Chúng ta không thể đạt được sự bình an nơi thế giới bên ngoài khi chưa có sự bình an với chính bản thân mình. (We can never obtain peace in the outer world until we make peace with ourselves.)Đức Đạt-lai Lạt-ma XIV
Hãy sống như thể bạn chỉ còn một ngày để sống và học hỏi như thể bạn sẽ không bao giờ chết. (Live as if you were to die tomorrow. Learn as if you were to live forever. )Mahatma Gandhi
Lời nói được thận trọng, tâm tư khéo hộ phòng, thân chớ làm điều ác, hãy giữ ba nghiệp tịnh, chứng đạo thánh nhân dạyKinh Pháp Cú (Kệ số 281)
Không trên trời, giữa biển, không lánh vào động núi, không chỗ nào trên đời, trốn được quả ác nghiệp.Kinh Pháp cú (Kệ số 127)
Như bông hoa tươi đẹp, có sắc lại thêm hương; cũng vậy, lời khéo nói, có làm, có kết quả.Kinh Pháp cú (Kệ số 52)
Để có thể hành động tích cực, chúng ta cần phát triển một quan điểm tích cực. (In order to carry a positive action we must develop here a positive vision.)Đức Đạt-lai Lạt-ma XIV
Nếu chuyên cần tinh tấn thì không có việc chi là khó. Ví như dòng nước nhỏ mà chảy mãi thì cũng làm mòn được hòn đá.Kinh Lời dạy cuối cùng
Thành công không phải điểm cuối cùng, thất bại không phải là kết thúc, chính sự dũng cảm tiếp tục công việc mới là điều quan trọng. (Success is not final, failure is not fatal: it is the courage to continue that counts.)Winston Churchill
Thành công là tìm được sự hài lòng trong việc cho đi nhiều hơn những gì bạn nhận được. (Success is finding satisfaction in giving a little more than you take.)Christopher Reeve
Một người chưa từng mắc lỗi là chưa từng thử qua bất cứ điều gì mới mẻ. (A person who never made a mistake never tried anything new.)Albert Einstein

VỀ MỤC LỤC

I. DẪN NHẬP

Trước một thời đại mọi thứ đang phát triển đến choáng ngợp, con người không dễ để xác định được một lối sống, một hướng đi cho riêng mình. “Nên sống nhanh hay cần phải sống chậm lại” cũng là một trong những hướng ấy.

Phần lớn quý vị của thế hệ trước thì muốn một cuộc sống điềm đạm, chậm rãi, thâm trầm. Đa số những người trẻ hiện nay thì muốn sống vội, sống nhanh. Hoặc trong cùng một thế hệ, có người năng động thì thích sống nhanh hơn. Có người thích chiều sâu thì lại chủ trương sống chậm lại. Hoặc có người thấy cần sống phải nhanh, làm một lúc càng nhiều việc thì mới có thể đưa đến thành công. Cũng có không ít người xông pha với cuộc thế, sống vội một thời gian, bị vòng xoáy của cuộc đời làm cho căng thẳng, mệt mỏi thì chủ trương nên sống chậm lại. Và còn nhiều trường hợp khác nữa. Nhiều người vẫn đang loay hoay tìm cho mình một hướng đi để sống. Hiện nay đây, thử hỏi lại mình, chúng ta nên sống nhanh hay phải sống chậm lại?

II. CUỘC SỐNG VÀ CÔNG VIỆC LÀ MỘT HAY KHÁC?

“Nên sống nhanh hay cần phải sống chậm lại?” Có lần, chúng tôi đặt vấn đề này với bốn vị giáo sư Nhật Bản:

- Theo quý vị, trước một thời đại đang phát triển như hiện nay, chúng ta nên sống nhanh là phải, hay cần phải sống chậm lại mới đúng?

Lúc ấy, có người trả lời là nên sống nhanh, có vị thì nói nên sống chậm lại. Quý Thầy nói:

- Nếu phải sống nhanh thì có lúc chúng ta sẽ bị căng thẳng, mất cân bằng. Nếu sống chậm thì không theo kịp thời đại, bị lạc hậu. Như vậy, chúng ta nên sống như thế nào mới phù hợp?

Quý vị giáo sư trầm ngâm một lát rồi cười và bảo:

- Thầy
hỏi khó quá!

Chúng tôi nói:

- Quý vị đều có cuộc sống và quý Thầy đang hỏi về cuộc sống thôi!

Quý vị giáo sư cùng bàn bạc với nhau rồi đồng đưa ra một đáp án:

- Chúng tôi cùng nhất trí với nhau, với công việc thì nên nhanh, với cuộc sống thì cần phải chậm lại.

Quý Thầy nói:

- Nghe qua thì hợp lý. Nhưng nếu như thế là quý vị đã đặt công việc ra ngoài cuộc sống. Có nghĩa là khi làm việc thì không được sống. Một ngày chúng ta bỏ ra tám giờ đồng hồ cho công việc, đồng nghĩa một phần ba của một ngày kia không được sống. Và trong một đời, chúng ta đã tự giết chết một phần ba cuộc đời mình.

Quý vị cùng tròn xoe mắt và ồ lên. Không khéo, mỗi người chúng ta dễ tự giết chết một phần ba cuộc sống của mình chỉ từ một cái nhìn chưa trọn vẹn.

Chúng ta thường quan niệm đi làm là vì mưu sinh chứ ít khi thấy mình được sống, được an vui trên công việc. Khi vào công sở, mình mong thời gian trôi qua nhanh để được về nhà làm việc mà mình ưa thích. Muốn thời gian làm việc trôi qua nhanh, có nghĩa mình đang muốn giết chết khoảng thời gian ấy. Không cảm thấy thích thú khi ở trong công sở, đồng nghĩa chúng ta đã quên sống, không được sống; sống mà như chết và đang tự giết chết thời gian sống ấy của chính mình. Một ngày mất tám tiếng đồng hồ để làm việc như thế, nghĩa là đã mất một phần ba của một ngày không được sống. Và cả đời cộng lại là chúng ta đã tự giết chết một phần ba đời mình. Có oan uổng và lãng phí không? Đây là do đặt công việc ra ngoài cuộc sống, xem công việc và cuộc sống là hai phần khác nhau.

Tại
sao chúng ta không xem khi đang làm việc là đang được sống? Nếu biết tìm niềm vui ngay trong công việc, ngay mọi chỗ, mọi vị trí chúng ta đang sinh hoạt, đang làm thì ngay khi làm là lúc sống. Lúc nào cũng là lúc chúng ta đang sống thì cuộc sống này sẽ có ý nghĩa trọn vẹn biết bao!

Một bác sĩ đến bệnh viện hằng ngày để làm việc với một tâm thái không thoải mái sẽ khiến cho họ cảm thấy mệt mỏi, dễ bực bội, cáu gắt với bệnh nhân và trông hết giờ để về với gia đình, đi phố… Như vậy, vị bác sĩ này đã đánh mất sự sống của mình ngay khi làm việc.

Có trông hết giờ hay không trông mong thì cũng đến năm giờ chiều mới được ra khỏi công sở. Nhưng người trông ngóng sẽ cảm thấy thời gian dài hơn. Có người biết như thế, thay vì trông ngóng, vị này tìm niềm vui ngay trong công việc mình đang làm. Cũng là công việc của một bác sĩ hằng ngày như những đồng nghiệp khác, nhưng vị này làm việc bằng tâm thái chan hòa, vui vẻ. Thấy rằng, ai cũng muốn khỏe mạnh, trên đời này không ai muốn mình bị bệnh để vào bệnh viện cả. Ai bệnh cũng bị khổ đau. Mình cũng là con người như mọi người, nhưng may mắn là hiện tại mình đang được không bệnh, không bị cơn đau và lo sợ. Ngược lại, mình còn là người có cơ hội chữa bệnh cho mọi người. Đây là một may mắn lớn. Với bệnh nhân, đặt mình vào hoàn cảnh của họ và cảm thông cho nỗi lo sợ đau đớn, chúng ta ôn tồn, an ủi, hỏi han khi thăm khám; làm việc nhiệt tình, thấy ai khỏi bệnh là mình vui… Được như thế thì vị này sẽ có được niềm vui ngay trên công việc, là được sống trong công việc. Sẽ
thấy công việc là cuộc sống, cuộc sống và công việc là không khác, không hai. Một cuộc sống với tràn đầy lạc quan và ý vị. Cuộc đời rất đáng sống.

Với các công việc khác cũng tương tự. Chúng ta biết tìm niềm vui trên mọi sinh hoạt, biến công việc là cuộc sống, cuộc sống là công việc, nghỉ ngơi là một hình thức thay đổi công việc, công việc và cuộc sống không tách rời nhau thì chúng ta được sống trọn vẹn, không bị giết chết bởi những sai lầm, phiền muộn, khổ đau…

III. NÊN SỐNG NHANH HAY CHẬM?

Có lần quý Thầy hỏi các bạn trẻ về điều này. Có bạn trả lời là nên sống chậm lại để cuộc sống có ý nghĩa. Có bạn khác nói con thấy trên thế giới có nhiều người nhờ sống nhanh, làm được nhiều việc cùng m