Từ bi và độ lượng không phải là dấu hiệu của yếu đuối, mà thực sự là biểu hiện của sức mạnh.Đức Đạt-lai Lạt-ma XIV
Tôi phản đối bạo lực vì ngay cả khi nó có vẻ như điều tốt đẹp thì đó cũng chỉ là tạm thời, nhưng tội ác nó tạo ra thì tồn tại mãi mãi. (I object to violence because when it appears to do good, the good is only temporary; the evil it does is permanent.)Mahatma Gandhi
Kẻ thù hại kẻ thù, oan gia hại oan gia, không bằng tâm hướng tà, gây ác cho tự thân.Kinh Pháp Cú (Kệ số 42)
Muôn việc thiện chưa đủ, một việc ác đã quá thừa.Tủ sách Rộng Mở Tâm Hồn
Không làm các việc ác, thành tựu các hạnh lành, giữ tâm ý trong sạch, chính lời chư Phật dạy.Kinh Đại Bát Niết-bàn
Kẻ không biết đủ, tuy giàu mà nghèo. Người biết đủ, tuy nghèo mà giàu. Kinh Lời dạy cuối cùng
Để có đôi mắt đẹp, hãy chọn nhìn những điều tốt đẹp ở người khác; để có đôi môi đẹp, hãy nói ra toàn những lời tử tế, và để vững vàng trong cuộc sống, hãy bước đi với ý thức rằng bạn không bao giờ cô độc. (For beautiful eyes, look for the good in others; for beautiful lips, speak only words of kindness; and for poise, walk with the knowledge that you are never alone.)Audrey Hepburn
Chúng ta không thể giải quyết các vấn đề bất ổn của mình với cùng những suy nghĩ giống như khi ta đã tạo ra chúng. (We cannot solve our problems with the same thinking we used when we created them.)Albert Einstein
Gặp quyển sách hay nên mua ngay, dù đọc được hay không, vì sớm muộn gì ta cũng sẽ cần đến nó.Winston Churchill
Hương hoa thơm chỉ bay theo chiều gió, tiếng thơm người hiền lan tỏa khắp nơi nơi. Kinh Pháp cú (Kệ số 54)

VỀ MỤC LỤC

Tiếng rít mạnh của cánh cửa sắt nhà bên làm Quân giật mình, mắt rời vội những hàng chữ, bàng hoàng một chút rồi cúi xuống ngay, ngỡ rằng cửa đã đóng xong. Nhưng không, lại một tiếng rít nữa, lần này Quân phải quay đầu nhìn, thì ra người chủ vừa đóng cửa vừa mải nói chuyện với láng giềng nên cánh cửa lúc nãy chỉ được kéo đến lưng chừng. Một tiếng giật cuối cùng, tiếp theo tiếng khóa lách tách, thế là xong.

Quân thở dài thoát nạn, cúi xuống đọc nốt quyển sách, chưa đọc hết trang thì tiếng rít của cánh cửa sắt ban nãy lại vang lên, lần này thì bực mình lắm rồi. Một bóng người lách ra ngoài, Quân gập sách đưa mắt nhìn theo.

Đây là bóng người ở ra mua quà cho cô chủ, trước mắt Quân hình ảnh cô gái cưng của gia đình đang nũng nịu chê cơm.

- Không ăn cơm đâu, ăn mì cơ.

Thật là khổ, tội nghiệp cho những ai nghèo, phải vào ở làm công cho những gia đình trưởng giả, trong ấy "lềnh bềnh" mấy cô tiểu thư đài các.

Quân đặt quyển sách xuống thềm, biết rằng sẽ không đọc được vì chốc nữa cô bé ở kia còn phải mang quà về, cánh cửa sẽ còn được rít lên lần nữa.

Giờ này thì còn bao nhiêu nhà sắp đóng cửa, bình thường động nghe tiếng sắt chạm vào sắt là Quân rùng mình ghê cả người vội vã tránh ra ngay, hôm nay không biết tránh vào đâu, đành phải ngồi lì ở thềm vậy.

Thờ thẫn nhìn khắp dãy phố, Quân lẩm nhẩm đếm xem cả con đường có được bao nhiêu cửa sắt, nhưng đường dài quá mà tầm mắt người chỉ nhìn được đến một đoạn nào thôi, chỉ mới một đoạn mà đã có đến mấy chục cái cửa sắt rồi.

- Thì ra ở đây cũng lắm nhà giàu nhỉ.

Quân vốn sợ những nhà giàu kín cổng cao tường, cũng như sợ
những cánh cửa sắt rít mạnh, giống hệt cái giọng đay nghiến của người mẹ ghẻ cay nghiệt. Quân khẽ nhắc lại:

- Thì ra ở đây cũng lắm nhà giàu nhỉ.

Nếu không giàu tại sao người ta lại phải để cửa sắt làm gì. Hồi tưởng lại những ngày thênh thang cũ ở miền núi, chẳng bao giờ biết đến cửa, đến ngõ. Thời xưa, không biết tự thời nào có người đã hằng mơ đến những cảnh thanh bình mà làng này nhìn sang làng kia mà không bị những lũy tre xanh vướng mắt, gà làng này gáy vang tận đến các thôn khác, loài người gặp nhau đều vui vẻ chào hỏi, không cần phải có những sự giới thiệu kiểu cách. Làng không rào thì nhà cũng khỏi phải đóng cửa, thiên hạ tha hồ mà yêu thương nhau.

Nhưng cần gì phải thời nào xa, độ Quân còn ở cái làng Quân Tín cũng thế. Cửa được hạ xuống làm giường khỏi phải nhọc công đóng, mở. Ban đêm tha hồ cho gió hắt sương vào, mát không cần phải quạt. Cố nhiên mùa rét thì cũng hơi phiền, nhưng trong hơi lạnh vẫn có một sự thú vị vô biên. Nội một chuyện, mỗi khi mở mắt mà được trông thấy ngay ánh trăng hay ánh sao đang chầu chực bên mình, thế còn đòi gì nữa.

Mấy nhà giàu nghe kể đến chuyện hạ cửa làm giường nằm, họ đã run rẩy hỏi:

- Thế ngộ nhỡ có trộm cắp thì sao?

Họ quên rằng những đứa như Quân thì còn có gì để gợi lòng tham của ai. Giang sơn có hai bộ quần áo, một bộ mặc trong người, còn bộ kia đang phơi ngoài sân. Dăm quyển sách gối đầu (thế vẫn còn hơn Chử Đồng Tử) và một tấm lòng mơ ước. Ước được đi khắp mọi nơi, đến bao giờ gục xuống bên lề đường mới hết đi.

Quân vẫn thường nói chuyện với các bạn, chắc trong giòng họ mình có lai
máu du mục mới hay đi như thế.

Lại một tiếng cửa sắt nữa rít mạnh, nhà trước mặt đóng cửa, tiếng cửa sắt đã kéo giật Quân ra khỏi những ý nghĩ lan man. Thế mà hôm nọ vác va-li đi tìm chỗ trọ, có một nhà giàu nhất định đòi cho ở, nhà giàu mà chịu cho ở cũng là một sự lạ, hẳn phải có lý do gì, vì theo kinh nghiệm của Quân vẫn thấy thì nhà giàu bao giờ cũng tính toán, có tính toán mới giàu.

Nếu không vì hai cái cửa sắt đằng trước và đằng sau sừng sững như ngờ vực những ai ra vào thì có lẽ Quân đã dọn đến đấy ở ít lâu để xem vì lý do gì mà họ tốt.

Tiếng rít của cánh cửa một nhà khác lại bắt đầu vang lên hưởng ứng với các láng giềng cửa sắt khác. Cần gì phải tìm biết chủ nhân, đi ngang nhà ai mà thấy có cửa sắt là cứ tin ngay rằng họ thuộc về hạng giàu sang, sợ trộm cắp, đếm cảm tình như đếm bạc giấy. Rồi cứ thế Quân liên miên nghĩ đến những cánh cửa sắt nặng nề của chốn ngục tù âm u. Quân rùng mình muốn xua bớt những hình ảnh quá đen tối ấy.

Tại sao người ta phải giàu, giàu để rồi lo sợ thấp thỏm mất ăn mất ngủ, thấy ai đến thăm cũng nghi ngờ, nghe một tiếng động chạm, tiếng chân người chạy hay tiếng bánh xe nổ cũng tưởng quân cướp có súng đang sắp đến nhà, vội vàng vơ lấy túi bạc ôm vào mình run như lên cơn sốt rét. Sáng chiều phải làm quen với những tiếng rít của cánh cửa sắt.

Quân mỉm cười bởi những ý nghĩ lẩn thẩn của mình, rồi lại tự hỏi không biết có ai đặt cửa sắt vào tâm hồn chăng ?

Hôm nay Quân sắp rời nhà trọ đi tìm chỗ khác vì chủ nhà quá đông con, Quân
băn khoăn chưa biết tìm đâu, không khéo lại phải đăng báo: "Cần tìm chỗ trọ ở một gia đình trung lưu, nhà có cửa sắt thì xin miễn giả lời." Đi tìm chỗ trọ mà nghênh ngang như thế thì còn ai thèm cho ở.

Trời chập choạng tối, đường phố đã lên đèn, qua những ô chàm của mấy cánh cửa sắt, nhà nào cũng sáng rực dưới ánh đèn nê-ông, thấp thoáng bóng các ông, bà, cô, cậu chủ nhà đang đi lại một cách tin tưởng, yên lòng vì cửa sắt đã khóa kỹ.

Quân bỗng tự thấy mình vô lý, biết đâu ngày nào trở nên giàu Quân lại chẳng quá quắt hơn họ, thật đấy, Quân vẫn đùa với các bạn rằng nếu giàu Quân sẽ thuê tây đen đứng gác cổng.

- Hay là ta ganh với họ chăng ?

Không, Quân đâu có ganh, Quân đâu có mu