Người hiền lìa bỏ không bàn đến những điều tham dục.Kẻ trí không còn niệm mừng lo, nên chẳng bị lay động vì sự khổ hay vui.Kinh Pháp cú (Kệ số 83)
Kẻ không biết đủ, tuy giàu mà nghèo. Người biết đủ, tuy nghèo mà giàu. Kinh Lời dạy cuối cùng
Giữ tâm thanh tịnh, ý chí vững bền thì có thể hiểu thấu lẽ đạo, như lau chùi tấm gương sạch hết dơ bẩn, tự nhiên được sáng trong.Kinh Bốn mươi hai chương
Kẻ hung dữ hại người cũng như ngửa mặt lên trời mà phun nước bọt. Nước bọt ấy chẳng lên đến trời, lại rơi xuống chính mình.Kinh Bốn mươi hai chương
Ai bác bỏ đời sau, không ác nào không làm.Kinh Pháp cú (Kệ số 176)
Ai sống quán bất tịnh, khéo hộ trì các căn, ăn uống có tiết độ, có lòng tin, tinh cần, ma không uy hiếp được, như núi đá, trước gió.Kinh Pháp Cú (Kệ số 8)
Nhà lợp không kín ắt bị mưa dột. Tâm không thường tu tập ắt bị tham dục xâm chiếm.Kinh Pháp cú (Kệ số 13)
Lời nói được thận trọng, tâm tư khéo hộ phòng, thân chớ làm điều ác, hãy giữ ba nghiệp tịnh, chứng đạo thánh nhân dạyKinh Pháp Cú (Kệ số 281)
Cỏ làm hại ruộng vườn, tham làm hại người đời. Bố thí người ly tham, do vậy được quả lớn.Kinh Pháp Cú (Kệ số 356)
Không nên nhìn lỗi người, người làm hay không làm.Nên nhìn tự chính mình, có làm hay không làm.Kinh Pháp cú (Kệ số 50)
Trang chủ- Kinh Nam truyền
- Vi Diệu Pháp (Abhidhamma)
- Chánh Cần Phân Tích (Sammappadhānavibhango)
Trang chủ »» Kinh Nam truyền »» Vi Diệu Pháp (Abhidhamma) »» Chánh Cần Phân Tích (Sammappadhānavibhango) »»
Vi Diệu Pháp (Abhidhamma) »» Chánh Cần Phân Tích (Sammappadhānavibhango)
Abhidhammatthasangaha
Dịch giả: Tịnh Sự (Santakicca)Kính mong quý độc giả xem kinh cùng góp sức hoàn thiện bằng cách gửi email về admin@rongmotamhon.net để báo cho chúng tôi biết những chỗ còn có lỗi.
Font chữ:
NAMO TASSA BHAGAVATO ARAHATO SAMMĀSAMBUDDHASSA.
Cung kỉnh ÐỨC THẾ TÔN – BẬC ỨNG CÚNG – ÐẤNG CHÁNH ÐẲNG GIÁC.
PHÂN THEO KINH (Suttantabhājanīyam)
[465] BỐN CHÁNH CẦN [1]
Nơi đây, vị tỳ khưu ước vọng tinh tấn chuyên cần kiên tâm phấn đấu để không cho sanh các ác bất thiện pháp chưa sanh.
Ước vọng tính tấn chuyên cần kiên tâm phấn đấu để đoạn trừ các ác bất thiện pháp đã sanh.
Ước vọng tính tấn chuyên cần kiên tâm phấn đấu để phát sanh các thiện pháp chưa sanh.
Ước vọng tính tấn chuyên cần kiên tâm phấn đấu để duy trì không cho sút giảm, gia tăng, tiến triển, phát triển, bổ túc các thiện pháp đã sanh.
[466] VỊ TỲ KHƯU ước vọng tinh tấn chuyên cần kiên tâm phấn đấu không để cho sanh các ÁC BẤT THIỆN PHÁP CHƯA SANH LÀ SAO?
Ở ÐÂY, THẾ NÀO LÀ CÁC ÁC BẤT THIỆN PHÁP CHƯA SANH?
Tức là ba căn bất thiện tham, sân, si những phiền não đồng nương căn ấy, thọ uẩn, tưởng uẩn, hành uẩn, thức uẩn tương ưng căn ấy, thân nghiệp, khẩu nghiệp, ý nghiệp có căn ấy làm sở sanh. Ðây gọi là các ác bất thiện pháp chưa sanh. Như thế, vị ấy ước vọng, tinh tấn, chuyên cần kiên tâm phấn đấu để không cho sanh các ác bất thiện pháp chưa sanh nầy.
[467] NÓI RẰNG: “ƯỚC VỌNG[2]”. Ở ÐÂY, SỰ ƯỚC VỌNG LÀ THẾ NÀO?
Cái chi là sự hoài bão, lập nguyện, muốn làm, là thiện tánh pháp dục. Ðây gọi là sự ước vọng. Vị ấy sản sanh, sinh thành, khởi dậy, ứng khởi, sanh ra, sanh khởi sự ước vọng này, bởi lẽ ấy được nói rằng: “ước vọng”.
[468] NÓI RẰNG: “TINH TẤN[3]”. Ở ÐÂY, SỰ TINH TẤN LÀ THẾ NÀO?
Cái chi là sự cần cố thuộc về tâm… (trùng)… chánh tinh tấn. Ðây gọi là sự tinh tấn.
Vị ấy dự nhập, biến nhập, dự đáo, mãn đáo, dự đắc, hoàn đắc, thành đạt với sự tinh tấn nầy; bởi lẽ ấy được nói rằng “tinh tấn”.
[469] NÓI RẰNG: “CHUYÊN CẦN[4]”. Ở ÐÂY, CẦN LÀ NHƯ THẾ NÀO?
Cái chi là sự cần cố thuộc về tâm… (trùng)… chánh tinh tấn. Ðây gọi là cần.
Vị ấy khởi sự, khởi xướng, áp dụng, tu tập, làm sung mãn pháp cần nầy, bởi lẽ ấy được nói rằng: “chuyên cần”.
[470] NÓI RẰNG: “KIÊN TÂM[5]”. Ở ÐÂY, TÂM LÀ THẾ NÀO?
Cái chi là tâm ý, tâm địa… (trùng)… ý thức giới sanh từ đó. Ðây gọi là tâm.
Vị ấy kiên trì, bảo trì, ủng hộ, hỗ trợ tâm nầy, bởi lẽ ấy được nói rằng “kiên tâm”.
[471] NÓI RẰNG: “PHẤN ÐẤU[6]”. Ở ÐÂY, SỰ PHẤN ÐẤU LÀ THẾ NÀO?
Cái chi là sự cần cố thuộc về tâm… (trùng)… chánh tinh tấn. Ðây gọi là sự phấn đấu.
Vị ấy dự nhập… (trùng)… thành đạt với sự phấn đấu nầy; bởi lẽ ấy được nói rằng: phấn đấu.
[472] VỊ TỲ KHƯU ước vọng tinh tấn chuyên cần kiên tâm phấn đấu để đoạn trừ các ÁC BẤT THIỆN PHÁP ÐÃ SANH KHỞI LÀ SAO?
Ở ÐÂY, THẾ NÀO LÀ CÁC ÁC BẤT THIỆN PHÁP ÐÃ SANH?
Tức là ba căn bất thiện tham, sân, si, những phiền não đồng nương căn ấy, thọ uẩn, tưởng uẩn, hành uẩn, thức uẩn tương ưng căn ấy, thân nghiệp, khẩu nghiệp, ý nghiệp có căn ấy làm sở sanh. Ðây gọi là các ác bất thiện pháp đã sanh. Như thế, vị ấy ước vọng tinh tấn chuyên cần kiên tâm phấn đấu để đoạn trừ các ác bất thiện pháp đã sanh nầy.
[473] NÓI RẰNG: “ƯỚC VỌNG”. Ở ÐÂY, SỰ ƯỚC VỌNG LÀ THẾ NÀO?
Cái chi là sự hoài bão, lập nguyện, muốn làm, là thiện tánh pháp dục. Ðây gọi là sự ước vọng.
Vị ấy sản sanh, sinh thành, khởi dậy, ứng khởi, sanh ra, sanh khởi sự ước vọng này. Bởi lẽ ấy được nói rằng: “ước vọng”.
[474] NÓI RẰNG: “TINH TẤN”. Ở ÐÂY, SỰ TINH TẤN LÀ THẾ NÀO?
Cái chi là sự cần cố thuộc về tâm… (trùng)… chánh tinh tấn. Ðây gọi là sự tinh tấn.
Vị ấy dự nhập… (trùng)… thành đạt với sự tinh tấn nầy. Bởi lẽ ấy được nói rằng: “tinh tấn”.
[475] NÓI RẰNG: “CHUYÊN CẦN”. Ở ÐÂY, CẦN LÀ NHƯ THẾ NÀO?
Cái chi là sự cần cố thuộc về tâm… (trùng)… chánh tinh tấn. Ðây gọi là cần.
Vị ấy khởi xướng, khởi sự, áp dụng, tu tập, làm sung mãn pháp cần nầy. Bởi lẽ ấy được nói rằng: “chuyên cần”.
[476] NÓI RẰNG: “KIÊN TÂM”. Ở ÐÂY, TÂM LÀ THẾ NÀO?
Cái chi là tâm ý, tâm địa… (trùng)… ý thức giới sanh từ đó. Ðây gọi là tâm.
Vị ấy kiên trì, bảo trì, ủng hộ, hỗ trợ tâm nầy. Bởi lẽ ấy được nói rằng “kiên tâm”.
[477] NÓI RẰNG: “PHẤN ÐẤU”. Ở ÐÂY, SỰ PHẤN ÐẤU LÀ THẾ NÀO?
Cái chi là sự cần cố thuộc về tâm… (trùng)… chánh tinh tấn. Ðây gọi là sự phấn đấu.
Vị ấy dự nhập… (trùng)… thành đạt với sự phấn đấu nầy. Bởi lẽ ấy được nói rằng: “phấn đấu”.
[478] VỊ TỲ KHƯU ước vọng tinh tấn chuyên cần quyết tâm phấn đấu để phát sanh các thiện pháp chưa sanh là sao?
Ở ÐÂY, THẾ NÀO LÀ CÁC THIỆN PHÁP CHƯA SANH?
Tức là ba căn thiện vô tham, vô sân, vô si, thọ uẩn, tưởng uẩn, hành uẩn, thức uẩn tương ưng căn ấy, thân nghiệp, khẩu nghiệp, ý nghiệp có căn ấy làm sở sanh. Ðây gọi là các thiện pháp chưa sanh. Như thế, vị ấy ước vọng tinh tấn chuyên cần kiên tâm phấn đấu để phát sanh các thiện pháp chưa sanh nầy.
[479] NÓI RẰNG: “ƯỚC VỌNG”… (trùng)… NÓI RẰNG “TINH TẤN”… (trùng)… NÓI RẰNG: “CHUYÊN CẦN”… (trùng)… NÓI RẰNG: “KIÊN TÂM”… (trùng)… NÓI RẰNG: “PHẤN ÐẤU”. Ở ÐÂY SỰ PHẤN ÐẤU LÀ THẾ NÀO?
Cái chi là sự cần cố thuộc về tâm… (trùng)… chánh tinh tấn. Ðây gọi là sự phấn đấu.
Vị ấy dự nhập… (trùng)… thành đạt với sự phấn đấu nầy. Bởi lẽ ấy được nói rằng: “phấn đấu”.
[480] VỊ TỲ KHƯU ước vọng tinh tấn chuyên cần kiên tâm phấn đấu để DUY TRÌ, KHÔNG CHO SÚT GIẢM, GIA TĂNG TIẾN TRIỂN, PHÁT TRIỂN, BỔ TÚC CÁC THIỆN PHÁP ÐÃ SANH, LÀ SAO?
Ở ÐÂY, THẾ NÀO LÀ CÁC THIỆN PHÁP ÐÃ SANH?
Tức là ba căn thiện vô tham, vô sân, vô si, thọ uẩn, tưởng uẩn, hành uẩn, thức uẩn tương ưng căn ấy, thân nghiệp, khẩu nghiệp, ý nghiệp có căn ấy làm sở sanh. Ðây gọi là các thiện pháp đã sanh. Như thế, vị ấy ước vọng tinh tấn chuyên cần kiên tâm phấn đấu để duy trì, không cho sút giảm, gia tăng, tiến triển, phát triển, bổ túc các thiện pháp đã sanh nầy.
[481] NÓI RẰNG “ÐỂ DUY TRÌ”
Chi là sự duy trì, ấy là sự không sút giảm; chi là sự không sút giảm, ấy là sự gia tăng; chi là sự gia tăng, ấy là sự tiến triển; chi là sự tiến triển, ấy là sự phát triển; chi là sự phát triển, ấy là sự bổ túc.
[482] NÓI RẰNG: “ƯỚC VỌNG” “… (trùng)… NÓI RẰNG “TINH TẤN”… (trùng)… NÓI RẰNG “CHUYÊN CẦN”… (trùng)… NÓI RẰNG “KIÊN TÂM”… (trùng)… NÓI RẰNG “PHẤN ÐẤU”. Ở ÐÂY SỰ PHẤN ÐẤU LÀ THẾ NÀO?
Cái chi là sự cần cố thuộc về tâm… (trùng)… chánh tinh tấn. Ðây gọi là sự phấn đấu.
Vị ấy dự nhập… (trùng)… thành đạt với sự phấn đấu nầy; bởi lẽ ấy được nói rằng “phấn đấu”.
DỨT PHẦN PHÂN THEO KINH
PHÂN THEO VI DIỆU PHÁP (Abhidhammabhājanīyaṃ)
[483] BỐN CHÁNH CẦN:
Nơi đây, vị tỳ khưu ước vọng tinh tấn chuyên cần kiên tâm phấn đấu để KHÔNG CHO SANH CÁC ÁC BẤT THIỆN pháp chưa sanh.
Ước vọng tinh tấn chuyên cần kiên tâm phấn đấu để ÐOẠN TRỪ CÁC ÁC BẤT THIỆN PHÁP ÐÃ SANH.
Ước vọng tinh tấn chuyên cần kiên tâm phấn đấu ÐỂ PHÁT SANH CÁC THIỆN PHÁP CHƯA SANH.
Ước vọng tinh tấn chuyên cần kiên tâm phấn đấu ÐỂ DUY TRÌ KHÔNG CHO SÚT GIẢM, GIA TĂNG, TIẾN TRIỂN, PHÁT TRIỂN, BỔ TÚC CÁC THIỆN PHÁP ÐÃ SANH.
[484] VỊ TỲ KHƯU ước vọng tinh tấn chuyên cần kiên tâm phấn đấu để không cho sanh các ác bất thiện pháp chưa sanh là sao?
Nơi đây, khi nào vị tỳ khưu tu tập thiền Siêu Thế, pháp dẫn xuất, nhân tịch diệt, để đoạn trừ thiên kiến, đạt đến đệ nhất địa vức, ly các dục… (trùng)… chứng và trú Sơ thiền, hành nan đắc trì; trong khi ấy vị đó ước vọng tinh tấn chuyên cần kiên tâm phấn đấu để không cho sanh các ác bất thiện pháp chưa sanh.
[485] NÓI RẰNG “ƯỚC VỌNG”. Ở ÐÂY, SỰ ƯỚC VỌNG LÀ THẾ NÀO?
Cái chi là sự hoài bão, lập nguyện, muốn làm, là thiện tánh pháp dục. Ðây gọi là sự ước vọng.
Vị ấy sản sanh, sinh thành, khởi dậy, ứng khởi, sanh ra, sanh khởi sự ước vọng này. Bởi lẽ ấy được nói rằng “ước vọng”.
[486] NÓI RẰNG: “TINH TẤN”. Ở ÐÂY, SỰ TINH TẤN LÀ THẾ NÀO?
Cái chi là sự cần cố thuộc về tâm, cố gắng, ráng sức, tinh cần, chuyên cần, siêng năng, nỗ lực, dốc lòng, nghị lực, không nhủn chí, không bỏ qua nguyện vọng, không bỏ qua phận sự, phò trì trách nhiệm, cần là cần quyền, chánh tinh tấn, cần giác chi, chi đạo, liên quan đạo. Ðây gọi là sự tinh tấn.
Vị ấy dự nhập, biến nhập, dự đáo, mãn đáo, dự đắc, hoàn đắc, thành đạt với sự tinh tấn nầy; bởi lẽ ấy được nói rằng “tinh tấn”.
[487] NÓI RẰNG: “CHUYÊN CẦN”. Ở ÐÂY, CẦN LÀ NHƯ THẾ NÀO?
Cái chi là sự cần cố thuộc về tâm… (trùng)… chánh tinh tấn, cần giác chi, chi đạo, liên quan đạo. Ðây gọi là cần.
Vị ấy khởi sự, khởi xướng, áp dụng, tu tập, làm sung mãn pháp cần nầy; bởi lẽ ấy được nói rằng “chuyên cần”.
[488] NÓI RẰNG: “KIÊN TÂM”. Ở ÐÂY, TÂM LÀ THẾ NÀO?
Cái chi là tâm ý, tâm địa… (trùng)… ý thức giới sanh từ đó. Ðây gọi là tâm.
Vị ấy kiên trì, bảo trì, ủng hộ, hỗ trợ tâm nầy. Bởi lẽ ấy được nói rằng “kiên tâm”.
[489] NÓI RẰNG: “PHẤN ÐẤU”. Ở ÐÂY, CHÁNH CẦN LÀ THẾ NÀO?
Cái chi là sự cần cố thuộc về tâm… (trùng)… chánh tinh tấn, cần giác chi, chi đạo, liên quan đạo. Ðây gọi là chánh cần; các pháp còn lại là tương ưng chánh cần.
[490] VỊ TỲ KHƯU ước vọng tinh tấn chuyên cần kiên tâm phấn đấu để ÐOẠN TRỪ CÁC ÁC BẤT THIỆN PHÁP ÐÃ SANH LÀ SAO?
Nơi đây, khi nào vị tỳ khưu tu tập thiền Siêu Thế, pháp dẫn xuất, nhân tịch diệt, để đoạn trừ thiên kiến, đạt đến đệ nhất địa vức, ly các dục… (trùng)… chứng và trú sơ thiền, hành nan đắc trì; trong khi ấy vị ấy ước vọng tinh tấn chuyên cần kiên tâm phấn đấu để đoạn trừ các bất thiện pháp đã sanh.
[491] NÓI RẰNG “ƯỚC VỌNG” “… (trùng)… NÓI RẰNG “TINH TẤN”… (trùng)… NÓI RẰNG “CHUYÊN CẦN”… (trùng)… NÓI RẰNG “KIÊN TÂM”… (trùng)… NÓI RẰNG “PHẤN ÐẤU”.
Ở ÐÂY, CHÁNH CẦN LÀ THẾ NÀO?
Cái chi là sự cần cố thuộc về tâm… (trùng)… chánh tinh tấn, cần giác chi, chi đạo, liên quan đạo. Ðây gọi là chánh cần, các pháp còn lại là tương ưng chánh cần.
[492] VỊ TỲ KHƯU ước vọng tinh tấn chuyên cần kiên tâm phấn đấu để PHÁT SANH CÁC THIỆN PHÁP CHƯA SANH LÀ SAO?
Nơi đây, khi nào vị tỳ khưu tu tập thiền Siêu Thế, pháp dẫn xuất, nhân tịch diệt, để đoạn trừ thiên kiến, đạt đến đệ nhất địa vức, ly các dục… (trùng)… chứng và trú sơ thiền, hành nan đắc trì; trong khi ấy vị đó ước vọng tinh tấn chuyên cần kiên tâm phấn đấu để phát sanh các thiện pháp chưa sanh.
[493] NÓI RẰNG “ƯỚC VỌNG” “… (trùng)… NÓI RẰNG “TINH TẤN”… (trùng)… NÓI RẰNG “CHUYÊN CẦN”… (trùng)… NÓI RẰNG “KIÊN TÂM”… (trùng)… NÓI RẰNG “PHẤN ÐẤU”.
Ở ÐÂY, CHÁNH CẦN LÀ THẾ NÀO?
Cái chi là sự cần cố thuộc về tâm… (trùng)… chánh tinh tấn, cần giác chi, chi đạo, liên quan đạo. Ðây gọi là chánh cần; những pháp còn lại là tương ưng chánh cần.
[494] VỊ TỲ KHƯU ƯỚC VỌNG TINH TẤN CHUYÊN CẦN KIÊN TÂM PHẤN ÐẤU ÐỂ DUY TRÌ[7] KHÔNG CHO SÚT GIẢM[8], GIA TĂNG[9], TIẾN TRIỂN[10], PHÁT TRIỂN[11], BỔ TÚC[12] CÁC THIỆN PHÁP ÐÃ SANH LÀ SAO?
Nơi đây, khi nào vị tỳ khưu tu tập thiền Siêu Thế, pháp dẫn xuất, nhân tịch diệt, để đoạn trừ thiên kiến, đạt đến đệ nhất địa vức, ly các dục… (trùng)… chứng và trú sơ thiền, hành nan đắc trì; trong khi ấy vị đó ước vọng tinh tấn, chuyên cần, kiên tâm phấn đấu để duy trì không cho sút giảm, gia tăng, tiến triển, phát triển, bổ túc các thiện pháp đã sanh.
[495] NÓI RẰNG “ÐỂ DUY TRÌ”
Chi là sự duy trì, ấy là sự không sút giảm; chi là sự không sút giảm, ấy là sự gia tăng; chi là sự gia tăng, ấy là sự tiến triển; chi là sự tiến triển, ấy là sự phát triển; chi là sự phát triển, ấy là sự bổ túc.
[496] NÓI RẰNG “ƯỚC VỌNG”. Ở ÐÂY, SỰ ƯỚC VỌNG LÀ THẾ NÀO?
Cái chi là sự hoài bão, lập nguyện, muốn làm, là thiện tánh pháp dục. Ðây gọi là sự ước vọng.
Vị ấy sản sanh, sinh thành, khởi dậy, ứng khởi, sanh ra, sanh khởi sự ước vọng này, Bởi lẽ ấy được nói rằng “ước vọng”.
[497] NÓI RẰNG “TINH TẤN”. Ở ÐÂY, SỰ TINH TẤN LÀ THẾ NÀO?
Cái chi là sự cần cố thuộc về tâm… (trùng)… chánh tinh tấn, cần giác chi, chi đạo, liên quan đạo. Ðây gọi là sự tinh tấn.
Vị ấy dự nhập… (trùng)… thành đạt với sự tinh tấn nầy; bởi lẽ ấy được nói rằng “tinh tấn”.
[498] NÓI RẰNG “CHUYÊN CẦN”. Ở ÐÂY, CẦN LÀ THẾ NÀO?
Cái chi là sự cần cố thuộc về tâm… (trùng)… chánh tinh tấn, cần giác chi, chi đạo, liên quan đạo. Ðây gọi là cần.
Vị ấy khởi sự, khởi xướng, áp dụng, tu tập, làm sung mãn pháp cần nầy. Bởi lẽ ấy được nói rằng “chuyên cần”.
[499] NÓI RẰNG “KIÊN TÂM”. Ở ÐÂY, TÂM LÀ THẾ NÀO?
Cái chi là tâm ý, tâm địa… (trùng)… ý thức giới sanh từ đó. Ðây gọi là tâm.
Vị ấy kiên trì, bảo trì, ủng hộ, hỗ trợ tâm nầy; bởi lẽ ấy được nói rằng “kiên tâm”.
[500] NÓI RẰNG “PHẤN ÐẤU”. Ở ÐÂY, CHÁNH CẦN LÀ THẾ NÀO?
Cái chi là sự cần cố thuộc về tâm… (trùng)… chánh tinh tấn, cần giác chi, chi đạo, liên quan đạo. Ðây gọi là chánh cần; các pháp còn lại là tương ưng chánh cần.
[501] Ở ÐÂY, THẾ NÀO LÀ CHÁNH CẦN?
Nơi đây, khi nào vị tỳ khưu tu tập thiền Siêu Thế, pháp dẫn xuất, nhân tịch diệt, để đoạn trừ thiên kiến, đạt đến đệ nhất địa vức, ly các dục… (trùng)… chứng và trú Sơ thiền, hành nan đắc trì; trong khi ấy, có chi là sự cần cố thuộc về tâm… (trùng)… chánh tinh tấn, cần giác chi, chi đạo, liên quan đạo. Ðây gọi là chánh cần, các pháp còn lại là tương ưng chánh cần.
DỨT PHẦN PHÂN THEO VI DIỆU PHÁP
PHẦN VẤN ÐÁP (Panhāpucchakaṃ)
[502] BỐN CHÁNH CẦN:
Nơi đây, vị tỳ khưu ước vọng tinh tấn chuyên cần kiên tâm phấn đấu, để không cho sanh các ác bất thiện pháp chưa sanh.
Ước vọng tinh tấn chuyên cần kiên tâm phấn đấu để đoạn trừ các ác bất thiện pháp đã sanh.
Ước vọng tinh tấn chuyên cần kiên tâm phấn đấu để phát sanh các thiện pháp chưa sanh.
Ước vọng tinh tấn chuyên cần kiên tâm phấn đấu để duy trì, không sút giảm, gia tăng, tiến triển, phát triển, bổ túc các thiện pháp đã sanh.
Trong bốn chánh cần có BAO NHIÊU LÀ THIỆN? CÓ BAO NHIÊU LÀ BẤT THIỆN? CÓ BAO NHIÊU LÀ VÔ KÝ?… (trùng)… CÓ BAO NHIÊU LÀ HỮU TRANH? CÓ BAO NHIÊU LÀ VÔ TRANH?
[503] (BỐN CHÁNH CẦN) chỉ là thiện.
(Bốn chánh cần) có thể là tương ưng lạc thọ, có thể là tương ưng xả thọ.
(Bốn chánh cần) là pháp dị thục nhân.
(Bốn chánh cần) là phi thành do thủ phi cảnh thủ.
(Bốn chánh cần) là phi phiền toái phi cảnh phiền não.
(Bốn chánh cần) có thể là hữu tầm hữu tứ, có thể là vô tầm hữu tứ, có thể là vô tầm vô tứ.
(Bốn chánh cần) có thể là câu hành hỷ, có thể là câu hành lạc, có thể là câu hành xả.
(Bốn chánh cần) là không đáng do kiến đạo tiến đạo đoạn trừ.
(Bốn chánh cần) là phi hữu nhân đáng do kiến đạo tiến đạo đoạn trừ.
(Bốn chánh cần) là nhân tịch diệt.
(Bốn chánh cần) là hữu học.
(Bốn chánh cần) là vô lượng
(Bốn chánh cần) là biết cảnh vô lượng.
(Bốn chánh cần) là tinh lương.
(Bốn chánh cần) là cố định phần chánh.
(Bốn chánh cần) không có đạo thành cảnh, mà có đạo thành nhân; có thể có đạo thành trưởng, có thể không nên nói là có đạo thành trưởng.
(Bốn chánh cần) có thể là sinh tồn; có thể là vị sanh tồn; không nên nói là chuẩn sanh.
(Bốn chánh cần) có thể là quá khứ, có thể là vị lai, có thể là hiện tại.
(Bốn chánh cần) không nên nói là biết cảnh quá khứ hay biết cảnh vị lai hay biết cảnh hiện tại.
(Bốn chánh cần) có thể là nội phần, có thể là ngoại phần, có thể là nội ngoại phần.
(Bốn chánh cần) là biết cảnh ngoại phần.
(Bốn chánh cần) là vô kiến vô đối chiếu.
[504] (BỐN CHÁNH CẦN) là phi nhân. Là hữu nhân. Là tương ưng nhân. Không nên nói là nhân hữu nhân, mà là hữu nhân phi nhân. Không nên nói là nhân tương ưng nhân, mà là tương ưng nhân phi nhân. Là phi nhân hữu nhân.
(Bốn chánh cần) là hữu duyên. Là hữu vi. Là vô kiến. Là vô đối chiếu. Là phi sắc. Là Siêu thế. Là đáng vài tâm biết; cũng không đáng vài tâm biết.
(Bốn chánh cần) là phi lậu. Là phi cảnh lậu. Là bất tương ưng lậu. Không nên nói là lậu cảnh lậu hay cảnh lậu phi lậu. Không nên nói là lậu tương ưng lậu hay tương ưng lậu phi lậu. Là bất tương ưng lậu phi cảnh lậu.
(Bốn chánh cần) là phi triền… (trùng)…
(Bốn chánh cần) là phi phược… (trùng)…
(Bốn chánh cần) là phi bộc… (trùng)…
(Bốn chánh cần) là phi phối… (trùng)…
(Bốn chánh cần) là phi cái… (trùng)…
(Bốn chánh cần) là phi khinh thị… (trùng)…
(Bốn chánh cần) là hữu tri cảnh. Là phi tâm. Là sở hữu tâm. Là tương ưng tâm. Là hòa với tâm. Là có tâm làm sở sanh. Là đồng hiện hữu với tâm. Là tùy chuyển với tâm. Là hòa tâm tâm sở sanh. Là hòa tâm tâm sở sanh đồng hiện hữu với tâm. Là hòa tâm tâm sở sanh tùy chuyển với tâm. Là ngoại phần. Là phi y sinh. Là phi do thủ.
(Bốn chánh cần) là phi thủ… (trùng)…
(Bốn chánh cần) là phi phiền não… (trùng)…
(Bốn chánh cần) là không đáng do kiến đạo đoạn trừ,ø không đáng do tiến đạo đoạn trừ. Là phi hữu nhân đáng do kiến đạo đoạn trừ. Là phi hữu nhân đáng do tiến đạo đoạn trừ. Có thể là hữu tầm, có thể là vô tầm. Có thể là hữu tứ, có thể là vô tứ. Có thể là hữu hỷ, có thể là vô hỷ. Có thể là câu hành hỷ, có thể là phi câu hành hỷ, có thể câu hành lạc, có thể là phi câu hành lạc. Có thể là câu hành xả, có thể là phi câu hành xả. Là phi dục giới. Là phi sắc giới. Là phi vô sắc giới. Là vô hệ thuộc. Là pháp dẫn xuất. Là cố định. Là vô thượng. Là vô tranh.
DỨT PHẦN VẤN ÐÁP
TRỌN VẸN CHÁNH CẦN PHÂN TÍCH
Cung kỉnh ÐỨC THẾ TÔN – BẬC ỨNG CÚNG – ÐẤNG CHÁNH ÐẲNG GIÁC.
PHÂN THEO KINH (Suttantabhājanīyam)
[465] BỐN CHÁNH CẦN [1]
Nơi đây, vị tỳ khưu ước vọng tinh tấn chuyên cần kiên tâm phấn đấu để không cho sanh các ác bất thiện pháp chưa sanh.
Ước vọng tính tấn chuyên cần kiên tâm phấn đấu để đoạn trừ các ác bất thiện pháp đã sanh.
Ước vọng tính tấn chuyên cần kiên tâm phấn đấu để phát sanh các thiện pháp chưa sanh.
Ước vọng tính tấn chuyên cần kiên tâm phấn đấu để duy trì không cho sút giảm, gia tăng, tiến triển, phát triển, bổ túc các thiện pháp đã sanh.
[466] VỊ TỲ KHƯU ước vọng tinh tấn chuyên cần kiên tâm phấn đấu không để cho sanh các ÁC BẤT THIỆN PHÁP CHƯA SANH LÀ SAO?
Ở ÐÂY, THẾ NÀO LÀ CÁC ÁC BẤT THIỆN PHÁP CHƯA SANH?
Tức là ba căn bất thiện tham, sân, si những phiền não đồng nương căn ấy, thọ uẩn, tưởng uẩn, hành uẩn, thức uẩn tương ưng căn ấy, thân nghiệp, khẩu nghiệp, ý nghiệp có căn ấy làm sở sanh. Ðây gọi là các ác bất thiện pháp chưa sanh. Như thế, vị ấy ước vọng, tinh tấn, chuyên cần kiên tâm phấn đấu để không cho sanh các ác bất thiện pháp chưa sanh nầy.
[467] NÓI RẰNG: “ƯỚC VỌNG[2]”. Ở ÐÂY, SỰ ƯỚC VỌNG LÀ THẾ NÀO?
Cái chi là sự hoài bão, lập nguyện, muốn làm, là thiện tánh pháp dục. Ðây gọi là sự ước vọng. Vị ấy sản sanh, sinh thành, khởi dậy, ứng khởi, sanh ra, sanh khởi sự ước vọng này, bởi lẽ ấy được nói rằng: “ước vọng”.
[468] NÓI RẰNG: “TINH TẤN[3]”. Ở ÐÂY, SỰ TINH TẤN LÀ THẾ NÀO?
Cái chi là sự cần cố thuộc về tâm… (trùng)… chánh tinh tấn. Ðây gọi là sự tinh tấn.
Vị ấy dự nhập, biến nhập, dự đáo, mãn đáo, dự đắc, hoàn đắc, thành đạt với sự tinh tấn nầy; bởi lẽ ấy được nói rằng “tinh tấn”.
[469] NÓI RẰNG: “CHUYÊN CẦN[4]”. Ở ÐÂY, CẦN LÀ NHƯ THẾ NÀO?
Cái chi là sự cần cố thuộc về tâm… (trùng)… chánh tinh tấn. Ðây gọi là cần.
Vị ấy khởi sự, khởi xướng, áp dụng, tu tập, làm sung mãn pháp cần nầy, bởi lẽ ấy được nói rằng: “chuyên cần”.
[470] NÓI RẰNG: “KIÊN TÂM[5]”. Ở ÐÂY, TÂM LÀ THẾ NÀO?
Cái chi là tâm ý, tâm địa… (trùng)… ý thức giới sanh từ đó. Ðây gọi là tâm.
Vị ấy kiên trì, bảo trì, ủng hộ, hỗ trợ tâm nầy, bởi lẽ ấy được nói rằng “kiên tâm”.
[471] NÓI RẰNG: “PHẤN ÐẤU[6]”. Ở ÐÂY, SỰ PHẤN ÐẤU LÀ THẾ NÀO?
Cái chi là sự cần cố thuộc về tâm… (trùng)… chánh tinh tấn. Ðây gọi là sự phấn đấu.
Vị ấy dự nhập… (trùng)… thành đạt với sự phấn đấu nầy; bởi lẽ ấy được nói rằng: phấn đấu.
[472] VỊ TỲ KHƯU ước vọng tinh tấn chuyên cần kiên tâm phấn đấu để đoạn trừ các ÁC BẤT THIỆN PHÁP ÐÃ SANH KHỞI LÀ SAO?
Ở ÐÂY, THẾ NÀO LÀ CÁC ÁC BẤT THIỆN PHÁP ÐÃ SANH?
Tức là ba căn bất thiện tham, sân, si, những phiền não đồng nương căn ấy, thọ uẩn, tưởng uẩn, hành uẩn, thức uẩn tương ưng căn ấy, thân nghiệp, khẩu nghiệp, ý nghiệp có căn ấy làm sở sanh. Ðây gọi là các ác bất thiện pháp đã sanh. Như thế, vị ấy ước vọng tinh tấn chuyên cần kiên tâm phấn đấu để đoạn trừ các ác bất thiện pháp đã sanh nầy.
[473] NÓI RẰNG: “ƯỚC VỌNG”. Ở ÐÂY, SỰ ƯỚC VỌNG LÀ THẾ NÀO?
Cái chi là sự hoài bão, lập nguyện, muốn làm, là thiện tánh pháp dục. Ðây gọi là sự ước vọng.
Vị ấy sản sanh, sinh thành, khởi dậy, ứng khởi, sanh ra, sanh khởi sự ước vọng này. Bởi lẽ ấy được nói rằng: “ước vọng”.
[474] NÓI RẰNG: “TINH TẤN”. Ở ÐÂY, SỰ TINH TẤN LÀ THẾ NÀO?
Cái chi là sự cần cố thuộc về tâm… (trùng)… chánh tinh tấn. Ðây gọi là sự tinh tấn.
Vị ấy dự nhập… (trùng)… thành đạt với sự tinh tấn nầy. Bởi lẽ ấy được nói rằng: “tinh tấn”.
[475] NÓI RẰNG: “CHUYÊN CẦN”. Ở ÐÂY, CẦN LÀ NHƯ THẾ NÀO?
Cái chi là sự cần cố thuộc về tâm… (trùng)… chánh tinh tấn. Ðây gọi là cần.
Vị ấy khởi xướng, khởi sự, áp dụng, tu tập, làm sung mãn pháp cần nầy. Bởi lẽ ấy được nói rằng: “chuyên cần”.
[476] NÓI RẰNG: “KIÊN TÂM”. Ở ÐÂY, TÂM LÀ THẾ NÀO?
Cái chi là tâm ý, tâm địa… (trùng)… ý thức giới sanh từ đó. Ðây gọi là tâm.
Vị ấy kiên trì, bảo trì, ủng hộ, hỗ trợ tâm nầy. Bởi lẽ ấy được nói rằng “kiên tâm”.
[477] NÓI RẰNG: “PHẤN ÐẤU”. Ở ÐÂY, SỰ PHẤN ÐẤU LÀ THẾ NÀO?
Cái chi là sự cần cố thuộc về tâm… (trùng)… chánh tinh tấn. Ðây gọi là sự phấn đấu.
Vị ấy dự nhập… (trùng)… thành đạt với sự phấn đấu nầy. Bởi lẽ ấy được nói rằng: “phấn đấu”.
[478] VỊ TỲ KHƯU ước vọng tinh tấn chuyên cần quyết tâm phấn đấu để phát sanh các thiện pháp chưa sanh là sao?
Ở ÐÂY, THẾ NÀO LÀ CÁC THIỆN PHÁP CHƯA SANH?
Tức là ba căn thiện vô tham, vô sân, vô si, thọ uẩn, tưởng uẩn, hành uẩn, thức uẩn tương ưng căn ấy, thân nghiệp, khẩu nghiệp, ý nghiệp có căn ấy làm sở sanh. Ðây gọi là các thiện pháp chưa sanh. Như thế, vị ấy ước vọng tinh tấn chuyên cần kiên tâm phấn đấu để phát sanh các thiện pháp chưa sanh nầy.
[479] NÓI RẰNG: “ƯỚC VỌNG”… (trùng)… NÓI RẰNG “TINH TẤN”… (trùng)… NÓI RẰNG: “CHUYÊN CẦN”… (trùng)… NÓI RẰNG: “KIÊN TÂM”… (trùng)… NÓI RẰNG: “PHẤN ÐẤU”. Ở ÐÂY SỰ PHẤN ÐẤU LÀ THẾ NÀO?
Cái chi là sự cần cố thuộc về tâm… (trùng)… chánh tinh tấn. Ðây gọi là sự phấn đấu.
Vị ấy dự nhập… (trùng)… thành đạt với sự phấn đấu nầy. Bởi lẽ ấy được nói rằng: “phấn đấu”.
[480] VỊ TỲ KHƯU ước vọng tinh tấn chuyên cần kiên tâm phấn đấu để DUY TRÌ, KHÔNG CHO SÚT GIẢM, GIA TĂNG TIẾN TRIỂN, PHÁT TRIỂN, BỔ TÚC CÁC THIỆN PHÁP ÐÃ SANH, LÀ SAO?
Ở ÐÂY, THẾ NÀO LÀ CÁC THIỆN PHÁP ÐÃ SANH?
Tức là ba căn thiện vô tham, vô sân, vô si, thọ uẩn, tưởng uẩn, hành uẩn, thức uẩn tương ưng căn ấy, thân nghiệp, khẩu nghiệp, ý nghiệp có căn ấy làm sở sanh. Ðây gọi là các thiện pháp đã sanh. Như thế, vị ấy ước vọng tinh tấn chuyên cần kiên tâm phấn đấu để duy trì, không cho sút giảm, gia tăng, tiến triển, phát triển, bổ túc các thiện pháp đã sanh nầy.
[481] NÓI RẰNG “ÐỂ DUY TRÌ”
Chi là sự duy trì, ấy là sự không sút giảm; chi là sự không sút giảm, ấy là sự gia tăng; chi là sự gia tăng, ấy là sự tiến triển; chi là sự tiến triển, ấy là sự phát triển; chi là sự phát triển, ấy là sự bổ túc.
[482] NÓI RẰNG: “ƯỚC VỌNG” “… (trùng)… NÓI RẰNG “TINH TẤN”… (trùng)… NÓI RẰNG “CHUYÊN CẦN”… (trùng)… NÓI RẰNG “KIÊN TÂM”… (trùng)… NÓI RẰNG “PHẤN ÐẤU”. Ở ÐÂY SỰ PHẤN ÐẤU LÀ THẾ NÀO?
Cái chi là sự cần cố thuộc về tâm… (trùng)… chánh tinh tấn. Ðây gọi là sự phấn đấu.
Vị ấy dự nhập… (trùng)… thành đạt với sự phấn đấu nầy; bởi lẽ ấy được nói rằng “phấn đấu”.
DỨT PHẦN PHÂN THEO KINH
PHÂN THEO VI DIỆU PHÁP (Abhidhammabhājanīyaṃ)
[483] BỐN CHÁNH CẦN:
Nơi đây, vị tỳ khưu ước vọng tinh tấn chuyên cần kiên tâm phấn đấu để KHÔNG CHO SANH CÁC ÁC BẤT THIỆN pháp chưa sanh.
Ước vọng tinh tấn chuyên cần kiên tâm phấn đấu để ÐOẠN TRỪ CÁC ÁC BẤT THIỆN PHÁP ÐÃ SANH.
Ước vọng tinh tấn chuyên cần kiên tâm phấn đấu ÐỂ PHÁT SANH CÁC THIỆN PHÁP CHƯA SANH.
Ước vọng tinh tấn chuyên cần kiên tâm phấn đấu ÐỂ DUY TRÌ KHÔNG CHO SÚT GIẢM, GIA TĂNG, TIẾN TRIỂN, PHÁT TRIỂN, BỔ TÚC CÁC THIỆN PHÁP ÐÃ SANH.
[484] VỊ TỲ KHƯU ước vọng tinh tấn chuyên cần kiên tâm phấn đấu để không cho sanh các ác bất thiện pháp chưa sanh là sao?
Nơi đây, khi nào vị tỳ khưu tu tập thiền Siêu Thế, pháp dẫn xuất, nhân tịch diệt, để đoạn trừ thiên kiến, đạt đến đệ nhất địa vức, ly các dục… (trùng)… chứng và trú Sơ thiền, hành nan đắc trì; trong khi ấy vị đó ước vọng tinh tấn chuyên cần kiên tâm phấn đấu để không cho sanh các ác bất thiện pháp chưa sanh.
[485] NÓI RẰNG “ƯỚC VỌNG”. Ở ÐÂY, SỰ ƯỚC VỌNG LÀ THẾ NÀO?
Cái chi là sự hoài bão, lập nguyện, muốn làm, là thiện tánh pháp dục. Ðây gọi là sự ước vọng.
Vị ấy sản sanh, sinh thành, khởi dậy, ứng khởi, sanh ra, sanh khởi sự ước vọng này. Bởi lẽ ấy được nói rằng “ước vọng”.
[486] NÓI RẰNG: “TINH TẤN”. Ở ÐÂY, SỰ TINH TẤN LÀ THẾ NÀO?
Cái chi là sự cần cố thuộc về tâm, cố gắng, ráng sức, tinh cần, chuyên cần, siêng năng, nỗ lực, dốc lòng, nghị lực, không nhủn chí, không bỏ qua nguyện vọng, không bỏ qua phận sự, phò trì trách nhiệm, cần là cần quyền, chánh tinh tấn, cần giác chi, chi đạo, liên quan đạo. Ðây gọi là sự tinh tấn.
Vị ấy dự nhập, biến nhập, dự đáo, mãn đáo, dự đắc, hoàn đắc, thành đạt với sự tinh tấn nầy; bởi lẽ ấy được nói rằng “tinh tấn”.
[487] NÓI RẰNG: “CHUYÊN CẦN”. Ở ÐÂY, CẦN LÀ NHƯ THẾ NÀO?
Cái chi là sự cần cố thuộc về tâm… (trùng)… chánh tinh tấn, cần giác chi, chi đạo, liên quan đạo. Ðây gọi là cần.
Vị ấy khởi sự, khởi xướng, áp dụng, tu tập, làm sung mãn pháp cần nầy; bởi lẽ ấy được nói rằng “chuyên cần”.
[488] NÓI RẰNG: “KIÊN TÂM”. Ở ÐÂY, TÂM LÀ THẾ NÀO?
Cái chi là tâm ý, tâm địa… (trùng)… ý thức giới sanh từ đó. Ðây gọi là tâm.
Vị ấy kiên trì, bảo trì, ủng hộ, hỗ trợ tâm nầy. Bởi lẽ ấy được nói rằng “kiên tâm”.
[489] NÓI RẰNG: “PHẤN ÐẤU”. Ở ÐÂY, CHÁNH CẦN LÀ THẾ NÀO?
Cái chi là sự cần cố thuộc về tâm… (trùng)… chánh tinh tấn, cần giác chi, chi đạo, liên quan đạo. Ðây gọi là chánh cần; các pháp còn lại là tương ưng chánh cần.
[490] VỊ TỲ KHƯU ước vọng tinh tấn chuyên cần kiên tâm phấn đấu để ÐOẠN TRỪ CÁC ÁC BẤT THIỆN PHÁP ÐÃ SANH LÀ SAO?
Nơi đây, khi nào vị tỳ khưu tu tập thiền Siêu Thế, pháp dẫn xuất, nhân tịch diệt, để đoạn trừ thiên kiến, đạt đến đệ nhất địa vức, ly các dục… (trùng)… chứng và trú sơ thiền, hành nan đắc trì; trong khi ấy vị ấy ước vọng tinh tấn chuyên cần kiên tâm phấn đấu để đoạn trừ các bất thiện pháp đã sanh.
[491] NÓI RẰNG “ƯỚC VỌNG” “… (trùng)… NÓI RẰNG “TINH TẤN”… (trùng)… NÓI RẰNG “CHUYÊN CẦN”… (trùng)… NÓI RẰNG “KIÊN TÂM”… (trùng)… NÓI RẰNG “PHẤN ÐẤU”.
Ở ÐÂY, CHÁNH CẦN LÀ THẾ NÀO?
Cái chi là sự cần cố thuộc về tâm… (trùng)… chánh tinh tấn, cần giác chi, chi đạo, liên quan đạo. Ðây gọi là chánh cần, các pháp còn lại là tương ưng chánh cần.
[492] VỊ TỲ KHƯU ước vọng tinh tấn chuyên cần kiên tâm phấn đấu để PHÁT SANH CÁC THIỆN PHÁP CHƯA SANH LÀ SAO?
Nơi đây, khi nào vị tỳ khưu tu tập thiền Siêu Thế, pháp dẫn xuất, nhân tịch diệt, để đoạn trừ thiên kiến, đạt đến đệ nhất địa vức, ly các dục… (trùng)… chứng và trú sơ thiền, hành nan đắc trì; trong khi ấy vị đó ước vọng tinh tấn chuyên cần kiên tâm phấn đấu để phát sanh các thiện pháp chưa sanh.
[493] NÓI RẰNG “ƯỚC VỌNG” “… (trùng)… NÓI RẰNG “TINH TẤN”… (trùng)… NÓI RẰNG “CHUYÊN CẦN”… (trùng)… NÓI RẰNG “KIÊN TÂM”… (trùng)… NÓI RẰNG “PHẤN ÐẤU”.
Ở ÐÂY, CHÁNH CẦN LÀ THẾ NÀO?
Cái chi là sự cần cố thuộc về tâm… (trùng)… chánh tinh tấn, cần giác chi, chi đạo, liên quan đạo. Ðây gọi là chánh cần; những pháp còn lại là tương ưng chánh cần.
[494] VỊ TỲ KHƯU ƯỚC VỌNG TINH TẤN CHUYÊN CẦN KIÊN TÂM PHẤN ÐẤU ÐỂ DUY TRÌ[7] KHÔNG CHO SÚT GIẢM[8], GIA TĂNG[9], TIẾN TRIỂN[10], PHÁT TRIỂN[11], BỔ TÚC[12] CÁC THIỆN PHÁP ÐÃ SANH LÀ SAO?
Nơi đây, khi nào vị tỳ khưu tu tập thiền Siêu Thế, pháp dẫn xuất, nhân tịch diệt, để đoạn trừ thiên kiến, đạt đến đệ nhất địa vức, ly các dục… (trùng)… chứng và trú sơ thiền, hành nan đắc trì; trong khi ấy vị đó ước vọng tinh tấn, chuyên cần, kiên tâm phấn đấu để duy trì không cho sút giảm, gia tăng, tiến triển, phát triển, bổ túc các thiện pháp đã sanh.
[495] NÓI RẰNG “ÐỂ DUY TRÌ”
Chi là sự duy trì, ấy là sự không sút giảm; chi là sự không sút giảm, ấy là sự gia tăng; chi là sự gia tăng, ấy là sự tiến triển; chi là sự tiến triển, ấy là sự phát triển; chi là sự phát triển, ấy là sự bổ túc.
[496] NÓI RẰNG “ƯỚC VỌNG”. Ở ÐÂY, SỰ ƯỚC VỌNG LÀ THẾ NÀO?
Cái chi là sự hoài bão, lập nguyện, muốn làm, là thiện tánh pháp dục. Ðây gọi là sự ước vọng.
Vị ấy sản sanh, sinh thành, khởi dậy, ứng khởi, sanh ra, sanh khởi sự ước vọng này, Bởi lẽ ấy được nói rằng “ước vọng”.
[497] NÓI RẰNG “TINH TẤN”. Ở ÐÂY, SỰ TINH TẤN LÀ THẾ NÀO?
Cái chi là sự cần cố thuộc về tâm… (trùng)… chánh tinh tấn, cần giác chi, chi đạo, liên quan đạo. Ðây gọi là sự tinh tấn.
Vị ấy dự nhập… (trùng)… thành đạt với sự tinh tấn nầy; bởi lẽ ấy được nói rằng “tinh tấn”.
[498] NÓI RẰNG “CHUYÊN CẦN”. Ở ÐÂY, CẦN LÀ THẾ NÀO?
Cái chi là sự cần cố thuộc về tâm… (trùng)… chánh tinh tấn, cần giác chi, chi đạo, liên quan đạo. Ðây gọi là cần.
Vị ấy khởi sự, khởi xướng, áp dụng, tu tập, làm sung mãn pháp cần nầy. Bởi lẽ ấy được nói rằng “chuyên cần”.
[499] NÓI RẰNG “KIÊN TÂM”. Ở ÐÂY, TÂM LÀ THẾ NÀO?
Cái chi là tâm ý, tâm địa… (trùng)… ý thức giới sanh từ đó. Ðây gọi là tâm.
Vị ấy kiên trì, bảo trì, ủng hộ, hỗ trợ tâm nầy; bởi lẽ ấy được nói rằng “kiên tâm”.
[500] NÓI RẰNG “PHẤN ÐẤU”. Ở ÐÂY, CHÁNH CẦN LÀ THẾ NÀO?
Cái chi là sự cần cố thuộc về tâm… (trùng)… chánh tinh tấn, cần giác chi, chi đạo, liên quan đạo. Ðây gọi là chánh cần; các pháp còn lại là tương ưng chánh cần.
[501] Ở ÐÂY, THẾ NÀO LÀ CHÁNH CẦN?
Nơi đây, khi nào vị tỳ khưu tu tập thiền Siêu Thế, pháp dẫn xuất, nhân tịch diệt, để đoạn trừ thiên kiến, đạt đến đệ nhất địa vức, ly các dục… (trùng)… chứng và trú Sơ thiền, hành nan đắc trì; trong khi ấy, có chi là sự cần cố thuộc về tâm… (trùng)… chánh tinh tấn, cần giác chi, chi đạo, liên quan đạo. Ðây gọi là chánh cần, các pháp còn lại là tương ưng chánh cần.
DỨT PHẦN PHÂN THEO VI DIỆU PHÁP
PHẦN VẤN ÐÁP (Panhāpucchakaṃ)
[502] BỐN CHÁNH CẦN:
Nơi đây, vị tỳ khưu ước vọng tinh tấn chuyên cần kiên tâm phấn đấu, để không cho sanh các ác bất thiện pháp chưa sanh.
Ước vọng tinh tấn chuyên cần kiên tâm phấn đấu để đoạn trừ các ác bất thiện pháp đã sanh.
Ước vọng tinh tấn chuyên cần kiên tâm phấn đấu để phát sanh các thiện pháp chưa sanh.
Ước vọng tinh tấn chuyên cần kiên tâm phấn đấu để duy trì, không sút giảm, gia tăng, tiến triển, phát triển, bổ túc các thiện pháp đã sanh.
Trong bốn chánh cần có BAO NHIÊU LÀ THIỆN? CÓ BAO NHIÊU LÀ BẤT THIỆN? CÓ BAO NHIÊU LÀ VÔ KÝ?… (trùng)… CÓ BAO NHIÊU LÀ HỮU TRANH? CÓ BAO NHIÊU LÀ VÔ TRANH?
[503] (BỐN CHÁNH CẦN) chỉ là thiện.
(Bốn chánh cần) có thể là tương ưng lạc thọ, có thể là tương ưng xả thọ.
(Bốn chánh cần) là pháp dị thục nhân.
(Bốn chánh cần) là phi thành do thủ phi cảnh thủ.
(Bốn chánh cần) là phi phiền toái phi cảnh phiền não.
(Bốn chánh cần) có thể là hữu tầm hữu tứ, có thể là vô tầm hữu tứ, có thể là vô tầm vô tứ.
(Bốn chánh cần) có thể là câu hành hỷ, có thể là câu hành lạc, có thể là câu hành xả.
(Bốn chánh cần) là không đáng do kiến đạo tiến đạo đoạn trừ.
(Bốn chánh cần) là phi hữu nhân đáng do kiến đạo tiến đạo đoạn trừ.
(Bốn chánh cần) là nhân tịch diệt.
(Bốn chánh cần) là hữu học.
(Bốn chánh cần) là vô lượng
(Bốn chánh cần) là biết cảnh vô lượng.
(Bốn chánh cần) là tinh lương.
(Bốn chánh cần) là cố định phần chánh.
(Bốn chánh cần) không có đạo thành cảnh, mà có đạo thành nhân; có thể có đạo thành trưởng, có thể không nên nói là có đạo thành trưởng.
(Bốn chánh cần) có thể là sinh tồn; có thể là vị sanh tồn; không nên nói là chuẩn sanh.
(Bốn chánh cần) có thể là quá khứ, có thể là vị lai, có thể là hiện tại.
(Bốn chánh cần) không nên nói là biết cảnh quá khứ hay biết cảnh vị lai hay biết cảnh hiện tại.
(Bốn chánh cần) có thể là nội phần, có thể là ngoại phần, có thể là nội ngoại phần.
(Bốn chánh cần) là biết cảnh ngoại phần.
(Bốn chánh cần) là vô kiến vô đối chiếu.
[504] (BỐN CHÁNH CẦN) là phi nhân. Là hữu nhân. Là tương ưng nhân. Không nên nói là nhân hữu nhân, mà là hữu nhân phi nhân. Không nên nói là nhân tương ưng nhân, mà là tương ưng nhân phi nhân. Là phi nhân hữu nhân.
(Bốn chánh cần) là hữu duyên. Là hữu vi. Là vô kiến. Là vô đối chiếu. Là phi sắc. Là Siêu thế. Là đáng vài tâm biết; cũng không đáng vài tâm biết.
(Bốn chánh cần) là phi lậu. Là phi cảnh lậu. Là bất tương ưng lậu. Không nên nói là lậu cảnh lậu hay cảnh lậu phi lậu. Không nên nói là lậu tương ưng lậu hay tương ưng lậu phi lậu. Là bất tương ưng lậu phi cảnh lậu.
(Bốn chánh cần) là phi triền… (trùng)…
(Bốn chánh cần) là phi phược… (trùng)…
(Bốn chánh cần) là phi bộc… (trùng)…
(Bốn chánh cần) là phi phối… (trùng)…
(Bốn chánh cần) là phi cái… (trùng)…
(Bốn chánh cần) là phi khinh thị… (trùng)…
(Bốn chánh cần) là hữu tri cảnh. Là phi tâm. Là sở hữu tâm. Là tương ưng tâm. Là hòa với tâm. Là có tâm làm sở sanh. Là đồng hiện hữu với tâm. Là tùy chuyển với tâm. Là hòa tâm tâm sở sanh. Là hòa tâm tâm sở sanh đồng hiện hữu với tâm. Là hòa tâm tâm sở sanh tùy chuyển với tâm. Là ngoại phần. Là phi y sinh. Là phi do thủ.
(Bốn chánh cần) là phi thủ… (trùng)…
(Bốn chánh cần) là phi phiền não… (trùng)…
(Bốn chánh cần) là không đáng do kiến đạo đoạn trừ,ø không đáng do tiến đạo đoạn trừ. Là phi hữu nhân đáng do kiến đạo đoạn trừ. Là phi hữu nhân đáng do tiến đạo đoạn trừ. Có thể là hữu tầm, có thể là vô tầm. Có thể là hữu tứ, có thể là vô tứ. Có thể là hữu hỷ, có thể là vô hỷ. Có thể là câu hành hỷ, có thể là phi câu hành hỷ, có thể câu hành lạc, có thể là phi câu hành lạc. Có thể là câu hành xả, có thể là phi câu hành xả. Là phi dục giới. Là phi sắc giới. Là phi vô sắc giới. Là vô hệ thuộc. Là pháp dẫn xuất. Là cố định. Là vô thượng. Là vô tranh.
DỨT PHẦN VẤN ÐÁP
TRỌN VẸN CHÁNH CẦN PHÂN TÍCH
Hết phần Chánh Cần Phân Tích (Sammappadhānavibhango) (Abhidhammatthasangaha)
(Lên đầu trang)
Bộ Phân Tích có tổng cộng 20 phần.
Xem phần trước |||| Xem phần tiếp theo
Tải về dạng file RTF
(Lên đầu trang)
Bộ Phân Tích có tổng cộng 20 phần.
Xem phần trước |||| Xem phần tiếp theo
Tải về dạng file RTF
_______________
MUA THỈNH KINH SÁCH PHẬT HỌC
DO NXB LIÊN PHẬT HỘI PHÁT HÀNH
Em Là Vì Sao Sáng
Các tông phái đạo Phật
Đường Không Biên Giới
Kinh Dược sư
Mua sách qua Amazon sẽ được gửi đến tận nhà - trên toàn nước Mỹ, Canada, Âu châu và Úc châu.
Quý vị đang truy cập từ IP 3.145.8.2 và chưa ghi danh hoặc đăng nhập trên máy tính này. Nếu là thành viên, quý vị chỉ cần đăng nhập một lần duy nhất trên thiết bị truy cập, bằng email và mật khẩu đã chọn.
Chúng tôi khuyến khích việc ghi danh thành viên ,để thuận tiện trong việc chia sẻ thông tin, chia sẻ kinh nghiệm sống giữa các thành viên, đồng thời quý vị cũng sẽ nhận được sự hỗ trợ kỹ thuật từ Ban Quản Trị trong quá trình sử dụng website này.
Việc ghi danh là hoàn toàn miễn phí và tự nguyện.
Ghi danh hoặc đăng nhập
Thành viên đang online:
Viên Hiếu Thành Huệ Lộc 1959 Bữu Phước Chúc Huy Minh Pháp Tự minh hung thich Diệu Âm Phúc Thành Phan Huy Triều Phạm Thiên Trương Quang Quý Johny Dinhvinh1964 Pascal Bui Vạn Phúc Giác Quý Trần Thị Huyền Chanhniem Forever NGUYỄN TRỌNG TÀI KỲ Dương Ngọc Cường Mr. Device Tri Huynh Thích Nguyên Mạnh Thích Quảng Ba T TH Tam Thien Tam Nguyễn Sĩ Long caokiem hoangquycong Lãn Tử Ton That Nguyen ngtieudao Lê Quốc Việt Du Miên Quang-Tu Vu phamthanh210 An Khang 63 zeus7777 Trương Ngọc Trân Diệu Tiến ... ...
Việt Nam (249 lượt xem) - Hoa Kỳ (16 lượt xem) - Senegal (13 lượt xem) - Saudi Arabia (3 lượt xem) - Đức quốc (3 lượt xem) - Nga (2 lượt xem) - Hungary (1 lượt xem) - ... ...
Viên Hiếu Thành Huệ Lộc 1959 Bữu Phước Chúc Huy Minh Pháp Tự minh hung thich Diệu Âm Phúc Thành Phan Huy Triều Phạm Thiên Trương Quang Quý Johny Dinhvinh1964 Pascal Bui Vạn Phúc Giác Quý Trần Thị Huyền Chanhniem Forever NGUYỄN TRỌNG TÀI KỲ Dương Ngọc Cường Mr. Device Tri Huynh Thích Nguyên Mạnh Thích Quảng Ba T TH Tam Thien Tam Nguyễn Sĩ Long caokiem hoangquycong Lãn Tử Ton That Nguyen ngtieudao Lê Quốc Việt Du Miên Quang-Tu Vu phamthanh210 An Khang 63 zeus7777 Trương Ngọc Trân Diệu Tiến ... ... Việt Nam (249 lượt xem) - Hoa Kỳ (16 lượt xem) - Senegal (13 lượt xem) - Saudi Arabia (3 lượt xem) - Đức quốc (3 lượt xem) - Nga (2 lượt xem) - Hungary (1 lượt xem) - ... ...