FIRST LINK: Unknowing (avijja)

This Pali word "avijja" is a negative term meaning "not knowing completely" but it does not mean "knowing nothing at all." This kind of unknowing is very special and not concerned with ordinary ways or subjects of knowledge, for here what one does not know are the Four Noble Truths, one does not see them clearly in one's own heart and one's own life. In past lives, we did not care to see dukkha (1), so we could not destroy the cause of dukkha (2) or craving which has impelled us to seek more and more lives, more and more pleasures. The cessation of dukkha (3) which perhaps could have been seen by us in past lives, was not realized, so we come to the present existence inevitably burdened with dukkha. And in the past we can hardly assume that we set our feet upon the practice-path leading to the cessation of dukkha (4) and we did not even discover stream-entry. We are now paying for our own negligence in the past.
And this unknowing is not some kind of first cause in the past, for it dwells in our hearts now. But due to this unknowing, as we shall see, we have set in motion this wheel bringing round old age and death and all other sorts of dukkha. Those past "selves" in previous lives who are in the stream of my individual continuity did not check their craving and so could not cut at the root of unknowing. On the contrary they made kamma, some of the fruits of which in this present life I, as their causal resultant, am receiving.
The picture helps us to understand this: a blind old woman (avijja is of feminine gender) with a stick picks her way through a petrified forest strewn with bones. It is said that the original picture here should be an old blind she-camel led by a driver, the beast being one accustomed to long and weary journeys across inhospitable country, while its driver could be craving. Whichever simile is used, the beginninglessness and the darkness of unknowing are well suggested. We are the blind ones who have staggered from the past into the present � to what sort of future?
Depending on the existence of unknowing in the heart there was volitional action, kamma or abhisankhara, made in those past lives.

V�ng Khoen Đầu Ti�n: V� MINH (Avijj�)

Danh từ P�li "Avijj�" l� " kh�ng hiểu biết trọn vẹn", đầy đủ, chớ kh�ng c� nghĩa l� "kh�ng hiểu biết g� cả". Sự "kh�ng hiểu biết" ở đ�y r� r�ng đặc biệt, kh�ng li�n quan đến đường lối hiểu biết hay đề t�i được hiểu biết theo nghĩa th�ng thường. Kh�ng hiểu biết ở đ�y l� kh�ng hiểu biết Tứ Diệu Đế. V� minh l� kh�ng tr�ng thấy r� r�ng Tứ Diệu Đế trong t�m m�nh v� trong đời sống của ch�nh m�nh. Trong những kiếp sống qu� khứ ch�ng ta kh�ng m�ng t�m thấy dukkha, khổ (1). Do đ� ch�ng ta kh�ng thể ti�u trừ nguồn gốc của khổ (2), �i dục, v� �i dục th�c đẩy ta cố t�m sống nữa, sống th�m, th�m nhiều kiếp nữa, t�m th�m kho�i lạc, t�m kho�i lạc th�m nữa. Sự chấm dứt đau khổ (3) m� c� lẽ trong qu� khứ ch�ng ta đ� c� thấy tho�ng qua nhưng kh�ng nhận thức được, b�y giờ ta lại đến đ�y, trong kiếp sinh tồn hiện tại � dĩ nhi�n l� đang mang nặng niềm đau khổ. V� trong qu� khứ ch�ng ta kh�ng biết đặt ch�n tr�n con đường dẫn đến sự chấm dứt đau khổ (4) v� ch�ng ta kh�ng kh�m ph� ra lối v�o D�ng Suối (Nhập Lưu). Hiện thời ch�ng ta đang trả c�i gi� đ� để l�ng qu�n, c�i gi� dễ du�i trong qu� khứ. V� sự kh�ng hiểu biết, hay v� minh n�y kh�ng phải l� một loại nguy�n nh�n đầu ti�n trong qu� khứ, bởi v� ch�nh trong hiện tại của n� vẫn c�n nằm trong t�m ta. Tuy nhi�n, cũng như ch�ng ta sẽ thấy, do v� minh ấy ch�ng ta đ� chuyển động b�nh xe quay tr�n, mang lại cho ta hết sanh rồi l�o v� tử, triền mi�n như thế, c�ng với những h�nh thức đau khổ (dukkha). Những c�i "tự ng� " của t�i trong qu� khứ, vốn lăn tr�i theo luồng sinh lực li�n tục của t�i từ v� lượng tiền kiếp, đ� kh�ng kiểm so�t được �i dục của n� v� như vậy, kh�ng thể cắt dứt cội rễ của v� minh. Tr�i lại, ch�ng n� c�n tạo th�m nghiệp mới m� trong hiện tại t�i đang thọ l�nh hậu quả.
Bức họa gi�p ta thấu hiểu điểm n�y. Một thiếu phụ m� (danh từ avijj� thuộc về giống c�i) tay cầm c�y gậy, t�m đường đi xuy�n qua một khu rừng cằn cỗi dẫy đầy những l�ng xương. H�nh như bức họa đầu ti�n vẽ một con lạc đ� c�i gi� v� m�, lầm lủi bước ch�n theo người dẫn đường. Lạc đ� l� một loại th� quen thuộc với những cuộc h�nh tr�nh d�i đẵng v� mệt nhọc, xuy�n qua những v�ng đất xa lạ. Người dẫn n� ch�nh l� �i dục. Dầu muốn d�ng h�nh ảnh n�o để diễn tả v� minh, bức họa cũng gợi cho ta t�nh chất v� thủy (kh�ng c� một khởi điểm) v� tối tăm của n�. Ch�ng ta l� những người m� đ� k�o l� bước ch�n, th�nh thang từ qu� khứ đi v�o hiện tại � v� sẽ hướng về một tương lai như thế n�o?
T�y thuộc nơi sự hiện hữu của v� minh trong t�m, đ� c� h�nh động c� t�c �, hay nghiệp, hay abhisankh�ra, đ� được tạo n�n trong những kiếp qu� khứ.

SECOND LINK: Volitions (sankhara)

Intentional actions have the latent power within them to bear fruit in the future � either in a later part of the life in which they were performed, in the following life, or in some more distant life, but their potency is not lost with even the passing of aeons; and whenever the necessary conditions obtain that past kamma may bear fruit. Now, in past lives we have made kamma, and due to our ignorance of the Four Noble Truths we have been "world-upholders" and so making good and evil kamma we have ensured the continued experience of this world.
Beings like this, obstructed by unknowing in their hearts have been compared to a potter making pots: he makes successful and beautiful pottery (skillful kamma) and he is sometimes careless and his pots crack and break up from various flaws (unskillful kamma). And he gets his clay fairly well smeared over himself just as purity of heart is obscured by the mud of kamma. The simile of the potter is particularly apt because the word Sankhara means "forming," "shaping," and "compounding," and therefore it has often been rendered in English as "Formations."
Depending on the existence of these volitions produced in past lives, there arises the consciousness called "relinking" which becomes the basis of this present life.

V�NG KHOEN THỨ NH�: H�NH (Sankh�ra, h�nh động c� t�c �)

H�nh động c� � chứa đựng một năng lực tiềm ẩn sẽ trổ quả trong tương lai � hoặc ở phần sau của kiếp hiện tại, hoặc xa hơn nữa, v�o một l�c n�o trong tương lai. Nhưng khả năng trổ quả vẫn lu�n lu�n c�n đ�, dầu phải trải qua nhiều a-tăng-kỳ kiếp đi nữa. V�o l�c n�o cơ duy�n cần thiết được hội đủ th� nghiệp qu� khứ ắt trổ sanh. B�y giờ, do v� minh hay sự kh�ng hiểu biết Tứ Diệu Đế, ch�ng ta đ� tạo nghiệp trong những kiếp sống qu� khứ. Tới đ�y, ch�ng ta l� những người "n�ng đỡ thế gian" v� như vậy, đ� tạo nghiệp, tốt hay xấu, thiện hay �c, ch�ng ta duy tr� cuộc sinh tồn li�n tục tr�n thế gian.
Những ch�ng sanh như thế ấy, những người c�n bị m�n v� minh g�y trở ngại trong t�m, cũng giống như c�c anh thợ đồ gốm. Anh thợ đồ gốm để hết t�m trong c�ng việc tạo n�n những m�n đồ tốt đẹp như lọ, b�nh v.v� (thiện nghiệp) v� đ�i khi anh cũng thiếu thận trọng, dễ du�i l�m bể một m�n đồ hay, bằng c�ch n�y hay bằng c�ch nọ, anh lỡ để hư hỏng một m�n kh�c (bất thiện nghiệp). V� anh để cho b�n đất d�nh dơ tay ch�n, m�nh mẩy, cũng như t�nh c�ch trong sạch của t�m đ�i khi bị b�n dơ của nghiệp l�m lu mờ. So s�nh ch�ng sanh tạo nghiệp với anh thợ đồ gốm l� th�ch đ�ng, v� danh từ "sankh�ra" c� nghĩa l� "tạo n�n", "uốn nắn", "tạo n�n một h�nh thể", "cấu hợp" v� do đ� thường được phi�n dịch l� "vật cấu tạo", "ph�p hữu vi". Nơi đ�y, trong ph�p Thập Nhị Nh�n Duy�n, sankh�ra l� h�nh, tức những h�nh động c� t�c �.
T�y thuộc nơi sự hiện hữu của những h�nh động c� t�c � trong qu� khứ, ph�t sanh t�m thức gọi l� "t�m-nối-liền". V� thức n�y l� nền tảng của kiếp sống hiện tại.

THIRD LINK: Consciousness (vi��ana)

This relinking consciousness may be of different qualities, according to the kamma upon which it depends. In the case of all those who read this, the consciousness "leaping" into a new birth at the time of conception, was a human relinking consciousness arising as a result of having practiced at least the Five Precepts, the basis of "humanness" in past lives. One should note that this relinking consciousness is a resultant, not something which can be controlled by will. If one has not made kamma suitable for becoming a human being, one cannot will, when the time of death comes round, "Now I shall become a man again!" The time for intentional action was when one had the opportunity to practice Dhamma. Although our relinking-consciousness in this birth is now behind us, it is now that we can practice Dhamma and make more sure of a favorable relinking consciousness in future � that is, if we wish to go on living in Samsara.
This relinking-consciousness is the third constituent necessary for conception, for even though it is the mother's period and sperm is deposited in the womb, if there is no "being" desiring to take rebirth at that place and time there will be no fertilization of the ovum.
Appropriately, the picture shows a monkey, the consciousness leaping from one tree, the old life, to another tree. The old tree has died, while the one towards which it jumps is laden with fruits � they may be the fruits of good or evil. The Tibetan picture shows a monkey devouring fruit, experiencing the fruits of deeds done in the past.
Dependent upon relinking-consciousness there is the arising of mind-body.

V�NG KHOEN THỨ BA: THỨC (Vi���na)

Phẩm chất của thức, hay thức-nối-liền, c� thể rất kh�c nhau, t�y nghiệp đ� tạo ra trong kiếp qu� khứ. Trong trường hợp của những ai đang đọc quyển s�ch n�y, c�i t�m "nhảy" v�o kiếp sống mới l�c bắt đầu thọ thai l� một loại t�m-nối-liền c� t�nh chất người, ph�t sanh như l� kết quả của một cuộc sống nghi�m t�c thọ tr� năm giới, nền tảng của một kiếp sống qu� khứ c� "t�nh c�ch người". N�n ghi nhận rằng thức-nối-liền l� một t�m quả, nghĩa l� một loại t�m ph�t sanh do một nh�n qu� khứ, l� hậu quả của một nh�n qu� khứ, chớ kh�ng phải c�i g� m� ta c� thể kiểm so�t. Nếu kh�ng tạo nghiệp n�o th�ch ứng để t�i sanh v�o cảnh người th� l�c chết sắp đến ta kh�ng thể muốn: "B�y giờ ta lại t�i sanh v�o cảnh người một lần nữa! ". Thời gian m� ta c� thể muốn l� l�c đang c� cơ hội thực h�nh Gi�o Ph�p. Mặc dầu thức-t�i-sanh trong kiếp sống n�y đ� qua, ch�nh trong hiện tại, ngay giờ ph�t n�y, ch�ng ta c� thể thực h�nh Gi�o Ph�p để tạo thức-t�i-sanh thuận lợi trong tương lai một c�ch chắc chắn hơn � n�i như vậy l� nếu ta muốn c�n tiếp tục đi nữa trong v�ng lu�n hồi.
Thức-nối-liền l� th�nh phần thứ ba, cần thiết để cấu tạo b�o thai. Bởi v�, dầu c� tinh tr�ng trong l�ng mẹ đ�ng v�o thời kỳ sanh sản, m� kh�ng c� một "ch�ng sanh" t�i sanh v�o đ�ng nơi v� đ�ng l�c th� kh�ng c� b�o thai. Trong bức họa c� h�nh con khỉ, tượng trưng cho t�m hay thức, nhảy từ c�y n�y, kiếp sống cũ, chuyền sang một c�y kh�c, kiếp sống mới. C�y cũ đ� kh� cằn, nhưng c�y mới mang nhiều tr�i. Tr�i n�y c� thể l� quả l�nh hay quả dữ. Trong bức vẽ của T�y Tạng c� một con khỉ đang ăn tr�i, tức đang thọ hưởng hậu quả của những h�nh động qu� khứ.
T�y thuộc nơi thức-nối-liền, ph�t sanh danh-sắc.

FOURTH LINK: Mind-body (Nama-rupa)

This is not a very accurate translation but gives the general meaning. There is more included in rupa that is usually thought of as body, while mind is a compound of feeling, perception, volition and consciousness. This mind and body is two interactive continuities in which there is nothing stable. Although in conventional speech we talk of "my mind" and "my body," implying that there is some sort of owner lurking in the background, the wise understand that laws govern the workings of both mental states and physical changes and mind cannot be ordered to be free of defilements, nor body told that it must not grow old, become sick and die.
But it is in the mind that a change can be wrought instead of drifting through life at the mercy of the inherent instability of mind and body. So in the illustration, mind is doing the work of punting the boat of psycho-physical states on the river of cravings, while body is the passive passenger. The Tibetan picture shows a coracle being rowed over swirling waters with three (? or four) other passengers, who doubtless represent the other groups or aggregates (khandha).
With the coming into existence of mind-body, there is the arising of the six sense-spheres.

V�NG KHOEN THỨ TƯ: DANH-SẮC (N�ma-r�pa)

Danh từ R�pa (Sắc) đ�i khi được dịch l� th�n th� kh�ng mấy ch�nh x�c, nhưng cho ta một � niệm tổng qu�t. Danh từ R�pa bao gồm nhiều � nghĩa hơn l� một c�i th�n. N�ma (Danh) gồm c� cảm gi�c (thọ), tri gi�c (tưởng), những sinh hoạt t�m linh (h�nh) v� thức. Danh v� sắc l� hai sự li�n tục tương ứng trong ấy kh�ng c� c�i g� l� vững bền, thường c�n, kh�ng biến đổi. Trong cuộc sống th�ng thường, một c�ch ước định, ta n�i "t�m của t�i", hay "th�n của t�i". Dường như c� một � niệm n�o về quyền sở hữu, phảng phất đ�u đ� trong hậu cảnh, nhưng bậc thiện tr� thấu hiểu rằng c� những định luật chi phối cả hai phần danh v� sắc. Cả hai, những trạng th�i t�m v� phần vật chất, lu�n lu�n chuyển biến. V� ch�ng ta kh�ng thể ra lịnh, bảo t�m đừng bợn nhơ, � nhiễm, hay bảo th�n phải ngưng trưởng th�nh, gi� nua v� chết.
Tuy nhi�n ta c� thể uốn nắn t�m theo � muốn, thay v� để n� bềnh bồng tr�i giạt trải qua suốt kiếp sinh tồn, mặc cho l� v� thường đổi thay danh v� sắc, hai yếu tố vốn kh�ng bền vững. Do đ�, trong bức vẽ, t�m được tr�nh b�y đang l�m c�ng việc ch�o chống con thuyền t�m-vật-l� (tức ch�ng sanh) tr�n d�ng s�ng �i dục. Trong khi ấy, sắc hay cơ thể vật chất, chỉ l� kh�ch đi thuyền, thụ động. Bức họa T�y Tạng vẽ chiếc thuyền con đang vượt qua một d�ng nước xo�y, tr�n thuyền c� ba (hay bốn???) người kh�ch, C� lẽ những người kh�ch n�y tượng trưng c�c uẩn.
Với sự hiện hữu của danh sắc, ph�t sanh lục căn.

FIFTH LINK: Six sense-spheres (salayatana)

A house with six windows is the usual symbol for this link (but the Tibetan shows a house with one (?) window). These six senses are eye, ear, nose, tongue, touch and mind, and these are the bases for the reception of the various sorts of information which each can gather in the presence of the correct conditions. This information falls under six headings corresponding to the six spheres: sights, sounds, smells, tastes, tangibles and thoughts. Beyond these six spheres of sense and their corresponding six objective spheres, we know nothing. All our experience is limited by the senses and their objects with the mind counted as the sixth. The five outer senses collect data only in the present but mind, the sixth, where this information is collected and processed, ranges through the three times adding memories from the past and hopes and fears for the future, as well as thoughts of various kinds relating to the present. It may also add information about the spheres of existence which are beyond the range of the five outer senses, such as the various heavens, the ghosts and the hell-states. A mind developed through collectedness (samadhi) is able to perceive these worlds and their inhabitants.
The six sense-spheres existing, there is contact.

V�NG KHOEN THỨ NĂM: LỤC CĂN (Sal�yatana)

Căn nh� c� s�u cửa sổ l� biểu tượng th�ng thường cho v�ng khoen n�y. S�u cửa, hay lục căn l� nh�n, nhĩ, tỷ, thiệt, th�n, �. Đ� l� những căn cứ để th�u nhận tin tức kh�c nhau từ b�n ngo�i. V� những tin tức n�y gồm s�u loại (lục trần) đối tượng của s�u căn l�: sắc, thinh, hương, vị, x�c, ph�p. Ngo�i lục căn v� lục trần, ch�ng ta kh�ng hay biết g� kh�c. Tất cả những g� ch�ng ta thọ cảm đều giới hạn trong phạm vi của gi�c quan v� đối tượng của gi�c quan � t�m được xem l� gi�c quan thứ s�u. Năm gi�c quan b�n ngo�i, chỉ th�u nhận ngoại cảnh trong hiện tại. Nhưng gi�c quan thứ s�u, t�m, l� nơi m� tin tức b�n ngo�i được th�u thập, biến chế. Những tin tức n�y c� thể trải d�i từ những hồi ức trong qu� khứ đến những ước vọng, những lo �u trong tương lai, cũng như những tư tưởng đủ loại c� li�n quan đến hiện tại. Th�m v�o đ�, t�m c� thể th�u nhận tin tức từ những cảnh giới ngo�i phạm vi m� c�c gi�c quan kh�c c� thể hay biết, th� dụ như c�c cảnh Trời, cảnh ngạ quỷ v� cảnh địa ngục. Một c�i t�m ph�t triển đầy đủ đến mức định (sam�dhi) c� thể nhận thấy cảnh giới kh�c v� ch�ng sanh ở c�c cảnh giới ấy.
Đ� c� lục căn, tức c� x�c.

SIXTH LINK: Contact (phassa)

This means the contact between the six senses and the respective objects. For instance, when the necessary conditions are all fulfilled, there being an eye, a sight-object, light and the eye being functional and the person awake and turned toward the object, there is likely to be eye-contact, the striking of the object upon the sensitive eye-base. The same is true for each of the senses and their type of contact. The traditional symbol for this link shows a man and a woman embracing.
Where contact arises, feeling exists.

V�NG KHOEN THỨ S�U: X�C (Phassa)

Đ� l� sự tiếp x�c giữa lục căn v� lục trần. Th� dụ, khi những điều kiện cần thiết đ� hội đủ: c� con mắt, c� một h�nh sắc để thấy, tức c� đối tượng của nh�n quan, c� �nh s�ng, c�ng l�c ấy mắt đang hoạt động v� người đang tỉnh t�o, hướng c�i nh�n v�o đối tượng, ắt c� x�c. V� trong trường hợp n�y l� nh�n x�c: h�nh sắc của đối tượng (nh�n trần), đập v�o sự nhạy thấy của nh�n căn. C�ng thế ấy, c� những x�c kh�c đối với mũi, lưỡi, tai, th�n, �. Tượng trưng th�ng thường của v�ng khoen n�y l� người đ�n �ng v� người đ�n b� �m nhau. Khi x�c ph�t sanh, tức nhi�n c� thọ cảm.

SEVENTH LINK: Feeling (vedana)

When there have been various sorts of contact through the six senses, feelings arise which are the emotional response to those contacts. Feelings are of three sorts: pleasant, painful and neither pleasant nor painful. The first are welcome and are the basis for happiness, the second are unwelcome and are the basis for dukkha while the third are the neutral sort of feelings which we experience so often but hardly notice.
But all feelings are unstable and liable to change, for no mental state can continue in equilibrium. Even moments of the highest happiness whatever we consider this is, pass away and give place to different ones. So even happiness which is impermanent based on pleasant feelings is really dukkha, for how can the true unchanging happiness be found in the unstable? Thus the picture shows a man with his eyes pierced by arrows, a strong enough illustration of this.
When feelings arise, cravings are (usually) produced.

V�NG KHOEN THỨ BẢY: THỌ (Vedan�)

Khi c� sự tiếp x�c bằng nhiều c�ch kh�c nhau với lục căn tức c� cảm gi�c, hay thọ, ph�t sanh. Thọ l� phản ứng c� t�nh c�ch cảm x�c. C� ba loại thọ: thọ lạc, tức những cảm x�c vui th�ch, hạnh ph�c, thọ khổ, những cảm x�c đau đớn hay khổ n�o, v� thọ v� k�, tức cảm x�c kh�ng vui, kh�ng buồn, kh�ng sướng, kh�ng khổ. Loại thọ đầu ti�n l�c n�o cũng được vui vẻ đ�n nhận, đ� l� n�n tảng của hạnh ph�c. Loại thứ nh�, kh�ng ai muốn c�, l� nền tảng của dukkha, đau khổ. Trong khi ấy, cảm gi�c thứ ba l� loại thọ v� k�, kh�ng nhuộm m�u hạnh ph�c hay đau khổ, m� ta thọ cảm rất thường trong đời sống, nhưng �t khi để � đến. Tất cả những thọ cảm đều tạm bợ, ph� du, c� t�nh chất đổi thay, bởi v� kh�ng c� trạng th�i t�m, hay t�m sở, n�o c� thể li�n tục tồn tại một c�ch qu�n b�nh. Dầu những hạnh ph�c m� ta cho l� ở mức độ cao nhất cũng chỉ tồn tại nhất thời, rồi phải nhường chỗ lại cho một c�i g� kh�c. Vậy, mặc dầu l� hạnh ph�c căn cứ tr�n những cảm gi�c vui th�ch, bản chất của n� l� v� thường tạm bợ v� v� thế, ch�nh n� l� dukkha, đau khổ, bởi v� l�m thế n�o hạnh ph�c thật sự, kh�ng biến đổi c� thể căn cứ tr�n c�i biến đổi, ph� du, kh�ng bền vững? Vậy, h�nh ảnh của người bị mũi t�n bắn v�o mắt đ� diễn tả điểm n�y một c�ch mạnh mẽ.
Khi thọ ph�t sanh, (thường) �i dục cũng ph�t sanh.

EIGHTH LINK CRAVING (tanha)

Up to this point, the succession of events has been determined by past kamma. Craving, however, leads to the making of new kamma in the present and it is possible now, and only now, to practice Dhamma. What is needed here is mindfulness (sati), for without it no Dhamma at all can be practiced while one will be swept away by the force of past habits and let craving and unknowing increase themselves within one's heart. When one does have mindfulness one may and can know "this is pleasant feeling," "this is unpleasant feeling," "this is neither pleasant nor unpleasant feeling" � and such contemplation of feelings leads one to understand and beware of greed, aversion and delusion, which are respectively associated with the three feelings. With this knowledge one can break out of the Wheel of Birth and Death. But without this Dhamma-practice it is certain that feelings will lead on to more cravings and whirl one around this wheel full of dukkha. As Venerable Nagarjuna has said:

"Desires have only surface sweetness,
hardness within and bitterness �
deceptive as the kimpa-fruit.
Thus says the King of Conquerors.
Such links renounce � they bind the world
Within samsara's prison grid.

If your head or dress caught fire
in haste you would extinguish it,
Do likewise with desire �
Which whirls the wheel of wandering-on
and is the root of suffering.
No better thing to do!"

� L.K. 23, 104

In Sanskrit, the word trisna (tanha) means thirst, and by extension implies "thirst for experience." For this reason, craving is shown as a toper guzzling intoxicants and in my picture I have added three bottles � craving for sensual sphere existence and the craving for the higher heavens of the Brahma-worlds which are either of subtle form, or formless.
Where the kamma of further craving is produced there arises Grasping.

V�NG KHOEN THỨ T�M: �I DỤC (Taņh�)

Đến đ�y, d�ng diễn tiến li�n tục do nghiệp qu� khứ l�m nguy�n nh�n th�c đẩy. Nhưng, ch�nh �i dục dẫn đầu trong việc tạo nghiệp mới ở hiện tại. Trong hiện tại, v� chỉ trong hiện tại, ta mới c� thể thực h�nh Gi�o Ph�p. Điều cần thiết ở đ�y l� t�m ch� niệm (sati), v� nếu kh�ng c� niệm th� kh�ng Gi�o Ph�p n�o c� thể thực h�nh. V� trong l�c kh�ng thực h�nh Gi�o Ph�p, ch�ng ta sẽ bị sức mạnh của th�i quen qu� khứ l�i cuốn đi. C�ng l�c ấy, �i dục v� v� minh tiếp tục tăng trưởng b�n trong ch�ng ta. Khi giữ t�m ch� niệm, ta c� khả năng v� phương tiện để hiểu biết "đ�y l� cảm gi�c vui th�ch", "đ�y l� cảm gi�c đau khổ", "đ�y l� cảm gi�c kh�ng đau khổ cũng kh�ng vui th�ch". Tự qu�n chiếu v� ghi nhận như thế về những thọ cảm sẽ gi�p ta thấu hiểu v� hay biết l�c n�o c� tham, s�n, si li�n hợp với những cảm gi�c ấy. Với sự thấu hiểu v� hay biết như thế, ta c� thể ph� vỡ b�nh xe sanh-tử v� tho�t ra khỏi v�ng lu�n hồi. Nhưng nếu kh�ng thực h�nh Gi�o Ph�p, chắc chắn những thọ cảm kia sẽ tiếp tục dẫn dắt ta đến c�c �i dục kh�c v� quay cuồng ta theo b�nh xe đầy dẫy đau thương, như Ng�i N�g�rjuna dạy:

"�i dục chỉ ngọt ng�o ở lớp mặt,
B�n trong th� kh� cứng đắng cay �
L�m cho người ta thất vọng như tr�i kimpa.
Ch�a của những bậc chiến thắng dạy như vậy.
Những v�ng khoen như thế ấy từ chối �
N� tr�i buộc thế gian
V�o b�n trong v�ng r�o của ngục t� lu�n hồi." (L.K. 23)

"Nếu quần �o hay t�c tai bạn bốc ch�y
Ắt bạn vội v� dập tắt lửa,
H�y nhanh ch�ng dập tắt lửa �i dục �
Ch�nh �i dục vận chuyển b�nh xe quay cuồng v� c�ng tận
�i dục l� nguồn cội của khổ đau.
Kh�ng c�n c�ch n�o l�m hơn nữa!" (L.K. 104)

Danh từ taņh�, �i dục (Bắc Phạn l� trisn�) c� nghĩa l� kh�t khao. Nới rộng ra, danh từ n�y bao h�m � niệm "kh�t khao những thọ cảm". V� l� do ấy, �i dục được tượng trưng bằng một người say rượu, thấm chất men, ngất nghểu ngả nghi�ng, v� trong bức vẽ của t�i c� th�m v�o ba chai rượu � �i dục đeo n�u theo Dục Giới, �i dục đeo n�u theo Sắc Giới v� �i dục đeo n�u theo V� Sắc Giới.
Nơi n�o c� �i l� c� thủ.

NINTH LINK: Grasping (upadana)

This is an intensification and diversification of craving which is directed to four ends: sensual pleasures, views which lead astray from Dhamma, external religious rites and vows, and attachment to the view of soul or self as being permanent. When these become strong in people they cannot even become interested in Dhamma, for their efforts are directed away from Dhamma and towards dukkha. The common reaction is to redouble efforts to find peace and happiness among the objects which are grasped at. Hence both pictures show a man reaching up to pick more fruit although his basket is full already.
Where this grasping is found there Becoming is to be seen.

V�NG KHOEN THỨ CH�N: THỦ (Up�d�na)

Thủ l� tăng cường v� nới rộng �i dục. V� �i dục hướng về bốn mục ti�u: thọ hưởng dục lạc, c� những quan kiến đi ra ngo�i Gi�o Ph�p, những nghi thức t�n gi�o lầm lạc thi�n về van v�i nguyện cầu, v� b�m n�u v�o � niệm c� một linh hồn trường cửu. Khi bốn khuynh hướng n�y trở th�nh những năng lực h�ng mạnh trong t�m của ai th� người ấy kh�ng thể thỏa th�ch trong Gi�o Ph�p. Bởi v� tất cả năng lực của họ đ� chuyển về chiều hướng ngược lại với Gi�o Ph�p, xu�i về chiều hướng của dukkha, đau khổ. Phản ứng chung l� tăng gia nỗ lực để t�m an vui v� hạnh ph�c giữa những g� đ� được ấp ủ b�m n�u v�o. Do đ� trong cả hai bức họa đều c� vẽ một người cố vươn m�nh l�n để h�i th�m tr�i, mặc dầu c�i giỏ của m�nh đ� đầy.

TENTH LINK: Becoming (bhava)

With hearts boiling with craving and grasping, people ensure for themselves more and more of various sorts of life, and pile up the fuel upon the fire of dukkha. The ordinary person, not knowing about dukkha, wants to stoke up the blaze, but the Buddhist way of doing things is to let the fires go out for want of fuel by stopping the process of craving and grasping and thus cutting off Unknowing at its root. If we want to stay in samsara we must be diligent and see that our becoming, which is happening all the time shaped by our kamma, is becoming in the right direction. This means becoming in the direction of purity and following the white path of Dhamma-practice. This will contribute to whatever we become, or do not become, at the end of this life when the pathways to the various realms stand open and we become according to our practice and to our death-consciousness.
Appropriately, Becoming is illustrated by a pregnant woman.
In the presence of Becoming there is arising in a new birth.

V�NG KHOEN THỨ MƯỜI: HỮU (Bh�va)

Nơi n�o c� Thủ ắt c� Hữu. Với t�m bị �i dục v� sức cố b�m (thủ) đun l�n s�i sục, con người c�ng tận lực cố gắng để t�m bảo đảm th�m, bằng nhiều lối sống kh�c nhau do đ�, chất chứa, đổ th�m nhi�n liệu, v�o ngọn lửa đau khổ. Một người thường kh�ng biết g� đến dukkha, đau khổ, th� mong muốn nu�i dưỡng ngọn lửa ấy. Nhưng lối h�nh động của người Phật tử l� kh�ng ch�m th�m nhi�n liệu, để cho ngọn lửa lụn dần, bằng c�ch chấm dứt tiến tr�nh của �i v� Thủ, v� như vậy l� tận diệt v� minh từ gốc rễ. Nếu c�n muốn ở n�n lại trong v�ng lu�n hồi, ta phải chuy�n cần tinh tấn v� l�m thế n�o cho sự "trở th�nh của ta" hướng về chiều hướng ch�n ch�nh. N�n nhớ rằng từng gi�y từng ph�t, từng khoảnh khắc, ch�nh c�i nghiệp của ta uốn nắn "sự trở th�nh" ấy. V� chiều hướng ch�n ch�nh l� nhắm về sự trong sạch, theo con đường trắng của sự thực h�nh Gi�o Ph�p. Điều n�y sẽ gi�p đỡ ta trong mọi trạng huống m� ta trở th�nh � hay kh�ng trở th�nh � đến l�c kiếp sống n�y chấm dứt, khi m� c�c nẻo đường dẫn đến những cảnh giới kh�c nhau sẽ rộng mở trước mặt ta. V� ta sẽ trở th�nh c�i g�, t�y theo ph�p h�nh của ta, v� t�y theo chập tư tưởng cuối c�ng của ta như thế n�o.
Một c�ch th�ch đ�ng, Hữu được tượng trưng bằng người thiếu phụ c� mang.
Trước sự hiện diện của Hữu, một kiếp sống mới ph�t sanh.

ELEVENTH LINK: Birth (jati)

Birth, as one might expect, is shown as a mother in the process of childbirth, a painful business and a reminder of how dukkha cannot be avoided in any life. Whatever the future life is to be, if we are not able to bring the wheel to a stop in this life, certainly that future will arise conditioned by the kamma made in this life. But it is no use thinking that since there are going to be future births, one may as well put off Dhamma practice until then � for it is not sure what those future births will be like. And when they come around, they are just the present moment as well. So no use waiting! Venerable Nagarjuna shows that it is better to extricate oneself:

"Where birth takes place, quite naturally
are fear, old age and misery,
disease, desire and death,

As well a mass of other ills.
When birth's no longer brought about
All the links are ever stopped."

� L.K. 111

Naturally where there is Birth, is also Old-age and Death.

V�NG KHOEN THỨ MƯỜI MỘT: SANH (J�ti)

Cũng như mọi người đều c� thể tưởng tượng, sự sanh được diễn tả bằng cảnh b� mẹ đang l�m bồn, một c�ng việc đau đớn.. Đ�y cũng l� cơ hội để nhắc nhở rằng dukkha, đau khổ, l� điều m� kh�ng c� kiếp sống n�o c� thể tr�nh khỏi. Dầu tương lai sẽ như thế n�o, nếu ta kh�ng thể ngưng được v�ng quay tr�n của b�nh xe lu�n hồi ngay trong kiếp sống n�y th� chắc chắn sẽ c� một kiếp tương lai. V� c�i tương lai ấy sẽ ph�t sanh do những điều kiện của nghiệp hiện tại. Tuy nhi�n, kh�ng n�n nghĩ rằng bởi v� sẽ c�n sống nữa trong tương lai, h�y để chừng ấy sẽ thực h�nh Gi�o Ph�p. Kh�ng c� g� bảo đảm rằng trong tương lai kiếp sống ấy sẽ c�n giống như kiếp n�y. Vả chăng, ở tương lai ấy ta cũng sẽ sống trong hiện tại v� sẽ hẹn một kiếp sau kh�c nữa. Vậy, chờ đợi kh�ng �ch g�! Ng�i N�g�rjuna dạy rằng tốt hơn ta h�y tận diệt lấy ta:

"Nơi n�o c� sanh, tức nhi�n
C� sợ, c� gi� nua v� khốn khổ,
Bịnh hoạn, ham muốn v� hoại diệt,
Đ� cũng l� một khối c�c đau khổ kh�c.
Khi sự sống kh�ng c�n đến nữa
Tất cả c�c v�ng khoen kh�c cũng chấm dứt." (L.K. 111)

Lẽ dĩ nhi�n, nơi n�o c� sanh ắt c� l�o tử.

TWELFTH LINK: Old-age and death (jara-marana)

In future one is assured, given enough of Unknowing and Craving, of lives without end but also of deaths with end. The one appeals to greed but the other arouses aversion. One without the other is impossible. But this is the path of heedlessness. The Dhamma-path leads directly to Deathlessness, the going beyond birth and death, beyond all dukkha.
The Tibetan picture shows an old man carrying off a bundled-up corpse upon his back, taking it away to some charnel ground. My picture has an old man gazing at a coffin enclosing a corpse. We are well exhorted by the words of Acarya Nagarjuna:

"Do you therefore exert yourself:
At all times try to penetrate
Into the heart of these Four Truths;

For even those who dwell at home,
they will, by understanding them
ford the river of (mental) floods."

� L.K. 115

This is a very brief outline of the workings of this wheel which we cling to for our own harm and the hurt of others. We are the makers of this wheel and the turners of this wheel, but if we wish it and work for it, we are the ones who can stop this wheel.

V�NG KHOEN THỨ MƯỜI HAI: L�O v� TỬ (Jar�-maraņna)

Do c�i vốn v� minh v� �i dục đầy đủ b�n trong, ta c� thể chắc rằng sau kiếp sống n�y sẽ c�n nhiều kiếp sống kh�c. Nhưng c�ng với sanh cũng c�n nhiều cảnh tử biệt. Sự sanh sẽ thỏa m�n l�ng tham. C�i chết sẽ đem lại bất toại nguyện. Nhưng kh�ng thể c� c�i n�y m� kh�ng c� c�i kia. C� sanh phải c� tử. Tuy nhi�n, đ� l� con đường bu�ng lung lơ đễnh. Con đường của Gi�o Ph�p sẽ đưa đến trạng th�i Bất Diệt, vượt ra ngo�i sanh v� tử, vượt ra khỏi mọi khổ đau.
Bức họa T�y Tạng vẽ một cụ gi� khi�ng tr�n vai c�i th�y chết đ� được băng b� cẩn thận, đem đến b�i tha ma. Bức họa của t�i th� tr�nh b�y �ng l�o nh�n v�o một quan t�i trong đ� c� người chết. Lời khuy�n dạy của Đức N�g�rjuna l�:

"Như vậy, h�y chuy�n cần tinh tấn:
Bất luận l�c n�o, h�y cố gắng đi s�u v�o
Trung t�m của Tứ Diệu Đế,
Bởi v� cho đến những người tại gia cư sĩ
Cũng sẽ vượt qua cơn ngập lụt (tinh thần)
Bằng c�ch th�ng suốt Bốn Ch�n L� ấy. " (L.K. 115)

* * *

Đ� l� những n�t đại cương, sơ lược diễn tả t�c h�nh của b�nh xe m� ch�ng ta đ� cố b�m v�o để tự l�m khổ m�nh v� tổn hại kẻ kh�c. Ch�nh ch�ng ta l� người tạo n�n b�nh xe ấy. Ch�nh ch�ng ta vận chuyển n�. Nhưng nếu muốn, v� nếu gia c�ng v�o c�ng tr�nh ấy, cũng ch�nh ch�ng ta l� người c� thể l�m cho b�nh xe ấy dừng lại.

THE MONSTER

Both pictures show the Wheel as being in the grip of a fearful monster. In my drawing the monster's name is engraved upon his crown so that people should not think of him as a common demon. He is no such thing, for his name is Impermanence and his crown shows his authority over all worlds whatever. He devours them and they are all, heavens and hells together, securely held in the grasp of his taloned hands. The crown upon his head is adorned with five skulls, representing the impermanence of the five groups or aggregates comprising the person. His eyes, ears, nose, and mouth have flames about them, an illustration of the Exalted One's Third Discourse in which He says: "The eye is afire..." and so on. Above the monster's two eyes, there is a third one meaning that while for the fool impermanence is his enemy, for the wise man it helps him to Enlightenment. Although the monster has adorned himself with earrings and the like he fails to look attractive � in the same way, this world puts on an outer show of beauty puts its beauty fades when examined more carefully.
Below the painting of the wheel, some Tibetan examples show parts of a tiger-skin adorning the monster, a symbol of fearfulness. In my drawing I show the monster's tail which has no beginning, looping back and forth. In the same way, we have been born, lived and then died countless times in the whirl of samsara. Sometimes our deeds were mostly good and sometimes mostly bad, and we have reaped the fruit of it all.

CON QỦY

Cả hai bức họa đều vẽ B�nh Xe nằm trọn vẹn trong nanh vuốt của một con quỷ đ�ng sợ. Trong bức vẽ của t�i, t�n của con quỷ ấy được khắc r� r�ng tr�n m�o của n� để người kh�c khỏi lẫn lộn với lo�i quỷ kh�c. N� kh�ng phải l� con quỷ tầm thường, bởi v� t�n n� l� V� Thường. V� c�i m�o chỉ rằng oai quyền của n� bao tr�m to�n thể vũ trụ, bất luận cảnh giới n�o của thế gian. N� cắn x� nghiến ngấu tất cả. V� tất cả, từ địa ngục đến cảnh Trời, đều vỏn vẹn nằm trong b�n tay đầy m�ng vuốt của n�. C�i m�o tr�n đầu n� được trang tr� bằng năm sọ người, tượng trưng đặc t�nh v� thường của ngũ uẩn, tức năm nh�m th�nh phần cấu tạo ch�ng sanh. Mắt, tai, miệng của n� đều phun lửa để diễn tả lời dạy của Đức Thế T�n trong thời Ph�p thứ ba của Ng�i, trong đ� c� đoạn "mắt nổi lửa" v.v� Ph�a tr�n hai mắt của �c quỷ c�n c� con mắt thứ ba, ngụ � rằng đối với hạng đi�n cuồng, l� v� thường l� kẻ th� nghịch. Nhưng với bậc thiện tr�, ch�nh luật v� thường c� mang đầy đủ đồ trang sức như v�ng tai v� c�c thứ, cố l�m ra đẹp, nhưng kh�ng thể được. C�ng thứ ấy, thế gian n�y cố gắng bộc lộ, chưng b�y ra ngo�i vẻ đẹp của m�nh, nhưng c�ng nh�n kỹ ta c�ng thấy vẻ đẹp ấy phai t�n. Trong v�i bức họa T�y Tạng, dưới b�nh xe c� một lớp da cọp để trang tr� cho quỷ V� Thường, tượng trưng c�i g� đ�ng gh� sợ. Trong bức vẽ của t�i, đu�i con quỷ khoanh tr�n lui tới v� c�ng tận. C�ng thế ấy, ch�ng ta đ� được sanh ra, đ� c� sống, rồi chết, rồi sanh trở lại, m�i m�i v� c�ng tận, trong v�ng xoay tr�n của b�nh xe lu�n hồi. Đ�i khi trong h�nh động của ch�ng ta l� thiện, lắm l�c l� bất thiện, v� ch�ng ta đ� gặt h�i quả l�nh hay dữ của tất cả những h�nh động ấy.

SOME OTHER FEATURES

The whole wheel glows with heat and is surrounded by flames burning with the fires of greed, aversion and delusion as the Exalted One has repeated many times in His Discourses.
In the upper right corner of both pictures stands the Exalted Buddha shown crossed over to the Further Shore, meaning Nibbana. The Tibetan picture shows him pointing out the moon upon which is drawn a hare, the symbol of renunciation, the way to practice Dhamma, and the way out of this wheel.10 In my picture, He indicates with his hand the nature of samsara and warns us to beware. He is adorned with a radiance about Him symbolizing the spiritual freedom and majestic wisdom won by Him which can be described in many ways but is finally beyond the limitations of everything known to us.
The Tibetan picture shows in the upper left, a drawing of Avalokitesvara,11 the embodiment of compassion as the way and the goal for those who follow the bodhisattva-path. My picture has the Path of Dhamma of eight lotuses leading to the wheel of Dhamma. The eight lotuses are the eight factors of the Noble Path, the first two � Right View, Right Attitude � being the wisdom-section; the next three � Right Speech, Right Action, Right Livelihood � being the morality section; and the last three � Right Effort, Right Mindfulness and Right Collectedness � being the section of collectedness or meditation. The Wheel of Dhamma has at its center su��ata, the Void, another name for the experience of Nibbana. Around its hub are the ten petals of a lotus, representing the ten perfecting qualities (parami) which are necessary for complete attainment: generosity, moral conduct, renunciation, wisdom, determination, energy, patience, truthfulness, loving-kindness and equanimity. Eight spokes radiate from the hub which stand for the practice by the arahant, the one perfected, of the Eightfold Path when each factor, instead of being just right, becomes perfect. On the inside of the wheel's nave there are 37 jewels symbolizing the thirty-seven factors of Enlightenment, while the outer edge of the nave is adorned with four groups of three jewels showing the Four Noble Truths in each of the three ways wherein they were viewed by the Exalted Buddha when he discovered Enlightenment.12

MỘT V�I N�T KH�C

To�n thể b�nh xe s�i sục trong n�ng bức v� bị bao tr�m giữa ngọn lửa của tham, s�n, si, như Đức Thế T�n nhiều lần nhắc nhở trong c�c b�i Ph�p của Ng�i.
Trong cả hai bức họa, b�n g�c mặt, ph�a tr�n, c� h�nh Đức Thế T�n đứng b�n kia bờ ngụ � l� Niết B�n. Người T�y Tạng vẽ Đức Phật chỉ tay l�n mặt trăng, tr�n đ� c� con thỏ, tượng trưng cho sự khước từ, con đường thực h�nh Gi�o Ph�p v� con đường tho�t ra ngo�i b�nh xe. Trong bức vẽ của t�i, Đức Thế T�n đang giảng giải bản chất của v�ng lu�n hồi v� khuy�n dạy ch�ng ta n�n thận trọng. Ph�a sau Ng�i c� vầng h�o quang, tượng trưng cho sự si�u tho�t tinh thần v� tr� tuệ oai nghi h�ng dũng m� Ng�i đ� th�nh tựu. Ta c� thể diễn tả bằng nhiều c�ch kh�c nhau, nhưng cuối c�ng, tr� tuệ v� t�nh trạng si�u tho�t ấy đ� vượt ra ngo�i giới hạn của những g� m� ta c� thể hiểu biết. Ph�a tr�n c�ng, v�o g�c tr�i của bức họa T�y Tạng, c� h�nh Avalokitesvara (Đức Qu�n Thế �m), hiện th�n l�ng bi mẫn, xem như con đường v� mục ti�u của những ai c� ch� nguyện noi theo con đường của Bồ T�t.
Bức vẽ của t�i tr�nh b�y Con Đường của Gi�o Ph�p, tượng trưng bằng t�m hoa sen dẫn đến b�nh xe Ph�p Bảo. T�m hoa sen l� t�m chi của con Đường cao thượng, B�t Ch�nh Đạo. Hai chi đầu, ch�nh kiến v� ch�nh tư duy l� phần Tuệ. Ba chi kế, ch�nh ngữ, ch�nh nghiệp, ch�nh mạng, l� phần Giới, v� ba chi sau c�ng, ch�nh tinh tấn, ch�nh niệm v� ch�nh định, l� phần Định, tức phần thực h�nh thiền định. Ngay trung t�m của b�nh xe Ph�p Bảo l� su��ata � hư kh�ng � một danh từ kh�c để diễn tả Niết B�n. Chung quanh đ� l� mười tai hoa sen, tượng trưng cho mười ph�p Ba La Mật (parami), rất cần thiết để ho�n m�n th�nh tựu. Mười ph�p ấy l�: bố th�, tr� giới, xuất gia, tr� tuệ, quyết định, tinh tấn, nhẫn nại, ch�n thật, t�m từ, v� t�m xả. Từ trục của b�nh xe tủa ra t�m c�y căm, tượng trưng ph�p h�nh của chư vị A La H�n, những người ho�n to�n tuyệt hảo. Con đường t�m nẻo n�y, thay v� vừa đủ tốt đẹp, trở th�nh tuyệt hảo. B�n trong v�nh b�nh xe c� ba mươi bảy vi�n ngọc, tượng trưng ba mươi bảy yếu tố c� khả năng đưa đến Gi�c Ngộ (ba mươi bảy bồ đề t�m). V�ng ngo�i v�nh c� bốn nh�m, mỗi nh�m gồm ba vi�n ngọc, tượng trưng Tứ Diệu Đế, v� trong mỗi Đế, ba lối nh�n thấy của Đức Thế T�n khi Ng�i chứng ngộ. [^]

CONCLUSION

This picture teaches us and reminds us of many important features of the Dhamma as it was intended to by the teachers of old. Contemplating all its features frequently helps to give us true insight into the nature of Samsara. With its help and our own practice we come to see Dependent Arising in ourselves. When this has been done thoroughly all the riches of Dhamma will be available to us, not from books or discussions, nor from listening to others' explanations...

The Exalted Buddha has said:

"Whoever sees Dependent Arising, he sees Dhamma;
Whoever sees Dhamma, he sees Dependent Arising."

* * *

Anicca vata sankhara
uppada vayadammino
Uppajjitva nirujjhanti
tesam vupasamo sukho.

Conditions truly they are transient
With the nature to arise and cease
Having arisen, then they pass away
Their calming, cessation is happiness.

KẾT LUẬN

Bức họa n�y khuy�n dạy v� nhắc nhở ch�ng ta nhiều điểm trong Gi�o Ph�p đ�ng theo � muốn của chư vị Ph�p Sư thời xưa. Nếu ch�ng ta thường xuy�n suy niệm về c�c điểm n�y, n� sẽ gi�p ta th�ng suốt bản chất thật sự của v�ng lu�n hồi. Nương theo sự trợ gi�p ấy, v� nhờ c�ng phu thực h�nh của ch�nh ta, một ng�y kia ch�ng ta sẽ nhận ch�n được ph�p T�y-Thuộc-Ph�t-Sanh b�n trong m�nh. Khi đ� trải qua suốt c�c giai đoạn ấy, ch�ng ta sẽ c� thể hưởng tất cả hương vị dồi d�o của Gi�o Ph�p, kh�ng phải xuy�n qua s�ch vở hay những cuộc thảo luận, cũng kh�ng phải nhờ người kh�c giải th�ch�
Đức Thế T�n dạy:

"Người n�o thấy ph�p T�y-Thuộc-Ph�t-Sanh, thấy Gi�o Ph�p.
Người n�o thấy Gi�o Ph�p, thấy ph�p T�y-Thuộc-Ph�t-Sanh." [^]

NOTES

1. See Wheel No. 34/35: "The Four Noble Truths."
2. One of the eighteen branches of extinct Hinayana.
3. the familiar Pali forms of names are used throughout.
4. These have not been shown in the accompanying drawing and neither does modern Tibetan tradition represent them. They are, respectively the eastern western, northern and southern continents of the old Indian geography.
5. In modern representations a cock is always shown.
6. Translation by Ven. Pasadiko from the opening paragraphs of the Sahasodgata Avadana, Divyavadana 21, Mithila Edition, page 185 ff.
7. Dasa-kusala-kammapatha.
8. Dasa-pu��a-kiriya-vatthu.
9. See "Sixty Songs of Milarepa", Wheel, No. 95/97.
10. Not included in the reproduction given here.
11. Not included in the reproduction given here.
12. See the Wheel No. 17: "Three Cardinal Discourses" p. 7f.

GHI CH�:

(�) Đ�y l� một trong mười t�m chi nh�nh của hệ ph�i Hinay�na (Tiểu Thừa) m� ng�y nay đ� kh�ng c�n. ^
(�) Bốn lục địa n�y kh�ng c� trong bức họa k�m theo s�ch v� trong những bức họa T�y Tạng (Tibetan) hiện đại. Bốn lục địa l� những lục địa nằm v�o hướng đ�ng, hướng t�y, hướng bắc v� hướng nam của xứ Ấn Độ, trong bản đồ thời xưa. ^
(�) Trong c�c bức họa thời hiện đại, lu�n lu�n l� con g� trống. ^
(4) Bản dịch do Đại Đức Tỳ Khưu P�s�diko, được tr�ch từ chương mở đầu s�ch Sahasodgata Avad�na, Divyy�vad�na 21, Mithila Edition, trang 185. ^
(5) Dasa kusala kammapatha, mười phương c�ch tạo thiện nghiệp (thập thiện nghiệp). ^
(6) Dasa Pu��a kiriya vatthu, những h�nh động c� t�c dụng thanh lọc t�m. ^
(7) "The Letter of Kindheartedness" do t�c giả �cariya N�g�rjuna, trong quyển "Wisdom Gone Beyond", Social Service Association Press of Thailand, Phya Thai Road, BangKok, Siam. ^
(8) Xem "Sixty Songs of Milerapa", được nh� xuất bản BPS, Kandy, ấn h�nh theo loại Wheel, số 95-97. ^