Phẩm Cây Báu Khắp Nước của kinh Vô Lượng Thọ tường thuật về y báo trang nghiêm của cõi Cõi Lạc. Nơi cõi Cực Lạc có các cây làm bằng bảy báu, xếp thành từng hàng khắp cả cõi nước. Các cây báu đó hoặc chỉ là do một thứ báu tạo thành, hoặc do nhiều thứ báu hợp thành. Cây nào cũng chỉnh tề trang nghiêm, quang sắc đẹp đẽ lạ lùng, gió lung lay tấu nhạc với âm điệu hòa nhã. Ðấy chính là sự thành tựu của Nguyện thứ bốn mươi “Có vô lượng cây sắc báu” của Phật A Di Đà. Pháp giới ấy vốn do tâm trang nghiêm thanh tịnh của A Di Đà Phật biến hiện ra đúng với ý nghĩa của câu “pháp giới duy tâm” được nói trong kinh Hoa Nghiêm.

Kinh dùng những vật quý báu trong thế gian như là vàng, vạc, lưu ly, thủy tinh, hổ phách, mỹ ngọc, mã não để làm ví dụ giúp chúng sanh liên tưởng đến bảy thứ báu nơi cõi Cực Lạc, chứ thật ra hết thảy vạn vật trong cõi Cực Lạc đều đẹp đẽ một cách kỳ diệu lạ lùng, vượt xa hết thảy các thứ trân bảo trong mười phương thế giới; ngay cả các chư thiên dù có đầy đủ thiên nhãn và trí lực, cũng không thể nào xứng lượng và nói ra được những thứ sự vi diệu đẹp đẽ ấy, thì làm sao có thể giống những vật báu phàm tục trong cõi đời ô trược này được! Nếu hiểu theo mức nông cạn, Đức Thế Tôn mượn tánh chất của các thứ trân bảo trong thế gian để diễn tả sự trang nghiêm khéo léo viên mãn của cây báu do diệu bảo tạo thành. Nếu hiểu một cách sâu sắc, Đức Thế Tôn mượn tánh chất của các thứ trân bảo để diễn tả tánh đức của Phật Di Ðà vốn sẵn có hết thảy diệu bảo; đấy gọi là chánh báo. Hễ chánh báo

như thế nào thì y báo sẽ hiện ra như thế đó, đúng như kinh Hoa Nghiêm đã nói: “Duy tâm sở hiện, duy thức sở biến.”



Kinh nói: “Hoặc có cây thuần chỉ do một báu hợp thành, hoặc do hai báu hợp thành, hoặc do ba báu cho đến do bảy báu hợp thành,” nhằm nêu lên tánh đức trong Tự tánh vốn là trong mỗi thứ trang nghiêm thanh tịnh lại bao gồm đầy đủ diệu đức của hết thảy các thứ trang nghiêm thanh tịnh khác. Đấy đã nêu rõ mọi điều, mọi thứ, mọi hiện tượng nơi cõi Cực Lạc đều hiển thị cảnh giới của Lý Nhất tâm Bất loạn, cũng là những điều được nói trong kinh Hoa Nghiêm: “Lý Sự vô ngại, Sự Sự vô ngại” của Nhất chân Pháp giới. Tâm của A Di Đà Phật và Bồ-tát nơi cõi ấy là Nhất, nên cảnh giới hiện ra cũng là Nhất. Chữ “Nhất” ở đây không có nghĩa đơn thuần là con số một, mà nó có nghĩa là dù mọi thứ trong pháp giới ấy thiên biến vạn hóa đến vô lượng vô biên, nhưng mỗi thứ ấy đều bao gồm đầy đủ diệu đức của tất cả các thứ khác. Nói, một cách sâu xa hơn, dù Căn Bản trí vốn là vắng lặng tịch diệt, nhưng nó lại có thể biến hiện ra vô lượng trí năng sai khác, gọi chung là Sai Biệt trí. Giống như một bông sen tuy chỉ có một đài sen nhưng lại sanh ra nhiều cánh sen, mà tất cả cánh sen và đài sen chỉ là một thể chẳng hai.


Trong thế giới Tây Phương, trên mặt đất bằng vàng ròng có bảy tầng hàng cây báu, trên bảy hàng cây báu ấy lại có bảy tầng lưới trân bảo giăng bủa hiển hiện sự trang nghiêm của mặt đất. Ở đây, chữ “đất” ví tâm địa, con số bảy tượng trưng cho ý nghĩa viên mãn, chớ chẳng phải là con số

đếm được. Như vậy, kinh dùng cảnh tượng này nhằm hiển thị rằng: Chư thánh chúng nơi cõi Cực Lạc trang hoàng Pháp thân bằng những công đức viên mãn, tròn đủ hết thảy tánh đức trang nghiêm thanh tịnh đến cùng cực, chẳng thể nào xứng lượng nổi. Thế nào mới gọi là viên mãn? Viên mãn là cái thể của Chân tánh. Bởi vì Chân tánh hoàn toàn giác ngộ, hoàn toàn thanh tịnh, chẳng hề có một tạp niệm nào; cho nên, chỉ có Chân tánh mới bao gồm muôn điều thiện xứng ý vừa lòng đến mức hoàn hảo nhất. Nói đơn giản, trong tâm vui thích như thế nào, nó bèn xuất hiện đúng như thế ấy, thì đó gọi là viên mãn. Viên mãn chẳng có con số thật sự để đếm được, viên mãn có thể là con số rất to lớn không thể thể đếm được, nhưng cũng có thể là rất nhỏ như là không có gì hết. Trong thế giới Tây Phương chẳng có chuyện gì, không có sự vật nào mà không vừa lòng, xứng ý. Hoàn cảnh nơi ấy quả thật viên mãn đầy đủ các thứ trang nghiêm thanh tịnh đến cùng cực. Cây nơi cõi Cực Lạc do bảy báu hợp làm gốc thân ở đây là tỷ dụ nhằm biểu thị công đức trang nghiêm viên mãn nơi cõi Cực Lạc vốn là cái sẵn có trong bản thể của Tự tánh, chỉ có cái cái sẵn có trong bản thể của Tự tánh ấy mới có khả năng làm xứng tâm vừa ý chúng sanh một cách đầy đủ đến cùng cực, chẳng có gì là chẳng tròn đầy, chẳng có gì thiếu sót. Còn những cái bên ngoài Tự tánh chỉ khiến cho tâm mình càng thêm phiền não ô nhiễm. Do đó, nơi cõi Cực Lạc, nếu ai thấy được cây bảy báu hoặc nghe được âm thanh của nó, liền quay trở về Bản tánh tự nhiên vốn trọn đủ vô

lượng thanh tịnh, vô biên trí huệ, vô tận công đức viên mãn, không thể nghĩ bàn.



Ở trong thế gian này, chúng ta chẳng dễ gì đạt được hoàn cảnh sống và tu hành lý tưởng theo ý thích và sự mong mỏi của mình. Lúc nào chúng ta cũng cảm thấy không vừa ý xứng lòng. Nhẫn đến ngay bây giờ, nếu chúng ta thật sự muốn rời khỏi chốn này cũng chẳng dễ gì bỏ được. Phật bảo tất cả mọi sự trong thế gian đều là “cầu bất đắc khổ,” tức là điều tốt khó cầu, điều xấu khó gạt bỏ, nên thế giới này mới có tên là Sa-bà, nghĩa là thế giới ô nhiễm, có nhiều sự khổ. Thế nhưng, nếu ai biết khéo vận dụng hoàn cảnh nơi cõi Sa-bà để làm đạo tràng cho chính mình tinh tấn tu hành; biết khéo ở trong thế giới ngũ dục lục trần phồn hoa mà buông xuống được tất cả, thì người ấy chắc chắn sẽ thành tựu đạo nghiệp. Còn nếu như không thể buông xuống ngũ dục lục trần nổi, đành phải bị đọa lạc trong sáu đường. Kinh dùng bảy báu vật “vàng, bạc, lưu ly, thủy tinh, hổ phách, mỹ ngọc, mã não” làm tỷ dụ để ví cho bảy thứ buông xả nơi bảy căn thức “nghe, thấy, ngữi, nếm, xúc chạm, ý nghĩ và chấp giữ”. Khi sáu căn thức tiếp xúc với cảnh g