Thiên X
-ooOoo-
DO NHÂN
NÀO CHÚNG SINH BỊ ĐỌA TRONG KHỔ ĐẠO
VÀ DO NHÂN NÀO ĐƯỢC
LÊN NHÀN CẢNH
-
Bạch đức
Gotama! do nhân nào, do duyên nào có những chúng sinh trong
đời này, sau khi chết phải đọa trong khổ cảnh (cầm thú,
A-tu-la, ngạ quỷ, địa ngục)?
- Bạch Đức
Gotama! Do nhân nào, do duyên nào có hạng chúng sinh sau khi thác
được lên nhàn cảnh?
Câu
hỏi trên đây là lời của các Bà-la-môn và gia chủ ngụ
tại làng Saala, bạch hỏi Đức Thế Tôn, có ghi rõ
trong kinh Saleyyakasutra Majjhimanikaaya Muulapa.naasaka: Đức
Thế Tôn bèn đáp đại khái rằng:
- Này các gia chủ!
Có loại chúng sinh trong đời này, sau khi chết hằng sa trong
khổ cảnh vì sự hành vi bất hợp pháp và hành nghiệp
bất chánh.
- Này các gia chủ!
Có loại chúng sinh trong đời này, sau khi tan rã ngũ uẩn
được lên nhàn cảnh, do sự hành động hợp pháp và tạo
nghiệp chân chánh.
Các gia chủ ấy
nghe rồi, nhưng chưa đạt Phật lý, bèn bạch rằng:
- Chúng tôi chưa thông
hiểu được lời giải tóm tắt của Đức gotama.
Bạch cầu Ngài giải rộng thêm cho chúng tôi được lãnh
hội.
Theo lời hỏi ấy,
Đức Thế Tôn bèn thuyết tiếp rằng:
- Này các gia chủ!
Có hạng chúng sanh trong đời này, sau khi thác hằng đến
khổ cảnh (Cầm thú, A-tu-la, ngạ quỷ, địa ngục) như
vậy do sự bất hợp pháp và hành nghiệp bất chánh.
- Này các gia chủ!
Có hạng chúng sanh trong đời này, sau khi chết thường được
lên nhàn cảnh (Người, Trời) như thế vì sự hành vi hợp
pháp và sự tạo nghiệp chân chánh.
Những dân làng
ấy nghe Phật ngôn rồi, nhưng vẫn chưa lãnh hội nên bạch
rằng:
- Thiện ngôn ấy
Đức Phật gotama thuyết khái lược
[1]
) Ngài không giảng vi tế, chu đáo,
chúng tôi chưa thông hiểu, cầu xin Đức gotama
thuyết thêm cho chúng tôi nhận thức(
[2]
)
được và thấu rõ tỉ mỉ, theo lẽ ấy, Đức
Thế Tôn giảng tiếp rằng:
- Này các gia chủ!
Sự thực tiễn không hợp pháp và tạo nghiệp bất chánh
bằng thân có 3, bằng khẩu có 4, bằng ý có 3.
- Này các gia chủ!
Sự thực tiễn không hợp pháp và tạo nghiệp bất chánh
bằng thân có 3 là:
1.- Này các gia chủ! Có hạng người trong đời này sát sanh
không hổ thẹn tội lỗi, là người không từ bi đối với
chúng sinh có thức tánh.
2.-
Thường trộm đạo của kẻ khác, tại trong nhà hoặc trong
rừng gọi là đạo tặc.
3.-
Thường tà dâm với vợ con kẻ khác.
- Này các gia chủ!
Sự thực tiễn không hợp pháp và tạo nghiệp bất chánh
bằng thân có ba như vậy.
-
Này các gia chủ! Sự thực
tiễn không hợp pháp
bằng khẩu có 4 là:
1.-
Có hạng người trong đời này thường nói dối, đi trong nơi
đô hội, vào giữa thân bằng, trong quân binh, trong giữa tòa
án v.v. có người hỏi đến thì đáp bằng lời không
thật; có nói không, không nói có, thấy nói không thấy, không
thấy nói thấy.
2.-
Dùng lời xúi giục cho bất hòa nhau, đuợc nghe bên này nói
đến bên kia cho họ chia rẽ nhau, khiến người hòa thành
bất hòa.
3.-
Nói lời thô lỗ làm cho người phải phiền muộn, bực
tức sanh nóng giận.
4.-
Hay nói những lời vô ích, hoang đường, không hợp thời vô
nhân quả, bất hợp pháp, vô căn cứ, không có lợi ích.
- Này các gia chủ!
Sự thực tiễn không hợp pháp và sự hành nghiệp bất chánh
bằng khẩu có 4 như vậy.
- Này các gia chủ!
Sự thực tiễn không hợp pháp và sự hành nghiệp bất chánh
bằng ý có ba là:
1.-
Có hạng người trong đời này mong được tiền bạc và
vật dụng không lựa chọn, nhìn chăm chăm của ấy với
tấm lòng ước ao được làm sở hữu.
2.-
Có lòng oán thù, có ác tâm hãm hại kẻ khác đến chết
hay làm tán gia bại sản.
3.- Có ý kiến độc đoán, có sự hiểu biết lầm lạc
rằng: Sự bố thí, sự cúng dường không cho quả lành, không
có sự kết quả của các nghiệp. Đời này, đời sau không
có, mẹ cha không có, chúng sinh sanh hoặc tử cũng chẳng có.
Trong đời này chẳng có Sa môn hay Bà-la-môn nào tu hành chân
chánh cả, cũng không thấu triệt tâm chúng sinh trong đời này.
- Này các gia chủ!
Sự thực tiễn không hợp pháp và sự hành nghiệp bất chánh
bằng ý có 3 như vậy.
- Này các gia chủ!
Có hạng chúng sinh trong đời này, sau khi thác hằng vào đến
khổ cảnh là do các nguyên nhân trên.
- Này các gia chủ!
Sự thực tiễn hợp pháp và sự hành nghiệp chánh bằng thân
có 3, bằng khẩu có 4, bằng ý có 3.
Sự
thực tiễn hợp pháp và sự hành nghiệp chánh bằng thân có
ba là:
1.-
Có hạng người trong đời này, không sát sanh, đã bỏ khí
giới, có tâm từ bi, mong điều lợi ích cho chúng sinh.
2.-
Không trộm đạo, đoạt tài sản kẻ khác để trong nhà
hoặc trong rừng. Gia chủ không cho thì không cầm lấy.
3.-
Không tà dâm phụ nữ có mẹ, cha, anh, chị, em, thân quyến
và chồng trông nom gìn giữ.
Sự
thực tiễn hợp pháp và sự hành nghiệp chánh bằng khẩu có
4 là:
1.-
Có hạng người trong đời này, không nói dối, bỏ sự nói
dối rồi, bất cứ trong nơi nào, dù trong thân quyến, giữa
tòa án v.v. Nếu không biết nói không biết, biết nói
biết, không có nói không có, thấy nói thấy, không thấy nói
không thấy v.v.
2.-
Không xúi giục người cho bất hòa cùng nhau. Được nghe bên
này, không đến nói bên kia, cho họ bất hòa cùng nhau, tránh
sự gây chia rẽ, khuyến khích những người đã hòa nhau,
vui thích khi đảng phái hòa nhau, luôn luôn thốt lời hòa
giải nhau.
3.-
Không chửi mắng, không thốt lời thô lỗ, không tỏ lời
bất nhã đến kẻ khác.
4.-
Không nói lời hoang đường vô ích, chỉ bàn về những
chuyện hữu ích, ngay thật, có giá trị, nói theo chánh pháp,
theo giới luật, có căn cứ và hợp thời.
Sự thực tiễn
hợp pháp và sự hành nghiệp chánh bằng ý có 3 là:
1.-
Có hạng người trong đời này, không tham, không mong được
tiền bạc và vật dụng của kẻ khác, không nhìn chăm chăm
của ấy với tấm lòng ao ước được làm sở hữu.
2.-
Không oán ghét, không làm hại kẻ khác; hằng cầu cho chúng
sinh vô oan trái, đừng hãm hại lẫn nhau, đừng có khổ,
cho được vui và hãy giữ mình đi.
3.-
Có chánh kiến: bố thí có phước, cúng dường có quả lành;
kết quả của nghiệp dữ và lành có thật; tin có đời này,
cõi sau, mẹ cha, chúng sinh tử rồi sinh. Trong đời này có
Sa môn và Bà-la-môn, hạng tu hành chân chánh và thấu triệt
chân lý.
- Này các gia chủ!
Sự thực tiễn hợp pháp và sự hành nghiệp chánh bằng thân
có 3, bằng khẩu có 4, bằng ý có 3 như vậy.
- Này các gia chủ!
Có hạng chúng sinh trong đời này, sau khi thác hằng sanh vào
nhàn cảnh do sự thực tiễn pháp và sự hành nghiệp chánh
như thế.
- Này các gia chủ!
Nếu người thực tiễn pháp hành nghiệp chánh nguyện
rằng: Sau khi chết sẽ thành vua hay đại phú gia. Có thể
nguyện như thế được, cớ sao? Vì người thực tiễn pháp,
hành nghiệp chánh ấy sẽ được như mong muốn.
Nếu người thực
tiễn pháp, hành nghiệp chánh nguyện rằng: Sau khi thác sẽ
trở thành bậc Bà-la-môn, triệu phú gia,vị trời trong cõi
Đạo lợi thiên cung, vị trời trong cõi Dạ ma, vị trời
trong cõi Đâu suất đà, vị trời trong cõi Lạc hóa thiên,
vị trời trong cõi Tha hóa tự tại thiên, vị trời trong cõi
Phạm thiên hữu sắc, vị trời trong cõi Phạm thiên vô
sắc. Như thế cũng được, tại sao? Vì là sự thực tiễn
pháp và sự hành nghiệp chánh. Hoặc nguyện rằng: Xin cho tôi
sẽ đắc tâm giải thoát (Cetoviimutti), trí tuệ giải
thoát (Pa~n~naaviimutti),
vô lậu phiền não (Aasavakkhaya),
nguyện như vậy cũng được, cớ sao? –Vì người thực
tiễn pháp, hành nghiệp chân chánh, nhứt quyết sẽ được
như ý.
(
[1]
) Khái lược: tóm tắt, đại lược.
(
[2]
) Nhận thức: nhận hiểu được ý nghĩa.
-ooOoo-
Chương
trước | Ðầu trang | Mục
lục | Chương kế |