Người có trí luôn thận trọng trong cả ý nghĩ, lời nói cũng như việc làm. Kinh Pháp cú
Chiến thắng hàng ngàn quân địch cũng không bằng tự thắng được mình. Kinh Pháp cú
Cỏ làm hại ruộng vườn, si làm hại người đời. Bố thí người ly si, do vậy được quả lớn.Kinh Pháp Cú (Kệ số 358)
Có những người không nói ra phù hợp với những gì họ nghĩ và không làm theo như những gì họ nói. Vì thế, họ khiến cho người khác phải nói những lời không nên nói và phải làm những điều không nên làm với họ. (There are people who don't say according to what they thought and don't do according to what they say. Beccause of that, they make others have to say what should not be said and do what should not be done to them.)Rộng Mở Tâm Hồn
Chúng ta có lỗi về những điều tốt mà ta đã không làm. (Every man is guilty of all the good he did not do.)Voltaire
Mất lòng trước, được lòng sau. (Better the first quarrel than the last.)Tục ngữ
Tôn giáo không có nghĩa là giới điều, đền miếu, tu viện hay các dấu hiệu bên ngoài, vì đó chỉ là các yếu tố hỗ trợ trong việc điều phục tâm. Khi tâm được điều phục, mỗi người mới thực sự là một hành giả tôn giáo.Đức Đạt-lai Lạt-ma XIV
Ngu dốt không đáng xấu hổ bằng kẻ không chịu học. (Being ignorant is not so much a shame, as being unwilling to learn.)Benjamin Franklin
Để có thể hành động tích cực, chúng ta cần phát triển một quan điểm tích cực. (In order to carry a positive action we must develop here a positive vision.)Đức Đạt-lai Lạt-ma XIV
Khó thay được làm người, khó thay được sống còn. Khó thay nghe diệu pháp, khó thay Phật ra đời!Kinh Pháp Cú (Kệ số 182)

VỀ MỤC LỤC


Nhân vật kỳ bí Zanoni – Linh Đông, một khách yêu hoa – Cuộc dối thoại với Kiều Dung – Ngưỡng cửa huyền bí

Nhân vật kỳ bí Zanoni

Một đêm sáng trăng trong khu hoa viên ở Naples, khoảng bốn, năm vị công tử trẻ tuổi thuộc dòng quí phái tụ họp dưới một gốc cây cổ thụ để ăn kem, ngắm trăng và nghe nhạc. Chốn công viên này là nơi hẹn hò gặp gỡ thích thú nhất của giới trẻ hào hoa trong thành phố. Linh Đông, một thanh niên người Anh, từ lúc đầu vẫn đóng vai trò chủ động của nhóm ấy, bỗng nhiên lại rơi vào một cơn im lặng thâm trầm và có vẻ như cách biệt với mọi người. Người bạn đồng hương của anh ta là Mạc Vân nhận ra sự u buồn thình lình đó nên vỗ vai ta hỏi:

– Linh Đông, anh ốm hay sao thế? Trông anh có vẻ xanh mét và hơi run, hay là anh đã bị cảm lạnh thình lình? Tốt hơn anh nên về nghỉ sớm. Những đêm khuya trên đất Ý thường không tốt cho sức khỏe của người Anh chúng ta.

– Không sao, tôi đã thấy bớt. Đó chỉ là một cảm giác ớn lạnh thoáng qua. Tôi cũng không rõ tại sao.

Một người trạc độ ba mươi tuổi, có dáng điệu và cốt cách phong lưu vượt bực hơn cả những người khác, bỗng quay lại nhìn chăm chú vào Linh Đông và nói:

– Tôi hiểu anh muốn nói gì, và chắc tôi có thể giải thích điều đó. Tất cả các bạn ở đây chắc đều đã từng có lúc, nhất là vào những khi thức khuya một mình, có một cảm giác ớn lạnh và kinh sợ lạ lùng khó tả, dường
như máu bạn đông đặc lại, tim ngừng đập, tứ chi run rẩy, tóc dựng ngược... Khi ấy, bạn không dám ngước mắt lên hoặc nhìn vào những chỗ bóng tối, dường như sợ sệt một điều gì... Rồi bỗng nhiên sự sợ sệt đó tiêu tan, bạn thấy buồn cười về sự nhát sợ không có lý do của mình. Các bạn có đôi khi cảm thấy như vậy không?

Linh Đông đáp trong sự ngạc nhiên:

– Quả đúng vậy, thưa ông. Ông đã diễn tả rất đúng cơn ớn lạnh của tôi vừa rồi. Nhưng làm sao những cảm giác đó lại có thể lộ ra ngoài để ông nhìn thấy như vậy?

Người lạ mặt nói:

– Tôi biết những triệu chứng của cơn khủng hoảng đó. Với kinh nghiệm riêng của tôi, tôi không bao giờ lầm.

Tất cả những người trong bọn đều lần lượt thú nhận là họ đã từng có những cơn xúc động bất thần mà người lạ mặt vừa diễn tả.

Một trong hai người du khách Anh quốc tên Mạc Vân nói:

– Theo một sự mê tín ở xứ chúng tôi thì khi một người có cái cảm giác lạ lùng đó, chắc hẳn là họ đang đi ngang qua chỗ mà sau này sẽ là nấm mồ của họ.

Một thanh niên Ý quen với Linh Đông nói:

– Chắc hẳn đó chỉ là một biến chứng của cơ thể, vì ăn không tiêu hoặc trúng cơn gió lạnh mà thôi chứ có gì lạ.

Người lạ mặt khi nãy nói tiếp:

– Tôi nghĩ rằng đó là sự dội ngược hay sự kinh hãi do bản năng của con người cảm nhận trước một vật vô hình nhưng khắc nghịch với bản chất của chúng
ta; một vật mà ta không nhìn thấy được do sự giới hạn của các giác quan mà thôi.

Mạc Vân hỏi với một nụ cười hoài nghi:

– Vậy là ông tin nơi các vong linh chăng?

– Không phải tôi muốn nói về chuyện vong linh, nhưng trong cõi vô hình vẫn có những sinh vật mà ta không nhìn thấy và cảm xúc được bằng giác quan của mình. Những sinh vật đó cũng có những tình cảm, cảm xúc và khả năng rung động giống như ta. Chúng có thể nguy hiểm và thù nghịch với chúng ta, nhưng cũng may là thiên nhiên đã đặt một bức rào ngăn cách giữa chúng với loài người nên chúng ta mới được an toàn.

Linh Đông hỏi:

– Và theo ông thì bức rào ngăn cách đó có thể nào bị chọc thủng được chăng? Những truyền thuyết về các vị pháp sư, phù thủy mà người ta nghe kể lại ở khắp nơi từ những thời đại cổ xưa nhất, phải chăng chỉ là những huyền thoại hoang đường?

Người lạ mặt đáp một cách thản nhiên:

– Điều đó có thể có mà cũng có thể không? Nhưng vào thời hiện đại khi con người đã mở mang đầy đủ lý trí, có ai dại gì muốn lật đổ bức rào ngăn cách giữa họ với loài độc xà mãnh thú? Ai lại vô lý đến nỗi muốn phá vỡ định luật thiên nhiên đã xô đuổi loài hổ báo sài lang vào tận chốn rừng sâu núi thẳm, và ngăn loài cá mập ở ngoài khơi xa biển cả muôn trùng? Tôi chỉ nói bấy nhiêu chắc các bạn cũng đủ hiểu?

Nói xong, người lạ mặt đứng dậy gọi tên hầu bàn, trả tiền ly kem và khẽ nghiêng
đầu chào cả bọn rồi lẳng lặng bước đi và khuất dạng sau lùm cây cổ thụ. Linh Đông hỏi:

– Người ấy là ai vậy?

Mấy người kia chỉ im lặng nhìn nhau mà không ai đáp lời. Lát sau, Mạc Vân nói:

– Đây là lần đầu tiên tôi gặp ông ta.

– Tôi cũng vậy!

– Tôi cũng vậy!...

Những người khác nhao nhao lên tiếng. Một trong hai người Ý, chính là bá tước Thố Xa, cất tiếng nói:

– Còn tôi, tôi biết ông ta rõ lắm. Các ông hãy nhớ lại, chính tôi đã đưa ông ta đến gặp các ông tại đây. Ông ta tới Naples cách đây hai năm, kế đó ông ta đi châu du khắp nơi và mới vừa trở lại đây có vài ngày. Ông ta rất giàu có và là một người rất dễ mến. Tiếc rằng chiều nay ông ta lại nói ra những chuyện dị kỳ như vậy. Những chuyện đó chỉ làm tăng thêm các lời đồn đãi vô lý và nực cười mà thiên hạ đã nói về ông ta.

Người Ý thứ hai nói:

– Và tất nhiên những chuyện xảy ra hôm nọ mà anh đã biết rõ, anh Thố Xa, lại càng xác nhận những tin đồn mà anh muốn che giấu.

Linh Đông nói:

– Bạn tôi và tôi đều ít giao thiệp với các giới tại đây nên chúng tôi không biết gì về những việc xảy ra trong tỉnh này. Các ông có thể nói cho chúng tôi biết những tin đồn đó ra sao và những chuyện xảy ra vừa rồi là chuyện gì chăng?

Thố Xa ngỏ lời một cách lịch sự với hai người Anh:

– Về những tin đồn thì người ta
gán cho Zanoni tiên sinh những quyền năng lạ lùng mà mọi người đều mong ước. Còn chuyện mới xảy ra gần đây mà ông bạn Bân Dư vừa nói càng làm nổi bật những quyền năng đó, và gẫm lại thật rất dị kỳ. Cách đây mới vài ngày, chính cái ngày mà Zanoni vừa trở lại Naples, tôi đã đánh bạc và thua rất nhiều tiền. Tôi bèn rời khỏi sòng bạc không định chơi nữa, thì thình lình tôi gặp Zanoni. Lúc ấy ông ta đang đứng nhìn bên cạnh sòng bạc. Trước khi tôi bày tỏ sự vui mừng về sự tái ngộ bất ngờ giữa chúng tôi, ông ta đã nắm lấy tay tôi và nói:

– Anh vừa thua đậm phải không? Ngày thường tôi vẫn không thích đánh bạc, nhưng hôm nay tôi muốn đánh thử canh bạc này. Tiền đây, anh cầm lấy và đánh giúp tôi. Thua về phần tôi chịu, còn nếu được thì chia anh một nửa.

Tôi lấy làm ngạc nhiên về điều kiện giao ước thật kỳ lạ này, nhưng giọng nói và ánh mắt của Zanoni có một sự quả quyết lạ lùng làm tôi không thể nào từ chối. Vả lại, tôi cũng đang nóng lòng muốn gỡ lại số tiền đã thua và có lẽ tôi đã không chịu bỏ cuộc nếu trong túi tôi còn tiền. Tôi bèn đáp rằng tôi nhận lời, với điều kiện là chúng tôi sẽ cùng chia đều nhau, dù thua hay được cũng vậy.

Ông ta đáp với một nụ cười:

– Được, cứ theo ý anh vậy. Nhưng anh cứ yên lòng, chắc chắn anh sẽ được.

Tôi bèn ngồi lại sòng bạc, Zanoni đứng phía sau lưng tôi. Tôi bỗng gặp hên một cách khác thường và được luôn mấy ván liên tiếp. Khi tôi đứng dậy và rời
khỏi sòng bạc, tôi đã trở nên giàu có.

Linh Đông hỏi:

– Chắc là không thể có vấn đề gian lận trong canh bạc công khai trước mắt mọi người?

Bá tước Thố Xa đáp:

– Tất nhiên là không. Nhưng như đã nói, vận đỏ của chúng tôi thật lạ lùng, đến nỗi một con bạc tên Ô Diên đã nổi giận và tỏ ra hỗn láo. Ông ta quay về phía người bạn tôi và nói: “Thưa ông, tôi thấy không có lý do gì để ông đứng kề bên sòng bạc như thế. Tôi không hiểu tại sao nước bài lại lên như vậy, nhưng dầu sao ông cũng đã có hành động không đứng đắn.” Zanoni đáp một cách rất bình tĩnh rằng ông ta không hề vi phạm luật chơi bài. Ông ta lấy làm tiếc, nhưng trong cuộc chơi nếu có người được tất phải có người thua, và ông ta không thể có hành động gian lận, dầu có muốn làm như vậy. Tên Ô Diên coi sự ôn hòa của người lạ mặt là một dấu hiệu sợ sệt, bèn lên giọng hỗn hào và thô tục hơn. Ông ta đứng dậy và nhìn Zanoni với một dáng điệu khiêu khích...

Đến đây, Bân Dư xen vào câu chuyện:

– Lúc đóZanoni tôi nhìn thấy rất rõ nét mặt của Zanoni vì ông ta đứng ngang trước mặt tôi, và điều có vẻ lạ lùng nhất đối với tôi là ông ta không hề nói thêm lời nào và cũng không tỏ vẻ gì giận hờn hay thù nghịch. Ông ta chỉ nhìn thẳng vào mắt Ô Diên, nhưng tôi sẽ không bao giờ quên cái nhìn ấy! Tôi không thể nào diễn tả được, nhưng nó đã làm cho tôi rợn cả tóc gáy và ớn lạnh trong xương sống. Ô Diên
thối lui và lảo đảo như vừa trúng phải một đòn hiểm. Tôi thấy ông ta run rẩy, và để rơi mình xuống ghế. Và khi đó...

Thố Xa nói tiếp theo:

– Ừ, khi đó tôi cũng vô cùng ngạc nhiên khi thấy Ô Diên bị đánh ngã chỉ vì một cái nhìn của Zanoni, nhưng tên Ô Diên ấy liền lập tức chuyển sang trút tất cả sự phẫn nộ vào tôi. Nhưng chắc các bạn không biết rằng tôi cũng có ít nhiều tiếng tăm về môn kiếm thuật.

Một người trong bọn lên tiếng:

– Tay kiếm cừ khôi nhất nước Ý đấy!

Thố Xa nói tiếp:

– Trước khi tôi ý thức được đầu đuôi câu chuyện ra làm sao thì tôi đã thấy mình ở sau vườn nhà với tên Ô Diên trước mặt, và khoảng năm, sáu người quí tộc đứng vây quanh làm nhân chứng cho cuộc đấu kiếm sắp diễn ra. Zanoni kéo tôi ra một bên và nói nhỏ: “Thằng này sẽ ngã quỵ. Khi đó anh hãy lại gần bên và hỏi xem hắn có muốn được mai táng bên cạnh cha mình trong nhà thờ Thánh Gennaro hay không?” Tôi ngạc nhiên hỏi: “Anh cũng quen biết gia đình ông ta hay sao?” Zanoni không đáp. Một lúc sau đó, tôi đã so gươm với Ô Diên. Phải nhìn nhận rằng kiếm pháp của hắn ta rất vững vì tôi chưa hề gặp phải đối thủ nào lợi hại đến như vậy. Tuy nhiên, điều đó không ngăn cản mũi gươm của tôi đâm suốt qua người hắn. Tói bèn hối hả bước lại đỡ hắn dậy. Hắn không nói được nữa! Tôi liền hỏi: “Anh có muốn trối trăn điều gì không?” Hắn ta lắc đầu. “Anh muốn được chôn cất ở đâu?” Hắn ta chỉ về hướng
đảo Sicile. Tôi ngạc nhiên hỏi: “Sao vậy? Anh không muốn yên nghỉ bên cạnh cha anh tại nhà thờ Thánh Gennaro sao?” Nghe đến đó, hắn ta co rúm cả khuôn mặt lại trong một sự kinh hoàng sợ sệt khôn tả! Hắn ta kêu lên một tiếng thất thanh, máu từ trong miệng vọt ra, và hắn ta tắt thở ngay. Nhưng còn nữa, tôi vẫn chưa kể hết phần lạ lùng nhất của câu chuyện! Chúng tôi mang chôn hắn ta tại nhà thờ Thánh Gennaro. Để thực hiện việc chôn cất, chúng tôi đỡ cái quan tài của người cha ông ta lên. Trong khi làm việc đó, nắp quan tài bỗng bật ra và một bộ xương hiện trước mắt chúng tôi. Trong lỗ hổng nơi xương sọ, chúng tôi phát hiện một sợi dây bằng thép cứng rất nhỏ. Việc này gây nên ít nhiều ngạc nhiên và làm cho người ta phải mở một cuộc điều tra. Người cha vốn là một người giàu có nhưng hà tiện, đã chết một cách đột ngột và được đem chôn một cách hối hả vội vàng. Người ta nói vì lý do tiết trời nóng nực nên phải chôn gấp. Nay vì có sự nghi ngờ nên cuộc điều tra được tiến hành một cách tỉ mỉ. Người ta đem tra vấn tên nô bộc của ông già. Sau cùng, tên này thú nhận rằng chính người con trai đã giết cha bằng cách dùng dây thép đâm vào sọ xuyên qua óc. Sợi dây nhỏ đến nỗi chỉ làm rỉ có một giọt máu ra ngoài, và vì có tóc che lấp nên không ai nhìn thấy. Thế là tên đồng lõa ấy sẽ bị tử hình.

– Và Zanoni có khai báo hoặc giải thích gì không?

Thố Xa nói:

– Không? Ông ta chỉ cho biết là
có đến viếng nhà thờ vào buổi sáng hôm đó. Khi nhìn thấy nấm mộ của bá tước Ô Diên, người dẫn đường có cho ông ta biết rằng người con trai của cố bá tước hiện đang ở Naples, phung phí tiền bạc gia sản trong những cuộc đỏ đen. Trong khi chúng tôi đang đánh bài, ông ta có nghe nói đến tên của bá tước và khi xảy ra cuộc đấu gươm, do một bản năng bí mật thúc đẩy mà ông ta không thể giải thích, ông ta đã nêu lên chỗ chôn xác người cha.

Mạc Vân nói:

– Đó là một câu chuyện khá bí hiểm...

– Đúng vậy, nhưng người Ý chúng tôi có óc dị đoan. Cái bản năng bí mật đó được nhiều người cho là sự mách bảo của thiêng liêng. Qua ngày hôm sau, Zanoni trở thành một đề tài hấp dẫn, khêu gợi sự chú ý và tò mò của tất cả mọi người. Tài sản to lớn, nếp sống vương giả, phong độ hào hoa làm cho ông ta trở thành một nhân vật được ngưỡng mộ nhưng hết sức kỳ bí, và riêng tôi, tôi rất hãnh diện và vui thích được giới thiệu nhân vật kỳ bí đó với các giới phong lưu mã thượng và các giai nhân tuyệt sắc của thành phố này.

Mạc Vân đứng dậy nói:

– Thật là một câu chuyện vô cùng lý thú. Nhưng này Linh Đông, đã đến lúc chúng ta phải trở về khách sạn, vì trời đã sáng rồi. Xin tạm biệt các bạn!

Trên đường về nhà trọ, Linh Đông hỏi người bạn:

– Anh nghĩ sao về câu chuyện này? Nếu tôi không lầm thì tên Zanoni này hẳn là một tên bịp bợm phiêu lưu hạng nặng, và người Ý
khi nãy chỉ là một kẻ dàn cảnh khéo léo và quảng cáo láo cho Zanoni nhằm lừa bịp thiên hạ để chia phần kiếm ăn, thế thôi! Một kẻ phiêu lưu giang hồ dễ chen vaithích cánh trong một xã hội mới lạ là nhờ người ta đã thêu dệt những huyền thoại từ trước để khêu gợi sự tò mò và sợ sệt. Với dáng điệu phong lưu sang cả khác thường, ông ta rất dễ làm quen với nữ giới; các vị phu nhân sẵn sàng đón tiếp ông ta chỉ vì ông ta có bộ mặt sáng sủa đẹp trai, được bổ sung bằng những huyền thoại hấp dẫn của Thố Xa.

– Tôi không đồng ý với anh! Tuy Thố Xa là một tay cờ bạc chơi bời, nhưng ông ta là một người thuộc dòng quí tộc, nổi tiếng can trường và có tinh thần danh dự rất cao. Vả lại, người lạ mặt kia, với cái phong độ cao quý, cốt cách phong lưu hào sảng, lối cư xử dè dặt khéo léo, không có gì giống như bộ điệu phỉnh lừa của những kẻ bịp bợm.

– A, xin lỗi anh, Linh Đông, nhưng anh chưa có đủ sự hiểu biết và kinh nghiệm về cuộc đời. Người lạ mặt ấy biết khai thác đến mức tối đa những lợi thế về hình dáng bên ngoài của ông ta; còn cái phong độ hào hoa, phong lưu mã thượng của ông ta có thể chỉ là một hình thức giả tạo của nghề nghiệp... Nhưng thôi, ta hãy nói qua chuyện khác.... Câu chuyện tình duyên của anh tới đâu rồi?

– Ôi! Hôm nay Kiều Dung không chịu gặp tôi.

– Tôi hy vọng rằng anh không định cưới cô ta chứ?

Linh Đông cao hứng nói huyên thuyên:

– Ta
hãy hưởng thụ ngay trong hiện tại này. Chúng ta còn trẻ, giàu sang lại đẹp trai, dại gì không hưởng thụ ngay bây giờ kia chứ? Đừng nghĩ gì về ngày mai...

– Hoan hô Linh Đông! À..., khách sạn đây rồi. Chúc anh ngon giấc và đừng nằm mơ thấy Zanoni đấy nhé!


Linh Đông, một khách yêu hoa

Linh Đông là một thanh niên người Anh, được thừa hưởng một gia sản khá lớn để có thể sống một cuộc đời độc lập và dễ chịu. Cha mẹ anh ta đã sớm qua đời, chỉ còn người em gái đang sống tại Anh quốc với một bà dì. Anh ta đã sớm biểu lộ những năng khiếu về hội họa, và do sự hứng khởi thích thú hơn là vì nhu cầu nghề nghiệp, anh ta quyết định theo đuổi ngành nghệ thuật này.

Cũng như nhiều nghệ sĩ trẻ tuổi, anh ta ưa thích những xúc cảm và lạc thú của cuộc đời, và sống buông thả không cần lo xa hay nghĩ đến ngày mai, luôn tùy theo những gì có thể khơi dậy nguồn cảm hứng hoặc sự đam mê cuồng vọng nhất thời. Anh ta đã đến viếng những thành phố danh tiếng nhất của Âu châu với mục đích nghiên cứu những họa phẩm kiệt tác trứ danh trên thế giới. Nhưng ở mỗi nơi, sự ham vui và hưởng lạc thường làm cho anh ta xao lãng cái nguyện vọng cao xa của mình, và sắc đẹp của nữ giới làm cho anh ta quên mất cái lý tưởng tôn thờ Cái Đẹp thanh cao.

Trong những chuyến du hành, anh ta đã lắng tai nghe một cách vô cùng thích thú – nếu không muốn nói là với một đức tin thầm lặng – những câu chuyện nhiệm mầu mà người ta
gán cho những nhà linh thị nổi tiếng nhất. Và chính vì thế mà anh ta đã sẵn sàng cảm nhận được những gì mà con người kỳ bí Zanoni đã gieo vào tâm hồn anh ta từ đầu.

Khuynh hướng dễ cảm nhận của anh ta cũng có thể được giải thích một cách khác. Một vị tổ phụ bên ngoại Linh Đông xưa kia đã từng có nhiều thành tích đáng kể như một triết gia tin theo thuật luyện kim. Nhiều giai thoại kỳ bí đã được lưu truyền về vị tổ phụ này. Người ta nói rằng ông đã sống rất lâu với một tuổi thọ vượt rất xa hạn tuổi thông thường của đời người. Và cho đến ngày cuối cùng của cuộc đời, ông vẫn giữ được nét mặt và hình dáng bề ngoài của một người chỉ vào độ trung niên.

Những tác phẩm của vị triết gia này, tuy chỉ có rất ít, được tàng trữ trong thư viện riêng của Linh Đông. Giáo lý huyền môn chứa đựng trong những tác phẩm đó đã gieo vào óc tưởng tượng của Linh Đông một ảnh hưởng sâu sắc.

Trên đây đã có nói rằng Linh Đông là người ưa hưởng lạc thú, dễ bị lôi cuốn theo mọi thú vui xa hoa phù phiếm. Cuộc đời nghệ sĩ của anh ta giống như con bướm đã luôn bay lượn từ cánh hoa này sang cánh hoa khác. Trước khi anh ta yêu sắc đẹp và giọng hát của Kiều Dung, anh ta cũng đã từng say mê nhiều hoa khôi của thành phố Naples. Nhưng tình yêu cũng như lòng tham vọng của anh ta vốn mơ hồ và hay thay đổi. Nó không làm thỏa mãn con tim của anh ta, cũng không làm cho anh ta thật sự rung động. Không phải vì anh ta thiếu
sự đam mê mãnh liệt và cao quí, nhưng là vì tâm hồn anh ta chưa đủ trưởng thành đúng mức để cho sự đam mê đó phát triển đầy đủ.

Cũng như tất cả những kẻ bịp đời, anh ta luôn sợ bị người khác lừa gạt. Anh ta không tin tưởng nơi sự dịu hiền ngây thơ của Kiều Dung. Anh ta không thể nói chuyện hôn nhân một cách nghiêm chỉnh với một cô đào hát Ý, nhưng tư cách đứng đắn, tốt lành, và khiêm tốn của nàng làm cho anh ta không dám có những ý tưởng bâng quơ, xằng bậy. Vì thế mà sự giao thiệp thân mật giữa nàng với anh ta chỉ giới hạn nơi lòng ngưỡng mộ, quí mến nhau mà thôi, chứ không phải thứ tình yêu sâu đậm.

Ngày lại ngày qua anh ta cứ mãi phất phơ vô định với những nghi ngại, do dự và ngờ vực, do những lời cảnh giác của Mạc Vân, bạn anh ta, vốn là một người rất thực tế.

Ngày nọ, Linh Đông đang cưỡi ngựa dạo chơi một mình trên bờ biển, bỗng dưng nhìn thấy một bóng người ngồi trên một tảng đá bên lề đường. Khi anh ta lại gần nhìn kỹ thì nhận ra đó là Zanoni. Linh Đông bèn nghiêng mình chào rất lịch sự, và hỏi:

– Ông có phát hiện được một di tích cổ nào chăng? Ở vùng này có rất nhiều di vật cổ, cũng như đá sỏi trên đường thôi!

Zanoni đáp:

– Không, đây chỉ là một vật cổ xưa có từ khi bắt đầu tạo lập thế giới, mà thiên nhiên thì tiêu hủy và sinh hóa không ngừng.

Rồi ông ta đưa cho Linh Đông xem một nhánh cây kiểng nhỏ với một cánh hoa màu xanh
lợt. Sau đó ông ta lấy lại và cất giữ trong người một cách cẩn thận.

– Ông là một nhà thảo mộc học ư?

– Đúng vậy.

– Người ta nói rằng đó là một khoa học rất lý thú.

– Dĩ nhiên, nhưng chỉ đối với những ai hiểu được nó mà thôi.

– Khoa học ấy bí hiểm đến thế sao?

– Có thể nói là rất bí hiểm!

Rồi Zanoni giải thích đôi điều về khoa sưu tầm và nghiên cứu dược thảo. Đại khái ông nói rằng trong loài thảo mộc, thậm chí đến những loại cỏ tầm thường nhất, đều có hàm súc những mãnh lực huyền bí của thiên nhiên. Những mãnh lực đó, nếu biết khai thác và sử dụng, sẽ có công hiệu thần kỳ trong việc chữa bịnh, thậm chí có thể cải tử hoàn sinh và cứu nhân độ thế. Các thuật sĩ thời xưa còn có thể dùng những năng lực huyền bí đó để luyện kim đơn làm cho con người được trường sinh bất tử... Mặt khác, có vài loại thảo mộc người ta vẫn giẫm lên hằng ngày dưới gót chân mà không hề biết là chúng có chứa những chất độc nguy hiểm hơn cả những khí giới giết người kinh khủng mà các nhà bác học hiện đại chế tạo ra.

Khoa học này ngày nay hầu như đã mất đi đối với nhân loại. Những gì còn lại mà người ta được biết chỉ là một mớ kiến thức hẹp hòi, nông cạn. Những nhà thảo mộc học đầu tiên cũng là những hóa học gia siêu việt của thế giới, đều thuộc về một chủng tộc mà người xưa gọi là “những vĩ nhân của thời thái cổ”.

Ông ta ngừng một lúc, chăm
chú nhìn Linh Đông và nói tiếp:

– Sự tò mò trong một lúc không phải là sự học hỏi nghiêm chỉnh. Tôi đọc thấy trong tư tưởng của anh: Không phải nhánh cây này là điều anh muốn biết, mà điều anh muốn biết chính là bản thân tôi. Nhưng không thể được đâu, mong ước của anh là không thể thực hiện được!

Linh Đông hơi lúng túng:

– Dường như ông không có sự nhã nhặn như những người cùng một xứ sở với ông? Nếu tôi muốn được làm quen với ông, tại sao ông lại từ chối?

Zanoni đáp:

– Tôi không từ chối giao thiệp với bất cứ người nào. Nhưng phải chính tự tôi đi tìm họ, chứ người khác thì không bao giờ có thể hiểu tôi. Nếu anh muốn giao du với tôi, anh cứ tự do, nhưng tôi khuyên anh điều này, tốt hơn anh nên tránh xa tôi.

– Tại sao vậy? Ông là người nguy hiểm đến thế sao?

– Trên đời này, do định mệnh sắp đặt ngoài ý muốn, người ta thường là nguy hiểm cho kẻ khác. Nếu tôi đoán tương lai của anh theo các nhà chiêm tinh, có lẽ tôi sẽ dùng những ngôn từ đáng ghét của họ mà nói rằng ngôi chính tinh của tôi xung khắc với cung mạng của anh. Anh chớ nên gặp tôi nếu như có thể tránh xa được. Tôi cảnh giác anh điều đó lần đầu mà cũng là lần cuối cùng.

– Ông khinh rẻ các nhà chiêm tinh, nhưng ông lại dùng ngôn từ cũng bí hiểm như ngôn từ của họ. Tôi không phải là một tay bợm cờ bạc hay một kẻ dao búa, tại sao tôi lại phải tránh ông?

– Anh có thể nghĩ
sao tùy ý, nhưng tôi đã nói rõ ý của tôi rồi.

– Để tôi giải bày tâm sự cho ông nghe. Câu chuyện ông nói chiều qua làm tôi rất thích thú và băn khoăn.

– Tôi biết, những tâm hồn như anh rất say mê những điều huyền bí.

Linh Đông cảm thấy cụt hứng, tuy rằng câu ấy không có gì là xúc phạm hay mích lòng.

– Tôi thấy rõ là ông xem tôi không xứng đáng làm bạn với ông. Thôi vậy, xin chào ông.

Zanoni lạnh lùng đáp lại cái chào từ biệt ấy, và trong khi Linh Đông lặng lẽ rời đi, ông ta lại tiếp tục trở lại với công việc sưu tầm dược thảo cửa mình.

Tối hôm đó, như thường lệ, Linh Đông đến Nhà Hát Lớn. Ông ta đợi Kiều Dung ở hậu trường trong khi nàng đang đóng một trong những vai trò nổi bật nhất trên sân khấu. Thính đường vang dội những tiếng vỗ tay hoan hô của khán giả. Linh Đông bỗng cảm thấy trong lòng bồng bột sự đam mê và kiêu hãnh của tuổi trẻ. Ông ta thầm nhủ:

– Ngôi sao huy hoàng rực rỡ này có thể lọt vào tay ta!

Trong khi anh ta đang tự thả trôi theo giấc mộng thần tiên đó thì cảm thấy một bàn tay đặt nhẹ lên vai mình. Anh ta quay đầu nhìn lại thì thấy Zanoni. Người này nói:

– Anh sắp bị lâm nguy. Đêm nay anh đừng đi bộ về nhà; hoặc ít nhất cũng đừng nên về nhà một mình!

Linh Đông chưa hết sự ngạc nhiên thì Zanoni đã biến mất dạng trong đám đông. Anh ta chỉ nhìn thấy lại Zanoni trong chỗ ngồi bao trước của một nhà quí tộc
Ý. Nơi đây anh ta thấy không tiện đến gần.

Kiều Dung đã rời khỏi sân khấu, Linh Đông bèn tiến đến săn đón nàng một cách vồn vã nồng thắm hơn mọi khi. Nhưng Kiều Dung, trái với thói quen của nàng, đã quay mặt sang chỗ khác một cách bực bội. Nàng quay nhìn dì Nết, bà vú già luôn đi bên cạnh nàng đến rạp hát, và nói thì thầm vào tai bà vú:

– Ồ! Dì Nết ơi, chàng đã trở lại! Con người mà tôi đã kể chuyện với dì đó... Chàng là người duy nhất trên khán đài đã im lặng không vỗ tay!

Bà vú già hỏi với giọng trìu mến:

– Ông ấy ngồi ở đâu?

Kiều Dung kéo bà vú tới gần khán đài và chỉ cho bà thấy trong một khu ghế ngồi bao trước dành cho những khách sang, một người có tác phong đường bệ với gương mặt rất dễ mến.

Khi đó, vị giám đốc nhà hát mời nữ nghệ sĩ Kiều Dung bước ra sân khấu. Nàng dặn lại:

– Dì Nết, dì nhớ dò hỏi tên chàng giúp tôi,

Kiều Dung vừa nói vừa bước ra sân khấu. Khi đi ngang qua chỗ Linh Đông, anh chàng này nhìn nàng với đôi mắt u buồn và trách móc.

Đó là màn kết thúc vở bi kịch cuối cùng. Trong màn này, giọng hát thiên phú của Kiều Dung được phô bày một cách tuyệt vời. Toàn thể khán đài chìm trong sự chiêm ngưỡng câm lặng và thổn thức, mọi người đều lắng tai chăm chú nghe rõ từng tiếng hát của nàng. Nhưng đôi mắt của Kiều Dung chỉ tìm gặp đôi mắt luôn trầm tĩnh và không xúc động của người khán giả vô danh không
quen biết. Nàng biểu diễn vượt trội hơn hẳn khả năng của chính mình, dường như do một nguồn cảm hứng rất đặc biệt.

Zanoni chăm chú nghe và nhìn nàng một cánh tỉ mỉ nhưng không hề tỏ một cử chỉ tán đồng, không một xúc cảm nào làm biến đổi vẻ mặt lạnh lùng đến mức như kiêu hãnh của chàng.

Kiều Dung lúc ấy đóng vai một người đàn bà đang yêu nhưng không được yêu. Nàng chưa hề cảm thấy vai trò của mình diễn xuất sống động như thế bao giờ. Nàng tuôn ra những giòng lệ rất thật, thốt lên những tiếng than van và đau khổ thật sự, làm cho màn diễn xuất ấy trở thành một màn độc đáo khôn tả.

Khi kết thúc màn cuối, người ta vực nàng ra khỏi sân khấu, kiệt sức và hôn mê bất tỉnh, giữa một cơn vỗ tay hoan hô ồ ạt như giông tố. Toàn thể thính đường đều đồng loạt đứng dậy. Người ta vẫy những chiếc khăn tay, ném những tràng hoa lên đầy chật cả sân khấu; đàn ông thì lấy khăn chặm mắt, đàn bà thì ôm mặt khóc nức nở.

Trong một chỗ ngồi hạng sang, một nhà quí phái Ý có vẻ như thuộc hoàng tộc đang lẩm bẩm:

– Trời đất hỡi! Nàng đã làm rung động cả tâm hồn tôi, nàng đã nhen nhúm nơi lòng tôi ngọn lửa tình không sao dập tắt! Đêm nay, ngay đêm nay, nàng phải về tay ta.

Rồi ông ta gọi lớn:

– Mạc Di đâu? Mi đã sắp đặt xong chưa?

Một người hầu cung kính đáp lại:

– Thưa điện hạ, xong cả rồi. Nhưng còn tên người Anh thì sao ạ?

–A? Thằng khốn kiếp đó hả? Ta đã bảo
mi rằng nó phải trả một giá đắt cho sự điên rồ của nó. Ta không muốn có tình địch.

– Nhưng thưa điện hạ, hắn là một người Anh! Người ta sẽ điều tra kỹ tất cả những vụ giết hại người Anh!

– Đồ ngu! Đáy biển không đủ sâu, lòng đất không đủ dày để che giấu một xác chết hay sao? Bọn thuộc hạ của ta sẽ câm như hến; còn đối với ta, ai dám tố giác hay nghi ngờ hoàng thân Vệ Công? Đêm nay ta giao phó mọi việc cho mi đó. Hãy làm sao cho giống hệt như bọn cướp đã giết nó, mi hiểu chưa? Vùng này dẫy đầy những bọn lục lâm cường đạo. Bọn mi hãy lột xác nó ra, lấy hết tiền bạc của nó để tạo ra cái nghi vấn đó. Mi đem theo ba đứa, những đứa khác sẽ theo ta.

Mạc Di cúi đầu tuân lệnh và lặng lẽ lui ra.

Hồi thời đó, đường sá ở Naples không được an ninh như bây giờ, và xe cộ vừa ít tốn kém lại vừa cần thiết hơn ngày nay. Chiếc xe song mã thường ngày vẫn chở Kiều Dung đêm đó lại không đến đón nàng tại hí viện. Dì Nết biết quá rõ sắc đẹp của Kiều Dung và số người chiêm ngưỡng tài nghệ của nàng nên không thể mạo hiểm tính chuyến đi bộ về nhà. Bà liền bày tỏ mọi chuyện với Linh Đông. Sau khi nàng đã dần dần hồi tỉnh, anh ta bèn khẩn khoản yêu cầu Kiều Dung hãy sử dụng chiếc xe ngựa của anh ta.

Nếu là những đêm trước đó thì có lẽ nàng đã nhận lời, nhưng đêm nay vì một lý do nào đó, nàng đã từ chối. Linh Đông lấy làm bất mãn, lui ra mà
lòng hậm hực. Dì Nết liền chặn anh ta lại và nói:

– Chú hãy đợi một chút, Kiều Dung không được khỏe. Chú đừng giận nàng, tôi sẽ thuyết phục nàng nhận lời.

Linh Đông đứng chờ một lát, trong khi đó bà vú cố giải thích sự lợi hại cho Kiều Dung nghe về tình hình lúc ấy, và sau cùng nàng bèn nhận lời.

Kiều Dung và bà vú bước lên xe, còn Linh Đông thì đứng trước cửa rạp hát, định đi bộ về nhà. Khi đó anh ta mới nhớ lại lời cảnh báo của Zanoni mà anh ta đã quên mất trong khi giằng co về chuyện nhường xe cho Kiều Dung. Nghĩ rằng tốt hơn nên đề phòng sự nguy hiểm xảy ra do sự mách bảo của con người ký bí ấy, anh ta bèn nhìn quanh để tìm một người quen.

Các cửa rạp hát đang nhả ra từng làn sóng người; người ta xô đẩy, đụng chạm, chèn ép anh ta, nhưng không nhìn thấy một gương mặt quen thuộc nào.

Trong lúc đang do dự, anh ta bỗng nghe giọng của Mạc Vân gọi tên mình và lấy làm vui mừng khi thấy người bạn ấy đang vạch lối xuyên qua đám đông để đến chỗ anh ta đứng.

Mạc Vân nói:

– Tôi đã kiếm được cho anh một chỗ ngồi trên xe của bá tước Thố Xa. Ông ta đang đợi anh, đi mau lên!

– Anh tốt quá! Làm sao anh tìm thấy tôi?

– Tôi gặp tiên sinh Zanoni trong dãy hành lang. Ông ta nói với tôi: “Bạn anh đang đứng trước cửa rạp hát, anh đừng để ông ta đi bộ một mình về nhà đêm nay, đường sá ban đêm không được an ninh lắm.” Tôi mới
nhớ lại có vài vụ cướp xảy ra trong thành phố cách đây vài tuần thì thình lình tôi gặp Thố Xa... À! Ông ta đây rồi!

Hai người bạn liền đi theo Thố Xa. Khi Linh Đông bước lên xe và nhìn qua cửa sổ, anh ta thoáng nhìn thấy một nhóm người đứng riêng ở một chỗ khuất trên vệ đường và có vẻ đang theo dõi anh một cách chăm chú. Một người trong bọn ấy nói:

– À! Nó kia kìa, thằng Ăng–lê!

Linh Đông chỉ nghe được có nửa câu, vì khi ấy xe bắt đầu lăn bánh. Anh ta về đến nhà bình yên.

Cũng vào giờ ấy, trên đường về nhà Kiều Dung hỏi dì Nết khi trên xe chỉ có hai người:

– Dì có biết anh ta là ai chưa?

– À, đó là tiên sinh Zanoni mà tất cả các bà mệnh phụ phu nhân đều mê mệt. Người ta nói anh ta giàu kinh khủng, giàu hơn bất cứ một người Anh nào. Không phải chàng Linh Đông...

– Thôi, im đi! À, Zanoni... Dì đừng nói chuyện về người Anh đó nữa...

Chiếc xe song mã vừa chạy vào khu vắng vẻ và hẻo lánh của thành phố là nơi gần đến nhà của Kiều Dung thì thình lình ngừng lại. Dì Nết hoang mang không hiểu chuyện gì, bèn thò đầu ra ngoài cửa sổ và dưới ánh trăng mờ bà nhìn thấy người đánh xe bị hai tên lạ mặt bắt trói gô lại. Sau đó một lát, cửa hông xe mở toang và thấy xuất hiện một người vóc dáng hơi cao, mang mặt nạ và khoác áo tơi che kín cổ. Ông ta nói với một giọng nhẹ nhàng:

– Hỡi Kiều Dung, cô đừng sợ gì cả, không
có gì đáng ngại xảy đến cho cô đâu!

Ông ta vừa nói vừa quàng cánh tay ôm ngang lưng người đẹp và định kéo nàng ra khỏi xe. Nhưng dì Nết không phải tay vừa. Bà lập tức tay đấm chân đá loạn xạ và đẩy lui tên đeo mặt nạ với một sức mạnh làm cho hắn phải ngạc nhiên, kèm theo với một tràng dài những câu chửi rủa thậm tệ.

Người đeo mặt nạ thối lui để sửa lại cái áo tơi của ông ta bị vò nát tả tơi trong cuộc vật lộn. Ông ta vừa kêu lên vừa cười nửa miệng:

– A ha! Nàng được bảo vệ khá kỹ đấy! Tụi bay đâu? Thằng Lu, thằng Vô, hãy giữ lấy con mụ này! Mau lên!

Tên ấy vừa lui ra thì một người khác vóc dáng cao hơn xuất hiện nơi cửa hông và nói thấp giọng:

– Cô Kiều Dung, xin cô đừng sợ, với tôi cô sẽ được an toàn.

Người ấy vừa nói vừa giở cái mặt nạ lên, thì ra đó là Zanoni. Người lại nói tiếp:

– Hãy bình tĩnh và im lặng, rồi tôi sẽ giải cứu cho cô.

Nói xong, người liền biến mất dạng, làm cho Kiều Dung vừa ngạc nhiên, vừa cảm thấy sung sướng trong lòng. Lúc ấy có tất cả chín người đeo mặt nạ: hai người giữ tên đánh xe, một người đứng trước đầu ngựa, người thứ tư giữ ngựa của những tên hung thủ; ba tên khácZanoni thì đứng gần một chiếc xe khác đậu bên lề đường. Ngoài ra là Zanoni và người đã xuất hiện nơi cửa hông lần đầu tiên.

Zanoni ra hiệu gọi ba tên đang đứng gần chiếc xe kia bước lại gần, chỉ cho họ người đeo mặt nạ
đầu tiên. Người này không ai khác hơn là hoàng thân Vệ Công. Kế đó, hoàng thân vô cùng ngạc nhiên khi thấy mình bỗng nhiên bị khóa tay và nắm chặt từ phía sau lưng. Ông ta vừa giãy giụa vừa kêu lên:

– Phản bội! Có kẻ phản bội trong chúng ta! Thế này là thế nào?

Zanoni nói một cách điềm nhiên:

– Bỏ ông ta vào trong xe. Nếu ông ta chống cự, chúng bây cứ việc hạ thủ.

Kế đó, chàng bèn bước đến gần hai người đã trói tên đánh xe và nói:

– Chúng bay thất thế rồi, chúng bay chỉ có ba người, còn chúng ta có sáu người võ trang đầy đủ. Ta tha mạng sống cho chúng bay đó, cút mau đi!

Hai tên này sợ hãi rút lui. Người đánh xe được giải thoát liền trở lại chỗ ngồi của mình. Zanoni ra lịnh:

– Hãy cắt đứt dây buộc xe và dây cương ngựa của bọn chúng.

Rồi chàng bước lên xe ngồi gần bên Kiều Dung, xe liền chạy đi mau, bỏ lại kẻ tìm hoa ngồi trơ đó trong một trạng thái tuyệt vọng và sợ hãi khôn tả.

Bấy giờ, Zanoni mới chậm rãi nói với Kiều Dung:

– Để tôi giải thích cho cô nghe đầu đuôi câu chuyện này. Tôi đã khám phá được một âm mưu bắt cóc cô và đã phá hỏng kế hoạch đó. Kẻ chủ mưu là một người quí tộc đã theo đuổi cô từ lâu nhưng không kết quả. Ông ta cùng với hai tên bộ hạ đứng rình rập cô từ lúc cô tới rạp hát, sau khi đã ra lịnh cho sáu tên khác hãy đứng đợi ông ta ở chỗ mà cô bị chặn
xe lúc nãy. Tôi và năm người gia bộc của tôi đã thay thế vào chỗ của chúng và giả vờ làm thuộc hạ của gã quí tộc. Trước đó, tôi đã cưỡi ngựa đến chỗ phục kích và nói với chúng rằng kế hoạch đã bị hủy bỏ, và hoàng thân không cần đến sự trợ giúp của chúng đêm nay. Chúng tin lời tôi và giải tán. Tôi liền gọi đến những người gia bộc của tôi đang nấp sẵn ở cách đó một quãng. Phần còn lại của câu chuyện thì cô đã biết rồi. À! Chúng ta đã đến nhà rồi đây!


Cuộc đối thoại với Kiều Dung

Zanoni đi theo Kiều Dung vào nhà. Dì Nết đã biến mất dạng, để riêng hai người ngồi nói chuyện trong phòng khách. Nàng cởi bỏ cái khăn choàng, mái tóc vàng hơi rối buông xuống cái cổ trắng như ngà. Đôi mắt màu nâu sậm hãy còn đượm những giọt lệ biết ơn. Gương mặt nàng còn in rõ những nét dao động vì những cơn xúc cảm vừa rồi.

Dưới ánh đèn, thân hình nàng nổi bật lên với những nét tuyệt mỹ và gương mặt đẹp một cách kỳ ảo như nàng tiên nữ trong giấc mơ! Zanoni ngồi ngắm nàng với một cái nhìn pha lẫn giữa sự chiêm ngưỡng với tình thương che chở bao la. Chàng nói:

– Kiều Dung, tôi vừa cứu cô thoát khỏi một tai nạn lớn, không những để bảo toàn danh tiết mà có lẽ cả mạng sống của cô nữa. Hoàng thân Vệ Công, dưới một chính phủ yếu hèn, tham nhũng và dễ mua chuộc, là người vượt trên cả pháp luật. Ông ta có thể làm tất cả mọi tội ác. Nếu cô không đành cam chịu thất tiết, thì chắc cô sẽ không bao giờ có thể trở
về với thế gian để thuật lại chuyện gì đã xảy ra. Kẻ chủ mưu không có lòng hối hận, nhưng ông ta có một bàn tay hung bạo để hạ thủ. Tôi đã cứu cô thoát nạn, Kiều Dung, và có lẽ cô sẽ muốn biết lý do tại sao.

Zanoni ngừng một lát và nói:

– Chắc cô sẽ không nghĩ rằng người giải thoát cho cô chẳng qua cũng ích kỷ như người bắt cóc cô đấy chứ? Tội nghiệp! Tôi không dùng ngôn từ của những người ngưỡng mộ cô. Cô chỉ cần biết rằng tôi luôn hiểu rõ thế nào là lòng trắc ẩn, và tôi không hề chai đá đến nỗi không đáp ứng với mọi tình cảm. Tại sao cô e thẹn, tại sao cô ngại ngùng với danh từ ấy? Tôi đọc được trong tâm hồn cô, và trong khi nói chuyện, tôi không thấy có một tư tưởng nào có thể làm cho cô bối rối. Tôi không nói rằng cô đã yêu tôi, vì nhiều khi óc tưởng tượng của con người có thể được khơi dậy trước khi quả tim thực sự biết rung cảm. Nhưng định mệnh đã đặt để cho tôi lọt vào mắt xanh của cô, và ảnh hưởng đến tâm hồn cô. Chính vì mục đích ngăn ngừa một tình cảm chỉ có thể đem đến sự đau khổ cho cô cũng như trước đây tôi đã có lần cảnh giác cô về sự đau khổ sắp đến, mà hôm nay tôi có mặt tại nhà này. Kiều Dung ơi, chính người thanh niên Anh tên Linh Đông đang yêu cô, có lẽ còn nhiều hơn là tôi có thể yêu cô. Nếu hiện nayanh ta chưa xứng đáng với cô thì anh ta chỉ cần phải hiểu cô nhiều hơn để có được sự xứng đáng ấy. Anh ta có thể cưới cô
và đưa cô về xứ, chính là quê hương của mẹ cô. Cô sẽ được sống trong tự do và hạnh phúc...

Kiều Dung im lặng ngồi nghe những lời nói lạ lùng đó với một cơn xúc cảm khó tả và hai gò má ửng hồng; và khi Zanoni ngừng nói, nàng bèn đưa hai bàn tay lên che mặt khóc nức nở.

Zanoni ngắm nhìn rất lâu mái tóc buông xỏa đầy vẻ kiều mị đáng yêu đó, và sau một cơn im lặng, chàng bèn ngồi xích lại gần nàng và nói với một giọng dịu dàng:

– Chàng thanh niên người Anh đó đồng lứa tuổi với cô, và địa vị xã hội cũng không quá chênh lệnh. Hai người có thể cùng chia sẻ những quan niệm về cuộc đời và sống chung với nhau cho đến khi tuổi già. Còn tôi... cô đừng nên nuôi bất cứ ý tưởng nào về tương lai với tôi! Cô có khi nào nghĩ đến một mái nhà ấm cúng để xây tổ uyên ương với người thanh niên trẻ tuổi ấy chăng?

– Không khi nào!

Kiều Dung đáp với một giọng đầy cương quyết.

– Không khi nào, trừ phi để cảm thấy rằng đó không phải là định mệnh của tôi!

Zanoni nhìn nàng với đôi mắt đượm vẻ u buồn:

– Cô có biết rằng khi cô đặt cảm tình nơi tôi là cô đòi hỏi điều gì chăng? Làm sao cô đoán biết được rằng sự đòi hỏi đó có thể nguy hiểm cho cô, và có thể cho cả hai ta? Cô đâu biết rằng cuộc đời tôi, cách biệt hẳn với sự sống ồ ạt náo động của thế nhân, chỉ là một sự dâng hiến không ngừng cho lý tưởng cao đẹp thiêng liêng. Chính vì thế
mà tôi luôn tìm cách diệt trừ mọi tình cảm do cái đẹp thế tục gây ra. Tôi trốn tránh nó như một tai họa, những gì mà người ta thường xem như số mệnh tốt đẹp nhất của đời người. Ấy là tình cảm người con gái của trần gian. Hôm nay tôi có thể khuyên nhủ cô và giải cứu cô khỏi nhiều tai họa. Nhưng nếu tôi cứ kéo dài cuộc gặp gỡ này, tôi không chắc sẽ giữ được khả năng đó? Có lẽ cô không hiểu tôi đang nói gì? Điều tôi nói sau đây sẽ dễ hiểu hơn. Tôi ra lịnh cho cô hãy dứt bỏ trong lòng mọi ý tưởng nào khác hơn ý tưởng rằng tôi là người mà tương lai bắt buộc cô phải tránh. Nếu cô chấp nhận tình yêu của Linh Đông, anh ta sẽ yêu cô cho đến suốt đời. Tôi cũng vậy, (chàng nói thêm với một xúc cảm trong lòng) tôi cũng vậy, tôi có thể yêu cô!

– Chàng ư?...

Kiều Dung bất giác kêu lên với một niềm hạnh phúc và xúc động bất ngờ mà nàng không thể tự chủ được; nhưng một lúc sau đó, nàng liền muốn đổi hết cả thiên hạ để có thể đè nén tiếng kêu mà nàng vừa thốt ra!

– Phải đó, Kiều Dung! Tôi cũng có thể yêu nàng. Nhưng trong tình yêu đó có biết bao nhiêu biến đổi và khổ đau! Một đóa hoa lan tỏa mùi hương trên tảng đá mà từ trong một kẹt đá nó đã nở ra. Chỉ trong ít lâu đóa hoa đã héo, nhưng tảng đá vẫn tồn tại mãi mãi, với tuyết đọng sương sa và ánh nắng mặt trời. Nàng hãy suy nghĩ kỹ! Sự hiểm nguy vẫn luôn luôn rình rập bên nàng. Trong vài ngày nữa, nàng còn có
thể tránh khỏi âm mưu bắt cóc, nhưng không bao lâu rồi nàng chỉ có thể an toàn bằng cách bỏ nhà trốn đi biệt tích. Thôi xin tạm biệt. Tôi không thể tiên liệu trước định mệnh của tôi mà chỉ nhìn thấy mây mù xuyên qua bóng tối dày đặc. Tôi chỉ biết rằng chúng ta có ngày sẽ còn gặp nhau, nhưng từ nay thì, hỡi đóa hoa xinh đẹp, nàng hãy biết rằng muốn sống yên tĩnh, còn có nhiều chỗ êm ái tốt lành hơn là một... tảng đá!

Chàng vừa nói vừa đứng dậy đi ra ngoài cửa. Tại đây dì Nết đã đứng nép bên một cách kín đáo. Zanoni nắm lấy tay bà và nói:

– Chàng Linh Đông yêu cô chủ của bà, anh ấy có thể cưới cô làm vợ. Tôi biết tình thương của bà đối với cô ấy, vậy bà hãy khuyên cô nên dứt bỏ mọi ý nghĩ vẩn vơ về tôi, vì tôi chỉ như cánh chim trên bầu trời kia mà thôi!

Nói xong, chàng ấn một túi tiền vào tay dì Nết rồi rảo bước ra đi.


Ngưỡng cửa huyền bí

Zanoni ngụ trong một tòa lâu đài tọa lạc tại một khu hẻo lánh của thành phố. Đó là một ngôi kiến trúc cổ xưa, di tích của một giai đoạn lịch sử huy hoàng từ thời phong kiến đã biệt tích từ lâu.

Khi chàng bước vào nhà, có hai gia nhân người Ấn Độ mặc quốc phục túc trực sẵn nơi ngưỡng cửa, chắp tay chào theo phong tục Ấn. Hai người này đã theo chàng từ bên Ấn Độ, mà theo lời đồn đãi thì chàng đã trú ngụ bên xứ đó trong nhiều năm. Tuy vậy, họ không hề tiết lộ một điều gì có thể làm thỏa mãn
những kẻ tò mò, vì họ không biết nói thứ tiếng nào khác hơn là tiếng mẹ đẻ của họ.

Ngoài hai gia nhân này, những nhân viên trong đoàn tùy tùng của chàng được tuyển dụng ngay tại địa phương. Với tánh tình rộng rãi hào phóng, chàng có thể làm cho họ trở nên những thuộc hạ rất dễ sai bảo, biết kín đáo, sẵn sàng phục vụ và trung thành tuyệt đối.

Nếu quan sát nơi chàng ở, cũng như cung cách cư xử hằng ngày của chàng, sẽ thấy không điều gì có thể xác nhận những sự việc dị kỳ mà người ta đồn đãi về chàng. Người ta không thấy bất cứ dụng cụ nào của phái luyện kim như lò chảo và các chất kim loại, hoặc các loại sách vở cổ xưa dùng cho việc sưu tầm, nghiên cứu về các ngành học thuật bí hiểm dị kỳ.

Tuy nhiên, có một diều khác thường có thể được xem như dấu hiệu của một đạo đồ trong khoa huyền môn. Đó là, dầu cho chàng ở tại La Mã hay Naples, hay ở bất cứ nơi nào khác, chàng đều có một gian phòng riêng, cách biệt hẳn với những nơi khác trong nhà. Gian phòng ấy được khóa kỹ bằng một ổ khóa an toàn, tuy rất nhỏ nhưng cũng đủ làm cho những tay thợ khóa giỏi nhất phải bó tay.

Một hôm, một trong những người gia bộc không kiềm nổi sự tò mò mãnh liệt đã thử mở khóa. Ông ta chọn một lúc thuận tiện nhất để khỏi bị bắt quả tang: giữa đêm tối đến mức không ai có thể nhìn thấy, và đúng vào ngày mà Zanoni vắng nhà! Nhưng vô ích, ông ta không làm sao mở được ổ khóa để vào gian phòng bí mật.

Qua hôm sau, người quản gia gọi ông ta đến và đuổi ra khỏi nhà mà không nói lý do. Ông ta tự an ủi về sự thất bại đó bằng cách tường thuật tỉ mỉ câu chuyện này và thêm thắt vào nhiều chi tiết lý thú. Ông ta kể rằng, khi đến gần cửa phòng thì dường như có những bàn tay vô hình nắm lấy ông ta để gạt ra ngoài, và khi vừa đưa tay sờ vào ống khóa thì ông ta liền ngã lăn xuống đất như một người bị tê liệt!

Dầu sao đi nữa thì sự thật là gian phòng bí mật đó không một ai có thể lọt vào trừ chủ nhân của nóZanoni.

Hôm sau, Linh Đông tìm đến tòa lâu đài của Zanoni. Óc tưởng tượng của người thanh niên Anh này đã bị kích thích bởi những điều nghe thấy về nhân vật lạ lùng này. Một ảnh hưởng bí mật mà anh không thể chế ngự hoặc giải thích đã hấp dẫn anh đến với con người kỳ bí ấy. Những khả năng của Zanoni có vẻ lạ lùng, bí hiểm, và chàng bộc lộ nhiều tư tưởng nhân ái, tốt lành, nhưng cách cư xử của chàng lại quá lạnh lùng, cách biệt. Tại sao có lúc chàng từ khước sự cầu thân của Linh Đông, và sau đó lại cứu anh thoát khỏi tai nạn? Bằng cách nào Zanoni khám phá được những kẻ thù của Linh Đông mà chính anh lại không biết gì cả? Càng suy nghĩ anh càng cảm thấy bị kích thích, và lòng biết ơn của anh cần phải được bày tỏ. Anh bèn quyết định tìm đến gặp Zanoni.

Zanoni đang có nhà và Linh Đông được tiếp đãi trong một phòng khách rộng rãi, sang trọng. Linh Đông mở lời:

– Tôi
đến để cảm ơn về sự mách bảo của ông chiều hôm qua. Tôi cũng xin ông thêm một đặc ân nữa là hãy chỉ cho tôi biết cách đề phòng sự hiểm nguy và giữ mình đối với kẻ thù!

Zanoni mỉm cười và nói bằng tiếng Anh rất thạo:

– Anh là một khách hào hoa đa tình. Anh cũng biết rõ phong tục các xứ miền Nam để hiểu rằng khách yêu hoa bao giờ cũng có những kẻ tình địch.

Linh Đông hỏi lại một cách e thẹn:

– Ông không nói đùa đấy chứ?

– Không, tôi không nói đùa đâu! Anh yêu Kiều Dung, và kẻ tình dịch của anh là một trong những hoàng thân có thế lực và uy quyền lớn nhất ở Naples. Đó là một mối nguy lớn cho anh!

– Nhưng, xin lỗi ông, làm sao ông biết được điều đó?

Zanoni đáp một cách ngạo nghễ:

– Tôi không cần phải giải thích về hành vi của tôi cho bất cứ người nào trên thế gian này, và dù anh có quan tâm đến lời tôi nói hay không, điều ấy cũng không quan trọng gì cả.

– Nếu tôi không thể chất vấn ông thì thôi vậy! Nhưng ít nhất xin ông hãy khuyên tôi nên làm thế nào?

– Anh có sẵn lòng nghe theo lời khuyên của tôi không?

– Tại sao lại không chứ?

– Vì tính tình anh cứng cỏi nên anh chỉ ưa thích những cảm giác mạnh và những chuyện bí hiểm. Anh thích đóng vai các anh hùng trong tiểu thuyết! Nếu tôi khuyên anh rời khỏi Naples, liệu anh có nghe theo chăng, khi ở thành phố này đang có một đối thủ anh phải đương
đầu và một người tình anh muốn chinh phục?

– Ông nói đúng! Không, tôi không thể rời khỏi Naples, và chắc chắn là ông không thể trách tôi vì điều đó.

– Nhưng vẫn còn một cách khác. Anh có yêu Kiều Dung thật không? Nếu anh yêu nàng thật lòng, hãy hỏi cưới nàng làm vợ và đưa nàng về xứ ngay để sống chung với nhau.

Linh Đông đáp một cách lúng túng:

– Nhưng Kiều Dung không cùng một giai cấp với tôi, và còn... nghề ca hát của nàng nữa. Nói tóm lại, tôi yêu sắc đẹp của Kiều Dung, nhưng tôi không thể cưới nàng làm vợ.

Zanoni cau mày:

– Như vậy thì tình yêu của anh chỉ là một sự đam mê bốc đồng và ích kỷ! Và trong trường hợp đó, tôi không thể khuyên anh thêm điều gì nữa. Hỡi người trai trẻ, định mệnh không phải là một cái gì cứng nhắc và tuyệt đối như người ta vẫn tưởng. Tạo hóa không quá hẹp hòi mà từ chối không ban cho con người cái đặc ân quí báu thiêng liêng của sự tự do hành động. Tất cả chúng ta đều có thể tự vạch lấy con đường hành động của mình và Tạo hóa sẽ làm cho mọi con đường cuối cùng đều hướng về sự hoàn thiện những mục đích cao cả. Anh phải chọn lựa điều mà anh phải làm! Một tình yêu chân thành trong danh dự có thể mang đến cho anh sự tự do và hạnh phúc ngay từ bây giờ. Trái lại, một khát vọng điên rồ, ích kỷ chỉ có thể đưa anh đến chỗ lầm than đau khổ không thể nào cứu thoát.

– Ông có thể nhìn thấy tương lai hay không?

– Tôi
đã nói tất cả những gì cần phải nói!

Linh Đông nói với một nụ cười:

– Tiên sinh Zanoni, ông đã khuyên bảo tôi với những lời lẽ và tư cách của một nhà đạo đức mô phạm. Nhưng riêng về phần ông, có chắc là đã vượt trên tất cả mọi sự quyến rũ của trần gian để có thể có một thái độ điềm nhiên bất động trước sắc đẹp thiên kiều bá mị của một người đàn bà hay chưa?

Zanoni đáp với giọng cay đắng:

– Nếu lời nói nhất thiết phải đi đôi với việc làm thì những vị cố vấn tâm linh ắt là rất hiếm trên đời này! Cử chỉ và việc làm của một người chỉ có ảnh hưởng rất nhỏ đối với người chung quanh. Trái lại cái ảnh hưởng tốt hay xấu mà người ấy có thể tạo ra nơi người khác một cách bền bỉ lâu dài vốn nằm trong những tư tưởng mà ông ta có thể gieo rắc khắp nơi trong cuộc đời và tạo nguồn cảm hứng cho những thế hệ trong tương lai. Hỡi người trai trẻ, tư tưởng mới là phần thiêng liêng quí báu nhất của con người; còn hành động chỉ là tiêu biểu cho phần vật chất hữu hình hữu hoại!

Sau một lúc yên lặng, Zanoni nói tiếp với một giọng bình tĩnh:

– Linh Đông, như vậy thì anh nên từ bỏ Kiều Dung. Anh hãy dành ra vài ngày để suy nghĩ kỹ về những gì tôi đã nói với anh.

– Từ bỏ Kiều Dung sao? Không bao giờ!

– Như vậy anh có muốn cưới nàng làm vợ không?

– Điều đó thì... không thể được!

– Vậy thì chính nàng sẽ từ bỏ anh!
Tôi đã nói cho anh biết rằng anh có tình địch.

– Tôi biết! Đó là hoàng thân Vệ Công, nhưng tôi không sợ ông ta

– Anh còn có một tình địch khác đáng sợ hơn nhiều.

– Ai vậy?

– Chính tôi đây.

– Là ông sao? Tiên sinh Zanoni! Và ông dám nói thật điều đó với tôi

– Có gì mà dám với không dám? Than ôi! Có lúc tôi cũng muốn được biết đến sự sợ hãi như người khác!

Những lời nói đầy ngạo mạn này được thốt ra không phải bằng một giọng khiêu khích hay thách thức, mà trái lại bằng một giọng buồn bã chán nản vô cùng. Linh Đông lấy làm bối rối, sợ hãi. Nhưng anh ta mang trong người dòng máu can cường của người Anh nên lấy lại can đảm rất nhanh. Anh nói một cách bình tĩnh:

– Thưa ông, tôi không phải là người có thể bị lừa gạt bằng những lời nói trịnh trọng và cung cách bí hiểm. Ông có thể có những khả năng mà tôi không thể hiểu hay tranh đua với ông được, nhưng cũng có thể ông chỉ là một kẻ bịp bợm khôn ngoan.

– Rồi sao nữa, anh cứ nói tiếp đi.

Linh Đông nói tiếp, tuy hơi có phần lúng túng:

– Tôi muốn nói rằng, nếu tôi không để cho một người lạ mặt thuyết phục hoặc cưỡng ép tôi phải cưới Kiều Dung làm vợ, thì tôi cũng không bao giờ hèn nhát mà để nàng lọt vào tay kẻ khác.

Zanoni nhìn người thanh niên ấy bằng đôi mắt nghiêm nghị và nói:

– Anh cương quyết vậy sao? Nhưng đó cũng là bản chất chung của người Anh. Tuy
nhiên, anh hãy nghe lời khuyên của tôi. Anh hãy đợi chín ngày nữa, nếu anh muốn cưới người con gái đẹp và đức hạnh nhất mà anh có thể gặp trên bước đường đời của anh.

– Nhưng nếu ông yêu nàng, thì tại sao... tại sao...?

– Tại sao tôi muốn nàng làm vợ người khác chứ gì? Đó là để cứu nàng thoát khỏi... tay tôi! Anh hãy nghe đây! Người con gái ấy, tuy địa vị khiêm tốn và ít học, nhưng có sẵn trong tâm hồn mầm mống của đức hạnh và khả năng cao quí nhất. Nàng có thể là tất cả đối với người mà nàng yêu, tất cả những gì cao đẹp mà người ta có thể mong muốn nơi một người phụ nữ. Tâm hồn nàng nếu được nuôi dưỡng và phát triển bằng tình thương sẽ nâng cao tâm hồn anh; nàng sẽ ảnh hưởng đến tương lai của anh, làm sáng tỏ định mệnh của anh. Anh sẽ trở nên một người giàu sang và có danh vọng. Trái lại, nếu nàng thuộc về tôi, tôi không biết rõ số phận nàng sẽ ra sao. Nhưng tôi biết rằng có một sự thử thách mà rất ít người đàn ông có thể vượt qua, và từ trước đến nay chưa một người đàn bà nào có thể vượt qua!

Nói đến đây, Zanoni biến sắc, gương mặt trở nên tái nhợt, và trong giọng nói của chàng có một cái gì làm cho người đối thoại cảm thấy lạnh mình. Linh Đông không thể đè nén cơn xúc động liền hỏi:

– Điều bí mật chung quanh ông đó là điều gì? Phải chăng ông thật sự khác hẳn mọi người? Phải chăng ông đã đạt tới một sự minh triết siêu việt? Phải chăng ông là một nhà phù thủy như lời
người ta đồn đãi, hay ông chỉ là...

Zanoni mỉm cười và nói một cách dịu dàng:

– Anh có quyền hỏi tôi những chuyện đó hay không? Thời kỳ ngược đãi và khủng bố những pháp sư, phù thủy nay đã cáo chung, và ngày nay người ta có thể sống tự do, nói năng hành động tùy theo sở thích của mình mà không sợ bị tra tấn, tù đày. Vì lẽ tôi có thể bất chấp sự khủng bố, ngược đãi nên xin anh hãy thông cảm cho nếu tôi không làm thỏa mãn sự tò mò của anh.

Linh Đông ngượng ngùng đứng dậy. Mặc dầu anh ta yêu Kiều Dung và rất nể sợ một kẻ tình địch như Zanoni, nhưng anh cũng cảm thấy một sự hấp dẫn mãnh liệt thu hút anh đến với con người bí hiểm này, cho dù anh có rất nhiều lý do để nghi ngờ và sợ hãi. Anh đưa tay ra cho Zanoni và nói:

– Được rồi, nếu chúng ta phải là những tình địch của nhau thì lưỡi gươm sẽ giải quyết vấn đề. Nhưng từ nay cho đến lúc đó, tôi muốn rằng chúng ta vẫn là bạn.

– Bạn ư! Có lẽ anh không biết rằng anh đang đòi hỏi những gì!

– Ông lại khó hiểu nữa rồi! Thật là bí hiểm!

Zanoni lại gắt gỏng:

– Ừ, phải đó! Nhưng với những điều bí hiểm, anh có chắc là sẽ giải quyết được không? Nếu được như vậy tôi mới bắt tay anh và gọi anh là bạn.

Linh Đông nói với một giọng đầy hứng khởi và nét mặt đanh thép:

– Tôi dám làm tất cả mọi việc, vượt qua mọi trở ngại để đạt tới sự minh triết siêu việt
vượt quá trình độ hiểu biết của người đời!

Zanoni nhìn anh ta trong im lặng và với vẻ mặt suy tư. Chàng tự nhủ, như nói thì thầm một mình:

– Những mầm mống di truyền của ông cha nay đã sống lại nơi đứa con; nhưng nó có thể...

Bỗng chàng ngừng lại đột ngột, và nói cao giọng:

– Linh Đông, chúng ta sẽ gặp lại nhau. Nhưng tôi chỉ cần anh trả lời khi nào thời gian cấp bách đòi hỏi phải có một quyết định.
CHƯƠNG HAI: MỘT NHÂN VẬT KỲ BÍ



Hết phần CHƯƠNG HAI: MỘT NHÂN VẬT KỲ BÍ

    « Xem chương trước «      « Sách này có 12 chương »       » Xem chương tiếp theo »
Tây phương huyền bí

Mời xem phần:

CHƯƠNG HAI: MỘT NHÂN VẬT KỲ BÍ




Tây phương huyền bí

Nguyễn Hữu Kiệt dịch, Nguyễn Minh Tiến hiệu đính

MỤC LỤC


Quý vị đang truy cập từ IP 216.73.216.60 và chưa ghi danh hoặc đăng nhập trên máy tính này. Nếu là thành viên, quý vị chỉ cần đăng nhập một lần duy nhất trên thiết bị truy cập, bằng email và mật khẩu đã chọn.
Chúng tôi khuyến khích việc ghi danh thành viên ,để thuận tiện trong việc chia sẻ thông tin, chia sẻ kinh nghiệm sống giữa các thành viên, đồng thời quý vị cũng sẽ nhận được sự hỗ trợ kỹ thuật từ Ban Quản Trị trong quá trình sử dụng website này.
Việc ghi danh là hoàn toàn miễn phí và tự nguyện.

Ghi danh hoặc đăng nhập

Thành viên đang online:
Rộng Mở Tâm Hồn Viên Hiếu Thành Rộng Mở Tâm Hồn Huệ Lộc 1959 Rộng Mở Tâm Hồn Bữu Phước Rộng Mở Tâm Hồn Chúc Huy Rộng Mở Tâm Hồn Minh Pháp Tự Rộng Mở Tâm Hồn minh hung thich Rộng Mở Tâm Hồn Diệu Âm Phúc Thành Rộng Mở Tâm Hồn Phan Huy Triều Rộng Mở Tâm Hồn Phạm Thiên Rộng Mở Tâm Hồn Trương Quang Quý Rộng Mở Tâm Hồn Johny Rộng Mở Tâm Hồn Dinhvinh1964 Rộng Mở Tâm Hồn Pascal Bui Rộng Mở Tâm Hồn Vạn Phúc Rộng Mở Tâm Hồn Giác Quý Rộng Mở Tâm Hồn Trần Thị Huyền Rộng Mở Tâm Hồn Chanhniem Forever Rộng Mở Tâm Hồn NGUYỄN TRỌNG TÀI Rộng Mở Tâm Hồn KỲ Rộng Mở Tâm Hồn Dương Ngọc Cường Rộng Mở Tâm Hồn Mr. Device Rộng Mở Tâm Hồn Tri Huynh Rộng Mở Tâm Hồn Thích Nguyên Mạnh Rộng Mở Tâm Hồn Thích Quảng Ba Rộng Mở Tâm Hồn T TH Rộng Mở Tâm Hồn Tam Thien Tam Rộng Mở Tâm Hồn Nguyễn Sĩ Long Rộng Mở Tâm Hồn caokiem Rộng Mở Tâm Hồn hoangquycong Rộng Mở Tâm Hồn Lãn Tử Rộng Mở Tâm Hồn Ton That Nguyen Rộng Mở Tâm Hồn ngtieudao Rộng Mở Tâm Hồn Lê Quốc Việt Rộng Mở Tâm Hồn Du Miên Rộng Mở Tâm Hồn Quang-Tu Vu Rộng Mở Tâm Hồn phamthanh210 Rộng Mở Tâm Hồn An Khang 63 Rộng Mở Tâm Hồn zeus7777 Rộng Mở Tâm Hồn Trương Ngọc Trân Rộng Mở Tâm Hồn Diệu Tiến ... ...

... ...