Phật giáo lấy “hiếu” làm gốc, những bộ kinh Đại thừa nêu rõ điều này rất nhiều; rõ ràng nhất là kinh Phật Báo Ân, kinh Địa Tạng, kinh Vô Lượng Thọ, kinh Quán Vô Lượng Thọ Phật, kinh Phạm Võng và kinh Vu Lan. Hiểu theo ý nghĩa hạn hẹp thì “hiếu” là thờ kính, phụng dưỡng cha mẹ. Hiểu theo ý nghĩa rộng lớn là phàm những gì chẳng trái nghịch với lý và tâm thì đều gọi là hiếu. Nếu không thuận với lý và tâm thì đều là bất hiếu. Hễ là người bất hiếu thì ắt cũng phải là người bất thiện, vì sao? Bởi vì hiếu kính đứng đầu trong tất cả các việc thiện và cũng là nguồn côi sanh ta các điều thiện khác. Cõi nước Cực Lạc không có cả cái tên bất thiện huống gì là có người bất thiện. Tất cả chúng dân trong cõi ấy đều là đại thượng thiện nhân, đều là những người chân thành, cung kính, mẫu mực. Vì vậy, người học Phật phải huân tu đạo hiếu hạn hẹp lẫn rộng rãi thì mới có thể gọi là tận hiếu hay thượng thiện xứng hợp với cảnh giới của Tây Phượng Cực Lạc.

“Bất thiện” ám chỉ cái danh của tị hiềm và cái tên của những ác đạo. Cõi Cực Lạc không có danh từ ác khổ, không có nỗi sợ ác đạo, không có người nữ cho đến chẳng có ác tri thức và các đường ác huống là thật có sự bất thiện và cái tên bất thiện. Trong kinh Vô Lượng Thọ ghi: “Không còn nghe đến tên của ba đường ác não khổ nạn, không có giả thiết, huống chi thật khổ. Chỉ có âm thanh vui vẻ tự nhiên, nên cõi nước kia gọi là Cực Lạc.”

Vì nhân dân ở cõi Cực Lạc, tai chỉ nghe vạn đức hồng danh của chư Phật, các thứ danh hiệu tốt lành của Bồ-tát, Thanh văn, chư thiên và thượng

nhân, tai của chư vị chưa từng nghe qua các danh từ của tị hiềm nên kinh bảo là “không có tên bất thiện.” Hơn nữa, kinh A Di Ðà cũng nói: “Cõi nước Phật ấy còn không có cái tên ác đạo, huống là thật có! Các loài chim ấy đều do A Di Ðà Phật vì muốn khiến cho pháp âm được tuyên lưu nên biến hiện ra.” Kinh A Di Đà đã giải thích rõ rằng, các loài chim như bạch hạc, khổng tước, anh vũ, xá lợi, ca lăng tần già, cộng mạng v.v... chẳng phải là tên của súc sanh trong ác đạo. Do các loài chim này đều là do A Di Đà Phật biến hóa ra để thuyết pháp, nên chẳng những chúng không phải là tội báo súc sanh mà mỗi mỗi danh hiệu của chúng đều là mỹ hiệu diễn bày công đức thắng diệu của Như Lai, không có danh tự nào chẳng phải là tiếng tôn xưng tánh đức của Như Lai. Quán kinh bảo: “Như ý châu vương tỏa ra quang minh kim sắc vi diệu, quang minh ấy hóa ra chim có màu như trăm thứ báu.” Đấy đã nêu rõ, y báo, chánh báo trong cõi Cực Lạc đều được trang nghiêm bởi quả giác của Như lai, các loài chim ấy đều do Phật Di Ðà biến hóa ra. Cõi ấy mỗi sắc, mỗi hương, mỗi hạt bụi, mỗi danh từ không thứ nào chẳng phải là Trung đạo, đều là toàn thể đại công dụng của pháp giới chẳng thể nghĩ bàn. Vì mỗi một danh từ trong cõi nước ấy đều thể hiện tánh đức của Như Lai nên tên của chúng tuy là giả danh, nhưng cũng là tiếng tôn xưng tánh đức, chớ nào chẳng phải là ác danh trong ác đạo.

Khi chúng ta nhập đạo thì phải nên xem xét túc nhân của mình như thế nào? Không riêng gì kẻ si độn khó thể giáo hóa, mà ngay

cả người đại thông minh, đại học vấn nhưng lắm khi không bằng kẻ si độn. Vì sao? Bởi vì kẻ si độn còn gieo được chút ít thiện căn, chẳng sanh lòng ngã mạn hủy báng Phật pháp! Còn người tự cho mình thông minh thì lại thường hay mắc vào cái nạn thế trí biện thông, bày bác kinh Phật, khiến cho người khác chỉ tin vào lời nói của mình, mục đích là để lập dị, xưng hùng trong thiên hạ. Những người thông minh như thế chính là kẻ đại bất thiện. Vì sao? Bởi vì họ đã phá hủy phước điền của chúng sanh. Sau khi Phật nhập Niết-bàn, phước điền mà Phật để lại cho chúng sanh chẳng có gì khác ngoài kinh điển của Phật. Thế mà họ lại dùng cái “thế trí biện thông” của họ phá hỏng kinh Phật, khiến chúng sanh muôn kiếp trầm luân trong biển khổ, hỏi sao họ không bị đọa địa ngục chứ!

Phật đã huyền ký cho chúng ta biết rõ: “Gặp người nghe đến kinh này mà tin ưa thọ trì là khó trong tất cả các điều khó, chẳng có gì khó hơn.” Do vậy, tuy chúng ta có lòng mong muốn tất cả mọi người đều tu học kinh Vô Lượng Thọ, tức là được thừa hưởng phước điền của Phật, nhưng tuyệt đối khó tìm thấy nhân duyên tốt đẹp như vậy trong thế gian. Ngày nay, ngay cả những vị có danh tiếng lớn trong Phật giáo mà lại bác bỏ việc thọ trì đọc tụng Đại kinh này, làm cho nhiều người niệm Phật chẳng có cơ duyên thâm nhập trí tuệ tạng của Như Lai. Cho nên, những Phật tử tầm thường chúng ta chỉ biết tùy theo thân phận của mình mà giới thiệu Đại kinh này với người hữu duyên, không dám mong cầu sẽ có nhiều người tin nhận kinh này.

Giới là căn bản của hết thảy thiện pháp, những kinh văn nói về

giới luật thì khá nhiều, e rằng chúng ta khó thể đọc tường tận, nhớ cặn kẽ được! Chỉ cần trong tâm thường giữ tấm lòng “đừng làm các điều ác, vâng làm các điều thiện” thì ắt sẽ không phạm giới luật của nhà Phật. Phàm khi chúng ta khởi tâm động niệm đều chẳng để cho một ý niệm bất thiện nẩy mầm, như thế thì các giới đều được giữ một cách trọn vẹn. Nếu chỉ lo tốn công tìm tòi, suy xét trên mặt sự tướng của giới luật thì dù nơi thân hành chúng ta chẳng phạm một giới nào, nhưng vẫn chưa thể gọi là người trì tịnh giới được. Vì sao? Bởi vì chúng ta còn khởi tâm động niệm đối trước trần cảnh, tức là còn có tướng phạm giới nơi tâm. Tu tịnh nghiệp thật sự là khó khăn như thế đó! Có nhiều người chẳng hiểu lý này, nên tốn công hao sức bàn soạn chuyện phạm giới của người khác, khiến cho tâm mình càng trở thành bất thiện; vậy thì việc tu tịnh nghiệp đúng ở chỗ nào? Thật ra, chẳng những khởi tâm động niệm đối với những điều bất thiện là sai, mà khởi động niệm với các điều thiện cũng sai luôn. Chỉ khi nào tâm mình không còn khởi ý niệm đối với hết thảy trần cảnh thì lúc đó tịnh nghiệp mới viên thành.

Lúc chúng ta hai mươi tuổi, nhìn lại quản đời ở quá khứ mà nhận thấy rằng, tất cả những gì chúng ta hiểu và làm trong suốt mười chín năm trước đều là sai trái hết cả. Đến lúc chúng ta sáu mươi tuổi lại nhận thấy những gì chúng ta hiểu và làm trong năm mươi chín năm trước cũng đều sai trật. Nếu tâm mình cứ mãi luôn nghĩ nhớ đến lỗi lầm củ như vậy thì làm sao có được tịnh tâm. Trong Đại Thừa Phật pháp, chấp niệm chính là phạm ý giới. Chúng

ta phải biết, tâm không tịnh chính là tâm đang tạo lỗi lầm. Do vậy, nếu muốn tránh gây thêm lỗi lầm nơi tâm thì phải thường luôn vâng giữ lời dạy bảo của Bồ-tát Đại Thế Chí: “Nhiếp thủ sáu căn, tịnh niệm tiếp nối câu Phật hiệu không gián đoạn.” Còn nếu như muốn không tạo thêm lỗi lầm nơi thân thì “đừng làm các điều ác, vâng làm các điều thiện.” Chúng ta chỉ cần chân thành cung kính thực hành các pháp đơn giản như vậy mà đã bao hàm hết thảy các thiện pháp trọng yếu trong tất cả Giới kinh của Phật. Người độn căn hay lợi căn đều chỉ cần dốc sức tu hành như vậy thì tự nhiên khế lý khế cơ.

Chúng ta phải nên biết, tâm thiện lành nhất chẳng gì so sánh nổi với Tâm Bồ-đề, tức là tâm tự lợi, lợi tha. Thiện nhân tu tịnh nghiệp nguyện sanh Tây Phương đều phải lấy tâm Bồ-đề làm gốc thì mới mong cao đăng thượng phẩm. Nếu chỉ có tâm nguyện cầu sanh Cực Lạc mà không có tâm Bồ-đề cứu độ chúng sanh đồng vãng sanh Cực Lạc thì với công đức hèn nhỏ ấy, khó hòng lên được thượng phẩm vãng sanh. Vì sao? Vì người chỉ biết cầu tự lợi mà chẳng cầu lợi tha, e rằng dễ dàng mắc phải lưới ma mà trở thành kẻ bất thiện, nên khó hòng được vãng sanh. Chính vì lẽ đó, tiếp theo lời nguyện “Nước không có tên bất thiện,” Tỳ-kheo Pháp Tạng phát nguyện: “Tất cả chúng sanh, sanh về cõi con đều đồng Nhất Tâm trụ Chánh Định Tụ.” Nguyện “Trụ Chánh Định Tụ” chính là kết quả của nguyện “Thân không sai biệt.” Vì sao? Vì tâm của hết thảy chúng dân trong cõi nước ấy giống hệt như nhau nên hình mạo của họ cũng không khác nhau. Tâm của chúng dân ở cõi Cực Lạc đã đồng nhất, chỗ trụ của tâm

đồng nhất này được gôm tụ lại thành một nhóm, nhóm ấy gọi là Chánh Ðịnh Tụ.

Tuy căn tánh của hết thảy chúng sanh có muôn phần sai khác, nhưng nếu đem ra phân loại thì chẳng ngoài ba thứ: Chánh Định Tụ, Tà Định Tụ và Bất Định Tụ; gọi chung là Tam Tụ.

· Chánh Định Tụ còn gọi là Bất Thoái Chuyển, A-Bệ-Bạt-Trí hay A-duy-việt-trí. Đây là nói đến những người tu hành tinh tấn và rốt ráo với đầy đủ các lực dụng Tín, Giải, Hành và Chứng. Những người này, nhất định chứng ngộ quả Bồ-đề.

· Tà Định Tụ là nói đến những người hoàn toàn chẳng tin Phật, chẳng học Phật và cũng chẳng chịu thực hành theo lời Phật dạy, nên chẳng thể chứng ngộ. Những chúng sanh này ắt hẳn là sẽ bị đọa trong sáu đường thống khổ.

· Bất Định Tụ là nhóm chúng sanh ở giữa hai hạng Chánh Định Tụ và Tà Định Tụ. Hạng chúng sanh trụ trong Bất Định Tụ tuy cũng tu theo đạo Phật, cũng biết chút ít về Phật pháp, nhưng không hoàn toàn hiểu rõ nghĩa lý sâu xa của lời kinh Phật dạy. Những chúng sanh này thông thường chỉ mong cầu quả nhỏ phước báu nhân thiên, chẳng dám phát đại thệ nguyện rộng sâu thành tựu trí huệ Phật, nên sự tu hành của họ thăng trầm tùy duyên. Lại nữa, do những chúng sanh này thường tu cầu may, không thường thọ trì, đọc tụng và nghe giảng giải kinh Phật, nên tâm của họ không thể lưu nhập trong trí tuệ tạng của Phật mà phát khởi lòng tin hiểu sâu xa lời dạy của Phật. Cho nên, lúc họ nghe được chánh pháp của Phật thì việc tu hành được thăng tiến, nhưng khi họ rời kinh Phật để nghe những pháp khác của ngoại đạo thì tâm liền bị dao động, thối thất. Vì lẽ đó, nếu hữu duyên thì họ chứng ngộ,

nếu vô duyên thì họ chẳng chứng ngộ.

Tóm lại, từ phàm phu cho đến các hạng chưa đạt Thập-tín, chẳng tin hiểu về nhân quả đều là Tà Định Tụ. Hàng Thập-tín vẫn còn là Bất Định Tánh. Phải từ Thập-trụ trở lên mới là Chánh Định Tụ. Vậy, phàm phu chúng ta chưa đạt được Thập-tín thì tất nhiên là vẫn còn chưa ra khỏi Tà Định Tụ, huống chi là đạt được Chánh Định Tụ. Do đó, chúng ta phải biết. người niệm Phật mà không có trí huệ vô tướng và sức chánh định, tức là còn chấp niệm, thì câu niệm Phật chẳng khác gì câu niệm vọng, nên dù họ niệm Phật rất chuyên, nhưng chỉ đạt được lợi ích nhỏ nhoi, khó bảo đảm được sự vãng sanh trong đời này. Vì thế, trong kinh Vô Lượng Thọ, Đức Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật khuyên bảo mọi người: “Phải nên hiếu thuận, trung tín hết lòng, tin kinh Phật nói nghĩa lý thâm sâu, tin nơi đạo lý làm lành đặng phước, phụng trì tất cả, các pháp như thế, không được thiếu sót, nghĩ suy chín chắn. Muốn đặng độ thoát, ngày đêm thường niệm, muốn nguyện vãng sinh, cõi nước thanh tịnh của Phật Di Ðà, mười ngày mười đêm cho đến một ngày, một đêm nối nhau, không hề gián đoạn, mạng chung đều đặng, vãng sinh Cực Lạc, hành Bồ Tát đạo.” Thích Ca Mâu Ni Phật khuyên chúng ta phải nên đọc tụng kinh Vô Lượng Thọ và nghe giảng giải về pháp môn Tịnh độ của Phật A Di Đà nhằm phát sanh chánh trí, tâm tâm thường luôn lưu nhập trong Chánh Định Tụ mà có được sự hiểu biết rõ ràng, niềm tin kiên cố chẳng thể lay chuyển nổi, chẳng còn thoái chuyển nữa; nhờ đó mà công phu niệm Phật mới đắc lực.

Lại nữa, người niệm Phật dùng ba nhân duyên: Tin Phật, Nguyện sanh Tịnh độ và Niệm danh

hiệu Phật để khởi tâm lập đức, tu các hạnh nghiệp. Do nhờ vào Phật nguyện lực gia hộ, che chở và gìn giữ nên họ được nhập vào trong Ðại Thừa Chánh Định Tụ. Lại cũng do nhờ vào Phật nguyện lực gia trì nên lúc lâm chung người niệm Phật liền vãng sanh Cực Lạc, đắc Đại Niết-bàn. Nếu không có Phật nguyện lực gia trì thì đối với công phu tự lực nhỏ nhoi của một phàm phu đầy dẫy tội nghiệp thì không có cách chi thoát ra khỏi tam giới. Do đó, Thiện Ðạo Đại sư mới nói: “Chẳng đoạn phiền não mà đắc Niết-bàn, điều này thể hiện tánh đức tự nhiên của cõi An Lạc vậy.�