Năm điều quán
tưởng hằng ngày
Thế Tôn lời dạy tỏ
tường
Năm điều quán tưởng phải thường xét ra:
1) Ta đây phải có sự già
Thế nào tránh thoát lúc qua canh tàn.
2) Ta đây bệnh tật phải mang
Thế nào tránh thoát đặng an mạnh lành
3) Ta đây sự chết sẳn dành
Thế nào tránh thoát tử sanh đến kỳ.
4) Ta đây phải chịu phân ly
Nhân vật quí mến ta đi biệt mà
5) Ta đi với nghiệp của ta
Dầu cho tốt xấu tạo ra tự mình.
Theo ta như bóng theo hình
Ta thọ quả báo phân minh kết thành.
*
Bản tụng của chư Tăng Tu viện Abhayagiri,
California, Hoa Kỳ:
Five Subjects for Frequent Recollection
Năm điều quán tưởng thường xuyên
(LEADER):
Handa mayaṃ abhiṇha-paccavekkhaṇa-pāthaṃ bhaṇāma se:
Let us now recite the passage for frequent recollection:
(Bây giờ, chúng ta hãy tụng đoạn kinh quán tưởng thường
xuyên)
(ALL):
Jarā-dhammomhi jaraṃ anatīto.
I am of the nature to age, I have not gone beyond
ageing.
(Ta rồi đây cũng già, không thoát
khỏi cái già)
Byādhi-dhammomhi byādhiṃ anatīto.
I am of the nature to sicken, I have not gone beyond
sickness.
(Ta rồi đây cũng bệnh, không thoát
khỏi cái bệnh)
Maraṇa-dhammomhi maraṇaṃ anatīto.
I am of the nature to die, I have not gone beyond dying.
(Ta rồi đây cũng chết, không thoát
khỏi cái chết)
Sabbehi me piyehi manāpehi nānā-bhāvo vinā-bhāvo.
All that is mine, beloved and pleasing, will become
otherwise, will become separated from me.
(Tất cả những gì của ta, yêu mến
và ưa thích, rồi sẽ biến đổi, xa lìa chúng ta)
Kammassakomhi kamma-dāyādo kamma-yoni kamma-bandhu
kamma-paṭisaraṇo.
Yaṃ kammaṃ karissāmi kalyāṇaṃ vā pāpakaṃ vā tassa dāyādo
bhavissāmi.
I am the owner of my kamma, heir to my kamma, born of my
kamma, related to my kamma, abide supported by my kamma.
Whatever kamma I shall do, for good or for ill, of that
I will be the heir.
(Ta là chủ của nghiệp, kẻ thừa tự
nghiệp, sinh từ nghiệp, liên hệ với nghiệp, dưỡng nuôi
bởi nghiệp. Bất cứ nghiệp nào ta tạo ra, thiện hay bất
thiện, ta sẽ thừa kế nghiệp đó)
Evaṃ amhehi abhiṇhaṃ paccavekkhitabbaṃ.
Thus we should frequently
recollect.
(Như thế, chúng ta phải thường
xuyên quán tưởng)
* * * |
Tăng Chi 5.57
Sự Kiện Cần Phải Quan Sát
Hòa thượng Thích Minh Châu dịch
1.– Có năm sự kiện này, này các
Tỷ-kheo, cần phải thường xuyên quán sát bởi nữ nhân hay nam nhân,
bởi tại gia hay xuất gia. Thế nào là năm?
2. "Ta phải bị già, không thoát khỏi già" là sự kiện cần phải
thường xuyên quán sát bởi nữ nhân hay nam nhân, bởi tại gia hay xuất
gia. "Ta phải bị bệnh, không thoát khỏi bệnh" là sự kiện cần phải
thường xuyên quán sát bởi nữ nhân hay nam nhân, bởi tại gia hay xuất
gia. "Ta phải bị chết, không thoát khỏi chết" là sự kiện cần phải
thường xuyên quán sát bởi nữ nhân hay nam nhân, bởi tại gia hay xuất
gia. "Tất cả pháp khả ái, khả ý đối với ta sẽ phải đổi khác, sẽ phải
biến diệt", là sự kiện cần phải thường xuyên quán sát bởi nữ nhân
hay nam nhân, bởi tại gia hay xuất gia. "Ta là chủ nhân của nghiệp,
là thừa tự của nghiệp, nghiệp là thai tạng, nghiệp là quyến thuộc,
nghiệp là điểm tựa. Phàm nghiệp nào ta sẽ làm thiện hay ác, ta sẽ
thừa tự nghiệp ấy" là sự kiện cần phải thường xuyên quán sát bởi nữ
nhân hay nam nhân, bởi tại gia hay xuất gia.
*
3. Do duyên lợi ích như thế nào, này
các Tỷ-kheo, "Ta phải bị già, không thoát khỏi già", là sự kiện cần
phải thường xuyên quán sát bởi nữ nhân hay nam nhân, bởi tại gia hay
xuất gia?
Có những loài hữu tình, này các Tỷ-kheo, đang còn trẻ, kiêu mạn
trong tuổi trẻ, say đắm trong kiêu mạn ấy, thân làm ác, miệng nói
ác, ý nghĩ ác. Do vị ấy thường xuyên quán sát sự kiện này, sự kiêu
mạn tuổi trẻ trong tuổi trẻ được hoàn toàn đoạn tận hay được giảm
thiểu.
Do duyên lợi ích này, này các Tỷ-kheo, "Ta phải bị già, không thoát
khỏi già", cần phải thường xuyên quán sát như vậy bởi nữ nhân hay
nam nhân, bởi tại gia hay xuất gia.
*
4. Do duyên lợi ích như thế nào, này
các Tỷ-kheo, "Ta phải bị bệnh, ta không thoát khỏi bệnh" là sự kiện
cần phải thường xuyên quán sát bởi nữ nhân hay nam nhân, bởi tại gia
hay xuất gia?
Có những loài hữu tình khỏe mạnh, này các Tỷ-kheo, kiêu mạn trong
khỏe mạnh. Do say đắm trong kiêu mạn ấy, thân làm ác, miệng nói ác,
ý nghĩ ác. Do vị ấy thường xuyên quán sát sự kiện này, sự kiêu mạn
khỏe mạnh trong khỏe mạnh được hoàn toàn đoạn tận hay được giảm
thiểu.
Do duyên lợi ích này, này các Tỷ-kheo, "Ta phải bị bệnh, không thoát
khỏi bệnh" cần phải thường xuyên quán sát như vậy bởi nữ nhân hay
nam nhân, bởi tại gia hay xuất gia.
*
5. Do duyên lợi ích như thế nào, này
các Tỷ-kheo, "Ta phải bị chết, ta không thoát khỏi chết", là sự kiện
cần phải thường xuyên quán sát bởi nữ nhân hay nam nhân, bởi tại gia
hay xuất gia?
Có những loài hữu tình đang sống, này các Tỷ-kheo, kiêu mạn trong sự
sống. Do say đắm trong kiêu mạn ấy, thân làm ác, miệng nói ác, ý
nghĩ ác. Do vị ấy thường xuyên quán sát sự kiện này, sự kiêu mạn sự
sống trong sự sống được hoàn toàn đoạn tận hay được giảm thiểu.
Do duyên lợi ích này, này các Tỷ-kheo, "Ta phải bị chết, không thoát
khỏi chết", cần phải thường xuyên quán sát như vậy bởi nữ nhân hay
nam nhân, bởi tại gia hay xuất gia.
*
6. Do duyên lợi ích như thế nào, này
các Tỷ-kheo, "Tất cả pháp khả ái, khả hỷ đối với ta sẽ phải đổi
khác, sẽ phải biến diệt" là sự kiện cần phải thường xuyên quán sát
bởi nữ nhân hay nam nhân, bởi tại gia hay xuất gia?
Có những loài hữu tình, này các Tỷ-kheo, có lòng tham dục đối với
các vật khả ái. Do say đắm với lòng tham dục ấy, thân làm ác, miệng
nói ác, ý nghĩ ác. Do vị ấy thường xuyên quán sát sự kiện ấy, nên
tham dục đối với các vật khả ái được đoạn tận hoàn toàn hay được
giảm thiểu.
Do duyên lợi ích này, này các Tỷ-kheo, "Tất cả pháp khả ái, khả hỷ
đối với ta sẽ phải đổi khác, phải biến diệt" là sự kiện cần phải
thường xuyên quán sát bởi nữ nhân hay nam nhân, bởi tại gia hay xuất
gia.
*
7. Do duyên lợi ích như thế nào, này
các Tỷ-kheo, "Ta là chủ nhân của nghiệp, là thừa tự của nghiệp,
nghiệp là thai tạng, nghiệp là quyến thuộc, nghiệp là điểm tựa. Phàm
nghiệp nào ta sẽ làm, thiện hay ác, ta sẽ thừa tự nghiệp ấy" là sự
kiện cần phải thường xuyên quán sát bởi nữ nhân hay nam nhân, bởi
tại gia hay xuất gia?
Có những loài hữu tình, này các Tỷ-kheo, thân làm ác, miệng nói ác,
ý nghĩ ác. Do vị ấy thường xuyên quán sát như vậy, ác hạnh được hoàn
toàn đoạn tận hay được giảm thiểu. Do duyên lợi ích này, này các
Tỷ-kheo, "Ta là chủ nhân của nghiệp, là thừa tự của nghiệp, nghiệp
là thai tạng, nghiệp là quyến thuộc, nghiệp là điểm tựa. Phàm nghiệp
nào ta sẽ làm, thiện hay ác, ta sẽ thừa tự nghiệp ấy" là sự kiện cần
phải thường xuyên quán sát bởi nữ nhân hay nam nhân, bởi tại gia hay
xuất gia.
*
8. Nếu vị Thánh đệ tử, này các Tỷ-kheo,
suy tư như sau: "Không phải chỉ một mình ta già, không thoát khỏi
già, nhưng phàm có những loài hữu tình nào có đến, có đi, có diệt,
có sanh, tất cả loài hữu tình ấy phải bị già, không thoát khỏi già".
Do vị ấy thường xuyên quán sát sự kiện ấy, con đường được sanh khởi.
Vị ấy sử dụng con đường ấy, tu tập, làm cho sung mãn. Do vị ấy sử
dụng con đường ấy, tu tập, làm cho sung mãn nên các kiết sử được
đoạn tận, các tùy miên được chấm dứt.
"Không phải chỉ một mình ta bị bệnh, không thoát khỏi bệnh, nhưng
phàm có những loài hữu tình nào có đến, có đi, có diệt, có sanh, tất
cả loài hữu tình ấy phải bị bệnh, không thoát khỏi bệnh". Do vị ấy
thường xuyên quán sát sự kiện ấy, con đường được sanh khởi. Vị ấy sử
dụng con đường ấy, tu tập, làm cho sung mãn. Do vị ấy sử dụng con
đường ấy, tu tập, làm cho sung mãn, nên các kiết sử được đoạn tận,
các tùy miên được chấm dứt.
"Không phải chỉ một mình ta bị chết, không thoát khỏi chết, nhưng
phàm có những loài hữu tình nào, có đến, có đi, có diệt, có sanh,
tất cả các loài hữu tình ấy phải bị chết, không thoát khỏi chết". Do
vị ấy thường xuyên quán sát sự kiện ấy, con đường được sanh khởi. Vị
ấy sử dụng con đường ấy, tu tập, làm cho sung mãn. Do vị ấy sử dụng
con đường ấy, tu tập, làm cho sung mãn, nên các kiết sử được đoạn
tận, các tùy miên được chấm dứt.
"Không phải chỉ có các pháp khả ái, khả ý của riêng một mình ta sẽ
phải đổi khác, sẽ phải biến diệt. Phàm có các loài hữu tình nào có
đến, có đi, có diệt, có sanh, các pháp khả ái, khả ý của tất cả loài
hữu tình ấy sẽ phải đổi khác, sẽ phải biến diệt". Do vị ấy thường
xuyên quán sát sự kiện ấy, con đường được sanh khởi. Vị ấy sử dụng
con đường ấy, tu tập, làm cho sung mãn. Do vị ấy sử dụng con đường
ấy, tu tập, làm cho sung mãn, nên các kiết sử được đoạn tận, các tùy
miên được chấm dứt.
"Không phải chỉ có một mình ta là chủ nhân của nghiệp, là thừa tự
của nghiệp, nghiệp là thai tạng, nghiệp là quyến thuộc, nghiệp là
điểm tựa. Phàm nghiệp nào ta sẽ làm, thiện hay ác ta sẽ thừa tự
nghiệp ấy". Phàm có các loài hữu tình nào có đến, có đi, có diệt, có
sanh, tất cả các loài hữu tình ấy là chủ nhân của nghiệp, là thừa tự
của nghiệp, nghiệp là thai tạng, nghiệp là quyến thuộc, nghiệp là
điểm tựa. Phàm nghiệp nào họ sẽ làm thiện hay ác, họ sẽ thừa tự
nghiệp ấy. Do vị ấy thường xuyên quán sát dự kiện ấy, nên con đường
được sanh khởi. Vị ấy sử dụng con đường ấy, tu tập, làm cho sung
mãn. Do vị ấy sử dụng con đường ấy, tu tập, làm cho sung mãn, nên
các kiết sử được đoạn tận, các tùy miên được chấm dứt.
*
Bị bệnh và bị già,
Lại thêm phải bị chết,
Pháp yếu là như vậy,
Hữu tình là như vậy.
Phàm phu sanh nhàm chán,
Thật không hợp cho Ta,
Nếu Ta cũng nhàm chán,
Ðối với các chúng sanh,
Cùng chung một số phận.
Trong khi đời sống Ta,
Không khác gì đời họ.
Ta được sống như vậy,
Biết pháp không sanh y,
Kiêu mạn trong không bệnh,
Trong tuổi trẻ sinh mạng,
Tất cả Ta nhiếp phục
Phát xuất từ an ổn,
Ta thấy hạnh viễn ly,
Ta phát tâm dõng mãnh,
Thấy được cảnh Niết-bàn.
Nay Ta không có thể,
Hưởng thọ các dục vọng,
Ta sẽ không thối đọa,
Chứng cứu cánh Phạm hạnh.
* * *
AN
5.57
Upajjhatthana Sutta
Subjects for Contemplation
Translated from the Pali by Thanissaro Bhikkhu
"There
are these five facts that one should reflect on often, whether one
is a woman or a man, lay or ordained. Which five?
"'I am subject to aging, have not gone beyond aging.' This is the
first fact that one should reflect on often, whether one is a woman
or a man, lay or ordained.
"'I am subject to illness, have not gone beyond illness.' ...
"'I am subject to death, have not gone beyond death.' ...
"'I will grow different, separate from all that is dear and
appealing to me.' ...
"'I am the owner of my actions, heir to my actions, born of my
actions, related through my actions, and have my actions as my
arbitrator. Whatever I do, for good or for evil, to that will I fall
heir.' ...
"These are the five facts that one should reflect on often, whether
one is a woman or a man, lay or ordained.
"Now, based on what line of reasoning should one often reflect...
that 'I am subject to aging, have not gone beyond aging'? There are
beings who are intoxicated with a [typical] youth's intoxication
with youth. Because of that intoxication with youth, they conduct
themselves in a bad way in body... in speech... and in mind. But
when they often reflect on that fact, that youth's intoxication with
youth will either be entirely abandoned or grow weaker...
"Now, based on what line of reasoning should one often reflect...
that 'I am subject to illness, have not gone beyond illness'? There
are beings who are intoxicated with a [typical] healthy person's
intoxication with health. Because of that intoxication with health,
they conduct themselves in a bad way in body... in speech... and in
mind. But when they often reflect on that fact, that healthy
person's intoxication with health will either be entirely abandoned
or grow weaker...
"Now, based on what line of reasoning should one often reflect...
that 'I am subject to death, have not gone beyond death'? There are
beings who are intoxicated with a [typical] living person's
intoxication with life. Because of that intoxication with life, they
conduct themselves in a bad way in body... in speech... and in mind.
But when they often reflect on that fact, that living person's
intoxication with life will either be entirely abandoned or grow
weaker...
"Now, based on what line of reasoning should one often reflect...
that 'I will grow different, separate from all that is dear and
appealing to me'? There are beings who feel desire and passion for
the things they find dear and appealing. Because of that passion,
they conduct themselves in a bad way in body... in speech... and in
mind. But when they often reflect on that fact, that desire and
passion for the things they find dear and appealing will either be
entirely abandoned or grow weaker...
"Now, based on what line of reasoning should one often reflect...
that 'I am the owner of my actions, heir to my actions, born of my
actions, related through my actions, and have my actions as my
arbitrator. Whatever I do, for good or for evil, to that will I fall
heir'? There are beings who conduct themselves in a bad way in
body... in speech... and in mind. But when they often reflect on
that fact, that bad conduct in body, speech, and mind will either be
entirely abandoned or grow weaker...
"Now, a disciple of the noble ones considers this: 'I am not the
only one subject to aging, who has not gone beyond aging. To the
extent that there are beings — past and future, passing away and
re-arising — all beings are subject to aging, have not gone beyond
aging.' When he/she often reflects on this, the [factors of the]
path take birth. He/she sticks with that path, develops it,
cultivates it. As he/she sticks with that path, develops it and
cultivates it, the fetters are abandoned, the obsessions destroyed.
"Further, a disciple of the noble ones considers this: 'I am not the
only one subject to illness, who has not gone beyond illness.'... 'I
am not the only one subject to death, who has not gone beyond
death.'... 'I am not the only one who will grow different, separate
from all that is dear and appealing to me.'...
"A disciple of the noble ones considers this: 'I am not the only one
who is owner of my actions, heir to my actions, born of my actions,
related through my actions, and have my actions as my arbitrator;
who — whatever I do, for good or for evil, to that will I fall heir.
To the extent that there are beings — past and future, passing away
and re-arising — all beings are the owner of their actions, heir to
their actions, born of their actions, related through their actions,
and have their actions as their arbitrator. Whatever they do, for
good or for evil, to that will they fall heir.' When he/she often
reflects on this, the [factors of the] path take birth. He/she
sticks with that path, develops it, cultivates it. As he/she sticks
with that path, develops it and cultivates it, the fetters are
abandoned, the obsessions destroyed."
Subject to birth, subject to aging,
subject to death,
run-of-the-mill people
are repelled by those who suffer
from that to which they are subject.
And if I were to be repelled
by beings subject to these things,
it would not be fitting for me,
living as they do.
As I maintained this attitude —
knowing the Dhamma
without paraphernalia —
I overcame all intoxication
with health, youth, & life
as one who sees
renunciation as rest.
For me, energy arose,
Unbinding was clearly seen.
There's now no way
I could partake of sensual pleasures.
Having followed the holy life,
I will not return.
Phạm Duy & Khánh Ly hát:
Những
gì sẽ đem theo về cõi chết
Phạm Duy
*
Rồi mai đây tôi sẽ
chết
Trên đường về nơi cõi hết
Tôi sẽ đem theo với tôi những gì đây?
Rồi mai đây tôi hoá kiếp
Trong lòng còn bao luyến tiếc
Tôi sẽ đem theo với tôi những gì đây?
Tôi không đem theo với tôi được tiền tài hay danh vọng
Tôi không đem theo với tôi được gái đẹp hay rượu nồng
Tôi không đem theo với tôi được lầu vàng hay gác tía
Tôi không đem theo với tôi được mộng giầu sang phú quý
Tôi xin đem theo với tôi một nụ cười không nghi ngại
Tôi xin đem theo với tôi đôi mắt trẻ thơ đẹp ngời
Em giương to đôi mắt, soi vào cuộc đời đang bước tới
Tương lai vui hay tối thui cũng là nhờ anh lớn thôi ...
Rồi mai đây tôi sẽ chết
Trên đường về nơi cõi hết
Tôi sẽ đem theo với tôi những gì đây?
Rồi mai đây tôi hoá kiếp
Trong lòng còn bao luyến tiếc
Tôi sẽ đem theo với tôi những gì đây?
Tôi không đem theo với tôi được quyền hành trong giai
đoạn
Tôi không đem theo với tôi được giới hạn tiếng anh hùng
Tôi không đem theo với tôi được tượng đồng, bia đá trắng
Tôi không đem theo với tôi được tuổi vàng trong cõi sống
Tôi xin đem theo với tôi một cuộc tình không quen thuộc
Ðôi uyên ương xin mến thương không khó nhọc hay ngượng
ngùng
Trong đêm thâu ôm ấp nhau bên cột đèn hay khóm trúc
Không ai ngăn hay lấy cung vì phạm thuần phong mỹ tục
...
Rồi mai đây tôi sẽ chết
Trên đường về nơi cõi hết
Tôi sẽ đem theo với tôi những gì đây?
Rồi mai đây tôi hoá kiếp
Trong lòng còn bao luyến tiếc
Tôi sẽ đem theo với tôi những gì đây?
Tôi không đem theo với tôi được nhiều điều tôi mong đợi
Tôi không đem theo với tôi danh với lợi ra ngoài đời
Tôi không đem theo với tôi được cả buồn vui mấy nỗi
Tôi không đem theo với tôi, và để lại cho thế giới
Tôi xin dâng cho thế gian một vài điều tôi công nhận
Tôi xin dâng cho thế gian ôi số phận sinh làm người
Thương cho em chưa thoát thai trong cuộc đời chưa hết
chuyến
Tôi xin dâng cho cái quên của một người sẽ tái duyên.
Rồi may đây tôi sẽ chết,
Trên đường về nơi cõi Niết
Tôi sẽ không đem theo với tôi những gì đâu!
Rồi mai đây tôi hoá kiếp,
Trong lòng mừng không hối tiếc
Tôi sẽ không đem theo với tôi những gì đâu!
* * * |