Để sống hạnh phúc bạn cần rất ít, và tất cả đều sẵn có trong chính bạn, trong phương cách suy nghĩ của bạn. (Very little is needed to make a happy life; it is all within yourself, in your way of thinking.)Marcus Aurelius
Khi gặp chướng ngại ta có thể thay đổi phương cách để đạt mục tiêu nhưng đừng thay đổi quyết tâm đạt đến mục tiêu ấy. (When obstacles arise, you change your direction to reach your goal, you do not change your decision to get there. )Zig Ziglar
Bạn đã từng cố gắng và đã từng thất bại. Điều đó không quan trọng. Hãy tiếp tục cố gắng, tiếp tục thất bại, nhưng hãy thất bại theo cách tốt hơn. (Ever tried. Ever failed. No matter. Try Again. Fail again. Fail better.)Samuel Beckett
Người thực hành ít ham muốn thì lòng được thản nhiên, không phải lo sợ chi cả, cho dù gặp việc thế nào cũng tự thấy đầy đủ.Kinh Lời dạy cuối cùng
Tôi không hóa giải các bất ổn mà hóa giải cách suy nghĩ của mình. Sau đó, các bất ổn sẽ tự chúng được hóa giải. (I do not fix problems. I fix my thinking. Then problems fix themselves.)Louise Hay
Người hiền lìa bỏ không bàn đến những điều tham dục.Kẻ trí không còn niệm mừng lo, nên chẳng bị lay động vì sự khổ hay vui.Kinh Pháp cú (Kệ số 83)
Chúng ta nhất thiết phải làm cho thế giới này trở nên trung thực trước khi có thể dạy dỗ con cháu ta rằng trung thực là đức tính tốt nhất. (We must make the world honest before we can honestly say to our children that honesty is the best policy. )Walter Besant
Bạn sẽ không bao giờ hạnh phúc nếu cứ mãi đi tìm những yếu tố cấu thành hạnh phúc. (You will never be happy if you continue to search for what happiness consists of. )Albert Camus
Trời sinh voi sinh cỏ, nhưng cỏ không mọc trước miệng voi. (God gives every bird a worm, but he does not throw it into the nest. )Ngạn ngữ Thụy Điển
Thành công là khi bạn đứng dậy nhiều hơn số lần vấp ngã. (Success is falling nine times and getting up ten.)Jon Bon Jovi

VỀ MỤC LỤC

I.

Mới có mùng mười tháng chạp chưa gì con tôi đã kêu - Tết rồi tía ơi. Ngày hai mươi ba lo sửa soạn cúng ông Táo, vừa nghĩ ngợi việc tiền nong không biết mình có bao nhiêu nhuận bút để lo sắm sửa gia đình, lo mối quan hệ bên ngoại, bên nội, bên vợ cần phải có một năm một lần xuân cho vui vẻ, ngặt nổi giá cả thị trường cứ như con ngựa chạy. Mấy ông thầy tu coi vậy mà sướng, không phải lo đám cưới, đám hỏi, những việc hiếu hỉ gì hết, các ông lo việc khác để trả nợ cho đời.

Cõi nhân gian, cái gì cũng có hai, riêng cái miệng chỉ một, nhỏ xíu lại để ra lắm điều, từ đó còn sinh ra đủ thứ vui buồn. Ông con đã tám tuổi, lớn trọng cải sao mà còn thơ ngây, có xôi chè thôi thì ăn đi, đằng này vừa ăn vừa nhìn quanh ngẫm nghĩ - Tết vui quá hả tía - Có mày vui chứ ai, mà Tết hồi nào, còn bảy tám ngày nữa... Bực mình tôi trả lời con để rồi quên đi mình khá vô lý trước con trẻ ngây thơ.

Cũng như tôi quên bao thứ khác, trong những đêm cuối năm êm đềm như vậy, gió chuyển mùa rì rào, cây mai trước sân nhà không ngủ đang rung theo gió nhẹ chuyển mình nở ra một nụ, hai nụ rồi ba bốn nụ... Vì quên nên buổi sáng mở cửa ra cảm thấy bất ngờ nhìn những đoá hoa vàng như đến đúng hẹn. Nay đã lo xong mọi thứ vừa đủ, ăn Tết xong việc gì nữa tính sau, bụng dạ trống trải nên có chỗ để nhìn hoa bâng khuâng ngẫm nghĩ, và trí não sau khi dứt điều vụn vặt mới sáng ra. Hỏi mình hay là hỏi ai? Chính xác, xuân len lén tìm đến trong lúc nào? Có phải lúc mình đang lo lắng bận
rộn đó lại là mùa xuân? Hay đợi đến lúc hoa nở rộ, ngày mùng một, tháng giêng mới gọi bắt đầu vào xuân? Mùa đến mang ý nghĩa gì, sao nhà thơ Xuân Diệu kêu lên - Xuân đã tới nghĩ là xuân đã qua “đi”. Đến rồi đi, cặp hành trình sóng đôi không tách rời nhau, nên một nhà thơ khác đã viết - Ôi đẹp quá mùa xuân trong mùa hạ. Ông này viết lạ quá, có phải là một vị thiền sư không?

Như vậy, tâm xuân nằm trong tất cả, trong đất, trong gió, trong bốn mùa. Sao tôi đã không nhận ra, trong khi đứa nhỏ lại nhận ra? Điều này nó như xác định - ai là người vui nhất mùa xuân, có thể chính là nó, tuổi thơ ngây không như người lớn, vừa nặng nề với quá khứ, vừa lo lắng cho tương lai, mà vẫn chưa biết bao giờ xong việc. Mùa xuân chỉ tiếp nhận những ai biết vui, bằng lòng với hiện tại. Còn ta hay còn bao nhiêu người khác nữa, đợi đến khi hoa nở thẩn thơ tìm tới ngắm nghía rồi ngơ ngác, từ cội hoa như phát ra tiếng nói chê trách: Thưa anh đã già...

II.

Đó là lời phát ra từ hoa hay đó là tiếng thì thầm của ai? Kiếp người rồi chỉ hữu hạn so với thời gian, một dòng chảy không biết bắt đầu từ đâu và kết thúc ở đâu. Rồi thời gian nhập với không gian trở nên vô hạn. Tự nhiên đâm ra thương lấy mình và thương cho người khác. Tỉ như thương cho Văn Cao những năm cuối đời làm bài thơ:

Thời gian qua kẻ tay
Làm úa những chiếc lá
Kỷ niệm rơi như tiếng sỏi...

Rơi mất tăm. Thời gian khép lại màu trắng lạnh lùng rồi tiếp tục mở ra với người khác. Thời gian có màu, điều này mới xạo làm sao! Màu sắc tùy theo con mắt, lăng kính người ta, tỉ như
có lúc người nhìn nó là màu vàng, lúc nhận ra nó là màu hồng, như Đoàn Phú Tứ trong bài thơ màu thời gian, cùng một lúc thấy - màu thời gian xanh xanh - màu thời gian tím ngắt.

Thật ra, bản chất thời gian là màu trắng, vì màu trắng là tổng hợp của màu sắc (thí nghiệm Newton để 7 màu lên chiếc dĩa quay nhanh nó hoá ra màu trắng). Con số 7 cũng thật là trùng hợp khi đức Phật nói tâm người chứa những điều lục dục, thất tình. Những tham, sâm, si, biện (luận) nghị, kiến, thủ dẫn tới những điều hỉ nộ ái ố. Để rồi mái tóc ai cũng trở nên bạc phơ, đó chính là màu thời gian.

Thời gian như bóng câu bay qua cửa sổ ngày xưa Tô Đông Pha cũng đã thấy:

Xuân sắc tam phần
Nhị phần trần thổ
Nhất phần lưu thủy
Tế khán lai …

Ngó lại càng... Dựa theo đó ta ngó lại thời gian tính theo. Thường ta nghe sống đến “thất thập cổ lai hy” - xưa nay hiếm, ta thử nâng nó lên 80 năm cuộc đời, thống kê người còn được điều gì cho mình. Trong 80 năm phải bỏ ra bao nhiêu năm dành cho các khoản lao động, ăn, ngủ, đi chơi, chuyện trò, vệ sinh, yêu đương... Ngay chuyện ngủ mỗi ngày mất 8 tiếng là đi đứt 27 năm, đời còn lại 53 năm. Để cho dễ hình dung, một ngày sau khi ngủ còn lạ