Hãy thư giãn, nhắm mắt lại và tưởng tượng một chiếc bàn dài chất đầy những đồng tiền vàng được xếp lên cao thành từng cột trong đại sảnh của một cung điện. Viên quan giữ kho của nhà vua lo việc đếm những đồng tiền vàng này tên là Antonio. Ông này trước đây là một người hào phóng, nhưng người ta nói rằng việc đếm những đồng tiền vàng hằng ngày đã làm cho trái tim ông trở nên lạnh lùng và rắn rỏi. Mỗi đêm, sau khi xong việc ở cung điện, Antonio về nhà và lại đếm những đồng tiền vàng của riêng mình. Nhưng một ngày kia Antonio phải trải qua một phen sợ hãi ghê gớm và điều đó làm ông ta thay đổi mãi mãi. Hãy lắng nghe câu chuyện của ông ta.Một buổi tối mùa đông giá lạnh, Antonio đi bộ về nhà. Ông dừng lại gần một quán trọ và nhìn xuyên qua cửa sổ để mở. Antonio nghĩ: “Mình muốn uống một ly nước gì đó cho ấm người, nhưng mình không được phí tiền vào những chuyện ngốc nghếch như thế.”
Khi Antonio đi bộ xuyên qua những đám tuyết để về đến nhà, ông ta ngày càng cảm thấy lạnh hơn và cau có bực dọc hơn.
“Có chuyện gì sao?” bà Rosa, vợ ông, lên tiếng hỏi khi vừa nhìn thấy ông. “Khuôn mặt ông đã dài ra đến nỗi quai hàm có thể chạm đất rồi đó.”
Antonio cáu kỉnh đáp lại: “Tôi thực sự cần một ly nước trái cây nóng.”
Rosa kêu lên: “Ối trời, chỉ có vậy thôi sao?” Và bà đưa ra một đề nghị với hy vọng được chấp thuận: “Sao mình không làm một bình nước trái cây nóng thật lớn rồi mời những người hàng xóm quanh đây? Chúng ta có thể làm một bữa tiệc nhỏ.”
Antonio hỏi lại: “Vậy ai sẽ trả chi phí cho bữa tiệc này?”
Rosa thở dài và nói: “Nếu ông sợ tốn kém, thôi thì tôi chỉ làm đủ nước uống cho nhà mình thôi.”
Antonio lại nói: “Có phải ý bà là chúng ta sẽ trả tiền nước uống cho cả những người giúp việc? Điều đó là hoang phí.”
Rosa nói: “Được rồi, tôi sẽ làm chỉ vừa đủ cho ông, tôi và các con.”
Antonio suy nghĩ một lát rồi nói: “Bọn trẻ còn nhỏ quá không thưởng thức được nước uống này.”
Rosa hỏi lại: “Vậy tôi chỉ pha vừa đủ cho ông và tôi thôi, được không?” Lúc này bà đã cảm thấy chán ngán lắm rồi.
Khuôn mặt Antonio càng trệ xuống hơn nữa. “Chắc là bà cũng đâu có muốn uống, phải không?” Rồi ông nói ngay: “Tôi sẽ bảo người giúp việc đến quán mua cho tôi một bình nước trái cây.” Và ông cẩn thận lấy từ trong ví ra một đồng tiền vàng.
Khi người giúp việc quay về, Antonio đã chộp ngay lấy bình nước và đi thẳng lên lầu, vào phòng ngủ. Ông ta leo lên giường và uống hết bình nước. Rồi ông ta chìm vào giấc ngủ chập chờn, không vui vì đã tiêu phí hết cả một đồng tiền vàng.
Điều Antonio không biết, đó là sự hiện diện của Dusty, một vị gia tiên đã quan sát tất cả những gì xảy ra. Gia tiên Dusty trông giống hệt hình người nhưng nhỏ bé như một con chuột. Ông khoác tấm áo choàng nâu và trên đầu đội chiếc mũ không vành cũng màu nâu.
Dusty nói với Antonio đang nằm ngủ: “Ngươi là một gã tham lam. Đã đến lúc ngươi phải học cách chia sẻ!”
Một cuộn khói hiện ra, có tiếng hắt hơi và tiếng nấc nhẹ, rồi cuộn khói tan biến. Gia tiên Dusty đã biến mất và thay vào đó là một Antonio thứ hai hiện ra!
Dusty trong hình dạng Antonio cầm lấy chiếc ví đựng đầy những đồng tiền vàng của Antonio. Ông nói: “Chúng ta hãy dùng số tiền này vào việc tốt.” Và ông ra khỏi phòng ngủ rồi khóa cửa nhốt Antonio lại bên trong.
Dusty gọi bằng giọng của Antonio: “Rosa, con bồ câu yêu quý của anh, em đang ở đâu? Anh xin lỗi vì lúc nãy đã quá keo kiệt. Nào, chúng ta hãy tổ chức một bữa tiệc và mời tất cả những người láng giềng đến!”
Rosa nói: “Ôi, Antonio, điều này làm em vui quá.” Bà kinh ngạc khi thấy chồng mình đang mỉm cười vui vẻ. “Nhưng thế này thật không giống anh chút nào. Anh vẫn khỏe đấy chứ?”
Dusty mỉm cười đáp lại: “Anh chưa bao giờ thấy khỏe hơn lúc này! Anh đã bắt đầu biết cư xử tốt hơn.”
Rồi vị gia tiên lấy ví tiền của của Antonio ra và nói: “Hãy dùng tất cả số tiền này vào bất cứ việc gì em cần.”
Rosa mời tất cả bạn bè và những người láng giềng đến nhà. Khi bữa tiệc vui đã đến lúc hào hứng nhất, Dusty bắt đầu lấy những món đồ trang trí và vật dụng đắt giá nhất trong nhà đưa làm quà tặng cho các vị khách.
Bà hàng xóm tên Benita nói lớn: “Chúc ông sống lâu trăm tuổi, ông Antonio hào phóng! Tôi có thể xin ông cây đèn xinh đẹp này ở ngoài hành lang được không? Tôi khao khát nó từ lâu rồi.”
Dusty và Rosa cùng đáp lại: “Tất nhiên là được!”
Tiếng người cười nói và khuân vác đồ đạc cuối cùng cũng đánh thức Antonio. Ông tự hỏi: “Tiếng ồn gì vậy nhỉ?” Từ ban công, Antonio nhìn xuống thấy một đám đông người đang khuân vác mọi thứ đồ đạc của ông. Ông giận điếng người không nói được lời nào. Bà hàng xóm Benita nhìn lên ban công, vẫy tay chào và nói: “Cám ơn sự hào phóng của ông, thật giống với trước đây ông đã từng như vậy.”
Antonio phá tung cánh cửa phòng ngủ bị khóa và chạy xuống cầu thang. Ông la lên: “Rosa, anh đang bị cướp, hãy giúp anh!”
Rosa xuất hiện, bên cạnh là gia tiên Dusty. Dusty trông giống hệt như Antonio. Đứng bên này là Antonio thật, tức giận đến run người. Và bên kia nơi cửa ra vào là một Antonio khác, đang mỉm cười hạnh phúc, nắm tay bà Rosa.
Rosa nhìn Antonio bên này rồi đến Antonio bên kia.“Chuyện gì đang xảy ra vậy?” Bà cất tiếng hỏi, hoàn toàn bối rối không hiểu được.
Antonio hét lớn: “Hắn ta là kẻ giả mạo. Em là vợ của anh.”
Rosa nhìn vào ông Antonio đang giận dữ la hét, rồi quay lại nhìn Dusty đang mỉm cười, hòa nhã. Bà nói: “Đây mới đúng là Antonio tốt bụng và hào phóng mà em đã kết hôn trước đây. Hãy tống cổ tên giả mạo kinh khủng kia ra đường.”
Một cuộn khói lớn hiện ra. Rồi khi khói tan hết, gia tiên Dusty hiện ra trong hình dáng nhỏ bé đích thực của ông. Antonio và Rosa không thể tin được vào mắt mình.
Dusty nói: “Rosa, tôi không phải Antonio. Tôi là gia tiên Dusty. Antonio, khi ông còn trẻ và nghèo khó, ông từng là một người hạnh phúc. Giờ đây ông làm việc chỉ vì tiền vàng, nhưng vàng không thể làm cho ông hạnh phúc. Chỉ khi tiền vàng được chia sẻ, nó mới có mục đích, ý nghĩa. Hãy thay đổi lối sống, nếu không ông sẽ mất hết nhà cửa, tài sản, và còn tồi tệ hơn nữa là ông sẽ mất luôn cả vợ con mình.”
Antonio kinh hoàng khi nghĩ đến tất cả những gì ông có thể mất đi như thế. Ông nói: “Tôi hứa sẽ làm người tử tế và rộng lượng như trước đây. Bây giờ tôi đã nhận biết được điều gì là thực sự quan trọng. Và đó không phải là vàng.”
Từ hôm đó trở đi, Antonio trở lại đúng là người đàn ông như Rosa còn nhớ trước đây. Ông chia sẻ tiền bạc và tài sản của mình một cách rộng lượng. Và ông nhận ra rằng, ông đã có được niềm vui lớn lao khi nhìn thấy những người ông quan tâm được hạnh phúc. Điều đó có giá trị hơn những đồng tiền vàng của ông rất nhiều.
Công việc chúng ta chọn làm trong đời sống sẽ ảnh hưởng đến tâm trí và tình cảm của chúng ta. Hãy suy nghĩ thận trọng về công việc mà bạn muốn làm khi lớn lên. Liệu công việc đó có tạo điều kiện để bạn giúp đỡ người khác hay không? 
Trang chủ
Xem Mục lục 
Viên Hiếu Thành 
28. Bàn về nhân, quả nhỏ nhặt
SƯ TỬ ĐÁ
