Nhằm tạo điều kiện để tất cả độc giả đều có thể tham gia soát lỗi chính tả trong các bản kinh Việt dịch, chúng tôi cho hiển thị các bản Việt dịch này dù vẫn còn nhiều lỗi. Kính mong quý độc giả cùng tham gia soát lỗi bằng cách gửi email thông báo những chỗ có lỗi cho chúng tôi qua địa chỉ admin@rongmotamhon.net

Font chữ: + A   + A   + A   + A  

Phật bảo Ca-diếp, thí như có người khéo hiểu thói quen của ngựa, ngựa ấy tánh tình hung dữ thật khó điều phục, mà người này thuận theo tánh của ngựa để điều phục khiến hiên lương thiện. Ca-diếp, Cũng vậy Tỳ Kheo tương ưng có thể giữ cấm giới, mà tánh tình rong ruỗi thật khó điều phục, rồi được Tỳ Kheo khác điều phục chế ngự khiến xa lìa sân giận được như như bất động. Nay ta tuyên thuyết bài kệ rằng:
Thí như ngựa hung hăng
Gặp người khéo điều phục
Dùng các thứ cấm chế
Không lâu ngựa hiền lành
Tỳ kheo hành tương ưng
Khéo giữ gìn giới cấm
Được điều phục tâm thức
Khiến trụ nơi an lạc.
Phật bảo Ca-diếp: Thí như có người bị bịnh bứu nơi cổ họng chịu sự đau khổ cho đến khi chết. Ca-diếp, cũng như có người đắm trước nơi ngã, nghĩ tưởng đến thân mạng mình nên chịu sự khổ não. Nay ta tuyên thuyết bài kệ rằng:
Như người bị bịnh bứu
Thân mạng chịu khổ não
Suốt ngày rồi đến đêm
Chưa từng được an lạc
Chúng sanh đắm trước ngã
Nghĩa ấy cũng như vậy
Tà kiến và điên đảo
Về sau chịu các khổ
Phật bảo Ca-diếp: Thí như có người thân bị trói chặt rồi khéo tìm phương tiện mà được giải thoát, Ca-diếp, cũng vậy các hữu tình làm điều thiện tương ưng ngăn ngừa tâm tán loạn khiến xa lìa sự trói buộc. Nay ta tuyên thuyết bài kệ rằng:
Như người bị trói buộc
Khéo tìm phương tiện hay
Cởi bỏ sự trói buộc
Khiến tâm được tự tại
Chúng sanh làm điều thiện
Điều phục nơi tâm thức
Khiến xa lìa trói buộc
Nghĩa ấy cũng như vậy
Phật bảo Ca-diếp: Thí như hư không vốn rộng lớn mênh mông rồi có hai vật làm che lấp. Thế nào là hai vật, đó là mây và sương mù. Ca-diếp, Cũng vậy người xuất gia vốn tự thanh tịnh vắng lặng, lại tìm cầu các chú thuật thế gian, đối với y bát tài lợi thì ham cất chứa thọ dụng nên bị các thứ này che lấp. Nay ta tuyên thuyết bài kệ rằng:
Như mây và sương mù
Che lấp cả hư không
Tỳ kheo cũng như vậy
Thực hành pháp thế gian
Học tập các chú thuật
Cất chứa nhiều y bát
Hai thứ này chướng ngại
Bồ Tát nên xa lìa
Phật bảo Ca-diếp: Người xuất gia có hai thứ ràng buộc. Thế nào là hai? Ca-diếp: Một là lợi dưỡng ràng buộc, hai là danh lợi ràng buộc. Nên người xuất gia cần phải xa lìa. Nay ta tuyên thuyết bài kệ rằng:
Nếu là người xuất gia
Tham đắm nơi lợi dưỡng
Lại ưa thích tiếng tốt
Hai thứ này ràng buộc
Chướng ngại đạo giải thoát
Nên cần phải xa lìa.
Phật bảo Ca-diếp: Có hai thứ pháp làm hư đức hạnh xuất gia. Thế nào là hai? Một là gần gũi người thế gian, hai là oán ghét chê trách bậc Thánh. Nay ta tuyên thuyết bài kệ rằng:
Gần gũi người thế gian
Chê ghét các bậc Thánh
Hai thứ này phi pháp
Mất hạnh người xuất gia
Người tu hạnh Bồ Tát
Cần phải mau tránh xa.
Phật bảo Ca-diếp: Có hai pháp làm cấu uế người xuất gia. Thế nào là hai? Một là tâm nhiều phiền não, hai là bỏ bạn lành theo bạn xấu ác. Nay ta tuyên thuyết bài kệ rằng:
Nếu là người xuất gia
Mà tâm nhiều phiền não
Xa rời các bạn lành
Gần gũi với bạn ác
Phật dạy hạng người này
Cấu uế hạnh xuất gia
Tất cả chúng Bồ Tát
Cần phải mau tránh xa
Phật bảo Ca-diếp: Có hai pháp nguy hiểm đối với người xuất gia. Thế nào là hai? Một là khinh chê giáo pháp, hai là ưa thích phá giới. Nay ta tuyên thuyết bài kệ rằng:
Nếu là người xuất gia
Mà khinh chê giáo pháp
Tin ưa người phá giới
Như vào chỗ hiểm nguy
Giây lát sẽ đoạ lạc
Hai loại này phi pháp
Tất cả đệ tử Phật
Cần phải mau tránh xa
Phật bảo Ca-diếp: có hai pháp nếu người xuất gia thực hành thì phạm lỗi. Thế nào là hai? Một là nhìn lỗi người khác, hai là che giấu lỗi mình. Nay ta tuyên thuyết bài kệ rằng:
Nếu là người xuât gia
Thường nhìn lỗi người khác
Che giấu lỗi của mình
Cả hai là lỗi lớn
Tai hại như lửa đốt
Người trí phải tránh xa.
Phật bảo Ca-diếp: Có hai pháp làm tăng nhiệt não đối với người xuất gia. Rhế nào là hai? Một là thân đắp ca sa mà tâm nghĩ việc bất tịnh, hai là ỷ vào giới đức của mình rồi trách mắng những việc làm sai. Nay ta tuyên thuyết bài kệ rằng:
Thân mang áo ca sa
Tâm nghĩ việc bất tịnh
Ỷ thân có giới đức
Miệng nói lời xấu ác
Trách mắng người làm sai
Cả hai phải lánh xa
Phật bảo Ca-diếp: Có hai loại thuốc pháp chữa bịnh cho người xuất gia. Thế nào là hai? Một là tu hạnh Đại thừa có tâm cương quyết. Hai là vì các chúng sanh mà nối tiếp phật pháp. Nay ta tuyên thuyết bài kệ rằng:
Nếu là người xuất gia
Thực hành pháp đại thừa
Tâm thường giữ cương quyết
Không đoạn chủng tử Phật
Người có hai pháp này
Phật dạy là không bịnh
Phật bảo Ca-diếp: Có hai loại pháp làm cho người xuất gia bịnh nặng lâu dài. Thế nào là hai? Một là phạm tội nặng, hai là không phát lồ sám hối. Nay ta tuyên thuyết bài kệ rằng:
Chúng Tỳ Kheo xuất gia
Phạm vào các tội nặng
Không sám hối diệt tội
Ngu si không kính giới
Để thời gian trôi qua
Tội này là bịnh lớn
Phật bảo Ca-diếp: Đây có Sa Môn gọi là Sa Môn danh.
Ca-diếp bạch Phật rằng: Sa Môn như thế nào gọi là Sa Môn danh.
Phật dạy: đây có bốn loại Sa Môn, Thế nào là bốn? Một là Sa Môn sắc tướng, hai là Sa Môn lén làm việc hư dối, ba là Sa Môn cầu danh tiếng, bốn là Sa Môn thật hạnh. Ca-diếp, đây là bốn loại Sa Môn.
Ca-diếp thưa rằng: Thế nào gọi là Sa Môn sắc tướng?
Phật dạy: Ca- diếp, một loại Sa Môn này tuy cạo bỏ râu tóc, mặc ca sa, thọ trì bát , đầy đủ sắc tướng nhưng thân không thanh tịnh, ý không th anh tịnh, không tự điều phục sự thô ác bất thiện, tham đắm tài lợi, mạn sống không thanh tịnh. phá huỷ giới pháp. Ca-diếp, đây gọi là Sa Môn sắc tướng.
Ca-diếp thưa rằng: Thế nào gọi là Sa Môn lén làm việc hư dối?
Phật dạy: Ca-diếp, Một loại Sa Môn này tuy biết hạnh nghiệp, cũng đầy đủ oai nghi, ăn thức ăn thô ác giả vờ vui mừng, đi đứng nằm ngồi thường lờ mờ luống đối, lại không gần gũi bốn dòng giống Thánh tại gia và xuất gia, giả im lặng để lừa gạt hữu tình, tâm không thanh tịnh, cũng không có sự điều phục, không đoạn dứt niệm phân biệt hư vọng, đắm vào tướng nhân ngã. Nếu gặp pháp nói về không thì sanh lòng sợ hãi như đi đến chỗ hiểm nguy, Nếu thấy Tỳ Kheo khéo nói về pháp không thì xem như gặp kẻ oán. Ca-diếp, đây gọi là Sa Môn lén làm việc hư dối.
Ca-diếp thưa rằng: Thế nào gọi là Sa Môn cầu danh tiếng?
Phật dạy: Ca-diếp, một loại sa Môn này vì cầu danh thơm tiếng khen mà giả vờ trì giới, làm mê hoặc người khác, tự khoe mình đa văn để cầu tiếng khen. Hoặc ở nơi đồng trống, hoặc ở nơi núi rừng, giả vờ ít muốn không tham lam, giả thực hành hạnh thanh tịnh, nhưng ở trong tâm thì không ly dục, không có vắng lặng, không có tư duy thiền định, không chứng bồ đề, cũng không làm Sa Môn, không làm Bà-la-môn, không vì đạo Niết Bàn, chỉ cầu tiếng khen danh dự. Ca-diếp, đây gọi là Sa Môn cầu danh tiếng.
Ca-diếp thưa rằng: thế nào gọi là Sa môn thật hạnh?
Phật dạy: Ca-diếp, một loại Sa Môn này, không làm thân mạng mà làm những việc thế gian, cũng không bàn luận về danh tiếng lợi dưỡng, chỉ thực hành pháp không, vô tướng, vô nguyện. Nếu nghe tất cả pháp rồi thì chánh ý tư duy về Niết-bàn thật tế , chỉ lo tu phạm hạnh mà không cầu quả báo thế gian, cũng không bàn luận việc vui chơi trong ba cõi , chỉ thấy tánh không , không nắm giữ pháp sự, không bàn luận về nhân, ngã, chúng sanh, thọ giả hay các loài hữu tình, thấy biết pháp chơn chánh, xa lìa hư vọng, đối với đạo giải thoát đoạn trừ các phiền não, thấu đạt tất cả pháp tự tại thanh tinh, trong ngoài không đắm trước, không tích chứa, không phá hoại hiểu thấu rõ pháp thân của Như-lai, không thể thấy, không thể nắm bắt, không bàn về sắc thân ly dục, cũng không thấy sắc tướng, cũng thấy ba nghiệp tạo tác, cũng không chấp các pháp phàm thánh không có sở hữu, đoạn các sự phân biệt, tự tánh tĩnh lặng, không luân hồi không Niết-bàn, không trói buộc, không giải thoát, không đến không đi, biết tất cả pháp là vắng lặng thanh tịnh. Ca-diếp, đấy gọi là Sa môn thật hạnh, do tạo tác hạnh tương ưng mà không cầu danh tiếng. Nay Ta tuyên thuyết bài kệ rằng:
Như thân miệng ý
Ba nghiệp chẳng thanh tịnh
Tham ái không điều phục
Hạnh thô ác bất thiện
Cạo đầu mặc ca sa
Tay nắm giữ bình bát
Phật dạy Sa môn này
Chỉ là có sắc tướng
Tuy có nương hạnh nghiệp
Mà hư dối không thật
Giả hiện các oai nghi
Cho là đồng bậc thánh
Xa lìa chúng hòa hợp
Thường ăn thức ăn thô
Không có hạnh thanh tịnh
Lén làm việc hư dối
Hoặc vì cầu danh lợi
Muốn mọi người khen mình
Giả tu giới và định
Khoe thực hành đầu đà
Không điều phục tâm ý
Lừa dối các tín thí
Không thực hành ly dục
Cũng không dứt phan duyên
Thấy người nói pháp không
Sợ hãi như gặp nạn
Hoặc ở nơi đồng trống
Mà ý không chân thật
Phật dạy Sa môn này
Là người cầu danh tiếng
Nếu người có thật hạnh
Không vì thân mạng mình
Mà cầu các lợi dưỡng
Cũng không cầu khoái lạc
Chỉ chánh tu giải thoát
Cứu vớt các đường ác
Tuy hiểu rõ pháp không
Không đắc sự vắng lặng
Chẳng phải không vắng lặng
Không trụ nơi Niết-bàn
Không ở nơi sanh tử
Không đắm nơi bậc thánh
Không xả bỏ phàm phu
Vốn mình không chỗ đến
Nay cũng không chỗ đi
Tất cả pháp vắng lặng
Phật dạy hạng người này
Là Sa môn thật hạnh
Phật bảo Ca-diếp: Thí như người sanh ở nhà nghèo khó không có tài lợi, tự nói với mọi người rằng: trong nhà tôi có kho lớn chứa đầy của cải. Ca-diếp, Ý ông nghĩ thế nào, người nghèo này nói đúng sự thật không?
Ca-diếp thưa rằng: Bạch Thế-tôn không đúng.
Phật dạy: Ca-diếp, cũng như vậy, Sa môn, Bà-la-môn tự mình không có giới đức mà tự nói rằng: Thân tôi có đủ đức hạnh, lời này là không thật, việc này khó tin. Nay Ta tuyên thuyết bài kệ rằng:
Thí như người nghèo khổ
Tự nói có kho lớn
Chứa đầy bảy thứ báu
Lời kia không tương ưng
Sa môn Bà-la-môn
Hư đốn cũng như vậy
Ba nghiệp không thanh tịnh
Tự nói đủ giới đức.
Phật bảo Ca-diếp: Thí như có người nhảy vào nước lớn mà không chuyên tâm, buông lung đùa giỡn trong nước mà không biết bị chết chìm. Ca-diếp, cũng vậy Sa môn Bà-la-môn biết nhiều pháp lạc, vào trong biển pháp lớn mà không chế ngự tâm, ưa thực hành tham sân si, nên bị phiền não dẫn dắt sanh vào đường ác. Nay Ta tuyên thuyết bài kệ rằng:
Như người đùa với nước
Vào trong hồ nước lớn
Tự mình không chuyên tâm
Nên bị nước nhấn chìm
Sa môn Bà-la-môn
Tham vào trong biển pháp
Buông lung tham sân si
Bị rơi vào đường ác
Phật bảo Ca-diếp: Thí như vị thầy thuốc điều chế thuốc thang định đi bốn phương để trị bịnh, bỗng nhiên tự mình mắc bịnh không thể cứu chữa. Ca-diếp, cũng vậy các Tỳ-kheo học rộng nghe nhiều, muốn giáo hóa chúng sanh nhưng bỗng nhiên giữa chừng tự mình có phiền não khởi không thể điều phục. Nay Ta tuyên thuyết bài kệ rằng:
Thí như vị lương y
Hòa hợp các thuốc thang
Định đi khắp bốn phương
Trị bịnh cho chúng sanh
Bỗng nhiên mình có bịnh
Mà không thể cứu chữa
Tỳ-kheo cũng như vậy
Tu học và nghe nhiều
Muốn giáo hóa chúng sanh
Tự mình khởi phiền não
Không thể khéo ngăn chận
Phải chịu sự khổ não.
Phật bảo Ca-diếp: Thí như có người thân bịnh nặng, uống các thứ thuốc tốt mà không tránh khỏi sự mạng chung. Ca-diếp, cũng vậy các hữu tình có đầy đủ bịnh phiền não muốn tu hành đa văn thì cũng không tránh khỏi đọa lạc. Nay Ta tuyên thuyết bài kệ rằng:
Như người bị bịnh nặng
Lâu ngày mà không lành
Uống các thứ thuốc tốt
Không tránh khỏi vô thường
Chúng sanh cũng như vậy
Nhiều các bịnh phiền não
Lại ưa tu đa văn
Không tránh khỏi đọa lạc
Phật bảo Ca-diếp: Thí như hạt châu ma ni bị rơi vào chỗ bất tịnh, thể của hạt châu dính bất tịnh không thể sử dụng. Ca-diếp, cũng vậy các Tỳ-kheo đa văn, tuy có đủ đa văn nhưng rơi vào trong lợi dưỡng bất tịnh thì Trời Người không sanh cung kính thương mến. Nay Ta tuyên thuyết bài kệ rằng:
Như châu báu ma ni
Rơi vào chỗ bất tịnh
Xúc chạm sự ô nhiễm
Không thể sử dụng được
Tỳ-kheo cũng như vậy
Tuy có đủ đa văn
Rơi vào chỗ bất tịnh
Danh dự và lợi dưỡng
Chư thiên cùng nhan dân
Không sanh lòng ái kính
Phật bảo Ca-diếp: Thí như có người bỗng nhiên mạng chung, có người dùng mũ vàng, vòng hoa để trang sức nơi đầu mặt. Ca-diếp, cũng vậy Tỳ-kheo phá hủy giới luật , dùng ca sa trang nghiêm thân thể đâu có ích gì. Nay Ta tuyên thuyết bài kệ rằng:
Thí như người đã chết
Dùng các vòng hoa đẹp
Và thêm mũ vàng báu
Trang sức trên đầu mặt
Với người này vô ích
Tỳ-kheo cũng như vậy
Thân phá hủy các giới
Lại đắp áo ca sa
Trang sức làm oai nghi
Trọn không có ích gì
Phật bảo Ca-diếp: Thí như có người tắm gội sạch sẽ, dùng hương thơm thoa trên thân và đầu tóc, ngón tay thân mặc áo trắng đeo vòng hoa Chiêm-bặc, làm người dòng tộc cao quý. Ca-diếp, cũng vậy các Tỳ-kheo trí tuệ đa văn thân đắp ca sa, oai nghi đầy đủ làm đệ tử Phật. Nay Ta tuyên thuyết bài kệ rằng:
Thí như người thế gian
Tắm gội thân sạch sẽ
Thoa các thứ dầu thơm
Đầu đeo vòng hoa đẹp
Thân mặc áo trắng tinh
Làm người dòng tộc sang
Tỳ-kheo cũng như vậy
Đủ trí huệ đa văn
Giới đức luôn thanh tịnh
Thân mang đắp ca sa
Đầy đủ tướng oai nghi
Chơn chánh đệ tử Phật
Phật bảo Ca-diếp: Có bốn loại Tỳ-kheo phá giới gọi là ảnh tượng trì giới
Ca-diếp thưa rằng: Thế nào là bốn loại phá giới.
Phật dạy: Ca-diếp, Có Tỳ-kheo thọ trì đầy đủ giới biệt giải thoát, khéo biết giới cấm, đối với tội nhỏ luôn sanh lòng sợ hãi, thường y chỗ học thuyết giới thanh tịnh, b a nghiệp thân khẩu ý đầy đủ không phạm sống xa lìa tà mạng, đây có mắc lỗi. Tại vì sao? Do chấp công lao của mình thành ra giới thủ. Ca-diếp, đây là loại thứ nhất phá giới gọi là trì giới ảnh tượng.
Lại nữa Ca-diếp, có Tỳ-kheo khéo biết giới cấm thường giữ gìn giới hạnh, sử dụng ba nghiệp, có thân kiến mà chấp thủ không xả. Ca-diếp, đây là loại thứ hai phá giới gọi là trì giới ảnh tượng.
Lại nữa Ca-diếp, có Tỳ-kheo thường thực hành từ bi thương xót hữu tình, đầy đủ từ tâm mà nghe nói tất cả pháp là vô sanh thì tâm sanh sợ hãi. Ca-diếp, đây gọi là loại thứ ba phá giới gọi là trì giới ảnh tượng.
Lại nữa Ca-diếp, có Tỳ-kheo thực hành mười hai hạnh đầu đà đầy đủ không thiếu xót, nhưng thấy có ngã, tâm đắm nơi tướng ngã nhân. Ca-diếp, đây là loại thứ tư phá giới gọi là trì giới ảnh tượng. Ca-diếp, như trên là bốn loại phá giới gọi là trì giới ảnh tượng.
Lại nữa Ca-diếp, nếu thuyết giới này là vô nhân, vô ngã, vô chúng sanh, vô thọ mạng, không có thực hành cũng không phải không thực hành, không tạo tác cũng không phải không tạo tác, không phạm cũng không phải không phạm, không danh sắc cũng không phải không danh sắc, không tướng cũn g không phải không tướng, không dứt niệm cũng không phải không dứt niệm, không lấy không xả cũng không phải không lấy không xả, không thọ nhận cũng không phải không thọ nhận, không thức không tâm cũng không phải không thức không tâm, không thế gian cũng không xuất thế gian, không có chỗ trụ cũng không phải không có chỗ trụ, không có mình trì giới, không có người khác trì giới. Đối với giới luật lìa sự hủy báng, không mê không chấp. Ca-diếp, giới này Là chánh giới vô lậu của bậc thánh, xa lìa tất cả chỗ trụ trong ba cõi. Lúc bấy giờ Thế Tôn nói bài kệ rằng:
Trì giới lìa cấu uế
Chẳng trụ tướng nhân ngã
Không phạm cũng không trì
Không trói cũng không mở
Thiện vi diệu thậm sâu
Xa lìa các nghi hoặc
Ca-diếp, giới tướng này
Như-lai chân thật thuyết
Trì giới không cấu uế
Mà ở nơi thế gian
Chẳng vì thân mạng mình
Cứu vớt các chúng sanh
Đồng đến chỗ chân như
Ca-diếp, giới tướng này
Như-lai chân thật thuyết
Trì giới lìa cấu uế
Đối với nhân và ngã
Không nhiễm cũng không tịnh
Không tối cũng không sáng
Không được cũng không mất
Không trụ ở bờ này
Không đến nơi bờ kia
Cũng chẳng ở giữa dòng
Trói mở đều bình đẳng
Không trụ như hư không
Không tướng chẳng không tướng
Ca-diếp, giới tướng này
Như-lai chân thật thuyết
Trì giới không cấu uế
Không tham đắm danh sắc
Không trụ nơi đến đi
Thường dùng tâm thanh tịnh
Xa lìa tướng có không
Nơi giới biệt giải thoát
Xa lìa việc trì phạm
Không giới chẳng không giới
Không định không tán loạn
Y đây mà hành đạo
Không thủ trí và quán
Giới thanh tịnh vi diệu
An trú Tam Ma Địa
Quán sát Tam Ma Địa
Trí huệ tự thanh tịnh
Đây gọi là đủ giới.