Khi được một bằng hữu tặng cho một quyển sách hay và quý, bạn vui vẻ nhận lấy, khen sách trình bày đẹp, đề tài lạ lẫm hấp dẫn, cảm ơn, rồi nhập vào hàng hàng lớp lớp những sách báo trên kệ tủ của mình, nói là từ từ khi nào rảnh rang sẽ đọc sau, rồi quên bẳng luôn, không sờ đụng đến lần nào nữa. Nếu vị bằng hữu đó mà biết được bạn đã đối xử với món quà tặng văn hóa, món quà tinh thần và nghĩa tình kiểu như vậy, chắc vị đó sẽ buồn lắm. Làm người khác buồn, là bạn đã mang tội. Trong trường hợp vị bằng hữu đó không hề hay biết gì hết, bạn vẫn mang tội, chứ không phải vô tội. Tội đó là tội xem thường.

Khi bạn lên đường đi xa lập nghiệp, cha hoặc mẹ bạn lo lắng, dặn dò, khuyên lơn, rồi trao cho bạn một trang cẩm nang để bạn cất vào hành trang, khi gặp chướng duyên trắc trở, tình huống oái oăm, bế tắc, hoặc lâm tâm trạng lo lắng bất an, bạn sẽ lấy ra xem đọc những hướng dẫn, những phương cách, những lời khuyên nhủ bảo ban để bạn đơn thân ứng phó với các va chạm một cách thích hợp. Bạn nhận lấy trang cẩm nang đó với vẻ mặt tươi tỉnh, bày tỏ sự hiếu kính để cha mẹ mình vui lòng và an tâm khi tiễn mình rời khỏi mái ấm gia đình. Sau đó, trong suốt cuộc hành trình, rồi trải qua nhiều biển đổi khi lăn lộn, lặn hụp với dòng trôi của đời nghiệt ngã, bạn cứ luôn tự tin, kiêu căng ngạo mạn tự lo tự xử theo tâm ý của mình, để rồi một ngày nọ bạn vấp ngã, tổn thương, mát mát, hụt hẫng, đau khổ vì thất bại, vì thua thiệt, vì không đủ nghị lực, chưa đủ bản lĩnh… Bấy giờ, bạn mới sực nhớ đến trang cẩm

nang của cha của mẹ mình đã trao, nhớ rằng mình đã chưa hề một lần tìm mở ra xem đọc, và trang cẩm nang đó đang nằm dưới đáy ba lô túi xách, bị đè lấp thật tội nghiệp bởi những vật dụng tạp hổ lốn chẳng có giá trị là bao. Ngay trong trường hợp bạn bươn chải vượt lên bằng đôi chân mình để đi đến những thành công, thu gặt những kết quả tươi đẹp, thỏa chí bình sinh, mà suốt quãng thời gian lập nghiệp đó bạn vẫn chưa hề lật giở ra xem đọc trang cẩm nang của cha mẹ mình trao, thì bạn vẫn mang tội như thường, tội xem thường những lời khuyên bảo dặn dò của song thân.

Vừa rồi, chỉ thử kể ra hai trường hợp phạm tội xem thường, có thể chỉ là chuyện nhỏ, nên cái tội cũng nhỏ, không đáng phải giật mình, phải xấu hổ thẹn thùng phải không? Đúng vậy, với rất nhiều người thì đó chỉ là tội nhỏ như cọng cỏ!

Người đời thường chỉ biết tôn trọng, yêu kính, chăm chăm và khư khư gìn giữ cũng như bảo vệ, nâng niu vuốt ve sờ sẫm không biết chán những thứ vật chất có giá trị cao quý như kim cương, ngọc ngà, vàng bạc, cổ vật gia truyền, xe hơi siêu sang, đồng hồ hàng hiệu bạc tỷ, sổ hồng sổ đỏ chứng nhận quyền sở hữu đất đai nhà cửa… vân vân và vân vân… Đó là những bảo vật, không sai, vì chúng có giá trị cao, quý hiếm, vượt trội và bỏ xa những món vật chất giá trị “thường thường bậc trung” và bình dân mộc mạc. Đã là bảo vật thì chúng xứng đáng được tôn trọng, duyên phận không bị xem thường.

Nhưng, trong bài ngẫu hứng lan man này, người viết chỉ muốn nói về một thứ Bảo Vật, xin viết hoa, rất khác thường. Khác thường vì đó là Bảo Vật không có hình tướng

sắc tướng, là vô hình, chúng ta không chộp bắt hay ôm xiết được bằng tay, bằng ngũ thể, cũng không hôn được, mà chỉ biết được bằng nhĩ căn (nghe), thấy được bằng nhãn căn (xem, đọc), cảm nhận và thâu nhận bằng ý thức lẫn tâm thức.

Khi bạn đọc một quyển sách giảng giải huyền nghĩa kinh kệ, sách hướng dẫn tu tập, sách truyền bá tư tưởng, hoặc xem và nghe được một vidéo thuyết giảng, một clip vấn đáp về giáo lý nhà Phật… vân vân… Bạn sáng bừng đầu óc lên, tâm hoan hỷ lạ thường, có lúc đập bàn, có lúc vỗ đét đùi, rồi bật thốt lên trong tâm trạng phấn khích:

“Tuyệt vời! Hòa thượng giảng giải hay quá!”

“Quá hay! Thầy kiến giải thật phân minh!”

“Ôi… pháp Phật vi diệu! Đội ơn Thầy chỉ giáo!”

“Trời ơi… sao mà hay dữ vậy trời?Nhờ Ôn giảng dạy mà mình mới thoát khỏi ngu muội vô minh!”

“Pháp Phật thật nhiệm mầu!”

“Không thể nghĩ bàn! Bất khả biệt luận!”

… Và còn cả vạn sự tán dương tán thán khác nữa dành để kính ngưỡng, suy tôn, ca tụng Pháp Phật.

Trong phạm vi bài viết hạn hẹp này, tôi không dám lạm bàn đến những ý nghĩa rộng lớn hơn của Pháp, như Pháp giới, sắc pháp, tâm pháp, hữu pháp, vô pháp, hiện tượng cụ thể hay trửu tượng có tự tính, thực tại tối hậu… mà chỉ xin đề cập đến giáo pháp của Đức Như Lai bao gồm cả Kinh Luật Luận, những lời Ngài đã chỉ dạy, tức là về Chánh Pháp.

Chánh Pháp chính là Kho Tàng Bảo Vật. Từ trong một kho tàng của báu ấy trữ chứa bá thiên vạn ức những báu vật khác, thiên hình vạn trạng, muôn sắc muôn màu, tất thảy đều quý báu, giá trị vô song, giá trị vĩnh cửu và bất biến!

Chánh Pháp được truyền bá, truyền đạt, truyền lưu từ những bậc Tổ Sư siêu xuất, tôn sư xuất chúng, thiền tăng

thiền đức chứng đắc đại ngộ… đến với bao đời sau, bao thế hệ hậu sinh hậu học.

Người học Phật, tự xưng là con nhà Phật, con của Phật, tất nhiên đều đã được nhận những Bảo Vật ấy từ những bậc tôn túc, từ thầy tổ của mình rồi. Tiếp nhận rồi, biết là mình đang được nắm lấy của báu rồi, thì sẽ làm gì sau đó? Đem cất trong tủ kính để tránh bụi bặm ô nhiễm, nắng mưa nóng ẩm chăng? Cất vào két sắt để bảo toàn nguyên vẹn chăng? Ôm rịt lấy trong người suốt ngày suốt đêm không cho ai sờ chạm vào chăng?

Đức Phật đã nói: Tin ta mà không hiểu ta tức là phỉ báng ta!

(Tin ta mà không nương pháp ta tu tập để đạt được mục đích làm chủ Sinh Lão Bệnh Tử, và giải thoát không còn tái sinh làm người khổ đau, mà chỉ nương vào danh ta để trục lợi, để tận hưởng ngũ dục (tài sắc danh thực thụy), là lợi dụng ta, tức là phỉ báng ta!)

Khi mình cho rằng mình là người học Phật, muốn hiểu thông những lời Phật dạy, thì mình phải thực hành, áp dụng chánh pháp vào đời sống hằng ngày của mình. Có thực hành chánh pháp mới thấu hiểu chánh pháp nhiệm mầu như thế nào, tuyệt diệu hay ho đến mức nào, chứ không phải chỉ hiểu bằng trí óc, bằng kiến thức, bằng sự thông minh uyên bác, hay bằng lời nói, bằng tiếng tán dương ca tụng!

Học được biết bao nhiêu là Pháp Phật từ cao siêu đến giản dị dễ hiểu, hiểu biết rồi, rõ thấy rồi, y như rằng ta đã được chư Thầy Tổ, chư tôn thiền đức truyền trao cho Bảo Vật rồi, nhưng ta có trân quý, có tôn kính, có mang ra áp dụng, thực hành cho đời sống của mình không? Hay là quên béng hết những gì ta đã ca tụng là hay ho, là

tuyệt vời, vào những lúc ta tức giận, nổi nóng, vào những khi bị mất mát, bị thiệt thòi, bị thiếu hụt, bị hiếp đáp, bị chửi rủa khinh khi, bị vu oan giá họa…?

Nếu ta đã lãng quên, bỏ bê, không màng nhớ gì đến chánh pháp khi ta va chạm đối đãi với người với đời, là ta đã mang lấy tội xem thường Pháp Phật rồi đó.

Trong bài “Sám Nguyện” dài thật dài của Tăng Thân Làng Mai, liệt kê ra rất nhiều lỗi lầm, sai trái, yếu kém, nhược khuyết điểm của một người con Phật, ta sẽ thấy biết được thêm một cái tội của mình: Tội Xem Thường Bảo Vật Trong Tay!

…”Đệ tử biết trong tâm thức
Bao nhiêu hạt tốt lấp vùi:
Hạt giống thương yêu, hiểu biết
Và bao hạt giống an vui.
Nhưng vì chưa biết tưới tẩm
Hạt lành không mọc tốt tươi
Cứ