Chúng ta có thể sống không có tôn giáo hoặc thiền định, nhưng không thể tồn tại nếu không có tình người.Đức Đạt-lai Lạt-ma XIV
Một người chưa từng mắc lỗi là chưa từng thử qua bất cứ điều gì mới mẻ. (A person who never made a mistake never tried anything new.)Albert Einstein
Bạn đã từng cố gắng và đã từng thất bại. Điều đó không quan trọng. Hãy tiếp tục cố gắng, tiếp tục thất bại, nhưng hãy thất bại theo cách tốt hơn. (Ever tried. Ever failed. No matter. Try Again. Fail again. Fail better.)Samuel Beckett
Muôn việc thiện chưa đủ, một việc ác đã quá thừa.Tủ sách Rộng Mở Tâm Hồn
Như đá tảng kiên cố, không gió nào lay động, cũng vậy, giữa khen chê, người trí không dao động.Kinh Pháp cú (Kệ số 81)
Hãy sống như thể bạn chỉ còn một ngày để sống và học hỏi như thể bạn sẽ không bao giờ chết. (Live as if you were to die tomorrow. Learn as if you were to live forever. )Mahatma Gandhi
Bạn có thể lừa dối mọi người trong một lúc nào đó, hoặc có thể lừa dối một số người mãi mãi, nhưng bạn không thể lừa dối tất cả mọi người mãi mãi. (You can fool all the people some of the time, and some of the people all the time, but you cannot fool all the people all the time.)Abraham Lincoln
Cách tốt nhất để tiêu diệt một kẻ thù là làm cho kẻ ấy trở thành một người bạn. (The best way to destroy an enemy is to make him a friend.)Abraham Lincoln
Sự thành công thật đơn giản. Hãy thực hiện những điều đúng đắn theo phương cách đúng đắn và vào đúng thời điểm thích hợp. (Success is simple. Do what's right, the right way, at the right time.)Arnold H. Glasow
Dầu mưa bằng tiền vàng, Các dục khó thỏa mãn. Dục đắng nhiều ngọt ít, Biết vậy là bậc trí.Kinh Pháp cú (Kệ số 186)

VỀ MỤC LỤC

Cô phàm viễn ảnh bích không tận
Duy kiến Trường Giang thiên tế lưu*

Hiền còn nhớ chứ, ngày Diệu rời miền núi rừng để trở về thành thị, trông Diệu quê mùa quá phải không Hiền?

Hình ảnh người con gái có mái tóc dài thả tận vai trong bộ quần áo đen, gót chân còn lấm lem bụi đất, ngờ nghệch không khác cô mán. Người ta đưa Diệu đến nhà Hiền, Diệu ngồi một góc, im lặng, đôi mắt mở thật to nhìn chung quanh. Tất cả đều văn minh quá đối với Diệu.

Mọi người cũng nhìn lại Diệu, hẳn thế, có người còn mang cả máy ảnh đến chụp cái vẻ mán mường của Diệu, trong lúc các thiếu nữ khác cùng tuổi đều lộng lẫy xa hoa, cô nào cũng phấn son, cô nào cũng rực rỡ. Trong đám hoa thị thành chọn lọc, sao lại có một bông hoa ho-ang dại từ góc núi nào lạc đến.

Thế rồi Hiền đi đâu về, Hiền với bộ quần áo trắng. Từ mấy năm nay Diệu chưa được thấy ai mặc quần áo trắng. Chung quanh Diệu chỉ có màu nâu, màu chàm, hoặc màu lá cây, những màu âm u để tránh cái ống kính tai quái của máy bay từ trên cao nhìn xuống. Không phải mỗi người chỉ sợ cho chính thân mình mà còn sợ gieo tai họa cho người khác nữa.

Hiền về với nụ cười ngạo nghễ, với đôi mắt nháy đen. Hiền ngạc nhiên, cũng ngạc nhiên như mọi người khi thấy Diệu ở trong nhà. Hiền cũng nhìn Diệu, nhưng cái nhìn của Hiền có hơi khác mọi người, Diệu nhìn lại Hiền, đôi mắt của rừng núi nhìn thị thành, có thế thôi.

Hiền văn minh quá và chung quanh Hiền chỉ còn những tà áo lụa là, những mái tóc uốn cong theo lối mới, những mùi nước hoa giả tạo nhưng ngọt ngào thơm. Bảo Hiền không ngạc nhiên sao được khi trông thấy một cô gái ngồi thu mình, gầy
gò trong chiếc áo đen, màu da xanh mét, đôi bàn tay lúng túng hết đưa lên miệng cắn lại đưa xuống vê tà áo. Nhưng Hiền vẫn nhìn Diệu và trong cái nhìn có gì thắc mắc, Hiền muốn tìm hiểu Diệu là ai, từ đâu về. Có lẽ Hiền cũng không lạ gì, Hiền đã biết một phần nào rồi, Diệu từ đâu về đây.

Đêm hôm ấy là đêm đầu tiên Diệu không lo sợ, từ mấy năm nay, và nhất là hơn một tháng nay Diệu sống trong thấp thỏm, không biết giờ nào thì giặc đến, giờ nào thì phải ôm bọc quần áo chạy trốn theo với đồng bào và giờ nào thì biết đâu mình sẽ bị bắt… Diệu bị ốm nằm lại biên giới không một ai quen thuộc, sống trong sự thương hại của đồng bào. Diệu còn đang xanh và gầy lắm, Hiền cũng nhận thấy như thế. Nếu Hiền biết được Diệu đã trải qua mấy ngày nằm quằn quại trên giường, mê man không nhớ ngày hay đêm, mỗi lần trở mình là đau như bị ai xé ra từng mảnh, không ăn uống được, chỉ còn tưởng chết. Mà Diệu ốm gì Hiền cũng không biết, nhờ mấy chén nước thuốc rễ cây của một ông lang đi qua hay vì số trời còn thương nên Diệu bớt sốt rồi dần dần ngồi dậy và đi được. Vì thế trông Diệu mới gầy còm, cái vẻ gầy còm xanh xao của những kẻ trở về thiếu ăn, thiếu thuốc.

Trăng sáng quá và lòng Diệu hoang mang nhớ tới núi rừng, nhớ những kỷ niệm với các bạn, với đồng bào, nhớ những hôm nằm mê man nghe tiếng máy bay bắn phá chung quanh, nghe mang máng tiếng chân người chạy đi rồi chạy về mà mình không ngồi dậy được, nhớ những đêm trăng cũ, những giọng hò, những tiếng than khóc những cái xác chết tơi bời phải lấy xẻng mà xúc, nạn nhân của những
trận bom qua.

Lạ lùng chưa Hiền, khi người ta biết rằng người ta sẽ rời bỏ một cái gì thì tất cả nhữn