Chúng ta phải thừa nhận rằng khổ đau của một người hoặc một quốc gia cũng là khổ đau chung của nhân loại; hạnh phúc của một người hay một quốc gia cũng là hạnh phúc của nhân loại.Đức Đạt-lai Lạt-ma XIV
Đừng bận tâm về những thất bại, hãy bận tâm đến những cơ hội bạn bỏ lỡ khi thậm chí còn chưa hề thử qua. (Don’t worry about failures, worry about the chances you miss when you don’t even try. )Jack Canfield
Cuộc sống không phải là vấn đề bất ổn cần giải quyết, mà là một thực tiễn để trải nghiệm. (Life is not a problem to be solved, but a reality to be experienced.)Soren Kierkegaard
Giặc phiền não thường luôn rình rập giết hại người, độc hại hơn kẻ oán thù. Sao còn ham ngủ mà chẳng chịu tỉnh thức?Kinh Lời dạy cuối cùng
Như ngôi nhà khéo lợp, mưa không xâm nhập vào. Cũng vậy tâm khéo tu, tham dục không xâm nhập.Kinh Pháp cú (Kệ số 14)
Để sống hạnh phúc bạn cần rất ít, và tất cả đều sẵn có trong chính bạn, trong phương cách suy nghĩ của bạn. (Very little is needed to make a happy life; it is all within yourself, in your way of thinking.)Marcus Aurelius
Người ngu nghĩ mình ngu, nhờ vậy thành có trí. Người ngu tưởng có trí, thật xứng gọi chí ngu.Kinh Pháp cú (Kệ số 63)
Trong sự tu tập nhẫn nhục, kẻ oán thù là người thầy tốt nhất của ta. (In the practice of tolerance, one's enemy is the best teacher.)Đức Đạt-lai Lạt-ma XIV
Nếu quyết tâm đạt đến thành công đủ mạnh, thất bại sẽ không bao giờ đánh gục được tôi. (Failure will never overtake me if my determination to succeed is strong enough.)Og Mandino
Những người hay khuyên dạy, ngăn người khác làm ác, được người hiền kính yêu, bị kẻ ác không thích.Kinh Pháp cú (Kệ số 77)

VỀ MỤC LỤC

Giọng đọc: Trường Tân

Nhà Sư: Thọ trong tiếng Pali là Vedanā. Vedanā xuất phát từ căn “Vit” có nghĩa là “nhận”, “lãnh”. Như vậy, Thọ được hiểu là hưởng cảnh, hưởng đối tượng hay kinh nghiệm trọn vẹn đối tượng.
Thọ bao gồm có Thọ trên thân và Thọ trên tâm. Cảm xúc không phải là Thọ mà là một trạng thái phản ứng của tâm. Ban đầu Thọ hưởng trọn vẹn đối tượng, sau đó sẽ là sự xen vào của cảm xúc.
Lấy một ví dụ về tâm sân: mỗi khi có tâm sân là thọ ưu đã kinh nghiệm trọn vẹn rồi, nhưng bên cạnh đó còn một trạng thái tâm khác muốn loại bỏ đối tượng đó, đó là trạng thái sân (tâm sở sân – dosa). Thọ thì kinh nghiệm trọn vẹn đối tượng, còn dosa lại muốn đẩy đối tượng ra. Thọ ưu và trạng thái tâm sân không giống nhau mặc dù hễ tâm sân có mặt thì thọ ưu có mặt.
Do đó, khi quan sát nhận diện được Thọ thì chúng ta cũng phát hiện được phản ứng của tâm dựa trên cơ sở của Thọ. Đầu tiên Thọ có mặt, sau đó là tiến trình tâm phản ứng, dĩ nhiên là tiến trình này rất nhanh. Mặt khác cũng cần hiểu rằng cứ có tâm là có Thọ, biết được Thọ thì cũng biết được tâm và ngược lại.
Có ba loại Thọ: Thọ lạc, Thọ khổ, Thọ không khổ không lạc. Thọ lạc và Thọ khổ lại được phân tách thành 2 loại: thuộc về vật chất và không thuộc về vật chất.

Đối với thọ lạc: trú thì lạc, biến hoại thì khổ.
Đối với thọ khổ: trú thì khổ, biến hoại thì lạc
Đối với thọ không khổ không lạc thì có trí là lạc, vô trí là vô minh là khổ.
Tiềm ẩn của Thọ lạc là tham, tiềm ẩn của Thọ khổ là
sân.
Nói đến Thọ lạc, có nhữngThọ lạc xuất phát từ dục và có những Thọ lạc
không liên quan đến dục (ly dục). Đối với Đức Phật, đó là ly dục, ly ác pháp - một trạng thái hỷ lạc do ly dục sinh có tầm có tứ.

Thiền sinh: Thưa Sư, làm sao để nhận biết được thọ xả, điều đó rất khó?

Nhà sư: Khi thọ này có mặt thì thọ kia không có mặt, nghĩa là khi Thọ xả có mặt thì Thọ khổ và Thọ lạc không có mặt, khi Thọ khổ và Thọ lạc không có mặt thì đó là Thọ xả.
Thọ xả có hai trường hợp: Có trí là lạc và vô trí là khổ, vô minh tiềm ẩn ở đó. Nếu không biết được sự sinh khởi cuả Thọ xả là vô minh; ngược lại, biết được sự sinh khởi của Thọ xả, đó là minh.
Không phải dễ dàng nhận ra Thọ xả. Có trường hợp là Thọ xả nhưng không có sự nhận biết rõ ràng vì trong đó tiềm ẩn vô minh, vô minh tùy miên anusaya. Nhưng nếu luôn luôn có sự tỉnh thức hiểu biết rõ ràng thì đó là minh.

Thiền sinh: Trong hành thiền có những cảm giác thư giãn, nhẹ nhàng…vv. Vậy con nên có quan điểm như thế nào về những cảm giác đó thưa Sư?

Nhà Sư: Có những môn phái không chấp nhận quan điểm hạnh phúc xuất phát từ hạnh phúc, họ chủ trương rằng hạnh phúc phải được kiếm tìm từ đau khổ. Đức Phật không chủ trương như vậy.
Đức Phật vẫn nói về vị ngọt của thọ. Đó là trong trường hợp ly dục, ly ác pháp. Nhưng vị ngọt đó vẫn có sự nguy hiểm, đó chính là sự tham đắm, nắm giữ những cảm thọ này. Điều phục tham đối với cảm thọ đó là xuất ly. Đoạn trừ dục tham đối với cảm thọ, đó là xuất ly.

Thiền sinh: Con nghe nói cần phải Diệt Thọ, cần hiểu câu nói này thế nào thưa Sư?

Nhà sư: Chúng ta biết trong Thập
Nhị Nhân Duyên (TNND) thì duyên Thọ thì Ái sinh, duyên Ái thì Thủ sinh. Trong Kinh Đại Duyên, Đức Phật bóc tách thêm một vấn đề theo một cách nữa: do có Thọ thì Ái sinh. Có Ái thì có tầm cầu, do thấy lợi nên chúng ta đi đến quyết định làm sao có được lợi đó. Từ quyết định đó dẫn tới sự đắm trước, chấp trước vào đó, rồi tham dục dính mắc sinh khởi. Khi sở hữu rồi chúng ta nắm giữ, hà tiện, không chia sẻ, không san sớt cho ai. Từ hà tiện dẫn tới thủ hộ (bảo vệ, che chắn).
Diệt Thọ không phải là hủy diệt, tiêu trừ các cảm thọ, mà diệt thọ là quan sát thọ chỉ là cảm thọ mà thôi. Nếu chúng ta chỉ ghi nhận và quan sát Thọ thì Thọ sẽ sinh khởi và diệt đi theo đúng bản chất của nó, do đó sẽ không dẫn tới Ái. Ngược lại, nếu không quan sát thấy được tiến trình đó thì Thọ sẽ dẫn tới Ái rồi chấp thủ cũng từ đó mà sinh ra.
Chấp thủ là bảo vệ những thành quả của mình có được, là chấp trước, chấp kiến, tranh đấu, đấu khẩu, ác khẩu, vọng ngữ,…Tất cả bất thiện pháp từ đó mà sinh khởi.
Gốc của vấn đề là Thọ. Theo TNND, người ta quan sát Thọ một cách đúng đắn nên Thọ diệt thì Ái diệt, bất kỳ khi nào tận diệt hoàn toàn Ái dục là thoát ra khỏi vòng luân hồi sinh tử.

Thiền sinh: Thưa Sư, đâu là các điều kiện để phát sinh trí tuệ?

Nhà Sư: Sư sẽ trích dẫn Kinh Đại Phương Quảng, thuộc Trung Bộ Kinh số 43, là cuộc đối thoại giữa ngài Xá Lợi Phất và ngài Mahakotthita. Trong đó ngài Xá Lợi Phất trả lời cho ngài Mahakotthita:

“Ở đây, này Hiền giả, chánh tri kiến có giới hỗ trợ, có văn (Suta) hỗ trợ, có thảo luận hỗ trợ, có chỉ
(Samatha) hỗ trợ, có quán (Samadhi) hỗ trợ. Này Hiền giả, chánh tri kiến được hỗ trợ bởi năm chi phần này để có tâm giải thoát quả, tâm giải thoát quả công đức, tuệ giải thoát quả và tuệ giải thoát quả công đức”

Nói theo cách khác thì có hai nhân duyên để giúp cho Chánh Kiến sinh khởi: tiếng nói của người khác tức là giúp chúng ta có thông tin đúng đắn, thứ hai là có tác ý chân chánh hay là như lý tác ý.

Thọ
SÁCH NÓI
Đối thoại pháp

Mời xem phần:

Thọ




Đối thoại pháp

Chân Tuệ

MỤC LỤC


Sách có 25 chương, Mục lục chia thành 2 trang: »» 1 »» »» 2 »»

Quý vị đang truy cập từ IP 216.73.216.82 và chưa ghi danh hoặc đăng nhập trên máy tính này. Nếu là thành viên, quý vị chỉ cần đăng nhập một lần duy nhất trên thiết bị truy cập, bằng email và mật khẩu đã chọn.
Chúng tôi khuyến khích việc ghi danh thành viên ,để thuận tiện trong việc chia sẻ thông tin, chia sẻ kinh nghiệm sống giữa các thành viên, đồng thời quý vị cũng sẽ nhận được sự hỗ trợ kỹ thuật từ Ban Quản Trị trong quá trình sử dụng website này.
Việc ghi danh là hoàn toàn miễn phí và tự nguyện.

Ghi danh hoặc đăng nhập

Thành viên đang online:
Rộng Mở Tâm Hồn Viên Hiếu Thành Rộng Mở Tâm Hồn Huệ Lộc 1959 Rộng Mở Tâm Hồn Bữu Phước Rộng Mở Tâm Hồn Chúc Huy Rộng Mở Tâm Hồn Minh Pháp Tự Rộng Mở Tâm Hồn minh hung thich Rộng Mở Tâm Hồn Diệu Âm Phúc Thành Rộng Mở Tâm Hồn Phan Huy Triều Rộng Mở Tâm Hồn Phạm Thiên Rộng Mở Tâm Hồn Trương Quang Quý Rộng Mở Tâm Hồn Johny Rộng Mở Tâm Hồn Dinhvinh1964 Rộng Mở Tâm Hồn Pascal Bui Rộng Mở Tâm Hồn Vạn Phúc Rộng Mở Tâm Hồn Giác Quý Rộng Mở Tâm Hồn Trần Thị Huyền Rộng Mở Tâm Hồn Chanhniem Forever Rộng Mở Tâm Hồn NGUYỄN TRỌNG TÀI Rộng Mở Tâm Hồn KỲ Rộng Mở Tâm Hồn Dương Ngọc Cường Rộng Mở Tâm Hồn Mr. Device Rộng Mở Tâm Hồn Tri Huynh Rộng Mở Tâm Hồn Thích Nguyên Mạnh Rộng Mở Tâm Hồn Thích Quảng Ba Rộng Mở Tâm Hồn T TH Rộng Mở Tâm Hồn Tam Thien Tam Rộng Mở Tâm Hồn Nguyễn Sĩ Long Rộng Mở Tâm Hồn caokiem Rộng Mở Tâm Hồn hoangquycong Rộng Mở Tâm Hồn Lãn Tử Rộng Mở Tâm Hồn Ton That Nguyen Rộng Mở Tâm Hồn ngtieudao Rộng Mở Tâm Hồn Lê Quốc Việt Rộng Mở Tâm Hồn Du Miên Rộng Mở Tâm Hồn Quang-Tu Vu Rộng Mở Tâm Hồn phamthanh210 Rộng Mở Tâm Hồn An Khang 63 Rộng Mở Tâm Hồn zeus7777 Rộng Mở Tâm Hồn Trương Ngọc Trân Rộng Mở Tâm Hồn Diệu Tiến ... ...

... ...