Trung Bộ Kinh
Majjhima Nikaya
4. Kinh Sợ hãi khiếp
đảm
(Bhayabherava sutta)
Như vầy tôi nghe.
Một thời Thế Tôn ở Savatthi (Xá-vệ),
tại Jetavana (Kỳ-đà Lâm), vườn ông Anathapindika (Cấp Cô Ðộc). Rồi
Bà-la-môn Janussoni đến chỗ Thế Tôn ở, khi đến xong, nói lên
những lời chào đón hỏi thăm với Thế Tôn, sau khi nói lên những lời chào
đón hỏi thăm thân hữu, rồi ngồi xuống một bên. Ngồi xuống một bên,
Bà-la-môn Janussoni bạch Thế Tôn:
-- Tôn giả Gotama, có những Thiện nam tử,
vì lòng tin Tôn giả Gotama, đã xuất gia, từ bỏ gia đình, sống không gia
đình. Ðối với những vị này, Tôn giả Gotama là vị lãnh đạo. Ðối với
những vị này, Tôn giả Gotama giúp ích rất nhiều. Ðối với những vị này,
Tôn giả Gotama là vị khích lệ sách tấn. Các vị này chấp nhận tuân theo
quan điểm của Tôn giả Gotama.
-- Này Bà-la-môn, thật sự là vậy. Này
Bà-la-môn, thật sự là vậy. Này Bà-la-môn, có những Thiện nam tử, vì
lòng tin nơi Ta, đã xuất gia, từ bỏ gia đình, sống không gia đình. Ta là vị
lãnh đạo của họ. Ta đã giúp ích rất nhiều cho họ. Ta là vị
khích lệ sách tấn cho họ. Và các vị này chấp nhận tuân theo quan
điểm của Ta.
-- Tôn giả Gotama, thật khó kham nhẫn những
trú xứ xa vắng trong rừng núi hoang vu! Thật khó khăn đời sống viễn ly! Thật
khó thưởng thức đời sống độc cư! Con nghĩ rằng rừng núi làm rối loạn tâm
trí vị Tỷ-kheo chưa chứng Thiền định.
-- Này Bà-la-môn, thật sự là vậy. Này
Bà-la-môn, thật sự là vậy. Này Bà-la-môn, thật khó kham nhẫn những trú xứ
xa vắng trong rừng núi hoang vu! Thật khó khăn, đời sống viễn ly! Thật khó
thưởng thức đời sống độc cư! Ta nghĩ rằng rừng núi làm rối loạn tâm trí
vị Tỷ-kheo chưa chứng Thiền định.
Này Bà-la-môn, xưa kia khi Ta chưa chứng ngộ
chánh đẳng giác, khi còn là Bồ-tát, Ta nghĩ như sau: "Thật khó kham nhẫn
những trú xứ xa vắng, trong rừng núi hoang vu! Thật khó khăn, đời sống viễn
ly! Thật khó thưởng thức đời sống độc cư! Ta nghĩ rằng rừng núi làm rối
loạn tâm trí vị Tỷ-kheo chưa chứng Thiền định!"
Này Bà-la-môn, rồi Ta suy nghĩ: "Những
Sa-môn hay Bà-la-môn nào, thân nghiệp không thanh tịnh, sống tại các trú
xứ xa vắng, trong rừng núi hoang vu, do nguyên nhân nhiễm trước, thân
nghiệp không thanh tịnh, những Tôn giả Sa-môn hay Bà-la-môn ấy chắc chắn
làm cho sợ hãi, khiếp đảm, bất thiện khởi lên. Ta không có thân
nghiệp không thanh tịnh, sống tại các trú xứ xa vắng, trong rừng núi hoang
vu. Thân nghiệp Ta thanh tịnh. Ta là một trong những bậc Thánh, với thân
nghiệp thanh tịnh, sống tại các trú xứ xa vắng, trong rừng núi hoang
vu". Này Bà-la-môn, Ta tự quán sát thân nghiệp hoàn toàn thanh tịnh
này, tự cảm thấy lòng tự tin được xác chứng hơn, khi sống trong rừng núi.
Này Bà-la-môn, tùy thuộc vấn đề này,
Ta suy nghĩ như sau: "Những Sa-môn, hay Bà-la-môn nào, có khẩu nghiệp
không thanh tịnh... (như trên)... có ý nghiệp không thanh tịnh... (như
trên)... có mạng sống không thanh tịnh sống tại các trú xứ xa vắng, trong
rừng núi hoang vu, do nguyên nhân nhiễm trước mạng sống không thanh tịnh,
những Tôn giả Sa-môn hay Bà-la-môn ấy chắc chắn làm cho sợ hãi, khiếp
đảm, bất thiện khởi lên. Ta không có mạng sống không thanh tịnh, sống
tại các trú xứ xa vắng, trong rừng núi hoang vu. Mạng sống Ta thanh tịnh. Ta là
một trong những bậc Thánh, với mạng sống thanh tịnh, sống tại các trú xứ xa
vắng, trong rừng núi hoang vu". Này Bà-la-môn, Ta tự quán sát mạng sống
hoàn toàn thanh tịnh này, tự cảm thấy lòng tự tin được xác chứng hơn, khi
sống trong rừng núi.
Này Bà-la-môn, tùy thuộc vấn đề này,
Ta suy nghĩ như sau: "Những Sa-môn hay Bà-la-môn nào tham dục, có ái dục
cường liệt, sống tại các trú xứ xa vắng, trong rừng núi hoang vu, do
nguyên nhân nhiễm trước tham dục, có ái dục cường liệt, những Tôn giả
Sa-môn hay Bà-la-môn ấy chắc chắn làm cho sợ hãi, khiếp đảm, bất
thiện khởi lên. Ta không có tham dục, ái dục cường liệt, sống tại
các trú xứ xa vắng trong rừng núi hoang vu. Ta không có tham dục, Ta là một
trong những bậc Thánh, không có tham dục, sống tại các trú xứ xa vắng, trong
rừng núi hoang vu". Này Bà-la-môn, Ta tự quán sát Ta không có tham dục
như vậy, tự cảm thấy lòng tự tin được xác chứng hơn, khi sống trong rừng
núi.
Này Bà-la-môn, tùy thuộc vấn đề này,
Ta suy nghĩ như sau: "Những Sa-môn hay Bà-la-môn nào có tâm sân hận ác
ý, sống tại các trú xứ xa vắng, trong rừng núi hoang vu, do nguyên nhân
nhiễm trước, có tâm sân hận ác ý, những Tôn giả Sa-môn hay Bà-la-môn
ấy chắc chắn làm cho sợ hãi, khiếp đảm, bất thiện khởi lên. Ta không
có tâm sân hận, ác ý, sống tại các trú xứ xa vắng trong rừng núi hoang
vu. Ta có từ tâm. Ta là một trong những bậc Thánh có từ tâm, sống tại các
trú xứ xa vắng, trong rừng núi hoang vu". Này Bà-la-môn, Ta tự quán sát Ta
có từ tâm như vậy, Ta cảm thấy lòng tự tin được xác chứng hơn, khi sống
trong rừng núi.
Này Bà-la-môn, tùy thuộc vấn đề này,
Ta suy nghĩ như sau: "Những Sa-môn hay Bà-la-môn nào bị hôn trầm thụy
miên chi phối, sống tại các trú xứ xa vắng, trong rừng núi hoang vu, do nguyên
nhân nhiễm trước bị hôn trầm thụy miên chi phối, những Tôn giả Sa-môn hay
Bà-la-môn ấy chắc chắn làm cho sợ hãi, khiếp đảm, bất thiện khởi
lên. Ta không bị hôn trầm thụy miên chi phối, sống tại các trú xứ xa vắng,
trong rừng núi hoang vu. Ta không có hôn trầm thụy miên. Ta là một trong những
bậc Thánh không có hôn trầm thụy miên, sống tại các trú xứ xa vắng, trong
rừng núi hoang vu". Này Bà-la-môn, Ta tự quán sát Ta không có hôn trầm
thụy miên như vậy, tự cảm thấy lòng tự tin được xác chứng hơn, khi sống
trong rừng núi.
Này Bà-la-môn, tùy thuộc vấn đề này,
Ta suy nghĩ như sau: "Những Sa-môn hay Bà-la-môn nào dao động, tâm không
an tịnh, sống tại các trú xứ xa vắng, trong rừng núi hoang vu, do nguyên nhân
nhiễm trước bị dao động, tâm không an tịnh, những Tôn giả Sa-môn hay
Bà-la-môn ấy chắc chắn làm cho sợ hãi, khiếp đảm, bất thiện khởi
lên. Ta không có dao động, tâm không phải không an tịnh, sống tại các trú
xứ xa vắng, trong rừng núi hoang vu. Ta không có dao động, tâm được an tịnh.
Ta là một trong những bậc Thánh không có dao động, tâm được an tịnh, sống
tại các trú xứ xa vắng, trong rừng núi hoang vu". Này Bà-la-môn, Ta tự
quán sát tâm Ta được an tịnh như vậy, tự cảm thấy lòng tự tin được xác
chứng hơn, khi sống trong rừng núi.
Này Bà-la-môn, tùy thuộc vấn đề này,
Ta suy nghĩ như sau: "Những Sa-môn hay Bà-la-môn nào nghi hoặc, do dự, sống
tại các trú xứ xa vắng, trong rừng núi hoang vu, do nguyên nhân nhiễm trước
nghi hoặc, do dự, những Tôn giả Sa-môn hay Bà-la-môn ấy chắc chắn làm cho sợ
hãi, khiếp đảm, bất thiện khởi lên. Ta không có nghi hoặc, do dự,
sống tại các trú xứ xa vắng, trong rừng núi hoang vu. Ta diệt trừ được do
dự. Ta là một trong những bậc Thánh diệt trừ được nghi hoặc, sống tại
các trú xứ xa vắng, trong rừng núi hoang vu". Này Bà-la-môn, Ta tự quán
sát tâm Ta diệt trừ được nghi hoặc như vậy, tự cảm thấy lòng tự tin
được xác chứng hơn, khi sống trong rừng núi.
Này Bà-la-môn, tùy thuộc vấn đề này,
Ta suy nghĩ như sau: "Những Sa-môn hay Bà-la-môn nào khen mình, chê người
sống tại các trú xứ xa vắng, trong rừng núi hoang vu, do nguyên nhân nhiễm
trước khen mình, chê người, những Tôn giả Sa-môn hay Bà-la-môn ấy chắc chắn
làm cho sợ hãi, khiếp đảm, bất thiện khởi lên. Ta không có khen mình,
chê người, sống tại các trú xứ xa vắng, trong rừng núi hoang vu. Ta không có
khen mình, không có chê người, Ta là một trong những bậc Thánh không có khen
mình, không có chê người, sống tại các trú xứ xa vắng, trong rừng núi hoang
vu". Này Bà-la-môn, Ta tự quán sát tâm Ta không có khen mình, không có
chê người như vậy, tự cảm thấy lòng tự tin được xác chứng hơn, khi sống
trong rừng núi.
Này Bà-la-môn, tùy thuộc vấn đề này,
Ta suy nghĩ như sau: "Những Sa-môn hay Bà-la-môn nào run rẩy, sợ hãi sống
tại các trú xứ xa vắng, trong rừng núi hoang vu, do nguyên nhân nhiễm trước
run rẩy, sợ hãi, những Tôn giả Sa-môn hay Bà-la-môn ấy chắc chắn làm cho sợ
hãi, khiếp đảm, bất thiện khởi lên. Ta không có run rẩy, sợ hãi,
sống tại các trú xứ xa vắng, trong rừng núi hoang vu. Ta không có lông tóc
dựng ngược, sống tại các trú xứ xa vắng, trong rừng núi hoang vu". Này
Bà-la-môn, Ta tự quán sát Ta không có lông tóc dựng ngược, Ta là một trong
những bậc Thánh, không có lông tóc dựng ngược như vậy, tự cảm thấy lòng
tự tin được xác chứng hơn, khi sống trong rừng núi.
Này Bà-la-môn, tùy thuộc vấn đề này,
Ta suy nghĩ như sau: "Những Sa-môn hay Bà-la-môn nào ham muốn lợi dưỡng,
cung kính, danh vọng, sống tại các trú xứ xa vắng, trong rừng núi hoang vu,
do nguyên nhân nhiễm trước ham muốn lợi dưỡng, cung kính, danh vọng, những
Tôn giả Sa-môn hay Bà-la-môn ấy chắc chắn làm cho sợ hãi, khiếp đảm,
bất thiện khởi lên. Ta không có ham muốn lợi dưỡng, cung kính, danh
vọng, sống tại các trú xứ xa vắng, trong rừng núi hoang vu. Ta là người
ít dục. Ta là một trong những bậc Thánh ít dục, sống tại các trú xứ xa
vắng, trong rừng núi hoang vu". Này Bà-la-môn, Ta tự quán sát Ta là người
ít dục như vậy, tự cảm thấy lòng tự tin được xác chứng hơn, khi sống trong
rừng núi.
Này Bà-la-môn, tùy thuộc vấn đề này,
Ta suy nghĩ như sau: "Những Sa-môn hay Bà-la-môn nào biếng nhác, kém
tinh tấn, sống tại các trú xứ xa vắng, trong rừng núi hoang vu, do nguyên nhân
nhiễm trước biếng nhác, kém tinh tấn, những Tôn giả Sa-môn hay Bà-la-môn
ấy chắc chắn làm cho sợ hãi, khiếp đảm, bất thiện khởi lên. Ta không
có biếng nhác, kém tinh tấn, sống tại các trú xứ xa vắng, trong rừng núi
hoang vu. Ta siêng năng, tinh tấn. Ta là một trong những bậc Thánh siêng năng,
tinh tấn, sống tại các trú xứ xa vắng, trong rừng núi hoang vu". Này
Bà-la-môn, Ta tự quán sát Ta siêng năng, tinh tấn như vậy, tự cảm thấy lòng
tự tin được xác chứng hơn, khi sống trong rừng núi.
Này Bà-la-môn, tùy thuộc vấn đề này,
Ta suy nghĩ như sau: "Những Sa-môn hay Bà-la-môn nào thất niệm, không
tỉnh giác, sống tại các trú xứ xa vắng, trong rừng núi hoang vu, do nguyên
nhân nhiễm trước thất niệm, không tỉnh giác, những Tôn giả Sa-môn hay
Bà-la-môn ấy chắc chắn làm cho sợ hãi, khiếp đảm, bất thiện khởi
lên. Ta không có thất niệm, không phải không tỉnh giác, sống tại các trú
xứ xa vắng, trong rừng núi hoang vu. Ta an trú niệm. Ta là một trong những
bậc Thánh an trú niệm, sống tại các trú xứ xa vắng, trong rừng núi hoang
vu". Này Bà-la-môn, Ta tự quán sát Ta an trú niệm như vậy, tự cảm thấy
lòng tự tin được xác chứng hơn, khi sống trong rừng núi.
Này Bà-la-môn, tùy thuộc vấn đề này,
Ta suy nghĩ như sau: "Những Sa-môn hay Bà-la-môn nào không định tĩnh, tâm
bị tán loạn, sống tại các trú xứ xa vắng, trong rừng núi hoang vu, do nguyên
nhân nhiễm trước không định tĩnh, tâm bị tán loạn, những Tôn giả Sa-môn
hay Bà-la-môn ấy chắc chắn làm cho sợ hãi, khiếp đảm, bất thiện khởi
lên. Ta được định tĩnh, tâm không bị tán loạn sống tại các trú xứ xa
vắng, trong rừng núi hoang vu. Ta thành tựu định tâm. Ta là một trong những
bậc Thánh thành tựu định tâm, sống tại các trú xứ xa vắng, trong rừng núi
hoang vu". Này Bà-la-môn, Ta tự quán sát Ta thành tựu định tâm như vậy,
từ cảm thấy lòng tự tin được xác chứng hơn, khi sống trong rừng núi.
Này Bà-la-môn, tùy thuộc vấn đề này,
Ta suy nghĩ như sau: "Những Sa-môn hay Bà-la-môn nào liệt tuệ, đần
độn, sống tại các trú xứ xa vắng, trong rừng núi hoang vu. Do nguyên nhân
nhiễm trước liệt tuệ, đần độn, những Tôn giả Sa-môn hay Bà-la-môn
ấy chắc chắn làm cho sợ hãi, khiếp đảm, bất thiện khởi lên. Ta không
có liệt tuệ, đần độn, sống tại các trú xứ xa vắng, trong rừng núi
hoang vu. Ta thành tựu trí tuệ. Ta là một trong những bậc Thánh thành tựu
trí tuệ, sống tại các trú xứ xa vắng, trong rừng núi hoang vu". Này
Bà-la-môn, Ta tự quán sát Ta thành tựu trí tuệ như vậy, tự cảm thấy
lòng tự tin được xác chứng hơn, khi sống trong rừng núi.
Này Bà-la-môn, tùy thuộc vấn đề này,
Ta suy nghĩ như sau: "Trong những đêm được biết đến, được xác
định, đêm mười bốn, đêm mười lăm, đêm mồng tám mỗi nửa tháng, trong
những đêm như vậy, Ta hãy đến ở tại các trú xứ hãi hùng, lông tóc
dựng ngược, như tự miếu tại các thảo viên, tự miếu tại các rừng
núi, tự miếu tại các cây cối, để Ta có thể thấy sự sợ hãi
khiếp đảm ấy". Này Bà-la-môn, sau một thời gian, trong những đêm
được biết đến, được xác định, đêm mười bốn, đêm mười lăm,
đêm mồng tám mỗi nữa tháng, trong những đêm như vậy, Ta đến ở tại
các trú xứ hãi hùng, lông tóc dựng ngược như vậy, như tự miếu tại các
thảo viên, tự miếu tại các rừng núi, tự miếu tại các cây cối. Này
Bà-la-môn, trong khi ta ở tại các chỗ ấy, một con thú có thể đến,
hay một con công làm rơi một cành cây, hay gió làm rung động các lá rơi; Ta
khởi lên ý nghĩ: "Nay sự sợ hãi khiếp đảm ấy đã
đến!". Này Bà-la-môn, rồi Ta suy nghĩ: "Sao Ta ở đây, chỉ
để mong đợi sự sợ hãi khiếp đảm chớ không gì khác? Trong bất cứ
hành vi cử chỉ nào của Ta mà sợ hãi khiếp đảm ấy đến, trong hành vi
cử chỉ ấy, Ta hãy trừ diệt sợ hãi khiếp đảm ấy".
Này Bà-la-môn trong khi Ta đi kinh hành qua
lại mà sợ hãi khiếp đảm ấy đến, thì này Bà-la-môn, Ta không đứng,
Ta không ngồi, Ta không nằm, nhưng Ta trừ diệt sợ hãi khiếp đảm ấy
trong khi Ta đi kinh hành qua lại. Này Bà-la-môn, trong khi Ta đang đứng mà sự
sợ hãi khiếp đảm ấy đến, thì này Bà-la-môn, Ta không kinh hành qua
lại, Ta không ngồi, Ta không nằm, nhưng Ta trừ diệt sợ hãi khiếp đảm
ấy trong khi Ta đang đứng. Này Bà-la-môn, trong khi Ta đang ngồi mà sợ hãi
khiếp đảm ấy đến, thì này Bà-la-môn, Ta không nằm, Ta không đứng,
Ta không kinh hành qua lại, nhưng Ta trừ diệt sợ hãi khiếp đảm ấy
trong khi Ta đang ngồi. Này Bà-la-môn, trong khi Ta đang nằm mà sợ hãi
khiếp đảm ấy đến, thì này Bà-la-môn, Ta không ngồi, Ta không đứng,
Ta không kinh hành qua lại, nhưng Ta trừ diệt sợ hãi khiếp đảm ấy
trong khi Ta đang nằm.
Này Bà-la-môn, có một số Sa-môn, Bà-la-môn
nghĩ rằng ngày giống như đêm, nghĩ rằng đêm giống như ngày. Như vậy, Ta
nói rằng những Sa-môn, Bà-la-môn ấy sống trong si ám. Này Bà-la-môn, Ta nghĩ
rằng đêm là đêm, nghĩ rằng ngày là ngày. Này Bà-la-môn, ai nói một cách
chơn chánh sẽ nói như sau: "Vị hữu tình nào không có si ám, sinh ra ở
đời vì hạnh phúc cho muôn loài, vì an lạc cho muôn loài, vì lòng thương
tưởng cho đời, vì lợi ích, vì hạnh phúc, vì an lạc cho loài Trời và loài
Người. Vị ấy khi nói một cách chân chánh về Ta sẽ nói như sau: "Là
vị hữu tình không có si ám, sinh ra ở đời vì hạnh phúc cho muôn loài, vì an
lạc cho muôn loài, vì lòng thương tưởng cho đời, vì lợi ích, vì hạnh
phúc, vì an lạc cho loài Trời và loài Người".
Này Bà-la-môn, Ta tinh cần, tinh tấn, không
lười biếng. Ta an trú chánh niệm, không có loạn, thân được khinh an,
không có dao động, tâm được định tĩnh, chuyên nhất.
Này Bà-la-môn, Ta ly dục, ly các ác pháp,
chứng và trú Thiền thứ nhất, một trạng thái hỷ lạc do ly dục sanh,
với tầm với tứ.
Diệt tầm, diệt tứ, Ta chứng và trú
Thiền thứ hai, một trạng thái hỷ lạc do định sanh, không tầm, không
tứ, nội tĩnh nhất tâm.
Ly hỷ trú xả, chánh niệm tỉnh giác,
thân cảm sự lạc thọ mà các bậc Thánh gọi là xả niệm lạc trú, Ta
chứng và an trú Thiền thứ ba.
Xả lạc và xả khổ, diệt hỷ ưu đã
cảm thọ trước, Ta chứng và an trú Thiền thứ tư, không khổ không lạc,
xả niệm thanh tịnh.
Với tâm định tĩnh, thuần tịnh, không cấu
nhiễm, không phiền não, nhu nhuyến, dễ sử dụng, vững chắc, bình thản
như vậy, Ta dẫn tâm, hướng tâm đến túc mạng trí. Ta nhớ đến các
đời sống quá khứ, như một đời, hai đời, ba đời, bốn đời, năm đời,
mười đời, hai mươi đời, ba mươi đời, bốn mươi đời, năm mươi đời,
một trăm đời, hai trăm đời, một ngàn đời, một trăm ngàn đời, nhiều
hoại kiếp, nhiều thành kiếp, nhiều hoại và thành kiếp. Ta
nhớ rằng: "Tại chỗ kia, Ta có tên như thế này, dòng họ như
thế này, giai cấp như thế này, các món ăn như thế này, thọ
khổ lạc như thế này, tuổi thọ đến mức như thế này. Sau khi
chết tại chỗ kia, Ta được sanh ra tại chỗ này. Tại chỗ này, Ta
có tên như thế này, dòng họ như thế này, giai cấp như thế
này, các món ăn như thế này, thọ khổ lạc như thế này, tuổi
thọ đến mức như thế này. Sau khi chết tại chỗ này, Ta
được sanh ra ở đây". Như vậy Ta nhớ đến nhiều đời sống quá
khứ cùng với các nét đại cương và các chi tiết.
Này Bà-la-môn, trong đêm canh đầu Ta chứng
được minh thứ nhất, vô minh diệt, minh sanh; bóng tối diệt, ánh sáng
sanh, trong khi Ta sống không phóng dật, nhiệt tâm, tinh cần.
Với tâm định tĩnh, thuần tịnh, không cấu
nhiễm, không phiền não, nhu nhuyến, dễ sử dụng, vững chắc, bình thản
như vậy, Ta dẫn tâm, hướng tâm đến sanh tử trí về chúng sanh. Ta với
thiên nhãn thuần tịnh siêu nhân, thấy sự sống và sự chết của chúng sanh.
Ta tuệ tri rằng, chúng sanh người hạ liệt, kẻ cao sang, người đẹp
đẽ, kẻ thô xấu, người may mắn, kẻ bất hạnh, đều do hạnh nghiệp của
họ. Những chúng sanh làm những ác hạnh về thân, ác hạnh về lời
nói, ác hạnh về ý, phỉ báng các bậc Thánh, theo tà kiến, tạo các
nghiệp theo tà kiến. Những người này, sau khi thân hoại mạng chung,
phải sanh vào cõi dữ, ác thú, đọa xứ, địa ngục. Còn những chúng sanh
nào thành tựu những thiện hạnh về thân, thành tựu những thiện
hạnh về lời nói, thành tựu những thiện hạnh về ý, không phỉ
báng các bậc Thánh, theo chánh kiến, tạo các nghiệp theo chánh
kiến, những người này, sau khi thân hoại mạng chung, được sanh lên các
thiện thú, cõi Trời, trên đời này. Như vậy với thiên nhãn thuần tịnh
siêu nhân, Ta thấy sự sống chết của chúng sanh. Ta tuệ tri rằng, chúng
sanh, người hạ liệt, kẻ cao sang, người đẹp đẽ, kẻ thô xấu, người may
mắn, kẻ bất hạnh, đều do hạnh nghiệp của họ.
Này Bà-la-môn, trong đêm canh giữa, Ta chứng
được minh thứ hai, vô minh diệt, minh sanh; bóng tối diệt, ánh sáng
sanh, trong khi Ta sống không phóng dật, nhiệt tâm, tinh cần.
Với tâm định tĩnh, thuần tịnh, không cấu
nhiễm, không phiền não, nhu nhuyến, dễ sử dụng, vững chắc, bình thản
như vậy, Ta dẫn tâm, hướng tâm đến lậu tận trí. Ta thắng tri như thật:
"Ðây là khổ", thắng tri như thật: "Ðây là nguyên nhân của
khổ", thắng tri như thật: "Ðây là khổ diệt", thắng tri như
thật: "Ðây là con đường đưa đến khổ diệt", thắng tri như
thật: "Ðây là những lậu hoặc", thắng tri như thật: "Ðây là
nguyên nhân các lậu hoặc", thắng tri như thật: "Ðây là các lậu
hoặc diệt", thắng tri như thật: "Ðây là con đường đưa đến
các lậu hoặc diệt".
Nhờ biết như vậy, nhờ thấy như vậy,
tâm của Ta thoát khỏi dục lậu, thoát khỏi hữu lậu, thoát khỏi vô minh lậu.
Ðối với tự thân đã giải thoát như vậy, khởi lên trí hiểu biết: Ta
đã giải thoát. Ta đã thắng tri: "Sanh đã tận, phạm hạnh đã thành,
việc cần làm đã làm, không còn trở lui trạng thái này nữa".
Này Bà-la-môn trong đêm canh ba, Ta chứng
được minh thứ ba, vô minh diệt, minh sanh; bóng tối diệt, ánh sáng
sanh, trong khi Ta sống không phóng dật, nhiệt tâm, tinh cần.
Này Bà-la-môn, Ông có thể có tư tưởng
như sau: "Nay Sa-môn Gotama chưa diệt trừ tham, chưa diệt trừ sân,
chưa diệt trừ si, nên sống tại các trú xứ xa vắng, trong rừng núi hoang
vu". Này Bà-la-môn, chớ có hiểu như vậy. Do Ta quán sát hai mục đích
mà Ta sống tại các trú xứ xa vắng, trong rừng núi hoang vu. Tự thấy sự
hiện tại lạc trú và vì lòng thương tưởng chúng sanh trong tương lai.
-- Chúng sanh trong tương lai được Tôn giả
Gotama thương tưởng, vì Tôn giả là bậc A-la-hán, Chánh Ðẳng Giác. Thật vi
diệu thay, Tôn giả Gotama! Thật vi diệu thay, Tôn giả Gotama!... Như
người dựng đứng lại những gì bị quăng ngã xuống, phơi bày ra những gì bị che
kín, chỉ đường cho người bị lạc hướng, đem đèn sáng vào trong bóng tối
để những ai có mắt có thể thấy sắc. Cũng vậy, Chánh pháp đã được
Tôn giả Gotama dùng nhiều phương tiện trình bày giải thích. Con quy y
Tôn giả Gotama, quy y Pháp và quy y Tỷ-kheo Tăng. Mong Tôn giả Gotama nhận
con làm đệ tử; từ này trở đi cho đến mạng chung, con trọn đời
quy ngưỡng.
Hòa thượng Thích Minh
Châu dịch Việt
Chân thành cám ơn anh HDC và nhóm Phật tử VH đã có
thiện tâm gửi tặng ấn bản điện tử.
(Bình Anson hiệu đính, dựa theo bản Anh ngữ "The Middle Length Discourses
of the Buddha", Tỳ kheo Nanamoli và Tỳ kheo Bodhi dịch, 1995).
Hiệu đính: 10-06-2004
Majjhima
Nikaya 4
Bhaya-bherava Sutta
Fear and Terror
English Translation by Bhikkhu
Thanissaro
For free distribution only, as a gift of
Dhamma
I have heard that on one occasion the Blessed One was
staying near Savatthi at Jeta's Grove, Anathapindika's
monastery. Then Janussoni the brahmin went to the Blessed One and,
on arrival, exchanged courteous greetings with him. After an exchange of friendly
greetings and courtesies, he sat to one side. As he was sitting there, he said to the
Blessed One, "Master Gotama, the sons of good families who have gone forth from the
home life into homelessness out of conviction in Master Gotama: is Master Gotama their
leader? Is Master Gotama their helper? Is Master Gotama their inspirer? Do they take
Master Gotama as their example?"
"Yes, brahmin, so it is. The sons of good families
who have gone forth from the home life into homelessness out of conviction in me: I am
their leader. I am their helper. I am their inspirer. They take me as their example."
"But, Master Gotama, it's not easy to endure isolated
forest or wilderness dwellings. It's not easy to maintain seclusion, not easy to enjoy
being alone. The forests, as it were, plunder the mind of a monk who has not attained
concentration."
"Yes, brahmin, so it is. It's not easy to endure
isolated forest or wilderness dwellings. It's not easy to maintain seclusion, not easy to
enjoy being alone. The forests, as it were, plunder the mind of a monk who has not
attained concentration. Before my awakening, when I was still an unawakened Bodhisatta,
the thought occurred to me as well: 'It's not easy to maintain seclusion, not easy to
enjoy being alone. The forests, as it were, plunder the mind of a monk who has not
attained concentration.'
"The thought occurred to me: 'When priests or
contemplatives who are unpurified in their bodily activities resort to isolated forest or
wilderness dwellings, it's the fault of their unpurified bodily activities that they give
rise to unskillful fear and terror. But it's not the case that I am unpurified in my
bodily activities when I resort to isolated forest or wilderness dwellings. I am purified
in my bodily activities. I am one of those noble ones who are purified in their bodily
activities when they resort to isolated forest or wilderness dwellings.' Seeing in myself
this purity of bodily activities, I felt even more undaunted about staying in the
wilderness.
"The thought occurred to me: 'When priests or
contemplatives who are unpurified in their verbal activities...unpurified in their mental
activities...unpurified in their livelihood resort to isolated forest or wilderness
dwellings, it's the fault of their unpurified livelihood that they give rise to unskillful
fear and terror. But it's not the case that I am unpurified in my livelihood when I resort
to isolated forest or wilderness dwellings. I am purified in my livelihood. I am one of
those noble ones who are purified in their livelihood when they resort to isolated forest
or wilderness dwellings.' Seeing in myself this purity of livelihood, I felt even more
undaunted about staying in the wilderness.
"The thought occurred to me: 'When priests or
contemplatives who are covetous and fiercely passionate for sensual pleasures...I am not
covetous...'....
"...'When priests or contemplatives who have minds of
ill will, with destructive attitudes...I have a mind of good will...'....
"...'When priests or contemplatives who are overcome
by torpor and lethargy...I am devoid of torpor and lethargy...'....
"...'When priests or contemplatives who are restless
and with an unstill mind...I have a still mind...'....
"...'When priests or contemplatives who are uncertain
and doubting...I have gone beyond uncertainty...'....
"...'When priests or contemplatives who are given to
praising themselves and disparaging others...I do not praise myself or disparage
others...'....
"...'When priests or contemplatives who tend toward
panic and dread...I have gone beyond horripilation...'....
"...'When priests or contemplatives who are desirous
of gains, offerings, and fame...I have few wants...'....
"...'When priests or contemplatives who are lazy and
lacking in persistence...My persistence is aroused...'....
"...'When priests or contemplatives who are muddled
in their mindfulness and unalert...I have mindfulness established...'....
"...'When priests or contemplatives who are
unconcentrated, with straying minds...I am consummate in concentration...'....
"The thought occurred to me: 'When priests or
contemplatives who are drooling idiots, resort to isolated forest or wilderness dwellings,
it's the fault of their drooling idiocy that they give rise to unskillful fear and terror.
But it's not the case that I am a drooling idiot, when I resort to isolated forest or
wilderness dwellings. I am consummate in discernment. I am one of those noble ones who are
consummate in discernment when they resort to isolated forest or wilderness dwellings.'
Seeing in myself this consummate discernment, I felt even more undaunted about staying in
the wilderness.
"The thought occurred to me: 'What
if -- on recognized, designated nights such as the eighth, fourteenth, and fifteenth of
the lunar fortnight -- I were to stay in the sort of places that are awe-inspiring and
make your hair stand on end, such as park-shrines, forest-shrines, and tree-shrines?
Perhaps I would get to see that fear and terror.' So at a later time -- on recognized,
designated nights such as the eighth, fourteenth, and fifteenth of the lunar fortnight --
I stayed in the sort of places that are awe-inspiring and make your hair stand on end,
such as park-shrines, forest-shrines, and tree-shrines. And while I was staying there a
wild animal would come, or a bird would make a twig fall, or wind would rustle the fallen
leaves. The thought would occur to me: 'Is this that fear and terror coming?' Then the
thought occurred to me: 'Why do I just keep waiting for fear? What if I were to subdue
fear and terror in whatever state they come?' So when fear and terror came while I was
walking back and forth, I would not stand or sit or lie down. I would keep walking back
and forth until I had subdued that fear and terror. When fear and terror came while I was
standing, I would not walk or sit or lie down. I would keep standing until I had subdued
that fear and terror. When fear and terror came while I was sitting, I would not lie down
or stand up or walk. I would keep sitting until I had subdued that fear and terror. When
fear and terror came while I was lying down, I would not sit up or stand or walk. I would
keep lying down until I had subdued that fear and terror.
"There are some priests and contemplatives, brahmin,
who have the perception of 'day' when it is night, and of 'night' when it is day. This, I
tell you, is their being in a dwelling of delusion. As for me, I have the perception of
'day' when it is day, and of 'night' when it is night. If anyone, when speaking rightly,
were to say, 'A being not subject to delusion has appeared in the world for the benefit
and happiness of many, out of sympathy for the world, for the welfare, benefit, and
happiness of human and divine beings,' he would rightly be speaking of me.
"Unflagging persistence was aroused in me, and
unmuddled mindfulness established. My body was calm and unaroused, my mind concentrated
and single. Quite withdrawn from sensuality, withdrawn from unskillful mental qualities, I
entered and remained in the first jhana: rapture and pleasure born from withdrawal,
accompanied by directed thought and evaluation. With the stilling of directed thought and
evaluation, I entered and remained in the second jhana: rapture and pleasure born of
composure, unification of awareness free from directed thought and evaluation -- internal
assurance. With the fading of rapture I remained in equanimity, mindful and alert, and
physically sensitive of pleasure. I entered and remained in the third jhana, of which the
noble ones declare, 'Equanimous and mindful, he has a pleasurable abiding.' With the
abandoning of pleasure and pain -- as with the earlier disappearance of elation and
distress -- I entered and remained in the fourth jhana: purity of equanimity and
mindfulness, neither pleasure nor pain.
"When the mind was thus concentrated, purified,
bright, unblemished, rid of defilement, pliant, malleable, steady, and attained to
imperturbability, I directed it to the knowledge of recollecting my past lives. I
recollected my manifold past lives, i.e., one birth, two...five, ten...fifty, a hundred, a
thousand, a hundred thousand, many eons of cosmic contraction, many eons of cosmic
expansion, many eons of cosmic contraction and expansion: 'There I had such a name,
belonged to such a clan, had such an appearance. Such was my food, such my experience of
pleasure and pain, such the end of my life. Passing away from that state, I re-arose
there. There too I had such a name, belonged to such a clan, had such an appearance. Such
was my food, such my experience of pleasure and pain, such the end of my life. Passing
away from that state, I re-arose here.' Thus I remembered my manifold past lives in their
modes and details.
"This was the first knowledge I attained in the first
watch of the night. Ignorance was destroyed; knowledge arose; darkness was destroyed;
light arose -- as happens in one who is heedful, ardent, and resolute.
"When the mind was thus concentrated, purified,
bright, unblemished, rid of defilement, pliant, malleable, steady, and attained to
imperturbability, I directed it to the knowledge of the passing away and reappearance
of beings. I saw -- by means of the divine eye, purified and surpassing the human --
beings passing away and re-appearing, and I discerned how they are inferior and superior,
beautiful and ugly, fortunate and unfortunate in accordance with their kamma: 'These
beings -- who were endowed with bad conduct of body, speech and mind, who reviled noble
ones, held wrong views and undertook actions under the influence of wrong views -- with
the break-up of the body, after death, have re-appeared in the plane of deprivation, the
bad destination, the lower realms, in hell. But these beings -- who were endowed with good
conduct of body, speech, and mind, who did not revile noble ones, who held right views and
undertook actions under the influence of right views -- with the break-up of the body,
after death, have re-appeared in the good destinations, in the heavenly world.' Thus -- by
means of the divine eye, purified and surpassing the human -- I saw beings passing away
and re-appearing, and I discerned how they are inferior and superior, beautiful and ugly,
fortunate and unfortunate in accordance with their kamma.
"This was the second knowledge I attained in the
second watch of the night. Ignorance was destroyed; knowledge arose; darkness was
destroyed; light arose -- as happens in one who is heedful, ardent, and resolute.
"When the mind was thus concentrated, purified,
bright, unblemished, rid of defilement, pliant, malleable, steady, and attained to
imperturbability, I directed it to the knowledge of the ending of the mental
fermentations. I discerned, as it was actually present, that 'This is stress...This is
the origination of stress...This is the cessation of stress...This is the way leading to
the cessation of stress...These are fermentations...This is the origination of
fermentations...This is the cessation of fermentations...This is the way leading to the
cessation of fermentations.' My heart, thus knowing, thus seeing, was released from the
fermentation of sensuality, released from the fermentation of becoming, released from the
fermentation of ignorance. With release, there was the knowledge, 'Released.' I discerned
that 'Birth is ended, the holy life fulfilled, the task done. There is nothing further for
this world.'
"This was the third knowledge I attained in the third
watch of the night. Ignorance was destroyed; knowledge arose; darkness was destroyed;
light arose -- as happens in one who is heedful, ardent, and resolute.
"Now, brahmin, if the thought should occur to you,
'Perhaps Gotama the contemplative is even today not free of passion, not free of aversion,
not free of delusion, which is why he resorts to isolated forest and wilderness
dwellings,' it should not be seen in that way. It's through seeing two compelling reasons
that I resort to isolated forest and wilderness dwellings: seeing a pleasant abiding for
myself in the present, and feeling sympathy for future generations."
"How truly future generations have been shown
sympathy by Master Gotama in the manner of one who is worthy and rightly self-awakened! Magnificent, Master Gotama! Magnificent! Just as if he were to place
upright what had been overturned, were to reveal what was hidden, were to show the way to
one who was lost, or were to hold up a lamp in the dark so that those with eyes could see
shapes, in the same way Master Gotama has -- through many lines of reasoning -- made the
Dhamma clear. I go to Master Gotama for refuge, to the Dhamma, and to the Sangha of monks.
May Master Gotama remember me as a lay follower who has gone to him for refuge, from this
day forward, for life."
Revised: Thu 1 April 1999 , http://world.std.com/~metta/canon/majjhima/mn4.html