§ 100. {Iti 4.1; Iti 101}

§ 100. {Iti 4.1; Iti 101}

"There are these two kinds of gifts: a gift of material things & a gift of the Dhamma. Of the two, this is supreme: a gift of the Dhamma.

N�y c�c Tỷ-kheo, c� hai loại bố th�. Bố th� t�i vật v� bố th� Ph�p. N�y c�c Tỷ-kheo, đ�y l� tối thượng trong hai bố th� n�y, tức l� bố th� Ph�p.

"There are these two kinds of sharing: sharing of material things & sharing of the Dhamma. Of the two, this is supreme: sharing of the Dhamma.

N�y c�c Tỷ-kheo, c� hai loại ph�n ph�t n�y, ph�n ph�t t�i vật v� ph�n ph�t Ph�p. N�y c�c Tỷ-kheo, đ�y l� tối thượng trong hai ph�n ph�t n�y, tức l� ph�n ph�t Ph�p.

"There are these two kinds of assistance: assistance with material things & assistance with the Dhamma. Of the two, this is supreme: help with the Dhamma.

N�y c�c Tỷ-kheo, c� hai nhi�u �ch n�y, nhi�u �ch t�i vật v� nhi�u �ch Ph�p. N�y c�c Tỷ-kheo, đ�y l� tối thượng trong hai nhi�u �ch n�y, tức l� nhi�u �ch Ph�p.

"There are these two kinds of mass-donations: a mass-donation of material things & a mass-donation of the Dhamma. Of the two, this is supreme: a mass-donation of the Dhamma."

N�y c�c Tỷ-kheo, c� hai loại tế tự n�y. Tế tự t�i vật v� tế tự Ph�p. N�y c�c Tỷ-kheo, đ�y l� tối thượng trong hai tế tự n�y, tức l� tế tự Ph�p.

Thế T�n đ� n�i l�n � nghĩa n�y. Ở đ�y, điều n�y được n�i đến.

Ai tế tự Ch�nh ph�p,
Tế tự, kh�ng xan tham,
Như Lai c� l�ng từ,
Đối tất cả sinh vật,
Bậc tối thắng như vậy,
Giữa chư Thi�n lo�i Người,
Ch�ng sanh k�nh đảnh lễ,
Vị đ� vượt qua được,
Vượt qua d�ng sanh hữu,
Đến được bờ b�n kia.

§ 101. {Iti 4.2; Iti 102}

Content with what's blameless,
	next-to-nothing,
	easy to gain,
his mind not vexed
over	lodging, clothing,
	food, or drink:
the four directions offer him
no		obstruction.
These things are declared
congenial for the contemplative life,
	possessed by the monk
	heedful, content.

§ 101. {Iti 4.2; Iti 102}

Biết đủ với sự vật,
�t oi, dễ t�m được,
Lại kh�ng c� phạm tội,
T�m kh�ng bị phiền nhiễu,
Về vấn đề s�ng tọa,
Y �o v� ăn uống;
T�m kh�ng bị lo lắng,
Về phương hướng phải đi,
C�c ph�p được tuy�n bố,
Thuận lợi Sa-m�n hạnh,
Họ được c� đầy đủ,
Với Tỷ-kheo biết đủ,
Với vị kh�ng ph�ng dật.

§ 102. {Iti 4.3; Iti 103}

For a learner in training
along the straight path, there arises:
first,		the knowledge of ending;
then,		the gnosis unsurpassed;
then,		the gnosis of one released — 
release-knowledge, superlative,
the knowledge of ending:
	'The fetters are ended.'
Certainly not by the lazy fool
	uncomprehending,
is there attained
	Unbinding,		
	the loosing of all ties.

§ 102. {Iti 4.3; Iti 103}

Vị hữu học học tập,
H�nh tr� đường ch�nh trực,
Trong diệt tận �c ph�p,
L� tr� bậc thứ nhất,
Tiếp đến l� ch�nh tr�,
Ch�nh tr� n�y v� thượng,
Tiếp theo ch�nh tr� ấy,
Ch�nh l� sự giải tho�t,
Giải tho�t tr� v� thượng,
Trong diệt tận, tr� kh�n,
Với c�c loại, kiết sử,
Được đoạn tận ở đ�y,
Kh�ng phải kẻ biếng nh�c,
Kẻ ngu, kh�ng biết g�,
C� thể chứng ngộ được
Niết-b�n v� thượng n�y,
Sự giải tho�t ho�n to�n,
Tất cả mọi tr�i buộc.

§ 103. {Iti 4.4; Iti 105}

§ 103. {Iti 4.4; Iti 105}

"But any priests or contemplatives who discern, as it actually is present, that 'This is stress,'... that 'This is the origination of stress,'... that 'This is the cessation of stress,' who discern, as it actually is present, that 'This is the path of practice leading to the cessation of stress': to me these priests & contemplatives count as priests among priests and as contemplatives among contemplatives. Furthermore, they enter & remain in the goal of the priestly life & the goal of the contemplative life, having directly known & made it manifest for themselves right in the present life."

Những Sa-m�n hay B�-la-m�n n�o, n�y c�c Tỷ-kheo, như thật qu�n tri: "Đ�y l� Khổ", như thật qu�n tri: "Đ�y l� Khổ tập", như thật qu�n tri: "Đ�y l� Khổ diệt", như thật qu�n tri: "Đ�y l� Con đường đưa đến khổ diệt", thời n�y c�c Tỷ-kheo, c�c Sa-m�n hay B�-la-m�n ấy được Ta chấp nhận l� Sa-m�n trong c�c h�ng Sa-m�n, hay B�-la-m�n trong c�c h�ng B�-la-m�n. V� c�c vị T�n giả ấy ngay trong hiện tại, tự m�nh với thắng tr� chứng ngộ, chứng đạt v� an tr� mục đ�ch Sa-m�n hạnh hay mục đ�ch B�-la-m�n hạnh.

 Những ai kh�ng qu�n tri,
Khổ v� khổ hiện hữu,
Ở đấy, khổ ho�n to�n,
Được đoạn tận, kh�ng dư,
V� kh�ng biết đường ấy,
Đưa đến chỉ tịnh khổ,
Những vị ấy kh�ng c�
T�m v� tuệ giải tho�t,
Họ kh�ng thể chấm dứt,
Phải đi đến sanh gi�.

Những vị n�o qu�n tri,
Khổ v� khổ tập khởi,
Ở đấy, khổ ho�n to�n,
Được đoạn tận, kh�ng dư;
R� biết con đường ấy,
Đưa đến chỉ tịnh khổ,
T�m giải tho�t th�nh tựu,
V� cả tuệ giải tho�t,
Họ c� thể chấm dứt,
Kh�ng đi đến sanh gi�.

§ 104. {Iti 4.5; Iti 107}

§ 104. {Iti 4.5; Iti 107}

"By associating with monks of this sort, sharing with them, attending on them, the as-yet-unculminated aggregate of virtue goes to the culmination of its development, the as-yet-unculminated aggregate of concentration goes to the culmination of its development, the as-yet-unculminated aggregate of discernment goes to the culmination of its development, the as-yet-unculminated aggregate of release goes to the culmination of its development, the as-yet-unculminated aggregate of knowledge & vision of release goes to the culmination of its development. Monks of this sort are said to be teachers, leaders, abandoners of harm, dispellers of darkness, makers of light, makers of radiance, makers of brightness, makers of brilliance, bringers of illumination, noble ones, endowed with eyes that see."

N�y c�c Tỷ-kheo, khi phục vụ, chia sẻ, th�n cận những Tỷ-kheo như vậy, thời giới uẩn chưa được đầy đủ đi đến được tu tập đầy đủ, định uẩn chưa được đầy đủ đi đến được tu tập đầy đủ, tuệ uẩn chưa được đầy đủ đi đến tu tập đầy đủ, giải tho�t uẩn chưa được đầy đủ, đi đến được tu tập đầy đủ, giải tho�t tri kiến uẩn chưa được đầy đủ đi đến được tu tập đầy đủ. N�y c�c Tỷ-kheo, những Tỷ-kheo như vậy được gọi l� những bậc Đạo sư, được gọi l� những người cầm đầu đo�n lữ h�nh, được gọi l� những vị đ� từ bỏ những nguy�n nh�n t�c hại, được gọi l� những vị qu�t sạch tối tăm, được gọi l� những vị t�c th�nh minh, được gọi l� những vị t�c th�nh quang; được gọi l� những vị t�c th�nh �nh s�ng, được gọi l� những vị cầm b� đuốc, được gọi l� những vị ph�ng quang, được gọi l� những bậc Th�nh, được gọi l� những người c� mắt.

Đ�y l� căn cứ địa
Những vị ph�ng h�o quang,
Ch�nh nhờ hiểu biết vậy,
Tức l�, đối tự ng�,
Những vị c� tu tập,
L� những bậc Hiền Th�nh,
Sống đ�ng theo Ch�nh ph�p,
Họ ch�i s�ng diệu ph�p,
Họ n�i l�n diệu ph�p,
Họ ph�ng được h�o quang
L� những bậc c� tr�,
T�c th�nh ra �nh s�ng,
Họ l� người c� mắt,
Họ từ bỏ nguy�n nh�n
Tạo ra điều t�c hại,
Bậc tr� với ch�nh tr�,
Nghe lời dạy vị ấy,
Do thắng tri sanh diệt,
Kh�ng đi đến t�i sanh.

§ 105. {Iti 4.6; Iti 109}

With craving his companion, a man
wanders on a long, long time.
Neither in this state here
nor anywhere else
does he go beyond
	the wandering-	on.
Knowing this drawback — 
that craving brings stress into play — 
free		from craving,
devoid	of clinging,
mindful,	the monk
	lives the mendicant life.

§ 105. {Iti 4.6; Iti 109}

Người c� �i l�m bạn,
Bị lu�n hồi d�i d�i,
N� kh�ng vượt lu�n hồi,
Đời n�y qua đời kh�c.
Do biết nguy hại vậy,٩ t�c th�nh ra khổ,
Kh�ng c�n c� kh�t �i,
Kh�ng c�n c� chấp trước,
Vị Tỷ-kheo ch�nh niệm
Du h�nh khắp đ� đ�y.

§ 106. {Iti 4.7; Iti 109}

Mother & father,
compassionate to their family,
are called
	Brahma,
	first teachers,
	those worthy of gifts
	from their children.
So the wise should pay them
			homage,
			honor
		with food & drink
		clothing & bedding
		anointing & bathing
		& washing their feet.
Performing these services to their parents,
the wise
		are praised right here
		and after death
		rejoice in heaven.

§ 106. {Iti 4.7; Iti 109}

Mẹ cha gọi Phạm thi�n,
Bậc Đạo Sư thời trước,
Xứng đ�ng để con ch�u,
Nu�i dưỡng v� c�ng dường.
Do vậy, bậc hiền triết,
Đảnh lễ v� t�n trọng,
D�ng đồ ăn đồ uống,
Vải mặc v� giường nằm,
Thoa b�p cả th�n m�nh,
Tắm rửa cả ch�n tay,
Với sở h�nh như vậy,
Đối với mẹ v� cha,
Đời n�y người hiền khen,
Dời sau hưởng Thi�n lạc.

§ 107. {Iti 4.8; Iti 111}

 

This was said by the Blessed One, said by the Arahant, so I have heard: "Monks, brahmans & householders are very helpful to you, as they provide you with the requisites of robes, alms food, lodgings, & medical requisites for the sick. And you, monks, are very helpful to brahmans & householders, as you teach them the Dhamma admirable in the beginning, admirable in the middle, admirable in the end; as you expound the holy life both in its particulars & in its essence, entirely complete, surpassingly pure. In this way the holy life is lived in mutual dependence, for the purpose of crossing over the flood, for making a right end to stress."

	Householders & the homeless
	in mutual dependence
	both reach the true Dhamma:
		the unsurpassed safety from bondage.
	From householders, the homeless
	receive requisites: robes, lodgings,
	protection from inclemencies.

While in dependence on those well-gone,
	home-loving householders
	have conviction in arahants
		of noble discernment,
		absorbed in jhana.
	Having practiced the Dhamma here — 
	the path leading to good destinations — 
		delighting in the deva world,
			they rejoice,
		enjoying sensual pleasures.

§ 107. {Iti 4.8; Iti 111}

C� nh� v� kh�ng nh�,
Cả hai nương tựa nhau,
Chứng đạt được diệu ph�p, được an ổn, v� thượng,
Từ c�c vị c� nh�,
Vị kh�ng nh� nhận được
Y �o, c�c vật dụng,
Giường nằm v� chỗ ngồi,
Nhờ vậy tr�nh khỏi được,
C�c nguy hiểm nhọc nhằn.
C�c vị tr� gia đ�nh,
Ước mong mến gia đ�nh,
Nương tựa bậc Thiện Thệ,
L�ng tin bậc Ứng C�ng,
L�ng tin Th�nh tr� tuệ,
Họ tu tập thiền định,
Ở đ�y, h�nh tr� ph�p,
Con đường đến c�i l�nh,
H�n hoan trong thi�n giới,
Họ sống được hoan hỷ,
Như điều họ mong muốn.

§ 108. {Iti 4.9; Iti 112}

§ 108. {Iti 4.9; Iti 112}

"But any monks who are not deceitful, not talkers, who are enlightened, pliant, & well-centered: they are followers of mine. They have not turned away from this Dhamma-&-Vinaya. They attain, in terms of this Dhamma-&-Vinaya, growth, increase, & abundance.

V� n�y c�c Tỷ-kheo, c�c Tỷ-kheo n�o kh�ng lừa đảo, kh�ng lắm mồm, lắm miệng, nghi�m trang, kh�ng ngoan cố, kh�o định tĩnh; n�y c�c Tỷ-kheo, c�c Tỷ-kheo ấy l� đệ tử của Ta; n�y c�c Tỷ-kheo, c�c Tỷ-kheo ấy kh�ng rơi khỏi Ph�p v� Luật n�y; v� n�y c�c Tỷ-kheo, c�c Tỷ-kheo ấy đi đến tăng trưởng, tăng thịnh, tăng rộng trong Ph�p v� Luật n�y.

Lừa đảo v� ngoan cố,
Lắm mồm v� bu�ng thả,
Hỗn h�o kh�ng định tĩnh,
Những hạng người như vậy,
Kh�ng lớn mạnh trong Ph�p,
Được bậc Ch�nh gi�c giảng.
Kh�ng lừa đảo lắm mồm,
Nghi�m trang v� b�nh tĩnh
Kh�ng ngoan cố, kh�o định,
Họ lớn mạnh trong Ph�p,
Được bậc Ch�nh gi�c giảng.

§ 109. {Iti 4.10; Iti 114}

§ 109. {Iti 4.10; Iti 114}

"I have given you this simile to illustrate a meaning. The meaning is this: the flow of the river stands for craving. Lovely & alluring stands for the six internal sense-media. The pool further down stands for the five lower fetters.1 The waves stand for anger & distress. The whirlpools stand for the five strings of sensuality. The monsters & demons stand for the opposite sex. Against the flow stands for renunciation. Making an effort with hands & feet stands for the arousing of persistence. The man with good eyesight standing on the bank stands for the Tathagata, worthy & rightly self-awakened."

N�y c�c Tỷ-kheo, Ta v� dụ n�y l� để giải th�ch � nghĩa. Ở đ�y, � nghĩa l� như sau: "D�ng s�ng, n�y c�c Tỷ-kheo, l� đồng nghĩa với �i. Sắc khả �i dễ thương, n�y c�c Tỷ-kheo, l� đồng nghĩa với s�u nội xứ. C�i hồ ở dưới, n�y c�c Tỷ-kheo, l� đồng nghĩa với năm hạ phần kiết sử. S�ng, n�y c�c Tỷ-kheo, l� đồng nghĩa với phẫn nộ, ưu n�o. Nước xo�y, n�y c�c Tỷ-kheo, l� đồng nghĩa với năm dục tăng trưởng. C� sấu, với quỷ Dạ-xoa, n�y c�c Tỷ-kheo, l� đồng nghĩa với đ�n b�; ngược d�ng, n�y c�c Tỷ-kheo, l� đồng nghĩa xuất ly. Tinh tấn với tay với ch�n l� đồng nghĩa với tinh cần tinh tấn. Người c� mắt đứng tr�n bờ, n�y c�c Tỷ-kheo, l� Như Lai, bậc A-la-h�n, Ch�nh Đẳng Gi�c".

C�ng với sự đau khổ,
H�y từ bỏ c�c dục,
Mong cầu trong tương lai,
An ổn khỏi khổ �ch,
Chơn ch�nh hiểu biết r�,
T�m kh�o được giải tho�t,
Tại đấy, ở tại đấy,
Cảm x�c được giải tho�t,
Vị ấy đạt hiểu biết,
Phạm hạnh được th�nh tựu,
Đến tận c�ng thế giới,
Đến được bờ b�n kia.
Vị ấy được gọi vậy.

§ 110. {Iti 4.11; Iti 115}

§ 110. {Iti 4.11; Iti 115}

"If, while he is standing, there arises in a monk a thought of sensuality, a thought of ill-will, or a thought of harmfulness, and he does not quickly abandon, dispel, demolish, or wipe that thought out of existence, then a monk walking with such a lack of ardency & concern is called continually & continuously lethargic & low in his persistence

nếu Tỷ-kheo khi đang đứng khởi l�n dục tầm, s�n tầm hay hại tầm, nếu Tỷ-kheo chấp nhận kh�ng c� từ bỏ, kh�ng c� tẩy sạch, kh�ng c� chấm dứt, kh�ng đi đến, kh�ng hiện hữu. N�y c�c Tỷ-kheo, nếu Tỷ-kheo đang đứng c� sở h�nh như vậy, vị ấy được gọi l� người kh�ng c� nhiệt t�nh, kh�ng c� sợ h�i, li�n tục thường hằng biếng nh�c, tinh tấn hạ liệt.

"If, while he is sitting,there arises in a monk a thought of sensuality, a thought of ill-will, or a thought of harmfulness, and he does not quickly abandon, dispel, demolish, or wipe that thought out of existence, then a monk walking with such a lack of ardency & concern is called continually & continuously lethargic & low in his persistence

Nếu Tỷ-kheo khi đang ngồi khởi l�n dục tầm, s�n tầm hay hại tầm, nếu Tỷ-kheo chấp nhận kh�ng c� từ bỏ, kh�ng c� tẩy sạch, kh�ng c� chấm dứt, kh�ng đi đến, kh�ng hiện hữu. N�y c�c Tỷ-kheo, nếu Tỷ-kheo đang ngồi c� sở h�nh như vậy, vị ấy được gọi l� người kh�ng c� nhiệt t�nh, kh�ng c� sợ h�i, li�n tục thường hằng biếng nh�c, tinh tấn hạ liệt.

"If, while he is lying down, there arises in a monk a thought of sensuality, a thought of ill-will, or a thought of harmfulness, and he does not quickly abandon, dispel, demolish, or wipe that thought out of existence, then a monk lying down with such a lack of ardency & concern is called continually & continuously lethargic & low in his persistence.

Nếu Tỷ-kheo khi đang nằm thức khởi l�n dục tầm, s�n tầm hay hại tầm, nếu Tỷ-kheo chấp nhận kh�ng c� từ bỏ, kh�ng c� tẩy sạch, kh�ng c� chấm dứt, kh�ng đi đến, kh�ng hiện hữu. N�y c�c Tỷ-kheo, nếu Tỷ-kheo đang nằm thức c� sở h�nh như vậy, vị ấy được gọi l� người kh�ng c� nhiệt t�nh, kh�ng c� sợ h�i, li�n tục thường hằng biếng nh�c, tinh tấn hạ liệt.

"But if, while he is walking, there arises in a monk a thought of sensuality, a thought of ill-will, or a thought of harmfulness, and he quickly abandons, dispels, demolishes, & wipes that thought out of existence, then a monk walking with such ardency & concern is called continually & continuously resolute, one with persistence aroused.

Nếu Tỷ-kheo khi đang đi khởi l�n dục tầm, s�n tầm hay hại tầm; nếu Tỷ-kheo kh�ng chấp nhận, từ bỏ, tẩy sạch, chấm dứt, đi đến kh�ng hiện hữu; th� n�y c�c Tỷ-kheo, nếu Tỷ-kheo khi đang đi c� sở h�nh như vậy, vị ấy l� c� nhiệt t�nh, c� sợ h�i, li�n tục thường hằng tinh cần tinh tấn, si�ng năng.

"If, while he is standing, there arises in a monk a thought of sensuality, a thought of ill-will, or a thought of harmfulness, and he quickly abandons, dispels, demolishes, & wipes that thought out of existence, then a monk walking with such ardency & concern is called continually & continuously resolute, one with persistence aroused.

Nếu Tỷ-kheo khi đang đứng khởi l�n dục tầm, s�n tầm hay hại tầm; nếu Tỷ-kheo kh�ng chấp nhận, từ bỏ, tẩy sạch, chấm dứt, đi đến kh�ng hiện hữu; th� n�y c�c Tỷ-kheo, nếu Tỷ-kheo khi đang đứng c� sở h�nh như vậy, vị ấy l� c� nhiệt t�nh, c� sợ h�i, li�n tục thường hằng tinh cần tinh tấn, si�ng năng.

"If, while he is sitting, there arises in a monk a thought of sensuality, a thought of ill-will, or a thought of harmfulness, and he quickly abandons, dispels, demolishes, & wipes that thought out of existence, then a monk walking with such ardency & concern is called continually & continuously resolute, one with persistence aroused.

Nếu Tỷ-kheo khi đang ngồi khởi l�n dục tầm, s�n tầm hay hại tầm; nếu Tỷ-kheo kh�ng chấp nhận, từ bỏ, tẩy sạch, chấm dứt, đi đến kh�ng hiện hữu; th� n�y c�c Tỷ-kheo, nếu Tỷ-kheo khi đang ngồi c� sở h�nh như vậy, vị ấy l� c� nhiệt t�nh, c� sợ h�i, li�n tục thường hằng tinh cần tinh tấn, si�ng năng.

"If, while he is lying down, there arises in a monk a thought of sensuality, a thought of ill-will, or a thought of harmfulness, and he quickly abandons, dispels, demolishes, & wipes that thought out of existence, then a monk lying down with such ardency & concern is called continually & continuously resolute, one with persistence aroused."

Nếu Tỷ-kheo khi đang nằm thức khởi l�n dục tầm, s�n tầm hay hại tầm; nếu Tỷ-kheo kh�ng chấp nhận, từ bỏ, tẩy sạch, chấm dứt, đi đến kh�ng hiện hữu; th� n�y c�c Tỷ-kheo, nếu Tỷ-kheo khi đang nằm thức c� sở h�nh như vậy, vị ấy l� c� nhiệt t�nh, c� sợ h�i, li�n tục thường hằng tinh cần tinh tấn, si�ng năng.

Khi đến hoặc khi đứng,
Khi ngồi hay khi nằm,
Khởi l�n �c t�m tư,
Li�n hệ đến gia đ�nh,
Thực h�nh theo �c đạo,
Mờ �m bởi si m�,
Vị Tỷ-kheo như vậy,
Kh�ng chứng V� thượng gi�c.
Ai khi đi, khi đứng,
Khi ngồi hay khi nằm,
Tập trung được t�m tư,
Ưa th�ch tầm chỉ tịnh,
Vị Tỷ-kheo như vậy,
Chứng được V� thượng gi�c.

§ 111. {Iti 4.12; Iti 118}

§ 111. {Iti 4.12; Iti 118}

"When one is consummate in virtue, consummate in the Patimokkha; dwelling restrained in accordance with the Patimokkha, consummate in one's behavior & sphere of activity; training oneself, having undertaken the training rules, seeing danger in the slightest faults — what more is to be done?

Đ� sống đầy đủ giới, n�y c�c Tỷ-kheo, đầy đủ giới bổn P�timokkha, được chế ngự với sự chế ngự của giới bổn P�timokkha, sống đầy đủ uy nghi ch�nh hạnh, thấy sợ h�i trong c�c lỗi nhỏ nhặt, chấp nhận v� học tập trong c�c học ph�p, c�n c� g� cần phải l�m th�m nữa?

"If, while he is walking, any greed in a monk is done away with, any ill will, any sloth & drowsiness, any restlessness & anxiety, any uncertainty is done away with; if his persistence is aroused and not lax; if his mindfulness is established & unmuddled; if his body is calm & unaroused; if his mind is centered & unified: then a monk walking with such ardency & concern is called continually & continuously resolute, one with persistence aroused.

Nếu Tỷ-kheo trong khi đi, tham, s�n được từ bỏ, h�n trầm thụy mi�n được từ bỏ, trạo hối được từ bỏ, nghi được đoạn tận, tinh cần tinh tấn, kh�ng c� thụ động, niệm được an tr� kh�ng c� thất niệm, th�n được khinh an kh�ng c� cuồng nhiệt, t�m được định tĩnh nhất t�m. N�y c�c Tỷ-kheo, nếu Tỷ-kheo trong khi đi c� sở h�nh như vậy, vị ấy được gọi l� người c� nhiệt t�m, c� sợ h�i li�n tục thường hằng tinh tấn, si�ng năng.

"If, while he is standing, any greed in a monk is done away with, any ill will, any sloth & drowsiness, any restlessness & anxiety, any uncertainty is done away with; if his persistence is aroused and not lax; if his mindfulness is established & unmuddled; if his body is calm & unaroused; if his mind is centered & unified: then a monk walking with such ardency & concern is called continually & continuously resolute, one with persistence aroused.

Nếu Tỷ-kheo trong khi đứng, tham, s�n được từ bỏ, h�n trầm thụy mi�n được từ bỏ, trạo hối được từ bỏ, nghi được đoạn tận, tinh cần tinh tấn, kh�ng c� thụ động, niệm được an tr� kh�ng c� thất niệm, th�n được khinh an kh�ng c� cuồng nhiệt, t�m được định tĩnh nhất t�m. N�y c�c Tỷ-kheo, nếu Tỷ-kheo trong khi đứng c� sở h�nh như vậy, vị ấy được gọi l� người c� nhiệt t�m, c� sợ h�i li�n tục thường hằng tinh tấn, si�ng năng.

"If, while he is sitting, any greed in a monk is done away with, any ill will, any sloth & drowsiness, any restlessness & anxiety, any uncertainty is done away with; if his persistence is aroused and not lax; if his mindfulness is established & unmuddled; if his body is calm & unaroused; if his mind is centered & unified: then a monk walking with such ardency & concern is called continually & continuously resolute, one with persistence aroused.

Nếu Tỷ-kheo trong khi ngồi, tham, s�n được từ bỏ, h�n trầm thụy mi�n được từ bỏ, trạo hối được từ bỏ, nghi được đoạn tận, tinh cần tinh tấn, kh�ng c� thụ động, niệm được an tr� kh�ng c� thất niệm, th�n được khinh an kh�ng c� cuồng nhiệt, t�m được định tĩnh nhất t�m. N�y c�c Tỷ-kheo, nếu Tỷ-kheo trong khi ngồi c� sở h�nh như vậy, vị ấy được gọi l� người c� nhiệt t�m, c� sợ h�i li�n tục thường hằng tinh tấn, si�ng năng.

"If, while he is lying down, any greed in a monk is done away with, any ill will, any sloth & drowsiness, any restlessness & anxiety, any uncertainty is done away with; if his persistence is aroused and not lax; if his mindfulness is established & unmuddled; if his body is calm & unaroused; if his mind is centered & unified: then a monk lying down with such ardency & concern is called continually & continuously resolute, one with persistence aroused."

Nếu Tỷ-kheo trong khi nằm thức, tham, s�n được từ bỏ, h�n trầm thụy mi�n được từ bỏ, trạo hối được từ bỏ, nghi được đoạn tận, tinh cần tinh tấn, kh�ng c� thụ động, niệm được an tr� kh�ng c� thất niệm, th�n được khinh an kh�ng c� cuồng nhiệt, t�m được định tĩnh nhất t�m. N�y c�c Tỷ-kheo, nếu Tỷ-kheo trong khi nằm thức c� sở h�nh như vậy, vị ấy được gọi l� người c� nhiệt t�m, c� sợ h�i li�n tục thường hằng tinh tấn, si�ng năng.

Đi đứng biết tự chế,
Ngồi nằm biết tự chế,
Tỷ-kheo biết tự chế,
Khi co tay, duỗi tay.
Ph�a tr�n, ngang, c�ng khắp,
Xa cho đến c�ng tột,
Bất cứ sanh th� n�o,
Ở tại thế giới n�y,
Kh�o qu�n s�t sanh diệt,
Của tất cả ph�p uẩn,
Sống như vậy nhiệt t�m,
T�m chỉ tịnh, đ�ng ph�p,
T�m an tịnh, kh�ng động,
Thường xuy�n chuy�n học tập,
Li�n tục, thường si�ng năng,
Tỷ-kheo được gọi vậy.

§ 112. {Iti 4.13; Iti 121}

§ 112. {Iti 4.13; Iti 121}

"Whatever in this world — with its devas, Maras, & Brahmas, its generations complete with contemplatives & priests, princes & men — is seen, heard, sensed, cognized, attained, sought after, pondered by the intellect, that has been fully awakened to by the Tathagata. Thus he is called the Tathagata.

C�i g� n�y c�c Tỷ-kheo, trong to�n thế giới với Thi�n giới, Ma giới, Phạm thi�n giới, c�ng với quần ch�ng Sa-m�n, B�-la-m�n, chư Thi�n v� lo�i Người, được thấy, được nghe, được thọ tưởng, được thức tri, được đạt đến, được tầm cầu, được � tư s�t, tất cả đều được Như Lai ch�nh đẳng gi�c. Do vậy được gọi l� Như Lai.

"From the night the Tathagata fully awakens to the unsurpassed Right Self-awakening to the night he is totally unbound in the Unbinding property with no fuel remaining, whatever the Tathagata has said, spoken, explained is just so (tatha) and not otherwise. Thus he is called the Tathagata.

N�y c�c Tỷ-kheo, từ đ�m Như Lai chứng ngộ V� thượng Ch�nh đẳng gi�c đến đ�m Ng�i nhập Niết-b�n kh�ng c� dư y trong thời gian ấy, điều g� Ng�i n�i, tuy�n bố, n�u r� l�n tất cả l� như vậy, kh�ng c� kh�c được. Do vậy Ng�i được gọi l� Như Lai.

"The Tathagata is one who does in line with (tatha) what he teaches, one who teaches in line with what he does. Thus he is called the Tathagata.

N�y c�c Tỷ-kheo, Như Lai n�i g� l�m vậy, l�m g� n�i vậy. V� rằng n�i g� l�m vậy, l�m g� n�i vậy, n�n Ng�i được gọi Như Lai.

"In this world with its devas, Maras, & Brahmas, its generations complete with contemplatives & priests, princes & men, the Tathagata is the unconquered conqueror, all-seeing, the wielder of power.2 Thus he is called the Tathagata." This is the meaning of what the Blessed One said. So with regard to this it was said:

N�y c�c Tỷ-kheo, trong to�n thể thế giới, Thi�n giới, Ma giới, Phạm thi�n giới, c�ng với quần ch�ng Sa-m�n, B�-la-m�n, chư Thi�n v� lo�i Người, Như Lai l� bậc chiến thắng, kh�ng bị ai chiến bại, to�n tri, to�n kiến, đại tự tại, do vậy Ng�i được gọi l� Như Lai.

Thế T�n đ� n�i l�n � nghĩa n�y. Ở đ�y điều n�y được n�i đến:

Thắng tri mọi thế giới,
Mọi thế giới như thật,
Ly hệ mọi thế giới,
Kh�ng giống mọi thế giới.
Thắng tất cả bậc tr�,
Giải tho�t mọi buộc r�ng.
Cảm thọ tối thắng tịnh,
Niết-b�n, kh�ng sợ h�i,
Vị n�y đoạn lậu hoặc,
Bậc gi�c ngộ tr� giả,
Kh�ng dao động nhiễu loạn,
Nghi ngờ được chặt đứt,
Đạt diệt tận mọi nghiệp
Giải tho�t diệt sanh y,
L� Thế T�n, l� Phật
Bậc Sư tử v� thượng,
Trong thế giới thi�n giới
Chuyển b�nh xe Phạm lu�n.
Như vậy lo�i Trời, Người,
Đến quy y đức Phật,
Gặp nhau, đảnh lễ Ng�i,
Vĩ đại kh�ng sanh hữu,
Điều phục, bậc Tối thượng,
Trong người được điều phục
An tịnh, bậc ẩn sĩ,
Những người được an tịnh.
Giải tho�t bậc tối thượng,
Những người được giải tho�t
Vượt qua bậc tối thắng,
Những người được vượt qua.
Như vậy họ lễ Ng�i
Vĩ đại, kh�ng sanh hữu,
Thi�n giới, thế giới n�y,
Kh�ng ai được bằng Ng�i.

This, too, was the meaning of what was said by the Blessed One, so I have heard.

٠nghĩa n�y được Thế T�n n�i đến v� t�i đ� được nghe.