BuddhaSasana Home Page
This document is written in
Vietnamese, with Unicode Times font
Giới thiệu: Ðức Phật giảng về ý nghĩa của từ "Như Lai", đặc biệt nhất là cụm từ "từ đêm Như Lai chứng ngộ Vô thượng Chánh đẳng giác đến đêm Ngài nhập Niết-bàn không có dư y trong thời gian ấy, điều gì Ngài nói, tuyên bố, nêu rõ lên tất cả là như vậy, không có khác được" về sau đã được khai triển thêm trong các kinh điển khác.
Phật Thuyết Như Vậy, Kinh 121
Ðiều này đã được Thế Tôn nói đến, đã được bậc A-la-hán nói đến và tôi đã được nghe:Này các Tỷ-kheo, thế giới được Như Lai Chánh đẳng giác. Như Lai không hệ lụy đối với đời. Này các Tỷ-kheo, thế giới tập khởi được Như Lai Chánh đẳng giác; thế giới tập khởi được Như Lai đoạn tận. Này các Tỷ-kheo, thế giới đoạn diệt được Như Lai chánh đẳng giác; thế giới đoạn diệt được Như Lai giác ngộ. Này các Tỷ-kheo, con đường đưa đến thế giới đoạn diệt được Như Lai chánh đẳng giác; con đường đưa đến thế giới đoạn diệt Như Lai đã tu tập.
Cái gì này các Tỷ-kheo, trong toàn thế giới với Thiên giới, Mạ giới, Phạm thiên giới, cùng với quần chúng Sa-môn, Bà-la-môn, chư Thiên và loài Người, được thấy, được nghe, được thọ tưởng, được thức tri, được đạt đến, được tầm cầu, được ý tư sát, tất cả đều được Như Lai chánh đẳng giác. Do vậy được gọi là Như Lai. Này các Tỷ-kheo, từ đêm Như Lai chứng ngộ Vô thượng Chánh đẳng giác đến đêm Ngài nhập Niết-bàn không có dư y trong thời gian ấy, điều gì Ngài nói, tuyên bố, nêu rõ lên tất cả là như vậy, không có khác được. Do vậy Ngài được gọi là Như Lai.
Này các Tỷ-kheo, Như Lai nói gì làm vậy, làm gì nói vậy. Vì rằng nói gì làm vậy, làm gì nói vậy, nên Ngài được gọi Như Lai.
Này các Tỷ-kheo, trong toàn thể thế giới, Thiên giới, Ma giới, Phạm thiên giới, cùng với quần chúng Sa-môn, Bà-la-môn, chư Thiên và loài Người, Như Lai là bậc chiến thắng, không bị ai chiến bại, toàn tri, toàn kiến, đại tự tại, do vậy Ngài được gọi là Như Lai.
Thế Tôn đã nói lên ý nghĩa này. Ở đây điều này được nói đến:
Thắng tri mọi thế giới,
Mọi thế giới như thật,
Ly hệ mọi thế giới,
Không giống mọi thế giới.
Thắng tất cả bậc trí,
Giải thoát mọi buộc ràng.
Cảm thọ tối thắng tịnh,
Niết-bàn, không sợ hãi.
Vị này đoạn lậu hoặc,
Bậc giác ngộ trí giả,
Không dao động nhiễu loạn,
Nghi ngờ được chặt đứt,
Ðạt diệt tận mọi nghiệp
Giải thoát diệt sanh y,
Là Thế Tôn, là Phật
Bậc Sư tử vô thượng,
Trong thế giới thiên giới
Chuyển bánh xe Phạm luân.
Như vậy loài Trời, Người,
Ðến quy y đức Phật,
Gặp nhau, đảnh lễ Ngài,
Vĩ đại không sanh hữu,
Ðiều phục, bậc Tối thượng,
Trong người được điều phục
An tịnh, bậc ẩn sĩ,
Những người được an tịnh.
Giải thoát bậc tối thượng,
Những người được giải thoát
Vượt qua bậc tối thắng,
Những người được vượt qua.
Như vậy họ lễ Ngài
Vĩ đại, không sanh hữu,
Thiên giới, thế giới này,
Không ai được bằng Ngài.Ý nghĩa này được Thế Tôn nói đến và tôi đã được nghe.
This was said by the Lord, said by the Arahant, so I heard:
"Bhikkhus, the world has been fully understood by the Tathagata; the Tathagata is released from the world. The origin of the world has been fully understood by the Tathagata; the origin of the world has been abandoned by the Tathagata. The cessation of the world has been fully understood by the Tathagata; the cessation of the world has been realized by the Tathagata. The course leading to the cessation of the world has been fully understood by the Tathagata; the course leading to the cessation of the world has been developed by the Tathagata.
"Bhikkhus, in the world with its devas, maras, and brahmas, with its recluses and brahmins, among humankind with its princes and people, whatever is seen, heard, sensed, cognized, attained, sought, and reflected upon by the mind -- that is fully understood by the Tathagata: therefore he is called the Tathagata.
"Bhikkhus, from the night when the Tathagata awakened to unsurpassed full enlightenment until the night when he passes away into the Nibbana-element with no residue left, whatever he speaks, utters, and explains -- all that is just so and not otherwise: therefore he is called the Tathagata.
"As the Tathagata says, so he does; as the Tathagata does, so he says: therefore he is called the Tathagata.
"In the world with its devas, maras, and brahmas, with its recluses and brahmins, among humankind with its princes and people, the Tathagata is the conqueror, unvanquished, all-seer, wielding power: therefore he is called the Tathagata."
By knowledge of the whole world,
The whole world as it truly is,
He is released from all the world,
In all the world he is unattached.The all-conquering heroic sage,
Freed from every bond is he;
He has reached that perfect peace,
Nibbana which is free from fear.Rid of taints, he is enlightened,
Trouble-free, with doubts destroyed,
Reached the final end of deeds,
Released by clinging's full destruction.The Enlightened One, the Lord,
A lion is he, unsurpassed;
For in the world together with its devas
He set the Brahma-wheel in motion.Thus those devas and human beings,
Gone for refuge to the Buddha,
On meeting him pay homage to him,
The great one free from diffidence.Tamed, of the tamed he is the best;
Calmed, of the calmed he is the seer;
Freed, of the freed he is the foremost;
Crossed, of the crossed he is the chief.Thus do they pay him due homage,
The great one free from diffidence:
"In the world together with its devas
There is no person equalling you."This too is the meaning of what was said by the Lord, so I heard.
(Hòa thượng Thích Minh Châu dịch Việt)
(English translation by John D. Ireland)