Tắc số 4: Lão Hồ không râu (Hồ tử vô tu).

胡子無鬚 

Bản tắc:

Hoặc Am[1] hỏi: Lão Hồ[2] ở Tây thiên vì lý do gì lại không râu vậy kìa?

Bình Xướng:

Vô Môn nói rằng:

Nếu là kẻ tự lúc đầu đã có chí muốn tham thiền thì mục đích của tham thiền phải là sự chân thực.Hơn thế, nói đến giác ngộ thì phải là sự giác ngộ chân thực. Câu chuyện lão Hồ ở đây cũng vậy. Phải có một lần gặp gỡ nhìn người ấy tận mắt mới được. Nhưng nếu nói đi gặp tận mắt thì lại hỏng kiểu vì như thế mình và lão Hồ đã trở thành hai người mất rồi.

Tụng:

Bèn có bài tụng::

Si nhân diện tiền, 
Bất khả thuyết mộng.
Hồ tử vô tu,
Tinh tinh thiêm mông           

痴 人  面  前
不 可  說  夢
胡 子  無  鬚
惺 惺  添  夢

(Với anh ngây ngô,
Ai đi kể mộng.
Nghe chuyện râu Hồ,
Đang tỉnh thành ngố).

Lược dịch lời bàn của Giáo sư Akizuki Ryômin:

Thiền sư Nhật Bản Hakuin (Bạch Ẩn, 1685-1768) có sửa lại câu nói trên như sau’ Tại sao người Hòa Lan lại không có râu?”. Muốn hiểu tại sao ông ta bảo một người ngoại quốc vốn lắm râu là không râu thì trước hết phải khám phá sự bí mật của chữ Không (Vô) của Đông phương. Nam Tuyền thiền sư có nói: “Người đời nay, cho dầu thấy một cành hoa, cũng cứ như là nằm mộng”. Cái mà bọn chúng ta cho là Có (Hữu), dù là tự ngã hay là thế giới vạn vật thực ra chỉ là không hoa huyễn mộng mà thôi. Trong mộng huyễn làm gì có thực thể. Không hoa có nghĩa là cái hoa mà người có bệnh đau mắt nhìn thấy được trong không trung.Cho nên phải có một lần triệt để phủ nhận tự ngã, và thực sự tìm hiểu chữ Vô nói trên trong công án.Cái Vô của phương Đông trước tiên là cánh cửa phủ định (phủ định môn), cánh cửa quét sạch (tảo đãng môn). Thầy dạy thiền thường bảo học trò phải “chết trên bồ đoàn” hay “chết một cái chết lớn (đại tử)” thử xem. Lúc đó tự mình sẽ thu nhận được sự “bình đẳng” và trạng thái “chân không vô tướng”.

Tắc số 4: Lão Hồ không râu (Hồ tử vô tu).

胡子無鬚 

Bản tắc:

Hoặc Am[1] hỏi: Lão Hồ[2] ở Tây thiên vì lý do gì lại không râu vậy kìa?

Bình Xướng:

Vô Môn nói rằng:

Nếu là kẻ tự lúc đầu đã có chí muốn tham thiền thì mục đích của tham thiền phải là sự chân thực.Hơn thế, nói đến giác ngộ thì phải là sự giác ngộ chân thực. Câu chuyện lão Hồ ở đây cũng vậy. Phải có một lần gặp gỡ nhìn người ấy tận mắt mới được. Nhưng nếu nói đi gặp tận mắt thì lại hỏng kiểu vì như thế mình và lão Hồ đã trở thành hai người mất rồi.

Tụng:

Bèn có bài tụng::

Si nhân diện tiền, 
Bất khả thuyết mộng.
Hồ tử vô tu,
Tinh tinh thiêm mông           

痴 人  面  前
不 可  說  夢
胡 子  無  鬚
惺 惺  添  夢

(Với anh ngây ngô,
Ai đi kể mộng.
Nghe chuyện râu Hồ,
Đang tỉnh thành ngố).

Lược dịch lời bàn của Giáo sư Akizuki Ryômin:

Thiền sư Nhật Bản Hakuin (Bạch Ẩn, 1685-1768) có sửa lại câu nói trên như sau’ Tại sao người Hòa Lan lại không có râu?”. Muốn hiểu tại sao ông ta bảo một người ngoại quốc vốn lắm râu là không râu thì trước hết phải khám phá sự bí mật của chữ Không (Vô) của Đông phương. Nam Tuyền thiền sư có nói: “Người đời nay, cho dầu thấy một cành hoa, cũng cứ như là nằm mộng”. Cái mà bọn chúng ta cho là Có (Hữu), dù là tự ngã hay là thế giới vạn vật thực ra chỉ là không hoa huyễn mộng mà thôi. Trong mộng huyễn làm gì có thực thể. Không hoa có nghĩa là cái hoa mà người có bệnh đau mắt nhìn thấy được trong không trung.Cho nên phải có một lần triệt để phủ nhận tự ngã, và thực sự tìm hiểu chữ Vô nói trên trong công án.Cái Vô của phương Đông trước tiên là cánh cửa phủ định (phủ định môn), cánh cửa quét sạch (tảo đãng môn). Thầy dạy thiền thường bảo học trò phải “chết trên bồ đoàn” hay “chết một cái chết lớn (đại tử)” thử xem. Lúc đó tự mình sẽ thu nhận được sự “bình đẳng” và trạng thái “chân không vô tướng”.