"Indeed, the Blessed One is worthy and rightly self-awakened, consummate in knowledge & conduct, well-gone, an expert with regard to the world, unexcelled as a trainer for those people fit to be tamed, the Teacher of divine & human beings, awakened, blessed."

— � AN XI.12

"Thật thế, Đức Thế T�n l� bậc Ứng C�ng A-la-h�n, Ch�nh Đẳng Ch�nh Gi�c,Minh Hạnh T�c, Thiện Thệ, Thế Gian Giải,V� Thượng Sĩ, Điều Ngự Trượng Phu, Thi�n Nh�n Sư, Phật, Thế T�n.......

— � AN XI.12

This selection of excerpts from the Pali canon provides a rough outline of the life of the Buddha. I hope you will find enough in this anthology to gain at least an inkling both of the range of the Buddha's teachings and of the sweeping trajectory of his extraordinary life.
For more thorough accounts of the Buddha's life, please see these two excellent anthologies: The Splendour of Enlightenment: A Life of the Buddha (two volumes), compiled by Phra Khantipalo (Bangkok: Mahamakut Rajavidyalaya Press, 1976), and The Life of the Buddha by Bhikkhu �anamoli (Kandy: Buddhist Publication Society, 1992).

Trang n�y được chọn lọc từ kinh điển Pali để cung cấp đại cương về đời sống của Đức Phật. T�i hy vọng rằng bạn c� thể t�m thấy đầy đủ trong bản văn n�y sự lợi �ch �t nhất từ những lời gợi � cho cả hai l�nh vực giảng dậy của Đức Phật v� quỹ đạo ảnh hưởng s�u rộng của đời sống đặc biệt của Đức Phật
Để cho thấu đ�o hơn về đời sống của Đức Phật, xin xem hai b�i viết xuất sắc ở đ�y: Sự rực rỡ của Gi�c Ngộ - Splendour or Enlightenment: Đời sống của Đức Phật (A Life of the Buđdha (hai tập)), bi�n soạn bởi Phra Khantipalo (Bangkok: Mahamakut Rajavidyalaya Press, 1976), v� The Life of the Buđdha (Đời sống của Đức Phật) viết bởi Bhikkhu Nanamoli (Kandy: Buđdhist Publication Society, 1992)

The Bodhisatta (Buddha-to-be)

Asita, the seer, visits the newborn prince

[Date: -80 BE]

Bồ T�t (Sẽ th�nh Phật)

Asita, the seer, visits the newborn prince

[Date: -80 BE]

"Why is the deva community
so wildly elated?
Why are they holding up banners
& waving them around?

V� sao ch�ng chư Thi�n
Lại nhiệt t�nh hoan hỷ?
Họ cầm �o vui m�a,
L� do nh�n duy�n g�?

Even after the war with the Asuras
� when victory was the devas'.
the Asuras defeated �
even then there was no excitement like this.
Seeing what marvel
are the devas so joyful?

Trong thời gian chiến trận,
Với c�c Asura,
Dững sĩ được thắng trận
Asura bại trận,
Thời gian ấy họ kh�ng,
L�ng t�c dựng ngược dậy,
Họ thấy g� hy hữu,
Chư Thi�n hoan hỷ vậy.

They shout,
they sing,
play music,
clap their hands,
dance.
So I ask you, who live on Mount Meru's summit.
Please dispel my doubt quickly, dear sirs."

Họ la lớn ca h�t,
V� họ tấu nhạc trời,
Họ m�a tay, vỗ tay,
Họ m�a nhảy vũ điệu,
Nay ta hỏi c�c �ng,
Tr� đảnh n�i Meru,
C�c Ng�i h�y mau ch�ng,
Giải tỏa điều ta nghĩ.

"The Bodhisatta, the foremost jewel,
unequaled,
has been born for welfare & ease
in the human world,
in a town in the Sakyan countryside,
Lumbini.
That's why we're all so wildly elated.
He, the highest of all beings,
the ultimate person,
a bull among men, foremost of all people,
will set turning the Wheel [of Dhamma]
in the grove named after the seers,
like a strong, roaring lion,
the conqueror of beasts."

Tại xứ Lumbini
Trong l�ng c�c Th�ch-ca,
C� sanh vị Bồ T�t,
B�u tối thắng, v� tỷ,
Ng�i sanh, đem an lạc,
Hạnh ph�c cho lo�i Người,
Do vậy ch�ng t�i mừng,
T�m v� c�ng hoan hỷ.

684. Ng�i, ch�ng sanh tối thượng,
Ng�i lo�i Người tối thắng,
Bậc Ngưu vương lo�i Người,
Thượng thủ mọi sanh loại;
Ng�i sẽ chuyển Ph�p lu�n,
Trong khu rừng ẩn sĩ,
Rống tiếng rống sư tử,
H�ng mạnh nhiếp lo�i th�.

Hearing these words,
Asita quickly descended [from heaven]
and went to Suddhodana's dwelling.
There, taking a seat, he said to the Sakyans:
"Where is the prince?
I, too, want to see him."

Sau khi nghe lời ấy,宠sĩ Asita,
Liền vội v�ng bước xuống,
V� đi đến đầu đ�i,
Của đức vua Tịnh Phạn.
Đến nơi Ng�i ngồi xuống,
N�i với c�c Th�ch-Ca:
"Ho�ng tử nay ở đ�u,
Ta nay muốn thấy Ng�i".

The Sakyans then showed
to the seer named Asita
their son, the prince,
like gold aglow,
burnished by a most skillful smith
in the mouth of the furnace,
blazing with glory, flawless in color.
On seeing the prince blazing like flame,
pure like the bull of the stars
going across the sky
� the burning sun,
released from the clouds of autumn �
he was exultant, filled with abundant rapture.

Thấy Th�i tử ch�i s�ng
Rực rỡ như v�ng ch�i
Trong l� đ�c nấu v�ng,
Được thợ kh�o luyện th�nh,
Bừng s�ng v� rực rỡ,
Với dung sắc tuyệt mỹ,
Họ Th�ch tr�nh Th�i-tử,
Cho ẩn sĩ Tư-đ�.

Sau khi thấy Th�i tử
Ch�i s�ng như lửa ngọn,
Thanh tịnh như sao ngưu
Vận h�nh giữa hư kh�ng,
S�ng chiếu như mặt trời
Giữa trời thu, m�y tịnh,ĩ t�m h�n hoan
Được hỷ lạc rộng lớn.

The devas held in the sky
a many-spoked sunshade
of a thousand circles.
Gold-handled whisks
waved up & down,
but those holding the whisks & the sunshade
couldn't be seen.

Chư Thi�n cầm ng�i lọng
Đưa l�n giữa hư kh�ng,
C�y lọng c� nhiều c�nh,
C� h�ng ng�n v�ng chuyền.
Họ quạt với phất trần,
C� t�n v�ng, l�ng th�,
Nhưng kh�ng ai thấy được,
Kẻ cầm lọng, phất trần.

The matted-haired seer
named Dark Splendor,
seeing the boy, like an ornament of gold
on the red woolen blanket,
a white sunshade held over his head,
received him, happy & pleased.
And on receiving the bull of the Sakyans,
longingly, the master of mantras & signs
exclaimed with a confident mind:
"This one is unsurpassed,
the highest of the biped race."
Then, foreseeing his own imminent departure,
he, dejected, shed tears.
On seeing him weeping,
the Sakyans asked:
"But surely there will be
no danger for the prince?"

Bậc ẩn sĩ bện t�c,
T�n K�-ha-xi-ri,
Thấy Th�i tử nằm d�i
Tr�n tấm chăn m�u v�ng,
Như đồng tiền bằng v�ng,
Lại tr�n đầu Th�i tử
C� l�ng trắng đưa l�n,
T�m ẩn sĩ phấn khởi,
Đẹp �, l�ng h�n hoan
Đưa tay bồng Th�i tử.

Sau khi ẩm bồng l�n
Con trai d�ng họ Th�ch,
Bậc cầu đạo t�m hiểu,
Vượt khổ, nhờ tướng, ch�,
T�m tư được hoan hỷ,
Thốt l�n lời như sau:
Vị n�y bậc V� thượng,
"Tối thượng lo�i hai ch�n".

Khi vị ấy nghĩ đến,
Số mệnh của tự m�nh,
Số mệnh kh�ng tốt đẹp,
Vị ấy rơi nước mắt,
Thấy vậy, c�c Th�ch Ca,
Hỏi ẩn sĩ đang kh�c;
"C� sự g� chướng ngại
Sẽ xảy cho Th�i tử?".

On seeing the Sakyans' concern
he replied, "I foresee for the prince
no harm.
Nor will there be any danger for him.
This one isn't lowly: be assured.
This prince will touch
the ultimate self-awakening.
He, seeing the utmost purity,
will set rolling the Wheel of Dhamma
through sympathy for the welfare of many.
His holy life will spread far & wide.

Thấy họ Th�ch lo lắng,
Vị ẩn sĩ trả lời:
"Ta kh�ng thấy bất hạnh
Xảy đến cho Th�i tử,
Đối với Th�i tử ấy,
Chướng ngại sẽ kh�ng c�,
Vị n�y kh�ng hạ liệt,
Chớ c� lo lắng g�.

693. Th�i tử n�y sẽ chứng
Tối thượng quả Bồ đề,
Sẽ chuyển b�nh xe ph�p,
Thấy thanh tịnh tối thắng,
V� l�ng tử thương x�t,
V� hạnh ph�c nhiều người,
V� đời sống Phạm hạnh,
Được truyền b� rộng r�i.

But as for me,
my life here has no long remainder;
my death will take place before then.
I won't get to hear
the Dhamma of this one with the peerless role.
That's why I'm stricken,
afflicted, & pained."

— Snp III.11

Thọ mạng ta ở đời
C�n lại kh�ng bao nhi�u,
Đến giữa đời sống Ng�i
Ta sẽ bị mệnh chung.
Ta kh�ng được nghe ph�p,
Bậc tinh cần v� tỷ,
Do vậy ta sầu n�o,
Bất hạnh v� khổ đau".

— HT Th�ch Minh Ch�u dịch-Kinh Tập-Kinh Nalaka-Snp III.11

The young prince grows disenchanted with his life of luxury

ĐƯỢC NU�I DƯỠNG TẾ NHỊ

"Monks, I lived in refinement, utmost refinement, total refinement. My father even had lotus ponds made in our palace: one where red-lotuses bloomed, one where white lotuses bloomed, one where blue lotuses bloomed, all for my sake. I used no sandalwood that was not from Varanasi. My turban was from Varanasi, as were my tunic, my lower garments, & my outer cloak. A white sunshade was held over me day & night to protect me from cold, heat, dust, dirt, & dew.

1. - N�y c�c Tỷ-kheo, Ta được nu�i dưỡng tế nhị, cứu c�nh nu�i dưỡng tế nhị. N�y c�c Tỷ-kheo, trong nh� Phụ vương ta, c� c�c hồ nước được x�y l�n, trong một hồ c� hoa sen xanh, trong một hồ c� hoa sen đỏ, trong một hồ c� hoa sen trắng, tất cả phục vụ cho ta. Kh�ng một hương chi�n đ�n n�o ta d�ng, n�y c�c Tỷ-kheo, l� kh�ng từ K�si đến. Bằng vải K�si l� khăn của ta, n�y c�c Tỷ-kheo. Bằng vải k�si l� �o c�nh, bằng vải k�si l� nội y, bằng vải k�si l� thượng y.

"I had three palaces: one for the cold season, one for the hot season, one for the rainy season. During the four months of the rainy season I was entertained in the rainy-season palace by minstrels without a single man among them, and I did not once come down from the palace. Whereas the servants, workers, & retainers in other people's homes are fed meals of lentil soup & broken rice, in my father's home the servants, workers, & retainers were fed wheat, rice, and meat.

Đ�m v� ng�y, một lọng trắng được che cho ta để tr�nh x�c chạm lạnh, n�ng, bụi, cỏ hay xương. N�y c�c Tỷ-kheo, ba l�u đ�i được x�y dựng cho Ta, một c�i cho m�a đ�ng, một c�i cho m�a hạ, một c�i cho m�a mưa. V� Ta, n�y c�c Tỷ-kheo, tại l�u đ�i m�a mưa, trong bốn th�ng mưa, được những nữ nhạc c�ng đoanh v�y, Ta kh�ng c� xuống dưới lầu. Trong c�c nh� của người kh�c, c�c đầy tớ, l�m c�ng được cho ăn gạo, thịt g� v� cơm nấu.

"Even though I was endowed with such fortune, such total refinement, the thought occurred to me: 'When an untaught, run-of-the-mill person, himself subject to aging, not beyond aging, sees another who is aged, he is horrified, humiliated, & disgusted, oblivious to himself that he too is subject to aging, not beyond aging. If I � who am subject to aging, not beyond aging � were to be horrified, humiliated, & disgusted on seeing another person who is aged, that would not be fitting for me.' As I noticed this, the [typical] young person's intoxication with youth entirely dropped away.

Với Ta, n�y c�c Tỷ-kheo, được đầy đủ với sự gi�u sang như vậy, được cứu c�nh nu�i dưỡng tế nhị như vậy, ta suy nghĩ rằng : "Kẻ v� văn ph�m phu tự m�nh bị gi�, kh�ng vượt qua khỏi gi�, khi thấy người kh�c bị gi�, lại bực phiền, hổ thẹn, gh� tởm, qu�n rằng m�nh cũng như vậy. Ta cũng bị gi�, kh�ng vượt qua khỏi gi�, sau khi thấy người kh�c bị gi�, ta c� thể bực phiền, hổ thẹn, gh� tởm ? Như vậy, thật kh�ng xứng đ�ng cho ta". Sau khi quan s�t về ta như vậy, n�y c�c Tỷ-kheo, sự ki�u mạn của tuổi trẻ trong tuổi trẻ được đoạn trừ ho�n to�n.

"Even though I was endowed with such fortune, such total refinement, the thought occurred to me: 'When an untaught, run-of-the-mill person, himself subject to illness, not beyond illness, sees another who is ill, he is horrified, humiliated, & disgusted, oblivious to himself that he too is subject to illness, not beyond illness. And if I � who am subject to illness, not beyond illness � were to be horrified, humiliated, & disgusted on seeing another person who is ill, that would not be fitting for me.' As I noticed this, the healthy person's intoxication with health entirely dropped away.

Kẻ v� văn ph�m phu tự m�nh bị bệnh, kh�ng vượt khỏi bệnh, khi thấy người kh�c bị bệnh, lại bực phiền, hổ thẹn, gh� tởm, qu�n rằng m�nh cũng như vậy. Ta cũng bị bệnh, kh�ng vượt qua khỏi bệnh, sau khi thấy người kh�c bị gi�, ta c� thể bực phiền, hổ thẹn, gh� tởm ? Như vậy, thật kh�ng xứng đ�ng cho ta". Sau khi quan s�t về ta như vậy, n�y c�c Tỷ-kheo, sự ki�u mạn của kh�ng bệnh trong kh�ng bệnh được đoạn trừ ho�n to�n.

"Even though I was endowed with such fortune, such total refinement, the thought occurred to me: 'When an untaught, run-of-the-mill person, himself subject to death, not beyond death, sees another who is dead, he is horrified, humiliated, & disgusted, oblivious to himself that he too is subject to death, not beyond death. And if I � who am subject to death, not beyond death � were to be horrified, humiliated, & disgusted on seeing another person who is dead, that would not be fitting for me.' As I noticed this, the living person's intoxication with life entirely dropped away."

AN III.38

Kẻ v� văn ph�m phu tự m�nh bị chết, kh�ng vượt khỏi chết, khi thấy người kh�c bị chết, lại bực phiền, hổ thẹn, gh� tởm, qu�n rằng m�nh cũng như vậy. Ta cũng bị chết, kh�ng vượt qua khỏi chết, sau khi thấy người kh�c chết, ta c� thể bực phiền, hổ thẹn, gh� tởm ? Như vậy, thật kh�ng xứng đ�ng cho ta". Sau khi quan s�t về ta như vậy, n�y c�c Tỷ-kheo, sự ki�u mạn của sự sống trong sự sống được đoạn trừ ho�n to�n.

At age 29, the young prince goes forth into homelessness

[Date: -51 BE]

Tại tuổi 29, Th�i Tử xuất gia

[The Buddha is speaking to Saccaka Aggivessana:]

"Before my Awakening, when I was still an unawakened Bodhisatta, the thought occurred to me: 'The household life is crowded, a dusty road. Life gone forth is the open air. It isn't easy, living in a home, to lead the holy life that is totally perfect, totally pure, a polished shell. What if I, having shaved off my hair & beard and putting on the ochre robe, were to go forth from the home life into homelessness?'

{Đức Phật n�i với Saccaka Aggivessana}

Ở đ�y, n�y Aggivessana, trước khi Ta gi�c ngộ, chưa chứng Ch�nh �ẳng Gi�c, khi c�n l� Bồ-t�t, Ta suy nghĩ như sau: "�ời sống gia đ�nh bị g� b�, con đường đầy những bụi đời. �ời sống xuất gia như sống giữa hư kh�ng. Thật rất kh� sống tại gia đ�nh m� c� thể sống ho�n to�n đầy đủ, ho�n to�n thanh tịnh đời sống phạm hạnh thuần tịnh. H�y cạo bỏ r�u t�c, đắp �o c�-sa, xuất gia, từ bỏ gia đ�nh, sống kh�ng gia đ�nh".

"So at a later time, when I was still young, black-haired, endowed with the blessings of youth in the first stage of life, having shaved off my hair & beard � though my parents wished otherwise and were grieving with tears on their faces � I put on the ochre robe and went forth from the home life into homelessness."

— MN 36

Rồi n�y Aggivessana, sau một thời gian, khi Ta c�n trẻ, ni�n thiếu, t�c đen nh�nh, đầy đủ huyết kh� của tuổi thanh xu�n, trong thời v�ng son cuộc đời, mặc dầu cha mẹ kh�ng bằng l�ng, nước mắt đầy mặt, than kh�c, Ta cạo bỏ r�u t�c, đắp �o c�-sa, xuất gia, từ bỏ gia đ�nh, sống kh�ng gia đ�nh.

— MN 36

Passers-by take notice of his serene radiance and mindfulness

I will describe the Going Forth,
how he, the One-with-Vision, went forth,
how he reasoned and chose the Going Forth.
"Household life is crowded,
a realm of dust,
while going forth
is the open air."
Seeing this, he went forth.

Passers-by take notice of his serene radiance and mindfulness
Xuất gia, t�i t�n th�n,
Như Ph�p nh�n xuất gia,
Sau khi Ng�i qu�n s�t,
Chấp thuận hạnh xuất gia.
Tr�i buộc, sống gia đ�nh,
Tụ hội mọi bụi đời,
Ph�ng kho�ng, đời xuất gia,
Thấy vậy n�n xuất gia.

On going forth,
he avoided evil deeds in body.
Abandoning verbal misconduct,
he purified his livelihood.

Sau khi Ng�i xuất gia,
Th�n �c nghiệp Ng�i tr�nh,
Từ bỏ lời n�i �c,
Mạng sống Ng�i thanh tịnh.

Then he, the Buddha, went to Rajagaha,
the mountain fortress of the Magadhans,
and wandered for alms,
endowed with all the foremost marks.

Phật đi đến Vương X�,
Đến chỗ n�i bao v�y,
Tại nước Ma-kiệt-đ�,
Ng�i sống hạnh khất sĩ,
Mang theo thật đầy đủ,
C�c tướng tốt quang minh.

King Bimbisara, standing in his palace, saw him,
and on seeing him, consummate in marks,
said: "Look at this one, sirs.
How handsome, stately, pure!
How consummate his demeanor!
Mindful, his eyes downcast,
looking only a plow-length before him,
as one who's not from a lowly lineage:
Send the royal messengers at once
to see where this monk will go."

B�nh Sa vương thấy Ng�i,
Đứng tr�n s�n lầu thượng,
Thấy đầy đủ tướng tốt,
B�n n�i l�n lời n�y:

410. C�c �ng h�y chăm s�c
Người đẹp, lớn, thanh tịnh,
Th�nh tựu với hạnh đức,
Chỉ nh�n vừa một tầm.

411. Mắt nh�n xuống, ch�nh niệm,
Gia đ�nh kh�ng hạ tiện,
H�y cho sứ giả theo,
Tỷ-kheo sẽ đi đ�u?

They � the messengers dispatched �
followed behind him.
"Where will this monk go?
Where will his dwelling place be?"
As he went from house to house �
well-restrained, his sense-doors guarded,
mindful, alert �
his bowl filled quickly.
Then he, the sage, completing his alms round,

Được sai, sứ giả ấy
Đi theo sau lưng Ng�i,
Tỷ-kheo sẽ đi đ�u?
Tr� xứ sẽ chỗ n�o?

413. Khất thực, từng nh� một,
Căn hộ tr� chế ngự,
B�nh b�t được mau đầy,
Tỉnh gi�c v� ch�nh niệm.

left the city, headed for Mount Pandava.
"That's where his dwelling will be."
Seeing him go to his dwelling place,
three messengers sat down,
while one returned to tell the king.

Sau khi đi khất thực,đi ra khỏi th�nh,
Leo l�n Pandava,
Sẽ tr� xứ tại đấy.

415. Thấy vị ấy đến chỗ,
C�c sứ giả ngồi chờ,
C�n một vị đi về,
Kể lại chuyện vua hay.

"That monk, your majesty,
on the flank of Pandava,
sits like a tiger, a bull,
a lion in a mountain cleft."

— Snp III.1

Đại vương, Tỷ-kheo ấy,
Ph�a đ�ng Pandava,
Ngồi như cọp, b� ch�a,
Như sư tử trong hang.

— bản dịch của HT Th�ch Minh Ch�u - Tương Ưng Bộ Kinh-Snp III.1

A king wonders: "Why have you gone forth?"

Hearing the messenger's words,
the noble warrior king
straight away went by royal coach,
out to Mount Pandava.
Going as far as the coach would go,
he got down, went up on foot,
and on arrival sat down.

Vua B�nh Sa Vương: "Tại sao Ng�i xuất gia?"

Nghe sứ giả, đức vua
Với cỗ xe th� thắng,
Vội v�ng ra khỏi th�nh,
Đi đến Pandava.

418. Đi được, vua đi xe,
Rồi xuống xe đi bộ,
Đức vua tiến lại gần,
V� v�o chỗ Ng�i ở.

Sitting there,
he exchanged courteous greetings,
then said:
"You are young, youthful,
in the first stage of youth,
endowed with the stature & coloring
of a noble-warrior.
You would look glorious

Ngồi xuống, vua n�i l�n
Lời hỏi thăm ch�o đ�n,
Lời lẽ ch�o đ�n xong,
Vua n�i l�n nghĩa n�y.

420. Người thanh ni�n tuổi trẻ,
Ng�y thơ, bước v�o đời,
Đẹp cao được đầy đủ,
Thiện sanh d�ng S�t-ly.

in the vanguard of an army,
arrayed with an elephant squadron.
I offer you wealth : enjoy it.
I ask your birth : inform me."

Trang ho�ng binh đội ngũ,
Trước mắt cả binh đo�n,
T�i sản ta cho Người,
H�y hưởng v� trả lời
Về vấn đề thọ sanh.

"Straight ahead, your majesty,
by the foothills of the Himalayas,
is a country consummate
in energy & wealth,
inhabited by Kosalans:

Tr�n sườn n�i Tuyết sơn,
Sống d�n tộc đoạn trực,
T�i sản nghị lực đủ,
Ở xứ Kosala.

Solar by clan,
Sakyans by birth.
From that lineage I have gone forth,
but not in search of sensual pleasures.
Seeing the danger in sensual pleasures
� and renunciation as rest �
I go to strive.
That's where my heart delights."

— bản dịch của HT Th�ch Minh Ch�u - Tương Ưng Bộ Kinh-Snp III.1

D�ng họ thuộc mặt trời,
Sanh tộc l� Th�ch-ca,
Từ bỏ gia tộc ấy,
Thưa vua, Ta xuất gia,
Ta kh�ng c� tha thiết,
Đối với c�c loại dục.

424. Thấy nguy hiểm trong dục,
Bỏ ch�ng, l� an ổn,
Ta sẽ đi, tinh tấn,٠Ta, được hoan hỷ

— bản dịch của HT Th�ch Minh Ch�u - Tương Ưng Bộ Kinh-Snp III.1

The Bodhisatta soon surpasses the accomplishments of his teachers

"Having gone forth in search of what might be skillful, seeking the unexcelled state of sublime peace, I went to Alara Kalama and, on arrival, said to him: 'Friend Kalama, I want to practice in this doctrine & discipline.'

Vị Bồ T�t kh�ng l�u vượt trội hơn t�i năng của Thầy dậy.

Ta xuất gia như vậy, một người đi t�m c�i g� ch� thiện, t�m cầu v� thượng tối thắng an tịnh đạo lộ. Ta đến chỗ Alara Kalama ở, khi đến xong liền thưa với Alara Kalama: "Hiền giả Kalama, t�i muốn sống phạm hạnh trong ph�p luật n�y".

"When this was said, he replied to me, 'You may stay here, my friend. This doctrine is such that a wise person can soon enter & dwell in his own teacher's knowledge, having realized it for himself through direct knowledge.'

N�y Aggivessana, được nghe n�i vậy, Alara Kalama n�i với Ta: "N�y T�n giả, h�y sống (v� an tr�). Ph�p n�y l� như vậy, khiến kẻ c� tr�, kh�ng bao l�u như vị Bổn sư của m�nh (chỉ dạy), tự tri, tự chứng, tự đạt v� an tr�"

"It was not long before I learned the doctrine. As far as mere lip-reciting & repetition, I could speak the words of knowledge, the words of the elders, and I could affirm that I knew & saw � I, along with others.

N�y Aggivessana, v� kh�ng bao l�u Ta đ� th�ng suốt ph�p ấy một c�ch mau ch�ng. V� n�y Aggivessana, cho đến vấn đề khua m�i v� vấn đề ph�t ng�n m� n�i, thời Ta n�i gi�o l� của kẻ tr� v� gi�o l� của bậc Trưởng l�o (Thượng tọa), v� Ta tự cho rằng Ta như kẻ kh�c cũng vậy, Ta biết v� Ta thấy.

"I thought: 'It isn't through mere conviction alone that Alara Kalama declares, "I have entered & dwell in this Dhamma, having realized it for myself through direct knowledge." Certainly he dwells knowing & seeing this Dhamma.' So I went to him and said, 'To what extent do you declare that you have entered & dwell in this Dhamma?' When this was said, he declared the dimension of nothingness.

N�y Aggivessana, Ta suy nghĩ như sau: "Alara Kalama tuy�n bố ph�p n�y kh�ng phải chỉ v� l�ng tin: "Sau khi tự tri, tự chứng, tự đạt, Ta mới an tr�". Chắc chắn Alara Kalama biết ph�p n�y, thấy ph�p n�y rồi mới an tr�". N�y c�c Tỷ-kheo, rồi Ta đi đến chỗ Alara Kalama ở, sau khi đến Ta n�i với Alara Kalama: "Hiền giả Kalama, cho đến mức độ n�o, Ng�i tự tri, tự chứng, tự đạt, v� tuy�n bố ph�p n�y?" N�y Aggivessana, được n�i vậy, Alara Kalama tuy�n bố về V� sở hữu xứ.

"I thought: 'Not only does Alara Kalama have conviction, persistence, mindfulness, concentration, & discernment. I, too, have conviction, persistence, mindfulness, concentration, & discernment. What if I were to endeavor to realize for myself the Dhamma that Alara Kalama declares he has entered & dwells in, having realized it for himself through direct knowledge.' So it was not long before I quickly entered & dwelled in that Dhamma, having realized it for myself through direct knowledge. I went to him and said, 'Friend Kalama, is this the extent to which you have entered & dwell in this Dhamma, having realized it for yourself through direct knowledge?'

Rồi n�y Aggivessana, Ta suy nghĩ: "Kh�ng phải chỉ c� Alara Kalama c� l�ng tin, Ta cũng c� l�ng tin. Kh�ng phải chỉ c� Alara Kalama mới c� tinh tấn, Ta cũng c� tinh tấn. Kh�ng phải chỉ c� Alara Kalama mới c� niệm, Ta cũng c� niệm. Kh�ng phải chỉ c� Alara Kalama mới c� định, Ta cũng c� định. Kh�ng phải chỉ c� Alara Kalama mới c� tuệ, Ta cũng c� tuệ. Vậy Ta h�y cố gắng chứng cho được ph�p m� Alara Kalama tuy�n bố: "Sau khi tự tri, tự chứng, tự đạt, ta an tr�". Rồi n�y Aggivessana, kh�ng bao l�u sau khi tự tri, tự chứng, tự đạt ph�p ấy một c�ch mau ch�ng, Ta an tr�. Rồi n�y c�c Tỷ-kheo, Ta đi đến chỗ Alara Kalama ở, sau khi đến, Ta n�i với Alara Kalama: "N�y Hiền giả Kalama, c� phải Hiền giả đ� tự tri, tự chứng, tự đạt v� tuy�n bố ph�p n�y đến mức độ như vậy?"

"'Yes, my friend...'

--"V�ng, Hiền giả

"'This, friend, is the extent to which I, too, have entered & dwell in this Dhamma, having realized it for myself through direct knowledge.'

t�i đ� tự tri, tự chứng, tự đạt v� tuy�n bố ph�p n�y đến mức độ như vậy

"'It is a gain for us, my friend, a great gain for us, that we have such a companion in the holy life. So the Dhamma I declare I have entered & dwell in, having realized it for myself through direct knowledge, is the Dhamma you declare you have entered & dwell in, having realized it for yourself through direct knowledge. And the Dhamma you declare you have entered & dwell in, having realized it for yourself through direct knowledge, is the Dhamma I declare I have entered & dwell in, having realized it for myself through direct knowledge. The Dhamma I know is the Dhamma you know; the Dhamma you know is the Dhamma I know. As I am, so are you; as you are, so am I. Come friend, let us now lead this community together.'

--"Thật lợi �ch thay cho ch�ng t�i, Thật kh�o lợi �ch thay cho ch�ng t�i, khi ch�ng t�i được thấy một đồng phạm hạnh như T�n giả! Ph�p m� t�i tự tri, tự chứng, tự đạt, v� tuy�n bố, ch�nh ph�p ấy Hiền giả tự tri, tự chứng, tự đạt v� an tr�; ph�p m� Hiền giả tự tri, tự chứng, tự đạt v� an tr�, ch�nh ph�p ấy t�i tự tri, tự chứng, tự đạt v� tuy�n bố; ph�p m� t�i biết, ch�nh ph�p ấy Hiền giả biết; ph�p m� Hiền giả biết, ch�nh ph�p ấy t�i biết. T�i như thế n�o, Hiền giả l� như vậy; Hiền giả như thế n�o, t�i l� như vậy. Nay h�y đến đ�y, Hiền giả, hai ch�ng ta h�y chăm s�c hội ch�ng n�y!"

"In this way did Alara Kalama, my teacher, place me, his pupil, on the same level with himself and pay me great honor. But the thought occurred to me, 'This Dhamma leads not to disenchantment, to dispassion, to cessation, to stilling, to direct knowledge, to Awakening, nor to Unbinding (nibbana), but only to reappearance in the dimension of nothingness.' So, dissatisfied with that Dhamma, I left.

Như vậy, n�y Aggivessana, Alara Kalama l� �ạo Sư của Ta, lại đặt Ta, đệ tử của vị ấy ngang h�ng với m�nh, v� t�n s�ng Ta với sự t�n s�ng tối thượng. N�y Aggivessana, rồi Ta tự suy nghĩ: "Ph�p n�y kh�ng hướng đến yểm ly, kh�ng hướng đến ly tham, kh�ng hướng đến đoạn diệt, kh�ng hướng đến an tịnh, kh�ng hướng đến thượng tr�, kh�ng hướng đến gi�c ngộ, kh�ng hướng đến Niết-b�n, m� chỉ đưa đến sự chứng đạt V� sở hữu xứ". Như vậy, n�y Aggivessana, Ta kh�ng t�n k�nh ph�p n�y, v� từ bỏ ph�p ấy, Ta bỏ đi.

"In search of what might be skillful, seeking the unexcelled state of sublime peace, I went to Uddaka Ramaputta and, on arrival, said to him: 'Friend Uddaka, I want to practice in this doctrine & discipline.'

Rồi n�y Aggivessana, Ta, kẻ đi t�m c�i g� ch� thiện, t�m cầu v� thượng tối thắng an tịnh đạo lộ. Ta đi đến chỗ Uddaka Ramaputta, khi đến xong Ta n�i với Uddaka Ramaputta: "Hiền giả, t�i muốn sống phạm hạnh trong ph�p luật n�y"

"When this was said, he replied to me, 'You may stay here, my friend. This doctrine is such that a wise person can soon enter & dwell in his own teacher's knowledge, having realized it for himself through direct knowledge.'

�ược n�i vậy, n�y Aggivessana, Uddaka Ramaputta n�i với Ta: "N�y T�n giả, h�y sống (v� an tr�), ph�p n�y l� như vậy, khiến người c� tr� kh�ng bao l�u như vị Bổn sư của m�nh (chỉ dạy) tự tri, tự chứng, tự đạt v� an tr�".

"It was not long before I quickly learned the doctrine. As far as mere lip-reciting & repetition, I could speak the words of knowledge, the words of the elders, and I could affirm that I knew & saw � I, along with others.

N�y Aggivessana, Ta đ� th�ng suốt ph�p ấy một c�ch mau ch�ng. V� n�y Aggivessana, cho đến vấn đề khua m�i v� vấn đề ph�t ng�n m� n�i, thời Ta n�i gi�o l� của kẻ tr�, v� gi�o l� của bậc Trưởng l�o (Thượng Tọa), v� Ta tự cho rằng Ta như người kh�c cũng vậy, Ta biết v� Ta thấy.

"I thought: 'It wasn't through mere conviction alone that Rama declared, "I have entered & dwell in this Dhamma, having realized it for myself through direct knowledge." Certainly he dwelled knowing & seeing this Dhamma.' So I went to Uddaka and said, 'To what extent did Rama declare that he had entered & dwelled in this Dhamma?' When this was said, Uddaka declared the dimension of neither perception nor non-perception.

N�y Aggivessana, Ta suy nghĩ như sau: "Rama tuy�n bố ph�p n�y kh�ng phải v� l�ng tin: "Sau khi tự tri, tự chứng, tự đạt, ta mới an tr�". Chắc chắn Rama thấy ph�p n�y, biết ph�p n�y, rồi mới an tr�". N�y Aggivessana, rồi Ta đi đến chỗ Uddaka Ramaputta ở, sau khi đến Ta n�i với Uddaka Ramaputta: "Hiền giả Rama, cho đến mức độ n�o, Ng�i tự tri, tự chứng, tự đạt v� tuy�n bố ph�p n�y?" N�y Aggivessana, được nghe n�i vậy, Uddaka Ramaputta tuy�n bố về Phi tưởng phi phi tưởng xứ.

"I thought: 'Not only did Rama have conviction, persistence, mindfulness, concentration, & discernment. I, too, have conviction, persistence, mindfulness, concentration, & discernment. What if I were to endeavor to realize for myself the Dhamma that Rama declared he entered & dwelled in, having realized it for himself through direct knowledge.' So it was not long before I quickly entered & dwelled in that Dhamma, having realized it for myself through direct knowledge. I went to Uddaka and said, 'Friend Uddaka, is this the extent to which Rama entered & dwelled in this Dhamma, having realized it for himself through direct knowledge?'

Rồi n�y Aggivessana, Ta suy nghĩ: "Kh�ng phải chỉ c� Rama mới c� l�ng tin. Ta cũng c� l�ng tin. Kh�ng phải chỉ c� Rama mới c� tinh tấn, Ta cũng c� tinh tấn. Kh�ng phải chỉ c� Rama mới c� niệm, Ta cũng c� niệm. Kh�ng phải chỉ c� Rama mới c� định, Ta cũng c� định. Kh�ng phải chỉ c� Rama mới c� tuệ, Ta cũng c� tuệ. Vậy ta h�y cố gắng chứng cho được ph�p m� Rama tuy�n bố: "Sau khi tự tri, tự chứng, tự đạt, tự an tr�". Rồi n�y Aggivessana, kh�ng bao l�u sau khi tự tri, tự chứng, tự đạt ph�p ấy một c�ch mau ch�ng, Ta an tr�. Rồi n�y Aggivessana, Ta đi đến chỗ Uddaka Ramaputta ở, sau khi đến, Ta n�i với Uddaka Ramaputta: "N�y Hiền giả Rama, c� phải Hiền giả đ� tự tri, tự chứng, tự đạt v� tuy�n bố ph�p n�y đến mức độ như vậy?"

"'Yes, my friend...' "'This, friend, is the extent to which I, too, have entered & dwell in this Dhamma, having realized it for myself through direct knowledge.'

--"V�ng Hiền giả, t�i đ� tự tri, tự chứng, tự đạt v� tuy�n bố ph�p n�y đến mức độ như vậy".

"'It is a gain for us, my friend, a great gain for us, that we have such a companion in the holy life. So the Dhamma Rama declared he entered & dwelled in, having realized it for himself through direct knowledge, is the Dhamma you declare you have entered & dwell in, having realized it for yourself through direct knowledge. And the Dhamma you declare you have entered & dwell in, having realized it for yourself through direct knowledge, is the Dhamma Rama declared he entered & dwelled in, having realized it for himself through direct knowledge. The Dhamma he knew is the Dhamma you know; the Dhamma you know is the Dhamma he knew. As he was, so are you; as you are, so was he. Come friend, lead this community.'

--"N�y Hiền giả, t�i cũng đ� tự tri, tự chứng, tự đạt v� tuy�n bố ph�p n�y đến mức độ như vậy." Thật lợi �ch thay cho ch�ng t�i! Thật kh�o lợi �ch thay cho ch�ng t�i, khi ch�ng t�i được thấy một đồng phạm hạnh như T�n giả! Ph�p m� t�i, tự tri tự chứng, tự đạt v� tuy�n bố, ch�nh ph�p ấy Hiền giả tự tri, tự chứng, tự đạt v� an tr�; ph�p m� Hiền giả tự tri, tự chứng, tự đạt v� an tr�, ch�nh ph�p ấy t�i tự tri, tự chứng, tự đạt v� tuy�n bố; ph�p m� t�i biết, ch�nh ph�p ấy Hiền giả biết; ph�p m� Hiền giả biết, ch�nh ph�p ấy t�i biết. T�i như thế n�o, Hiền giả l� như vậy; Hiền giả như thế n�o, T�i l� như vậy. Nay h�y đến đ�y, Hiền giả, hai ch�ng ta h�y chăm s�c hội ch�ng n�y!"

"In this way did Uddaka Ramaputta, my companion in the holy life, place me in the position of teacher and pay me great honor. But the thought occurred to me, 'This Dhamma leads not to disenchantment, to dispassion, to cessation, to stilling, to direct knowledge, to Awakening, nor to Unbinding (nibbana), but only to reappearance in the dimension of neither perception nor non-perception.' So, dissatisfied with that Dhamma, I left."

— MN 36

Như vậy, n�y Aggivessana, Uddaka Ramaputta l� �ạo Sư của Ta, lại đặt Ta, đệ tử của vị ấy ngang h�ng với m�nh, v� t�n s�ng Ta với sự t�n s�ng tối thượng. N�y Aggivessana, rồi Ta suy nghĩ: "Ph�p n�y kh�ng hướng đến yểm ly, kh�ng hướng đến ly tham, kh�ng hướng đến đoạn diệt, kh�ng hướng đến an tịnh, kh�ng hướng đến thượng tr�, kh�ng hướng đến gi�c ngộ, kh�ng hướng đến Niết-b�n, m� chỉ đưa đến sự chứng đạt Phi tưởng phi phi tưởng xứ". Như vậy, n�y Aggivessana, Ta kh�ng t�n k�nh ph�p ấy v� từ bỏ ph�p ấy, Ta bỏ đi.

— MN 36

He practices extreme austerities in the forest

Ng�i thực h�nh khổ hạnh nơi rừng s�u

"I thought: 'Suppose that I, clenching my teeth and pressing my tongue against the roof of my mouth, were to beat down, constrain, & crush my mind with my awareness.' So, clenching my teeth and pressing my tongue against the roof of my mouth, I beat down, constrained, & crushed by mind with my awareness. Just as a strong man, seizing a weaker man by the head or the throat or the shoulders, would beat him down, constrain, & crush him, in the same way I beat down, constrained, & crushed my mind with my awareness. As I did so, sweat poured from my armpits. And although tireless persistence was aroused in me, and unmuddled mindfulness established, my body was aroused & uncalm because of the painful exertion. But the painful feeling that arose in this way did not invade my mind or remain.

N�y Aggivessana, rồi Ta suy nghĩ: "Ta h�y nghiến răng, d�n chặt l�n lưỡi l�n n�c họng, lấy t�m chế ngự t�m, nhiếp phục t�m, đ�nh bại t�m!" N�y Aggivessana, rồi Ta nghiến răng, d�n chặt lưỡi l�n n�c họng, lấy t�m chế ngự t�m, nhiếp phục t�m, đ�nh bại t�m. Khi Ta đang nghiến răng, d�n chặt lưỡi l�n n�c họng, lấy t�m chế ngự t�m, nhiếp phục t�m, đ�nh bại t�m, mồ h�i tho�t ra từ nơi n�ch của Ta. N�y Aggivessana, như một người lực sĩ nắm lấy đầu một người ốm yếu hay nắm lấy vai, c� thể chế ngự, nhiếp phục v� đ�nh bại người ấy. N�y Aggivessana, khi Ta đang nghiến răng, d�n chặt lưỡi l�n n�c họng, lấy t�m chế ngự t�m, nhiếp phục t�m, đ�nh bại t�m, mồ h�i tho�t ra từ nơi n�ch của Ta, n�y Aggivessana, dầu cho Ta c� ch� t�m tinh cần, tinh tấn, tận lực, dầu cho niệm được an tr� kh�ng dao động, nhưng th�n của Ta vẫn bị kh�ch động, kh�ng được khinh an, v� Ta bị chi phối bởi sự tinh tấn do tinh tấn chống lại khổ thọ ấy. Tuy vậy, n�y Aggivessana, khổ thọ ấy khởi l�n nơi Ta, được tồn tại nhưng kh�ng chi phối t�m Ta.

"I thought: 'Suppose I were to become absorbed in the trance of non-breathing.' So I stopped the in-breaths & out-breaths in my nose & mouth. As I did so, there was a loud roaring of winds coming out my earholes, just like the loud roar of winds coming out of a smith's bellows... So I stopped the in-breaths & out-breaths in my nose & mouth & ears. As I did so, extreme forces sliced through my head, just as if a strong man were slicing my head open with a sharp sword... Extreme pains arose in my head, just as if a strong man were tightening a turban made of tough leather straps around my head... Extreme forces carved up my stomach cavity, just as if a butcher or his apprentice were to carve up the stomach cavity of an ox... There was an extreme burning in my body, just as if two strong men, grabbing a weaker man by the arms, were to roast & broil him over a pit of hot embers. And although tireless persistence was aroused in me, and unmuddled mindfulness established, my body was aroused & uncalm because of the painful exertion. But the painful feeling that arose in this way did not invade my mind or remain.

N�y Aggivessana, rồi Ta suy nghĩ như sau: "Ta h�y tu Thiền n�n thở". V� n�y Aggivessana, rồi Ta n�n thở v�, thở ra ngang qua miệng v� ngang qua mũi. N�y Aggivessana, khi Ta n�n thở v�, thở ra ngang qua miệng v� ngang qua mũi, th� một tiếng gi� động kinh khủng thổi l�n, ngang qua lỗ tai. N�y Aggivessana, v� như tiếng kinh khủng ph�t ra từ ống thổi bệ đang thổi của người thợ r�n. Cũng vậy, n�y Aggivessana, khi Ta n�n thở v�, thở ra ngang qua miệng v� ngang qua mũi, thời một tiếng gi� động kinh khủng thổi l�n, ngang qua lỗ tai. N�y Aggivessana, dầu cho Ta c� ch� t�m tinh cần, tinh tấn, tận lực, dầu cho niệm được an tr� kh�ng dao động, nhưng th�n của Ta vẫn bị k�ch động, kh�ng được khinh an, v� Ta bị chi phối bởi sự tinh tấn do tinh tấn chống lại khổ thọ ấy. Tuy vậy, n�y Aggivessana, khổ thọ ấy khởi l�n nơi Ta, được tồn tại nhưng kh�ng chi phối t�m Ta.

"Devas, on seeing me, said, 'Gotama the contemplative is dead.' Other devas said, 'He isn't dead, he's dying.' Others said, 'He's neither dead nor dying, he's an arahant, for this is the way arahants live.'

Lại nữa, n�y Aggivessana, chư Thi�n thấy vậy n�i như sau: "Sa-m�n Gotama đ� chết rồi". Một số chư Thi�n n�i như sau: "Sa-m�n Gotama chưa chết, nhưng Sa-m�n Gotama sắp sửa chết". Một số chư Thi�n n�i như sau: "Sa-m�n Gotama chưa chết. Sa-m�n Gotama, cũng kh�ng phải sắp chết. Sa-m�n Gotama l� bậc A-la-h�n, đời sống của một A-la-h�n l� như vậy".

"I thought: 'Suppose I were to practice going altogether without food.' Then devas came to me and said, 'Dear sir, please don't practice going altogether without food. If you go altogether without food, we'll infuse divine nourishment in through your pores, and you will survive on that.' I thought, 'If I were to claim to be completely fasting while these devas are infusing divine nourishment in through my pores, I would be lying.' So I dismissed them, saying, 'Enough.'

N�y Aggivessana, rồi Ta suy nghĩ như sau: "Ta h�y ho�n to�n tuyệt thực". Rồi n�y Aggivessana, chư Thi�n đến Ta v� n�i như sau: "N�y Thiện hữu, Hiền giả chớ c� ho�n to�n tuyệt thực. N�y Thiện hữu, nếu Hiền giả c� ho�n to�n tuyệt thực, ch�ng t�i sẽ đổ c�c m�n ăn chư Thi�n ngang qua c�c lỗ ch�n l�ng cho Hiền giả, v� nhờ vậy Hiền giả vẫn sống". Rồi n�y Aggivessana, Ta suy nghĩ như sau: "Nếu Ta ho�n to�n tuyệt thực v� chư Thi�n n�y đổ c�c m�n ăn chư Thi�n ngang qua c�c lỗ ch�n l�ng cho Ta v� nhờ vậy Ta vẫn sống, thời như vậy Ta tự dối Ta". N�y Aggivessana, Ta b�c bỏ chư Thi�n ấy v� n�i: "Như vậy l� đủ".

"I thought: 'Suppose I were to take only a little food at a time, only a handful at a time of bean soup, lentil soup, vetch soup, or pea soup.' So I took only a little food at a time, only handful at a time of bean soup, lentil soup, vetch soup, or pea soup. My body became extremely emaciated. Simply from my eating so little, my limbs became like the jointed segments of vine stems or bamboo stems... My backside became like a camel's hoof... My spine stood out like a string of beads... My ribs jutted out like the jutting rafters of an old, run-down barn... The gleam of my eyes appeared to be sunk deep in my eye sockets like the gleam of water deep in a well... My scalp shriveled & withered like a green bitter gourd, shriveled & withered in the heat & the wind... The skin of my belly became so stuck to my spine that when I thought of touching my belly, I grabbed hold of my spine as well; and when I thought of touching my spine, I grabbed hold of the skin of my belly as well... If I urinated or defecated, I fell over on my face right there... Simply from my eating so little, if I tried to ease my body by rubbing my limbs with my hands, the hair � rotted at its roots � fell from my body as I rubbed, simply from eating so little.

N�y Aggivessana, rồi Ta tự suy nghĩ như sau: "Ta h�y giảm thiểu tối đa ăn uống, ăn �t từng giọt một, như x�p đậu xanh, x�p đậu đen hay x�p đậu hột hay x�p đậu nhỏ". V� n�y Aggivessana, trong khi Ta giảm thiểu tối đa sự ăn uống, ăn từng giọt một, như x�p đậu xanh, x�p đậu đen hay x�p đậu hột hay x�p đậu nhỏ, th�n của Ta trở th�nh hết sức gầy yếu. V� Ta ăn qu� �t, tay ch�n Ta trở th�nh như những gọng cỏ hay những đốt c�y leo kh� h�o; v� Ta ăn qu� �t, b�n tr�n của Ta trở th�nh như m�ng ch�n con lạc đ�; v� Ta ăn qu� �t, xương sống ph� b�y của Ta giống như một chuỗi banh; v� Ta ăn qu� �t, c�c xương sườn gầy m�n của Ta giống như rui cột một nh� s�n hư n�t; v� Ta ăn qu� �t, n�n con ngươi long lanh của Ta nằm s�u thẳm trong lỗ con mắt, giống như �nh nước long lanh nằm s�u thẳm trong một giếng nước th�m s�u; v� Ta ăn qu� �t, da đầu Ta trở th�nh nhăn nhiu kh� cằn như tr�i b� trắng v� đắng bị cắt trước khi ch�n, bị cơn gi� n�ng l�m cho nhăn nh�u kh� cằn. N�y Aggivessana, nếu Ta nghĩ: "Ta h�y rờ da bụng", th� ch�nh xương sống bị Ta nắm lấy. Nếu Ta nghĩ: "Ta h�y rờ xương sống", th� ch�nh da bụng bị Ta nắm lấy. V� Ta ăn qu� �t, n�n n�y Aggivessana, da bụng của Ta đến b�m chặt xương sống. N�y Aggivessana, nếu Ta nghĩ: "Ta đi đại tiện, hay đi tiểu tiện" th� Ta ng� qu? �p mặt xuống đất, v� Ta ăn qu� �t. N�y Aggivessana, nếu Ta muốn xoa dịu th�n Ta, lấy tay xoa b�p ch�n tay, th� n�y Aggivessana, trong khi Ta xoa b�p ch�n tay, c�c l�ng t�c hư mục rụng khỏi th�n Ta, v� Ta ăn qu� �t.

"People on seeing me would say, 'Gotama the contemplative is black. Other people would say, 'Gotama the contemplative isn't black, he's brown.' Others would say, 'Gotama the contemplative is neither black nor brown, he's golden-skinned. So much had the clear, bright color of my skin deteriorated, simply from eating so little.

Lại nữa, n�y Aggivessana, c� người thấy vậy n�i như sau: "Sa-m�n Gotama c� da đen". Một số người n�i như sau: "Sa-m�n Gotama, da kh�ng đen, Sa-m�n Gotama c� da m�u x�m". Một số người n�i như sau: "Sa-m�n Gotama da kh�ng đen, da kh�ng x�m." Một số người n�i như sau: "Sa-m�n Gotama da kh�ng đen, da kh�ng x�m, Sa-m�n Gotama c� da m�u v�ng sẫm". Cho đến mức độ như vậy, n�y Aggivessana, da của Ta vốn thanh tịnh, trong s�ng bị hư hoại v� Ta ăn qu� �t.

"I thought: 'Whatever priests or contemplatives in the past have felt painful, racking, piercing feelings due to their striving, this is the utmost. None have been greater than this. Whatever priests or contemplatives in the future will feel painful, racking, piercing feelings due to their striving, this is the utmost. None will be greater than this. Whatever priests or contemplatives in the present are feeling painful, racking, piercing feelings due to their striving, this is the utmost. None is greater than this. But with this racking practice of austerities I haven't attained any superior human state, any distinction in knowledge or vision worthy of the noble ones. Could there be another path to Awakening?'"

— MN 36

N�y Aggivessana, rồi Ta suy nghĩ như sau: "Thuở xưa c� những Sa-m�n hay B�-la-m�n th�nh l�nh cảm thọ những cảm gi�c ch�i đau, khổ đau, kịch liệt, khốc liệt. Những sự đau khổ n�y l� tối thượng, kh�ng thể c� g� hơn nữa. Về tương lai, c� những Sa-m�n hay B�-la-m�n th�nh l�nh cảm thọ những cảm gi�c ch�i đau, khổ đau, kịch liệt, khốc liệt. Những sự đau khổ n�y l� tối thượng kh�ng thể c� g� hơn nữa. Trong hiện tại, c� những Sa-m�n hay B�-la-m�n th�nh l�nh cảm thọ những cảm gi�c ch�i đau, khổ đau, kịch liệt, khốc liệt. Những sự đau khổ n�y l� tối thượng, kh�ng thể c� g� hơn nữa. Nhưng Ta, với sự khổ hạnh khốc liệt như thế n�y, vẫn kh�ng chứng được ph�p thượng nh�n, tri kiến th� thắng xứng đ�ng bậc Th�nh. Hay l� c� đạo lộ n�o kh�c đưa đến gi�c ngộ?"

— MN 36

He confronts fear & terror head-on

"I stayed in the sort of places that are awe-inspiring and make your hair stand on end, such as park-shrines, forest-shrines, & tree-shrines. And while I was staying there a wild animal would come, or a bird would make a twig fall, or wind would rustle the fallen leaves. The thought would occur to me: 'Is this that fear & terror coming?' Then the thought occurred to me: 'Why do I just keep waiting for fear? What if I were to subdue fear & terror in whatever state they come?' So when fear & terror came while I was walking back & forth, I would not stand or sit or lie down. I would keep walking back & forth until I had subdued that fear & terror. When fear & terror came while I was standing, I would not walk or sit or lie down. I would keep standing until I had subdued that fear & terror. When fear & terror came while I was sitting, I would not lie down or stand up or walk. I would keep sitting until I had subdued that fear & terror. When fear & terror came while I was lying down, I would not sit up or stand or walk. I would keep lying down until I had subdued that fear & terror."

— MN 4

Ta h�y đến ở tại c�c tr� xứ h�i h�ng, l�ng t�c dựng ngược, như tự miếu tại c�c thảo vi�n, tự miếu tại c�c rừng n�i, tự miếu tại c�c c�y cối, để Ta c� thể thấy sự sợ h�i khiếp đảm ấy". N�y B�-la-m�n, sau một thời gian, trong những đ�m được biết đến, được x�c định, đ�m mười bốn, đ�m mười lăm, đ�m mồng t�m mỗi nữa th�ng, trong những đ�m như vậy, Ta đến ở tại c�c tr� xứ h�i h�ng, l�ng t�c dựng ngược như vậy, như tự miếu tại c�c thảo vi�n, tự miếu tại c�c rừng n�i, tự miếu tại c�c c�y cối. N�y B�-la-m�n, trong khi ta ở tại c�c chỗ ấy, một con th� c� thể đến, hay một con c�ng l�m rơi một c�nh c�y, hay gi� l�m rung động c�c l� rơi; Ta khởi l�n � nghĩ: "Nay sự sợ h�i khiếp đảm ấy đ� đến!". N�y B�-la-m�n, rồi Ta suy nghĩ: "Sao Ta ở đ�y, chỉ để mong đợi sự sợ h�i khiếp đảm chớ kh�ng g� kh�c? Trong bất cứ h�nh vi cử chỉ n�o của Ta m� sợ h�i khiếp đảm ấy đến, trong h�nh vi cử chỉ ấy, Ta h�y trừ diệt sợ h�i khiếp đảm ấy". N�y B�-la-m�n trong khi Ta đi kinh h�nh qua lại m� sợ h�i khiếp đảm ấy đến, th� n�y B�-la-m�n, Ta kh�ng đứng, Ta kh�ng ngồi, Ta kh�ng nằm, nhưng Ta trừ diệt sợ h�i khiếp đảm ấy trong khi Ta đi kinh h�nh qua lại. N�y B�-la-m�n, trong khi Ta đang đứng m� sự sợ h�i khiếp đảm ấy đến, th� n�y B�-la-m�n, Ta kh�ng kinh h�nh qua lại, Ta kh�ng ngồi, Ta kh�ng nằm, nhưng Ta trừ diệt sợ h�i khiếp đảm ấy trong khi Ta đang đứng. N�y B�-la-m�n, trong khi Ta đang ngồi m� sợ h�i khiếp đảm ấy đến, th� n�y B�-la-m�n, Ta kh�ng nằm, Ta kh�ng đứng, Ta kh�ng kinh h�nh qua lại, nhưng Ta trừ diệt sợ h�i khiếp đảm ấy trong khi Ta đang ngồi. N�y B�-la-m�n, trong khi Ta đang nằm m� sợ h�i khiếp đảm ấy đến, th� n�y B�-la-m�n, Ta kh�ng ngồi, Ta kh�ng đứng, Ta kh�ng kinh h�nh qua lại, nhưng Ta trừ diệt sợ h�i khiếp đảm ấy trong khi Ta đang nằm.

— MN 4

Mara, the personification of evil, pays a visit

"Monks, Mara is continually, ceaselessly, hovering around you, [thinking,] 'Perhaps I'll get an opportunity by means of the eye... the ear... the nose... the tongue... the body. Perhaps I'll get an opportunity by means of the intellect.' Thus, monks, you should dwell with the doors to your senses well-guarded."

� SN XXXV.199

�c ma, hiện th�n của xấu �c, đến thăm

�c ma thường xuy�n kh�ng gi�n đoạn, đứng trong tư thế r�nh m� c�c �ng với � nghĩ: "Rất c� thể ta nắm được cơ hội để bắt gặp từ con mắt... từ c�i lưỡi... hay từ �". Rất c� thể ta nắm được cơ hội để bắt gặp từ y' thức. Thật vậy, n�y c�c Tỳ kheo, khi n�o c�c �ng sống hộ tr� c�c căn, thời �c ma nh�m ch�n c�c �ng v� sẽ bỏ đi

To me �
resolute in exertion
near the river Nera�jara,
making a great effort,
doing jhana
to attain security from bondage �

B�n s�ng Ni-li�n-thuyền,
Ta tinh cần tinh tấn,
Cố gắng, Ta thiền định,
�ạt an ổn khổ �ch.

Namuci1 1 came,
speaking words of compassion:
"You are ashen, thin.
Death is in
your presence.
Death

�c ma đến gần Ta,
N�i l�n lời từ mẫn,
�ng ốm kh�ng dung sắc,
�ng đ� gần chết rồi.

has 1,000 parts of you.
Only one part
is your life.
Live, good sir!
Life is better.

Cả ng�n phần, �ng chết,
Chỉ một phần c�n sống,
H�y sống, sống tốt hơn,
Sẽ l�m c�c c�ng đức.

Alive,
you can do
acts of merit.
Your living the holy life,
performing the fire sacrifice,
will heap up much merit.
What use is exertion to you?

Như �ng sống Phạm hạnh,
H�y đốt lửa tế tự,
H�y chất chứa c�ng đức,
�ng tinh tấn l�m g�?

Hard to follow
� the path of exertion �
hard to do, hard
to sustain."

Saying these verses,
Mara stood in the Awakened One's presence.
And to that Mara, speaking thus,
the Blessed One said this:

"Kinsman of the heedless,
Evil One,
come here for whatever purpose:

Kh� thay, đường tinh tấn,
Kh� l�m, kh� đạt được.
�c ma đứng gần Phật,
N�i l�n những kệ n�y.

430. Thế T�n đ� đ�p lại
Lời �c ma như sau:
B� con �c ph�ng dật,
Ngươi đến đ�y l�m g�?

I haven't, for merit,
even the least bit of need.
Those who have need of merit:
those are the ones
Mara's fit to address.

Với c�ng đức nhỏ b�,
Ta đ�u c� cần đến?
Với ai cần c�ng đức,
�c ma đ�ng n�i ch�ng.

In me are conviction,
austerity,
persistence,
discernment.
Why, when I'm so resolute
do you petition me
to live?

��y c� t�n, tinh tấn,
V� Ta c� tr� tuệ,
Như vậy, Ta tinh tấn,
Sao Ngươi hỏi Ta sống?

This wind could burn up
even river currents.
Why, when I'm resolute
shouldn't my blood dry away?
As my blood dries up
gall & phlegm dry up.
As muscles waste away,
the mind grows clearer;
mindfulness, discernment,
concentration stand
more firm.

Dầu m�u c� kh� cạn,
Mật, đ�m Ta kh� cạn,
Dầu thịt c� hủy hoại,
T�m Ta c�ng tịnh t�n,
Ta lại c�ng vững tr�,
Niệm, tuệ v� thiền định.

Staying in this way,
attaining the ultimate feeling,2
the mind has no interest
in sensual passions.
See:
a being's
purity!

Do Ta sống như vậy,
�ạt được thọ tối thượng,
T�m kh�ng cầu c�c dục,
Nh�n ch�ng sanh thanh tịnh.

Sensual passions are your first army.
Your second is called Discontent.
Your third is Hunger & Thirst.
Your fourth is called Craving.
Fifth is Sloth & Drowsiness.
Sixth is called Terror.
Your seventh is Uncertainty.
Hypocrisy & Stubbornness, your eighth.
Gains, Offerings, Fame, & Status
wrongly gained,
and whoever would praise self
& disparage others.

Dục, đội qu�n thứ nhất.
Thứ hai, gọi bất lạc,
Thứ ba, đ�i v� kh�t,
Thứ tư, gọi tham �i.

437. Năm, h�n trầm thụy mi�n,
Thứ s�u, gọi sợ h�i,
Thứ bảy, gọi nghi ngờ,
T�m, d�m pha ngoan cố.

438. Lợi, danh v� cung k�nh,
Danh vọng được t� vạy,
Ai tự đề cao m�nh,
Hủy b�ng c�c người kh�c.

That, Namuci, is your army,
the Dark One's commando force.
A coward can't defeat it,
but one having defeated it
gains bliss.
Do I carry muñja grass?3
I spit on my life.
Death in battle woud be better for me
than that I, defeated,
survive.

�i, n�y Na-mu-ci,
��y l� qu�n đội Ngươi,
��y qu�n đội chiến trận,
Của d�ng họ Kanh�,
Kẻ nh�t, kh�ng thắng Ngươi,
Ai thắng Ngươi, được lạc.

440. Ta mang cỏ munja,
Vững thay, đ�y đời sống,
Th� Ta chết chiến trận,
Tốt hơn, sống thất bại.

Sinking here, they don't appear,
some priests & contemplatives.
They don't know the path
by which those with good practices go.

Bị thấy đắm ở đ�y,
Số Sa-m�n, Phạm ch�,
Kh�ng biết được con đường,
Bậc giới đức thường đi.

Seeing the bannered force
on all sides �
the troops, Mara
along with his mount �
I go into battle.
May they not budge me
from
my spot.

Thấy khắp qu�n đội d�n,
�c ma tr�n lưng voi,
Ta bước v�o chiến trận,
Kh�ng để ai chiếm đoạt.

That army of yours,
that the world with its devas
can't overcome,
I will smash with discernment �
as an unfired pot with a stone.

�ội ngũ qu�n nh� Ngươi,
�ời n�y v� chư Thi�n,
Kh�ng một ai thắng nổi,
Ta đến Ngươi với tuệ,
Như h�n đ� dập n�t,
Chiếc b�t chưa nung ch�n.

Making my resolve mastered,
mindfulness well-established,
I will go about, from kingdom to kingdom,
training many disciples.
They � heedful, resolute
doing my bidding �
despite your wishes, will go
where, having gone,
there's no grief."

Nhiếp phục được t�m tư,
Kh�o an tr� ch�nh niệm,
Ta sẽ đi bộ h�nh,
Nước n�y qua nước kh�c,
�ể huấn luyện rộng r�i,
Cho những người đệ tử.

445. Kh�ng ph�ng dật, tinh cần,
Họ h�nh lời Ta dạy,
Dầu Ngươi kh�ng muốn vậy,
Họ vẫn sẽ đi tới,
Chỗ n�o họ đi tới,
Chỗ ấy kh�ng sầu muộn.

Mara:

"For seven years, I've dogged
the Blessed One's steps,
but haven't gained an opening
in the One Self-awakened
& glorious.

�c-ma:

446. Bảy năm, ta bước theo,
Ch�n theo ch�n Thế T�n,
Kh�ng t�m được lỗi lầm,
Nơi Thế T�n ch�nh niệm.

A crow circled a stone
the color of fat
� 'Maybe I've found
something tender here.
Maybe there's something delicious' �

Như quạ bay xung quanh,
H�n đ� như đống mỡ,
C� thể c� g� mềm?
C� thể c� g� ngọt?

but not getting anything delicious there,
the crow went away.
Like the crow attacking the rock,
I weary myself with Gotama."

Kh�ng t�m được g� ngọt,
Quạ từ đ� bay đi,
Như quạ mổ h�n đ�,
Ta bỏ Gotama.

As he was overcome with sorrow,
his lute fell from under his arm.
Then he, the despondent spirit,
right there
disappeared.

— Snp III.2

Bị sầu muộn chi phối,
C�y đ�n rơi khỏi n�ch,
Kẻ Dạ-xoa �c �,
Tại đấy liền biến mất.

— Bản dịch của HT Th�ch Minh Ch�u: Snp III.2

Notes:

1. Mara
2. The highest equanimity that can be attained through jhana.
3. Mu�ja grass was the ancient Indian equivalent of a white flag. A warrior expecting that he might have to surrender would take mu�ja grass into battle with him. If he did surrender, he would lie down with the mu�ja grass in his mouth. The Buddha, in asking this rhetorical question, is indicating that he is not the type of warrior who would carry mu�ja grass. If defeated, he would rather die than surrender.

^^^^^

He abandons his austerities

"I thought: 'I recall once, when my father the Sakyan was working, and I was sitting in the cool shade of a rose-apple tree, then � quite withdrawn from sensuality, withdrawn from unskillful mental qualities � I entered & remained in the first jhana: rapture & pleasure born from withdrawal, accompanied by directed thought & evaluation. Could that be the path to Awakening?' Then, following on that memory, came the realization: 'That is the path to Awakening.' I thought: 'So why am I afraid of that pleasure that has nothing to do with sensuality, nothing to do with unskillful mental qualities?' I thought: 'I am no longer afraid of that pleasure that has nothing to do with sensuality, nothing to do with unskillful mental qualities, but it is not easy to achieve that pleasure with a body so extremely emaciated. Suppose I were to take some solid food: some rice & porridge.' So I took some solid food: some rice & porridge. Now five monks had been attending on me, thinking, 'If Gotama, our contemplative, achieves some higher state, he will tell us.' But when they saw me taking some solid food � some rice & porridge � they were disgusted and left me, thinking, 'Gotama the contemplative is living luxuriously. He has abandoned his exertion and is backsliding into abundance.'

Rời bỏ sự khổ hạnh N�y Aggivessana, rồi Ta suy nghĩ như sau: "Ta biết, trong khi phụ th�n Ta, thuộc gi�ng Sakka (Th�ch-ca) đang c�y v� Ta đang ngồi dưới b�ng m�t c�y di�m-ph�-đề (jambu), Ta ly dục, ly ph�p bất thiện, chứng v� tr� Thiền thứ nhất, một trạng th�i hỷ lạc do ly dục sanh, c� tầm, c� tứ". Khi an tr� như vậy, Ta nghĩ: "�ạo lộ n�y c� thể đưa đến gi�c ngộ chăng?" V� n�y Aggivessana, tiếp theo � niệm ấy, � thức n�y khởi l�n nơi Ta: "��y l� đạo lộ đưa đến gi�c ngộ". N�y Aggivessana, rồi Ta suy nghĩ: "Ta c� sợ chăng lạc thọ n�y, một lạc thọ ly dục, ly ph�p bất thiện?" N�y Aggivessana, rồi Ta suy nghĩ: "Ta kh�ng sợ lạc thọ n�y, một lạc thọ ly dục, ly ph�p bất thiện". Rồi n�y Aggivessana, Ta suy nghĩ: "Nay thật kh�ng dễ g� chứng đạt lạc thọ ấy, với th�n thể ốm yếu kinh khủng như thế n�y. Ta h�y ăn th� thực, ăn cơm chua". Rồi n�y Aggivessana, Ta ăn th� thực, ăn cơm chua. N�y Aggivessana, l�c bấy giờ, năm Tỷ-kheo đang hầu hạ Ta suy nghĩ: "Khi n�o Sa-m�n Gotama chứng ph�p, vị ấy sẽ n�i cho ch�ng ta biết". N�y Aggivessana, khi thấy Ta ăn th� thực, ăn cơm chua, c�c vị ấy ch�n gh�t Ta, bỏ đi v� n�i: "Sa-m�n Gotama nay sống đầy đủ vật chất, từ bỏ tinh tấn, trở lui đời sống sung t�c".

"So when I had taken solid food and regained strength, then � quite withdrawn from sensuality, withdrawn from unskillful mental qualities, I entered & remained in the first jhana: rapture & pleasure born from withdrawal, accompanied by directed thought & evaluation. But the pleasant feeling that arose in this way did not invade my mind or remain. With the stilling of directed thought & evaluation, I entered & remained in the second jhana: rapture & pleasure born of composure, unification of awareness free from directed thought & evaluation � internal assurance. But the pleasant feeling that arose in this way did not invade my mind or remain. With the fading of rapture I remained in equanimity, mindful & alert, and physically sensitive of pleasure. I entered & remained in the third jhana, of which the Noble Ones declare, 'Equanimous & mindful, he has a pleasurable abiding.' But the pleasant feeling that arose in this way did not invade my mind or remain. With the abandoning of pleasure & pain � as with the earlier disappearance of elation & distress � I entered & remained in the fourth jhana: purity of equanimity & mindfulness, neither pleasure nor pain. But the pleasant feeling that arose in this way did not invade my mind or remain."

— MN 36

sau khi ăn th� thực v� được sức lực trở lại, Ta ly dục, ly ph�p bất thiện, chứng v� tr� Thiền thứ nhất, một trạng th�i hỷ lạc do ly dục sanh, c� tầm, c� tứ. N�y Aggivessana, như vậy lạc thọ khởi l�n nơi Ta được tồn tại nhưng kh�ng chi phối t�m Ta. Diệt tầm v� tứ, chứng v� tr� Thiền thứ hai, một trạng th�i hỷ lạc do định sanh, kh�ng tầm, kh�ng tứ, nội tĩnh nhất t�m. N�y Aggivessana, như vậy lạc thọ khởi l�n nơi Ta, được tồn tại nhưng kh�ng chi phối t�m Ta. Ly hỷ tr� xả, ch�nh niệm tỉnh gi�c, th�n cảm sự lạc thọ m� c�c bậc Th�nh gọi l� xả niệm lạc tr�, chứng v� tr� Thiền thứ ba. N�y Aggivessana, như vậy lạc thọ khởi l�n nơi Ta, được tồn tại nhưng kh�ng chi phối t�m Ta. Xả lạc xả khổ, diệt hỷ ưu đ� cảm thọ trước, chứng v� tr� Thiền thứ tư, kh�ng khổ kh�ng lạc, xả niệm thanh tịnh. N�y Aggivessana, như vậy lạc thọ khởi l�n nơi Ta, được tồn tại nhưng kh�ng chi phối t�m Ta.

|Trang kế | trở về đầu trang | Home page |