“Thử Đề Nghị Một Phương Thức Kết Hợp Những Người Con Phật Trong Nhiều Chi Nhánh Phật Giáo Việt Nam Cùng Sinh Hoạt Với Nhau” là một đề tài tế nhị, khó nói, và nói ra cũng rất khó tìm được sự đồng thuận của hầu hết chư Tôn Đức và đồng bào Phật tử hiện đang sinh hoạt trong nhiều chi nhánh Phật Giáo Việt Nam. Đề tài này hàm ngụ hai lãnh vực nội dung và hình thức sinh hoạt, và bao gồm ba hình thái tổ chức là các Giáo Hội Phật Giáo, các Hội Cư Sĩ, và các hệ thống Gia Đình Phật Tử.

Bàng bạc trong Kinh Luận, Đức Phật đã dạy phương pháp tu học tùy theo căn cơ của mỗi người; và đã là con người sống trong xã hội thì tất nhiên có nhiều suy nghĩ và hành động khác nhau, Đức Phật cũng đã dạy phương pháp hòa giải các tranh chấp trong Tăng Đoàn. Để giải quyết vần đề thiếu hòa hợp trong sinh hoạt Phật Giáo Việt Nam hiện nay thì không gì thích hợp hơn là nương theo lời dạy của Đức Phật.

I.- PHẬT GIÁO THỐNG NHẤT LÀ THỐNG NHẤT NAM TRUYỀN VÀ BẮC TRUYỀN.

Hiện nay có rất nhiều người sử dụng Internet, và Internet đem lại cho chúng ta vô vàn lợi ích nhưng cũng không ít tai ương. Qua Internet, một số Phật tử hoang mang về phương pháp tu học của họ và họ không biết phương pháp tu học nào là đúng với Chánh Pháp. Sở dĩ có tình trạng đó là vì một số Tăng sĩ thuyết pháp qua video trên youtube chống trái nhau về Phật lý căn cứ vào hai truyền thống văn học Phật giáo Nam truyền Pali tạng và Bắc truyền Hán tạng.

Lời Nói Đầu của Hiến Chương Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất ban hành năm 1964 đã xác định “Công bố lý-tưởng Hòa-bình của giáo-lý Đức Phật, hai tông phái Phật-giáo Bắc Tông và Nam

Tông tại Việt-Nam thực-hiện nguyện-vọng thống-nhất thực-sự đã hoài-bão từ lâu để phục-vụ nhân-loại và dân-tộc: đó là lập-trường thuần nhất của Giáo-Hội Phật-Giáo Việt-Nam Thống-Nhất. Giáo-Hội Phật-Gíao Việt-Nam Thống-Nhất không đặt sự tồn tại của mình nơi nguyên vị cá biệt mà đặt sự tồn tại trong sự tồn tại của Nhân loại và Dân tộc. Quan niệm thống nhất Phật Giáo Việt Nam để thực hiện theo chủ trương điều hợp, nghĩa là giáo lý, giới luật và nếp sống của hai tông phái cũng như của hai giới tăng sĩ và cư sĩ chẳng những được tôn trọng mà còn phải nỗ lực phát triển trong sự kết hợp có chỉ đạo. Chính đó là sắc thái đặc biệt của nền Phật giáo thống nhất tại Việt Nam.”

Thật vậy, về phương diện Phật lý thì hai truyền thống văn học Nam truyền và Bắc truyền không có gì khác biệt.

Cố Đại lão Hòa thượng Thích Minh Châu, Tiến sĩ Phật học, Viện trưởng Đại học Vạn Hạnh, một vị cao tăng uyên bác và vô cùng tâm huyết, đã hy hiến nhiều công sức để phiên dịch toàn bộ Kinh Bộ Pali sang Việt ngữ, một công trình văn học thật quý báu mà ngay cả người Trung Hoa cũng chưa thực hiện được một bộ Kinh Bộ Pali bằng Hoa văn như thế. Hòa thượng đã viết “Đọc kỹ tiến trình tư tưởng Phật giáo, chúng ta sẽ thấy các luận sư không vị nào là không muốn diễn đạt cho thật sự trung thành giáo nghĩa nguyên thủy của đức Từ Phụ. Dầu cho sự diễn đạt đặt dưới nhiều quan điểm và khía cạnh sai khác, lồng vào những bối cảnh có thể nói là mâu thuẫn, nhưng chúng ta vẫn nhận thấy những sóng ngầm đồng nhất, thật sự nguyên thủy trong sự cố gắng trung thành của các nhà luận sư. Cho nên quan điểm của một số học giả cho rằng những gì ngoài ba Tạng Pàli là ngụy tạo

thì quan điểm đó vừa nguy hiểm, vừa nông nổi nếu không phải là lạc hậu.”[1]

Hòa thượng Walpola Rahula (1907-1997), một học giả Phật giáo Theravada của Tích Lan (Sri Lanka), Tiến sĩ Triết học, Giáo sư Đại học Northwestern University, Illinois, đã viết về Phật giáo Bắc truyền Mahayana và Phật giáo Nam truyền Theravada như sau.

“Tôi đã nghiên cứu Phật giáo Bắc truyền Mahayana trong nhiều năm và càng nghiên cứu tôi lại càng thấy không có gì khác biệt giữa Phật giáo Nam truyền Theravada và Phật giáo Bắc truyền Mahayana về giáo lý căn bản của Đức Phật.

• Cả hai đều công nhận Đức Phật Thích Ca Mâu Ni là Bậc Đạo Sư.