BuddhaSasana Home Page |
Vietnamese, with Unicode Times font |
Chủ
nhiệm bộ môn Tôn giáo học và Phật giáo sử Việt Nam
Trường Phật học Cao cấp Thành phố Hồ Chí Minh, 1996
Bài giảng về
Thuyết "Bốn Ðế'
-ooOoo- Lời nói đầu Thuyết bốn Ðế, tức bốn Chân lý là căn bản, là cốt lõi tinh túy của đạo Phật, là nội dung bài thuyết pháp đầu tiên của Phật ở Vườn Nai (Bénarès). Cũng là một trong những lời căn dặn cuối cùng với các đệ tử trước khi Phật nhập Niết Bàn. Kinh Di Giáo kể lại lời Phật: "Này các Tỷ kheo, đối với thuyết bốn Ðế, có điều gì nghi hoặc thì mau mau hỏi đi, đừng để còn nghi hoặc mà không gạn hỏi...". Lúc bấy giờ, Thế Tôn hỏi lại ba lần mà không ai nói cả. Vì sao như vậy? Là vì trong Tăng chúng, không còn ai nghi hoặc về thuyết bốn Ðế nữa. Khi ấy, tôn giả A nậu lâu đà (Anuruddha) quan sát tâm tư trong chúng thấy như vậy bèn bạch Phật rằng: "Bạch Thế Tôn, mặt trăng có thể nóng lên, mặt trời có thể lạnh đi, còn Thế Tôn giảng bốn Chân lý thì không bao giờ đổi khác được. Thế Tôn nói chân lý về sự khổ thì thực là khổ, khổ không thể biến thành vui được. Tập đế là nhân của khổ không thế có nhân khác. Nếu khổ diệt tức là nhân diệt. Nhân diệt cho nên quả diệt. Ðạo diệt khổ là đạo chân chính. Không còn có đạo khác. Bạch Thế Tôn, trong Tăng chúng tâm tư đối với bốn Ðế đã quyết định, không còn nghi hoặc điều gì nữa..." Chúng ta học pháp môn Tinh Ðộ, đọc Kinh A Di Ðà, cũng biết ở Cõi Cực Lạc, tiếng chim Ca lăng tần già hót cũng thành pháp âm giảng thuyết bốn Ðế. Tầm quan trọng của thuyết bốn Ðế được tất cả các bộ phái Phật giáo thừa nhận, dù là Nam phương hay Bắc phương, dù là Ðại hay Tiểu Thừa. Ðược phân công giảng dạy chủ đề này ở năm thứ tư nhiều khóa ở Trường Phật học Cao cấp Thành phố Hồ Chí Minh, tôi đã tham khảo nhiều tư liệu, nhằm lựa chọn một hình thức diễn đạt tương đối hợp lý và dễ hiểu nhất. Trong các tư liệu tham khảo, tôi tâm đắc nhất là tập bài giảng Bốn đế của giáo sư Trung Quốc Trương Trừng Cơ, trong cuốn "Phật học kim thuyên". Ðồng thời, tôi cũng tham khảo thêm hai tập sách: "Phật giáo căn bổn vấn đề nghiên cứu" do Trương Mạn Ðào chủ biên. Tập bài giảng của Giáo chủ Ðạt Lai Lạt Ma về bốn Ðế ớ Trường Ðại học Mỹ Harvard tháng 8 năm 1981 cũng giúp cho tôi nhiều tư liệu quý báu. Ngoài ra, có một số tài liệu tham khảo có giá trị khác, như bài viết về bốn Ðế của Giáo sư S. Radhakrishnan, trong bài tựa của ông cho bản dịch của ông của Kinh Dhammapada (Pháp Cú) v.v... các phần nói về bốn Ðế trong Luận Câu Xá và Luận Trung Quán (các bản sớ giải của Ðại sư Ấn Thuận và đại sư Diễn Bồi...) Với tư cách là kẻ hậu học. tôi xin bày tỏ lòng tri ân sâu sắc đến các học giả uyên bác đó. Các từ Sanskrit thường đặt truớc từ Pali. Có ghi các từ viết tắt S. và P. Các từ tiếng Anh thì ghi là A. Không thể ghi tất cả chữ Hán vì sẽ khó cho việc in ấn. Chỉ ghi một số chữ Hán cần thiết, ít gặp. Khi giảng, sẽ ghi thêm trên bảng đen. Tôi thành thật bày tỏ lòng cảm ơn chân thành đối với quý vị Ni sinh đã giúp hết mình trong việc in ấn tập bài giảng này. MINH CHI -ooOoo- |
Chân thành cám ơn anh Hồ Trung Mỹ đã gửi tặng bản vi tính (Bình Anson, 02-2002)
[Trở
về trang Thư Mục]
updated: 25-02-2002