trước, chẳng khởi giận hờn, chẳng khởi
si mê, đó gọi là tịch diệt. Trụ yên ở lẽ này là vào pháp môn Chẳng phân
hai.”
Bồ Tát Vô Tận Ý nói: “Bố thí với hồi hướng quả Phật là hai. Tánh của bố
thí tức là tánh của việc hồi hướng quả Phật.
“Cũng vậy, trì giới, nhẫn nhục, tinh tấn, thiền định, trí huệ và hồi
hướng quả Phật là hai. Tánh của trí huệ tức là tánh của hồi hướng quả
Phật. Trong chỗ này thể nhập được một tướng duy nhất tức là vào pháp môn
Chẳng phân hai.”
Bồ Tát Thâm Huệ nói: “Phân biệt các môn giải thoát: không, vô tướng, vô
tác là hai. Không tức là vô tướng. Vô tướng tức là vô tác. Nếu thật là
không, vô tướng, vô tác thì không có tâm, ý, thức. Vào một môn giải
thoát tức là vào ba môn giải thoát. Đó là vào pháp môn Chẳng phân hai.”
Bồ Tát Tịch Căn nói: “Phân biệt Tam bảo: Phật, Pháp, Tăng là hai. Phật
tức là Pháp. Pháp tức là Tăng. Tam bảo đều là tướng vô vi, bình đẳng như
hư không. Tất cả các pháp lại cũng như vậy. Nếu có thể làm theo như thế
tức là vào pháp môn Chẳng phân hai.”
Bồ Tát Tâm Vô Ngại nói: “Thân với sự diệt mất của thân là hai. Thân tức
là sự diệt mất của thân. Tại sao vậy? Người thấy tướng thật của thân,
chẳng thấy có thân, cũng chẳng thấy có sự diệt mất của thân. Thân và sự
diệt mất của thân không phải là hai, không có phân biệt. Đối với lẽ ấy
mà chẳng kinh hãi, chẳng sợ sệt, đó là vào pháp môn Chẳng phân hai.”
Bồ Tát Thượng Thiện nói: “Phân biệt nghiệp lành của thân, miệng, ý là
hai. Ba nghiệp đều là tướng không tạo tác. Tướng không tạo tác của thân
tức là tướng không tạo tác của miệng. Tướng không tạo tác của miệng tức
là tướng không tạo tác của ý. Đây là tướng không tạo tác của ba nghiệp,
tức là tướng không tạo tác của tất cả các pháp. Nếu có thể tùy theo cái
trí huệ không tạo tác như thế, đó là vào pháp môn Chẳng phân hai.”
Bồ Tát Phước Điền nói: “Phân biệt phước hành, tội hành với bất động hành
là hai. Tánh thật của ba hành ấy là không. Đã là không thì không có
phước hành, không có tội hành, không có bất động hành. Chẳng khởi lên ba
hành ấy tức là vào pháp môn Chẳng phân hai.”
Bồ Tát Hoa Nghiêm nói: “Do theo cái ta mà khởi ra hai pháp, đó là hai.
Thấy được tướng thật của cái ta, chẳng khởi ra hai pháp. Nếu chẳng trụ
nơi hai pháp, thì không có cái thức, sự nhận biết. Không có chỗ nhận
biết, đó là vào pháp môn Chẳng phân hai.”
Bồ Tát Đức Tạng nói: “Tướng có chỗ được là hai. Nếu không có chỗ được
thì không có giữ lấy hoặc bỏ đi. Không giữ, không bỏ, đó là vào pháp môn
Chẳng phân hai.”
Bồ Tát Nguyệt Thượng nói: “Tối với sáng là hai. Không tối, không sáng
thì chẳng khởi ra hai pháp. Tại sao vậy? Như khi nhập định Diệt thọ
tưởng thì không có tối, không có sáng. Tướng của tất cả các pháp lại
cũng như vậy. Đắc nhập lẽ ấy một cách bình đẳng là vào pháp môn Chẳng
phân hai.”
Bồ Tát Bảo Ấn Thủ nói: “Ưa thích Niết-bàn, chẳng thích thế gian là hai.
Nếu mình chẳng ưa thích Niết-bàn, chẳng chán bỏ thế gian thì chẳng phân
hai. Tại sao vậy? Nếu có buộc thì có mở. Nếu vốn không trói buộc, ai cần
cởi mở? Không buộc, không mở, tất không thích, không chán. Đó là vào
pháp môn Chẳng phân hai.”
Bồ Tát Châu Đỉnh Vương nói: “Chánh đạo với tà đạo là hai. Người trụ ở
chánh đạo tất không có sự phân biệt đây là tà, đây là chánh. Lìa khỏi
hai lẽ ấy là vào pháp môn Chẳng phân hai.”
Bồ Tát Lạc Thật nói: “Thật với không thật là hai. Người thấy biết chân
thật thì cái thật còn chẳng thấy, huống chi cái không thật? Tại sao vậy?
Đó chẳng phải là chỗ thấy của nhục nhãn, chỉ huệ nhãn mới thấy được. Mà
huệ nhãn ấy thì không thấy, cũng chẳng phải không thấy. Đó là vào pháp
môn Chẳng phân hai.”
Cứ như vậy, tất cả các vị Bồ Tát đều tuần tự mỗi người nói ra, rồi mới
hỏi ngài Văn-thù Sư-lỵ: “Thế nào là Bồ Tát vào pháp môn Chẳng phân hai?”
Văn-thù Sư-lỵ đáp: “Theo ý tôi, đối với tất cả các pháp, mình không nói,
không thuyết, không chỉ, không nhớ, lìa khỏi sự vấn đáp. Đó là vào pháp
môn Chẳng phân hai.”
Lúc ấy, Văn-thù Sư-lỵ hỏi Duy-ma-cật: “Chúng tôi mỗi người đều đã nói
ra, vậy nhân giả cũng nên nói ra, thế nào là Bồ Tát vào pháp môn Chẳng
phân hai?”
Bấy giờ, Duy-ma-cật lặng thinh không nói.
Văn-thù Sư-lỵ khen rằng: “Lành thay, lành thay! Cho đến không có cả ngữ
ngôn, văn tự, đó mới thật là vào pháp môn Chẳng phân hai.”
Khi phẩm “Vào pháp môn Chẳng phân hai” này được thuyết, trong chúng hội
có năm ngàn vị Bồ Tát đều vào pháp môn Chẳng phân hai, đắc Vô sinh pháp
nhẫn.
Trang chủ
Xem Mục lục 
Viên Hiếu Thành 
Bọt bóng sắc màu
