Bài số 54

Thơ mẹ quan Gidô Sanshi　儀同三司母

 

a) Nguyên văn:

忘れじの

行く末までは

かたければ

今日を限りの

命ともがな

b) Phiên âm:

Wasureji no

Yuku sue made wa

Katakereba

Kyô wo kagiri no

Inochi to magana

c) Diễn ý:

Chàng bảo là không bao giờ quên em,

Nhưng tương lai hãy còn xa xôi có gì làm chắc.

Mong rằng hôm nay, ngày được nghe chàng hứa lời này,

Sẽ là ngày cuối cùng của cuộc đời em.

d) Dịch thơ:

Lời hứa không quên em,
Tương lai xa ai biết.
Muốn nghe nó hôm nay,
Rồi mang về cõi chết.

(ngũ ngôn) 

Lời chàng: Yêu mãi không rời,
Xin nghe ngày cuối trong đời của em.

(lục bát)

 

 e) Tác giả và hoàn cảnh sáng tác:

Xuất Xứ: Shin-Kokin-shuu (Tân Cổ Kim Tập), thơ luyến ái, phần 3, bài 1149.

Tác Giả: Gidô Sanshi no Haha hay bà mẹ của Gidô Sanshi (Nghi Đồng Tam Ty) không rõ ngày sinh nhưng mất năm 996, chính là bà Takako (Quý Tử), con gái Takashina Naritada (Cao Giai Thành Trung). Bà là vợ của đại thần Fujiwara Michitaka (Đằng Nguyên, Đạo Long) và sinh cho ông Korechika (Y Chu) tức Gidô Sanshi (phó đại thần coi tam ty), Takaie (Long Gia) và Hoàng Hậu Teishi (Định Tử, Sadako) của Thiên Hoàng Ichijô. Sau khi chồng chết, cùng với gia đình, bà mệnh phụ này phải chịu số phận hẩm hiu vì cuộc tranh quyền của giòng thứ, lãnh đạo bởi đại quyền thần Michinaga.

Bài này, theo lời thuyết minh của tập Shin Kokin-shuu, đã làm ra khi tác giả mới thành hôn với Michitaka. Chỉ lâu lâu ông mới đến thăm bà. Dù ông hứa sẽ không bao giờ quên người vợ mới nhưng bà vẫn không khỏi lo lắng. Hôn nhân thành tựu là ngày hạnh phúc nhất trên đời và bà muốn ngày ấy trở thành vĩnh viễn. Nếu lúc ông không còn nhớ đến bà nữa thì bà chỉ biết chọn cái chết. Đây có thể xem như là tình cảm chung của các cô dâu mới đương thời.

f) Thưởng ngoạn và phẩm bình:

Đề tài: Mừng vì có được tình yêu nhưng lại lo lắng cho tương lai.

Wasureji hay “không bao giờ quên” là lời thề thốt của người đàn ông với người yêu. Yukusue có nghĩa là tương lai. Kyô hay “hôm nay” là cái ngày người chồng nói lên lời hứa sẽ không quên mình. Bài thơ cho ta thấy hình ảnh một cô dâu mới đang ở trên đỉnh cao của hạnh phúc nhưng cũng gợi cho ta một nỗi buồn man mác khi nghĩ về những sóng gió cô có thể gặp phải.

Thuyết khác do bà Chiba Shizuko dẫn ra là tác giả chỉ lo cho số mạng của chồng trong một thời đại mà huynh đệ tương tàn vì danh lợi chứ không phải bà sợ chồng ruồng bỏ. Trên thực tế, cánh nhà bác của Michitaka đã bị cánh Michinaga, nhà chú, hất khỏi chính trường. Con trai họ (Gidô Sanshi Korechika) bị tá thiên xuống đảo Kyuushuu, con gái (Teishi) mất ngôi hoàng hậu, cắt tóc đi tu và chết trẻ. 

 

g)      Dư Hứng:

Hán dịch:

Bất Vong.
不　忘

 

Tín thệ đán đán thị quân ngôn,
信　誓　旦　旦　是　君　言

Xác bảo tương lai liệu dã nan
確　保　将　来　料　也　難

Nguyện tử kim triêu hoan tiếu lý,
願　死　今　朝　歓　笑　里

Miễn[1] tao tha nhật lạc hoa tàn.
免　遭　他　日　落　花　残

[1] Miễn: Khỏi phải.

Anh dịch:

To keep the vows that lovers swear

Of faithfulness and constancy

Through life till death and wordly care,

O’ertasketh human frailty,

I trow. To-day

I’d fain my spirit fled away.

(Dickins)

If "not to forget"

Will for him in future years

Be too difficult;--

It were well this very day

That my life, ah me! should close.

(Mac Cauuley)

 

 





Bài số 54

Thơ mẹ quan Gidô Sanshi　儀同三司母

 

a) Nguyên văn:

忘れじの

行く末までは

かたければ

今日を限りの

命ともがな

b) Phiên âm:

Wasureji no

Yuku sue made wa

Katakereba

Kyô wo kagiri no

Inochi to magana

c) Diễn ý:

Chàng bảo là không bao giờ quên em,

Nhưng tương lai hãy còn xa xôi có gì làm chắc.

Mong rằng hôm nay, ngày được nghe chàng hứa lời này,

Sẽ là ngày cuối cùng của cuộc đời em.

d) Dịch thơ:

Lời hứa không quên em,
Tương lai xa ai biết.
Muốn nghe nó hôm nay,
Rồi mang về cõi chết.

(ngũ ngôn) 

Lời chàng: Yêu mãi không rời,
Xin nghe ngày cuối trong đời của em.

(lục bát)

 

 e) Tác giả và hoàn cảnh sáng tác:

Xuất Xứ: Shin-Kokin-shuu (Tân Cổ Kim Tập), thơ luyến ái, phần 3, bài 1149.

Tác Giả: Gidô Sanshi no Haha hay bà mẹ của Gidô Sanshi (Nghi Đồng Tam Ty) không rõ ngày sinh nhưng mất năm 996, chính là bà Takako (Quý Tử), con gái Takashina Naritada (Cao Giai Thành Trung). Bà là vợ của đại thần Fujiwara Michitaka (Đằng Nguyên, Đạo Long) và sinh cho ông Korechika (Y Chu) tức Gidô Sanshi (phó đại thần coi tam ty), Takaie (Long Gia) và Hoàng Hậu Teishi (Định Tử, Sadako) của Thiên Hoàng Ichijô. Sau khi chồng chết, cùng với gia đình, bà mệnh phụ này phải chịu số phận hẩm hiu vì cuộc tranh quyền của giòng thứ, lãnh đạo bởi đại quyền thần Michinaga.

Bài này, theo lời thuyết minh của tập Shin Kokin-shuu, đã làm ra khi tác giả mới thành hôn với Michitaka. Chỉ lâu lâu ông mới đến thăm bà. Dù ông hứa sẽ không bao giờ quên người vợ mới nhưng bà vẫn không khỏi lo lắng. Hôn nhân thành tựu là ngày hạnh phúc nhất trên đời và bà muốn ngày ấy trở thành vĩnh viễn. Nếu lúc ông không còn nhớ đến bà nữa thì bà chỉ biết chọn cái chết. Đây có thể xem như là tình cảm chung của các cô dâu mới đương thời.

f) Thưởng ngoạn và phẩm bình:

Đề tài: Mừng vì có được tình yêu nhưng lại lo lắng cho tương lai.

Wasureji hay “không bao giờ quên” là lời thề thốt của người đàn ông với người yêu. Yukusue có nghĩa là tương lai. Kyô hay “hôm nay” là cái ngày người chồng nói lên lời hứa sẽ không quên mình. Bài thơ cho ta thấy hình ảnh một cô dâu mới đang ở trên đỉnh cao của hạnh phúc nhưng cũng gợi cho ta một nỗi buồn man mác khi nghĩ về những sóng gió cô có thể gặp phải.

Thuyết khác do bà Chiba Shizuko dẫn ra là tác giả chỉ lo cho số mạng của chồng trong một thời đại mà huynh đệ tương tàn vì danh lợi chứ không phải bà sợ chồng ruồng bỏ. Trên thực tế, cánh nhà bác của Michitaka đã bị cánh Michinaga, nhà chú, hất khỏi chính trường. Con trai họ (Gidô Sanshi Korechika) bị tá thiên xuống đảo Kyuushuu, con gái (Teishi) mất ngôi hoàng hậu, cắt tóc đi tu và chết trẻ. 

 

g)      Dư Hứng:

Hán dịch:

Bất Vong.
不　忘

 

Tín thệ đán đán thị quân ngôn,
信　誓　旦　旦　是　君　言

Xác bảo tương lai liệu dã nan
確　保　将　来　料　也　難

Nguyện tử kim triêu hoan tiếu lý,
願　死　今　朝　歓　笑　里

Miễn[1] tao tha nhật lạc hoa tàn.
免　遭　他　日　落　花　残

[1] Miễn: Khỏi phải.

Anh dịch:

To keep the vows that lovers swear

Of faithfulness and constancy

Through life till death and wordly care,

O’ertasketh human frailty,

I trow. To-day

I’d fain my spirit fled away.

(Dickins)

If "not to forget"

Will for him in future years

Be too difficult;--

It were well this very day

That my life, ah me! should close.

(Mac Cauuley)