Thông thường, cửa mở ra ngoài, nhưng Phật nói rằng người tu thì cửa mở vào bên trong. Như vậy, chữ Không có nghĩa là đối lại với bên ngoài.

Một số người tu theo Phật dễ phạm sai lầm, vì muốn giải thoát, nhưng lại kẹt nhiều vào pháp hữu vi bên ngoài. Điển hình là năm anh em Kiều Trần Như bị vướng mắc pháp hữu vi, nói cách khác, họ bị bệnh cố chấp, nên thường nghĩ phải thế này, không phải thế kia. Người cố chấp cũng tu, nhưng chính sự cố chấp làm họ khổ thêm. Kinh Pháp hoa nói rằng họ tu, nhưng không hết phiền não mà nghiệp chướng lại tăng thêm.

Thật vậy, thực tế cho thấy, người tốt dễ trở thành khó tánh, không bằng lòng người này, chê trách việc nọ, vì nghĩ người khác sai trái, nên họ thường khởi tâm ghét cho đến giận.

Năm anh em Kiều Trần Như là người thân cùng dòng tộc với Phật, ba người thuộc họ cha, hai người thuộc họ mẹ, nhưng họ cũng không bằng lòng và giận Phật. Khi thái tử đi tu, vua Tịnh Phạn nghĩ rằng hoàng tử quen sống sung sướng, mà Ngài đi tu, sống cuộc đời lang thang, khất thực khổ cực như vậy, nên vua không cam lòng. Vua mới sai năm anh em Kiều Trần Như theo chăm sóc thái tử cẩn thận. Năm ông này theo Phật tu, nhưng mắc bệnh cố chấp, tức nghĩ rằng thái tử phải thế này, thế nọ, không được thế kia…

Đức Phật nhận thấy tất cả việc làm và pháp môn tu của người đương thời sai trái và ràng buộc người ta, làm họ khổ tâm. Trong khi theo Phật, việc tu hành lấy tâm làm chính; không chăm sóc thân, nhưng phải chuyển hóa tâm để tâm được giải thoát, còn tu mà tâm đau khổ là bị đọa.

Theo ngoại đạo dạy, tu phải nhịn đói để được lên trời gặp thượng đế, nhưng không thấy

thượng đế mà đã ngã quỵ vì cơ thể thiếu dưỡng chất quá mức, khiến cho thân phải phản ứng đòi hỏi dữ dội, nghĩa là thân đã hành hạ tâm. Và khi thân đòi ăn, nhưng không cho ăn, làm tâm đau khổ và tâm khổ thì nó hành hạ lại thân, đến cuối cùng, thân và tâm đều đau khổ. Đến khi chết, tâm đau khổ này dẫn họ vô cảnh khổ của ba đường ác. Tu suốt đời nhưng bị đọa như vậy, nếu tu không khéo.

Tu hành, nhiều người thường đổ thừa tại cái này, cái kia, nhưng thử nghĩ sống trên cuộc đời, làm gì có mọi việc theo ý mình muốn. Rồi lại nói, muốn tu, nhưng không để tôi tu. Thầy hỏi ai không để ông tu. Cho ông tu là người ta phải làm theo ý của ông hay sao. Ai không cho mình tu, ai làm mình khổ. Chính mình làm mình khổ. Tự mình tu, không ai cho được. Người ta làm gì thì kệ họ, mình cứ tu.

Đức Phật nói Ngài thương chúng sanh, nhưng không giúp họ được, vì nghiệp của họ đã thành, quả đã tới thì phải chịu.

Riêng thầy thuở nhỏ cũng rơi vô cái chấp, nhưng nhờ Hòa thượng Trí Tịnh nhắc nhở, ngộ được và xả được. Hòa thượng nói người tụng kinh Pháp hoa, nhưng phải sống theo kinh Pháp hoa mới thể hiện được ý nghĩa Phật dạy.

Hòa thượng nói trong phẩm Pháp sư thứ 10, Phật dạy rằng trước nhất, phải để tâm mình trống không, mới chui qua cửa trần lao, mới giải thoát. Cửa Không là cửa giải thoát. Tâm mình đầy ắp sự kiện, bận rộn đủ thứ, thậm chí nói rằng bận tụng kinh, bận lạy Phật, bận ngồi thiền. Nếu bận thì đừng tụng kinh, ngồi thiền.

Hòa thượng nhắc phải qua cửa Không, nghĩa là buông bỏ hết, lòng mình không vướng mắc cái gì. Cửa Không là Không môn không có cửa, nhưng

nó đóng kín với người còn cố chấp. Bên kia là giải thoát. Bên này là trần lao nghiệp chướng, nhưng mình ôm trần lao nghiệp chướng, làm sao qua giải thoát được.

Cánh cửa Cực lạc luôn mở cho chúng ta, nhưng mình cứ đứng bên này la inh ỏi rằng Phật cứu con. Phật bảo con qua đây và Phật chìa tay cho mình nắm, nhưng mình không nắm được, vì còn cố chấp là mình đang ở đây, đang đau khổ, nên qua không được.

Thần Quang tu cả đời, nhưng thấy khó thêm, khổ thêm đến mức không chịu ở chùa, không ai chịu nổi ngài và ngài cũng không chấp nhận ai. Phật tử coi chừng phạm sai lầm này. Vì đi chùa, cố chấp một số việc đem vô lòng cho nặng thêm. Lại có người chưa có nghiệp này, nhưng tạo nghiệp bằng cách thích nghe kể và góp ý. Như vậy, một người một nghiệp chia sẻ cho nhau thành một người có 2 nghiệp, cho đến bốn người có 16 nghiệp… Ta ở chùa này ôm một cục nghiệp, sang chùa khác thêm một cục nghiệp nữa và ôm mười cục nghiệp, nặng quá, làm sao qua cửa trần lao. Cứ như vậy, nghiệp cũ tạo nghiệp mới bao vây chúng ta không thoát được, gọi là trùng trùng duyên khởi.

Hòa thượng Trí Tịnh nhắc chúng ta trong kinh Pháp hoa có dạy rằng lấy pháp Không làm tòa, tức muốn giải thoát, tất cả mọi việc trên cuộc đời này, ta coi như không có.

Phật dạy muốn tu, chúng ta phải coi như mất hết, là Không, là trắng tay. Cả cuộc đời chúng ta trước khi vào chùa thì sao. Thầy đọc truyện ông vua thất bại, trốn vô chùa tu thì bấy giờ, cái gì cũng hết, nhìn xung quanh thấy tướng lĩnh chết hết, ngôi vua phải vứt bỏ, áo mão vua cũng bỏ, không dám mặc, phải mặc đồ thường dân trốn chạy.

Thấy không còn gì nữa, mình

mới qua cửa Không. Trên bước đường tu, cuộc đời trước khi tu kể như chết rồi, chôn rồi. Nếu vẫn sống với con người cũ, chắc chắn khổ đau. Vô chùa quy y có pháp danh là tên mới. Bây giờ ta theo Phật, sống với Phật. Vì vậy, đối với ta, tất cả mọi việc trước kia đều chấm dứt, ta qua cánh cửa Không này thì phải bỏ hết. Nói thì dễ, nhưng ít ai làm được. Bạn của thầy vô chùa tu mà cứ kể chuyện đời, là thân xuất gia nhưng tâm chưa vào đạo. Họ kể trước kia làm tướng, làm giám đốc... Ăn cơm Phật, mặc áo Phật, nhưng nhớ chuyện đời là đọa. Tu hành phải cắt bỏ quá khứ trần tục này, coi như mình đã chết rồi, may nhờ Phật cứu ta sống lại. Trước ta có tên của cha mẹ đặt, nhưng bây gi