Bài số :  75

Thơ Fujiwara no Mototoshi　藤原基俊

 

a) Nguyên văn:

契りおきし

させもが露を

命にて

あはれ今年の

秋もいぬめり

b) Phiên âm:

Chigiri okishi

Sasemo ga tsuyu wo

Inochi nite

Aware kotoshi no

Aki mo inu meri

c) Diễn ý:

Người hứa hãy giao phó,

Ta trân trọng lời nói quí báu như sương trên lá ngải cứu ấy.

Và mỏi mòn chờ đợi,

Có ngờ đâu năm nay thu lại trở về trong vô vọng.

d) Dịch thơ:

Tin lời hứa của người,
Quí như hạt sương trời,
Lòng mỏi mòn ngóng đợi,
Thu nay thứ mấy rồi?

(ngũ ngôn) 

Lời kia tin, quí tày thân,
Thu này ta đợi, lần khân là người!

(lục bát)

 

e) Tác giả và hoàn cảnh sáng tác:

Xuất xứ: Senzai-shuu (Thiên Tải Tập), tạp thi phần thượng, bài 1026.

Tác Giả: Fujiwara no Motoyoshi (Đằng Nguyên, Cơ Tuấn, 1060?-1142), con trai Hữu đại thần Toshiie (Tuấn Gia), chắt của đại quyền thần Michinaga. Ông là người soạn Shisen Ryôei-shuu (Thi Tuyển Lãng Vịnh Tập), một thi tập pha Hòa lẫn Hán. So với phong cách mới của Toshiyori (Tuấn Lại, bài 74) thì thơ ông có khuynh hướng bảo thủ. Tuy còn nhà dòng dõi nhưng đường công danh chỉ ngừng lại ở chức Tả Vệ Môn Tá, quan tòng ngũ phẩm.

Lời thuyết minh của Senzai-shuu cho biết rằng con trai tác giả là tăng quan Kôkaku (Quang Giác) muốn được sung vào chức giảng kinh Duy Ma ở Duy Ma Hội chùa Kôfuku (Hưng Phúc) một lần, vì đây là vinh dự rất lớn cho người đi tu. Do đó, ông mới nhờ cậy người có quyền chỉ định kẻ sung vào việc ấy là Fujiwara no Tadamichi (Đằng Nguyên Trung Thông, tác giả bài 76) tức Tiền Thái Chính Đại Thần ra tu ở chùa Pháp Tính (Hosshôji ). Tuy đã được ông này hứa hẹn nhưng chờ mãi mà không được việc ông bèn đem lòng oán hận và làm ra bài thơ này.

f) Thưởng ngoạn và phẩm bình:

Đề tài: Lời than của một người cha không lo được việc cho con trước cảnh thu tàn. 

Đây là tâm tình thống thiết của một người cha lo cho con và nỗi hậm hực vì câu chuyện không thành, thổ lộ qua hình ảnh giọt sương trên lá cỏ ngải cứu một ngày vãn thu. Oki (đặt, để) trong câu đầu là engo của tsuyu (sương móc) trong câu thứ hai..

g)      Dư Hứng:

Hán dịch:

Thệ Ngôn.
誓　言

 

Quân hữu thệ ngôn quân bất cố,
君　有　誓　言　君　不　顧

Thệ ngôn nhất nhược thảo thượng lộ.
誓　言　一　若　草　上　露

Không bả thệ ngôn đương mệnh căn,
空　把　誓　言　当　命　根

Khán lai kim thu hựu hư độ.
看　来　今　秋　又　虚　度

 

Anh dịch:

A covenant thou mad’st with me,

And as the Sasemo from th’dew,

So I my very life from thee

Drink it. Alas! I fear me.

This autumn’s days are now but few!

(Dickins)

Though your promise was

"Like the dew on moxa plant"

And, to me, was life;

Yet, alas! the year has passed

Even into autumn time.

(Mac Cauley)

Tương truyền Mototoshi nổi tiếng là người ngạo mạn vì giỏi Hán Học, ít được ai ưa. Teika không đánh giá thơ ông nhưng vẫn đem bài thơ nặng về “lý sự” này vào tập chắc để cho có sự cân đối khi trình bày các khuynh hướng thơ ca khác nhau. Nhất là khi Mototoshi lại là thầy học của Shunzei, cha mình.

 

 



Bài số :  75

Thơ Fujiwara no Mototoshi　藤原基俊

 

a) Nguyên văn:

契りおきし

させもが露を

命にて

あはれ今年の

秋もいぬめり

b) Phiên âm:

Chigiri okishi

Sasemo ga tsuyu wo

Inochi nite

Aware kotoshi no

Aki mo inu meri

c) Diễn ý:

Người hứa hãy giao phó,

Ta trân trọng lời nói quí báu như sương trên lá ngải cứu ấy.

Và mỏi mòn chờ đợi,

Có ngờ đâu năm nay thu lại trở về trong vô vọng.

d) Dịch thơ:

Tin lời hứa của người,
Quí như hạt sương trời,
Lòng mỏi mòn ngóng đợi,
Thu nay thứ mấy rồi?

(ngũ ngôn) 

Lời kia tin, quí tày thân,
Thu này ta đợi, lần khân là người!

(lục bát)

 

e) Tác giả và hoàn cảnh sáng tác:

Xuất xứ: Senzai-shuu (Thiên Tải Tập), tạp thi phần thượng, bài 1026.

Tác Giả: Fujiwara no Motoyoshi (Đằng Nguyên, Cơ Tuấn, 1060?-1142), con trai Hữu đại thần Toshiie (Tuấn Gia), chắt của đại quyền thần Michinaga. Ông là người soạn Shisen Ryôei-shuu (Thi Tuyển Lãng Vịnh Tập), một thi tập pha Hòa lẫn Hán. So với phong cách mới của Toshiyori (Tuấn Lại, bài 74) thì thơ ông có khuynh hướng bảo thủ. Tuy còn nhà dòng dõi nhưng đường công danh chỉ ngừng lại ở chức Tả Vệ Môn Tá, quan tòng ngũ phẩm.

Lời thuyết minh của Senzai-shuu cho biết rằng con trai tác giả là tăng quan Kôkaku (Quang Giác) muốn được sung vào chức giảng kinh Duy Ma ở Duy Ma Hội chùa Kôfuku (Hưng Phúc) một lần, vì đây là vinh dự rất lớn cho người đi tu. Do đó, ông mới nhờ cậy người có quyền chỉ định kẻ sung vào việc ấy là Fujiwara no Tadamichi (Đằng Nguyên Trung Thông, tác giả bài 76) tức Tiền Thái Chính Đại Thần ra tu ở chùa Pháp Tính (Hosshôji ). Tuy đã được ông này hứa hẹn nhưng chờ mãi mà không được việc ông bèn đem lòng oán hận và làm ra bài thơ này.

f) Thưởng ngoạn và phẩm bình:

Đề tài: Lời than của một người cha không lo được việc cho con trước cảnh thu tàn. 

Đây là tâm tình thống thiết của một người cha lo cho con và nỗi hậm hực vì câu chuyện không thành, thổ lộ qua hình ảnh giọt sương trên lá cỏ ngải cứu một ngày vãn thu. Oki (đặt, để) trong câu đầu là engo của tsuyu (sương móc) trong câu thứ hai..

g)      Dư Hứng:

Hán dịch:

Thệ Ngôn.
誓　言

 

Quân hữu thệ ngôn quân bất cố,
君　有　誓　言　君　不　顧

Thệ ngôn nhất nhược thảo thượng lộ.
誓　言　一　若　草　上　露

Không bả thệ ngôn đương mệnh căn,
空　把　誓　言　当　命　根

Khán lai kim thu hựu hư độ.
看　来　今　秋　又　虚　度

 

Anh dịch:

A covenant thou mad’st with me,

And as the Sasemo from th’dew,

So I my very life from thee

Drink it. Alas! I fear me.

This autumn’s days are now but few!

(Dickins)

Though your promise was

"Like the dew on moxa plant"

And, to me, was life;

Yet, alas! the year has passed

Even into autumn time.

(Mac Cauley)

Tương truyền Mototoshi nổi tiếng là người ngạo mạn vì giỏi Hán Học, ít được ai ưa. Teika không đánh giá thơ ông nhưng vẫn đem bài thơ nặng về “lý sự” này vào tập chắc để cho có sự cân đối khi trình bày các khuynh hướng thơ ca khác nhau. Nhất là khi Mototoshi lại là thầy học của Shunzei, cha mình.