[One's duties with regard to the Four Noble Truths]

[Sự tu tập Bốn Thánh Đế]

"Vision arose, insight arose, discernment arose, knowledge arose, illumination arose within me with regard to things never heard before: 'This is the noble truth of the origination of stress'... 'This noble truth of the origination of stress is to be abandoned'... 'This noble truth of the origination of stress has been abandoned.'

"Đây là Thánh đế về Khổ tập, này các Tỷ-kheo, đối với các pháp từ trước Ta chưa từng được nghe, nhãn sanh, trí sanh, tuệ sanh, minh sanh, quang sanh. 'Đây là Thánh đế về Khổ tập cần phải liễu tri'... 'Đây là Thánh đế về Khổ tập đã được liễu tri.'

"Vision arose, insight arose, discernment arose, knowledge arose, illumination arose within me with regard to things never heard before: 'This is the noble truth of the cessation of stress'... 'This noble truth of the cessation of stress is to be directly experienced'... 'This noble truth of the cessation of stress has been directly experienced.'

"Đây là Thánh đế về Khổ diệt, này các Tỷ-kheo, đối với các pháp từ trước Ta chưa từng được nghe, nhãn sanh, trí sanh, tuệ sanh, minh sanh, quang sanh. 'Đây là Thánh đế về Khổ diệt cần phải liễu tri... Đây là Thánh đế về Khổ diệt đã được liễu tri.'

"Vision arose, insight arose, discernment arose, knowledge arose, illumination arose within me with regard to things never heard before: 'This is the noble truth of the way of practice leading to the cessation of stress'... 'This noble truth of the way of practice leading to the cessation of stress is to be developed'... 'This noble truth of the way of practice leading to the cessation of stress has been developed.'

"Đây là Thánh đế về Con Đường đưa đến khổ diệt, này các Tỷ-kheo, đối với các pháp từ trước Ta chưa từng được nghe, nhãn sanh, trí sanh, tuệ sanh, minh sanh, quang sanh. 'Đây là Thánh đế về Con Đường đưa đến khổ diệt cần phải liễu tri...Đây là Thánh đế về Con Đường đưa đến khổ diệt đã được liễu tri.'

[The twelve-spoked Wheel of Dhamma]

[Mười hai hành tướng của Bánh xe Pháp]

[The Noble Sangha is born]

[Sự ra đời của hàng ngũ chư Thánh Tăng]

[The Wheel of the Dhamma begins to turn]

[Bánh xe Pháp bắt đầu được chuyển vận]

So in that moment, that instant, the cry shot right up to the Brahma worlds. And this ten-thousand fold cosmos shivered & quivered & quaked, while a great, measureless radiance appeared in the cosmos, surpassing the effulgence of the devas.

Như vậy, trong sát-na ấy, trong khoảnh khắc ấy, trong giây phút ấy, tiếng ấy lên đến Phạm thiên giới. Và mười ngàn thế giới chuyển động, rung động, chuyển động mạnh. Và một hào quang vô lượng, quảng đại phát chiếu ra ở đời, vượt quá uy lực chư Thiên.

Then the Blessed One exclaimed: "So you really know, Kondañña? So you really know?" And that is how Ven. Kondañña acquired the name Añña-Kondañña — Kondañña who knows.

Rồi Thế Tôn thốt lên lời cảm hứng sau đây: "Chắc chắn đã giác hiểu là Kondanna (Kiều-trần-như)! Chắc chắn đã giác hiểu là Kondanna!" Như vậy Tôn giả Kondanna được tên là Annàta Kondanna (A-nhã Kiều-trần-như).

— SN 56.11

The second sermon (On the Not-self Characteristic):
Now there are six arahants in the world

^^^^^^

"Seeing thus, the well-instructed disciple of the noble ones grows disenchanted with the body, disenchanted with feeling, disenchanted with perception, disenchanted with fabrications, disenchanted with consciousness. Disenchanted, he becomes dispassionate. Through dispassion, he is fully released. With full release, there is the knowledge, 'Fully released.' He discerns that 'Birth is ended, the holy life fulfilled, the task done. There is nothing further for this world.'"

^^^^^^

That is what the Blessed One said. Gratified, the group of five monks delighted at his words. And while this explanation was being given, the hearts of the group of five monks, through not clinging (not being sustained), were fully released from fermentation/effluents.

^^^^^^

What is the difference between an arahant and a Buddha?

Đâu là sự khác biệt giữa vị A La Hán và bậc Chánh Đẳng Chánh Giác?

[Thế Tôn:] "Ở đây, này các Tỷ-kheo, thế nào là sự sai biệt, thế nào là sự đặc thù, thế nào là sự sai khác giữa bậc Như Lai, A-la-hán, Chánh Ðẳng Giác, và bậc Tỷ-kheo được giải thoát nhờ trí tuệ?"

[A group of monks:] "For us, lord, the teachings have the Blessed One as their root, their guide, & their arbitrator. It would be good if the Blessed One himself would explicate the meaning of this statement. Having heard it from the Blessed One, the monks will remember it."

[Các tỳ khưu:] "Bạch Thế Tôn, đối với chúng con, các pháp lấy Thế Tôn làm căn bản, lấy Thế Tôn làm chỉ đạo, lấy Thế Tôn làm chỗ y chỉ. Lành thay, bạch Thế Tôn, nếu được Thế Tôn nói lên ý nghĩa của lời này. Sau khi nghe Thế Tôn, các Tỷ-kheo sẽ thọ trì!"

"Vậy này các Tỷ-kheo, hãy nghe và khéo suy nghiệm, Ta sẽ nói."

The Blessed One said, "The Tathagata — the worthy one, the rightly self-awakened one — is the one who gives rise to the path (previously) unarisen, who engenders the path (previously) unengendered, who points out the path (previously) not pointed out. He knows the path, is expert in the path, is adept at the path. And his disciples now keep following the path and afterwards become endowed with the path.

Thế Tôn nói như sau: "Như Lai, này các Tỷ-kheo, là bậc A-la-hán, Chánh Ðẳng Giác, làm cho khởi lên con đường (trước kia) chưa khởi, là bậc đem lại con đường (trước kia) chưa được đem lại, là bậc tuyên thuyết con đường (trước kia) chưa được tuyên thuyết, bậc tri đạo, bậc ngộ đạo, bậc thuần thục về đạo. Còn nay, này các Tỷ-kheo, các vị đệ tử là những vị sống theo đạo, tiếp tục thành tựu (đạo).

Forty-five years of teaching

Bốn mươi lăm năm hoằng khai Giáo Pháp

...lessons in how to treat one's parents,

Support for one's parents,
assistance to one's wife and children,
consistency in one's work:
	This is the highest protection.

... bài học về cách đối xử với cha mẹ,

Hiếu dưỡng mẹ và cha,
Nuôi dưỡng vợ và con,
Làm nghề không rắc rối
Là điềm lành tối thượng.

Mẹ cha gọi Phạm thiên,
Bậc Đạo Sư thời trước,
Xứng đáng để con cháu,
Nuôi dưỡng và cúng dường.
Do vậy, bậc hiền triết,
Đảnh lễ và tôn trọng,
Dâng đồ ăn đồ uống,
Vải mặc và giường nằm,
Thoa bóp cả thân mình,
Tắm rửa cả chân tay,
Với sở hành như vậy,
Đối với mẹ và cha,
Đời này người hiền khen,
Dời sau hưởng Thiên lạc

— Iti 106

...lessons on the value of generosity,

... bài học về thí tài,

"Và này các Tỷ-kheo, thế nào là thí tài? Ở đây, này các Tỷ-kheo, Thánh đệ tử với tâm từ bỏ cấu uế của xan tham, sống tại gia phóng xả, với bàn tay rộng mở, ưa thích xả bỏ, sẵn sàng để được yêu cầu, ưa thích san sẻ vật bố thí. Này các Tỷ-kheo, đây gọi là thí tài."

— AN 7.6

...on the value of virtue,

... bài học về giới tài,

" Và này các Tỷ-kheo, thế nào là giới tài? Ở đây, này các Tỷ-kheo, Thánh đệ tử từ bỏ sát sanh, từ bỏ trộm cắp, từ bỏ tà dâm, từ bỏ nói láo, từ bỏ đắm say rượu men rượu nấu. Này các Tỷ-kheo, đây gọi là giới tài."

...on the fruits of virtuous conduct,

With mind rightly directed,
speaking right speech,
doing right deeds with the body:
	a person here
of much learning,
a doer of merit
	here in this life so short,
at the break-up of the body,
	discerning,
	reappears in heaven.

...lợi ích thiết thực của lối sống theo chánh pháp ,

Dẫn ý vào đường chánh,
Nói những lời chánh ngữ,
Với thân làm nghiệp chánh,
Người ở đời làm vậy.
Nghe nhiều học hỏi nhiều
Làm các việc công đức,
Ở đây sống trong đời,
Với sanh mạng ít oi,
Khi thân hoại mạng chung,
Người ấy với trí tuệ.
Người ấy làm như vậy,
Được sanh lên cõi Trời.

...on the drawbacks of all sensual pleasures — even heavenly ones

...sự nguy hại của các dục; ngay cả ở thiên giới

— AN 4.252

...on the value of renunciation,

...lợi ích trong sự xuất ly,

— AN 9.41

... and on the four Noble Truths.

... và Bốn Thánh Đế.

In short, the Buddha teaches how to realize true and lasting happiness: Nibbana

Tóm lại, Đức Phật dạy cách nhìn rõ hạnh phúc thật sự và hoàn toàn đoạn tận khổ đau: Niết Bàn

— SN 22.86

The Buddha is one-of-a-kind

Đức Phật là duy nhất

...and his reputation spreads

...và tiếng đồn tốt đẹp về Đức Thế Tôn được truyền đi

— MN 41

He travels widely, teaching people from every caste and from all walks of life,

Đức Thế Tôn đã đi đến nhiều nơi, giáo hóa chúng sanh ở mọi địa vị và tầng lớp xã hội,

...including lay-followers,

...bao gồm các thiện nam tử,

— Sn 2.14

Dighajanu [LongShin; he also went by the name of TigerPaw] the Koliyan went to the Blessed One and, on arrival, having bowed down to the Blessed One, sat to one side. As he was sitting there he said to the Blessed One, "We are lay people enjoying sensuality; living crowded with spouses & children; using Kasi fabrics & sandalwood; wearing garlands, scents, & creams; handling gold & silver. May the Blessed One teach the Dhamma for those like us, for our happiness & well-being in this life, for our happiness & well-being in lives to come."

Rồi Koliya tử Dìghajànu (đầu gối dài) đi đến Thế Tôn ; sau khi đến, đảnh lễ Thế Tôn rồi ngồi xuống một bên. Ngồi xuống một bên, Koliya tử Dìghajànu bạch Thế Tôn : -" Bạch Thế Tôn, chúng con là những người gia chủ thọ hưởng những dục vọng, sống hệ phược với vợ con, dùng các hương chiên-đàn ở Kàsi đeo, và dùng các vòng hoa, hương liệu, phấn sáp, thọ lãnh vàng và bạc ; bạch Thế Tôn, Thế Tôn hãy thuyết pháp cho những người như chúng con, thuyết như thế nào để những pháp ấy đem đến cho chúng con hạnh phúc an lạc ngay trong hiện tại, và hạnh phúc an lạc trong tương lai."

[The Blessed One said:] "There are these four qualities, TigerPaw, that lead to a lay person's happiness and well-being in this life. Which four? Being consummate in initiative, being consummate in vigilance, admirable friendship, and maintaining one's livelihood in tune.

[Thế Tôn nói:]Có các pháp này đưa đến hạnh phúc hiện tại, an lạc hiện tại cho thiện nam tử. Thế nào là bốn ? -Đầy đủ sự tháo vát, -Đầy đủ phòng hộ, -Làm bạn với thiện, -Sống thăng bằng điều hòa.

"And what does it mean to be consummate in initiative? There is the case where a lay person, by whatever occupation he makes his living — whether by farming or trading or cattle tending or archery or as a king's man or by any other craft — is clever and untiring at it, endowed with discrimination in its techniques, enough to arrange and carry it out. This is called being consummate in initiative.

"Và thế nào là sống thăng bằng điều hòa ? Ở đây, thiện nam tử làm nghề gì để sống, hoặc nghề nông, hoặc đi buôn, hoặc nuôi bò, hoặc làm người bắn cung, hoặc làm việc cho vua, hoặc bất cứ nghề gì, trong các nghề ấy, người ấy thiện xảo, không biết mệt, biết suy tư hiểu phương tiện vừa đủ để tự làm và điều khiển người khác làm.Đây gọi là đầy đủ sự tháo vát.

"And what does it mean to be consummate in vigilance? There is the case when a lay person has righteous wealth — righteously gained, coming from his initiative, his striving, his making an effort, gathered by the strength of his arm, earned by his sweat — he manages to protect it through vigilance [with the thought], 'How shall neither kings nor thieves make off with this property of mine, nor fire burn it, nor water sweep it away, nor hateful heirs make off with it?' This is called being consummate in vigilance.

"Và thế nào là đầy đủ phòng hộ ? Ở đây, những tài sản của thiện nam tử do tháo vát tinh tấn thâu hoạch được, do sức mạnh bàn tay cất chứa được, do mồ hôi đổ ra đúng pháp, vị ấy giữ gìn chúng, phòng hộ và bảo vệ : "Làm thế nào các tài sản này của ta không bị vua mang đi, không bị trộm cướp mang đi, không bị lửa đốt, không bị nước cuốn trôi, không bị các người con thừa tự không khả ái cướp đoạt". Đây gọi là đầy đủ sự phòng hộ.

"And what is meant by admirable friendship? There is the case where a lay person, in whatever town or village he may dwell, spends time with householders or householders' sons, young or old, who are advanced in virtue. He talks with them, engages them in discussions. He emulates consummate conviction in those who are consummate in conviction, consummate virtue in those who are consummate in virtue, consummate generosity in those who are consummate in generosity, and consummate discernment in those who are consummate in discernment. This is called admirable friendship.

"Và thế nào là làm bạn với thiện ? Ở đây, thiện nam tử sống tại làng hay tại thị trấn. Tại đấy có gia chủ hay con người gia chủ, những trẻ được nuôi lớn trong giới đức, hay những người lớn tuổi được lớn lên trong giới đức, đầy đủ lòng tin, đầy đủ giới đức, đầy đủ bố thí, vị ấy làm quen, nói chuyện, thảo luận. Với những người đầy đủ lòng tin, vị ấy học tập với đầy đủ lòng tin. Với những người đầy đủ giới đức, vị ấy học tập với đầy đủ giới đức. Với những người đầy đủ bố thí, vị ấy học tập với đầy đủ bố thí. Với những người đầy đủ trí tuệ, vị ấy học tập với đầy đủ trí tuệ. Đây gọi là làm bạn với thiện.

"And what does it mean to maintain one's livelihood in tune? There is the case where a lay person, knowing the income and outflow of his wealth, maintains a livelihood in tune, neither a spendthrift nor a penny-pincher, [thinking], 'Thus will my income exceed my outflow, and my outflow will not exceed my income.' Just as when a weigher or his apprentice, when holding the scales, knows, 'It has tipped down so much or has tipped up so much,' in the same way, the lay person, knowing the income and outflow of his wealth, maintains a livelihood in tune, neither a spendthrift nor a penny-pincher, [thinking], 'Thus will my income exceed my outflow, and my outflow will not exceed my income.' If a lay person has a small income but maintains a grand livelihood, it will be rumored of him, 'This clansman devours his wealth like a fruit-tree eater [Commentary: one who shakes more fruit off a tree than he can possibly eat].' If a lay person has a large income but maintains a miserable livelihood, it will be rumored of him, 'This clansman will die of starvation.' But when a lay person, knowing the income and outflow of his wealth, maintains a livelihood in tune, neither a spendthrift nor a penny-pincher, [thinking], 'Thus will my income exceed my outflow, and my outflow will not exceed my income,' this is call maintaining one's livelihood in tune.

"Và thế nào là sống thăng bằng, điều hòa ? Ở đây, thiện nam tử sau khi biết tài sản nhập, và sau khi biết tài sản xuất, sinh sống một cách điều hòa, không quá phung phí, không quá bỏn xẻn. Vị ấy suy nghĩ : "Đây là tiền nhập của ta, sau khi trừ đi tiền xuất, còn lại như vậy ; không phải đây là tiền xuất của ta, sau khi trừ đi tiền nhập, còn lại như vậy". Ví như, người cầm cân hay đệ tử người cầm cân, sau khi cầm cân biết rằng : "Với chừng ấy, cân nặng xuống, hay với chừng ấy, cân bổng lên". Cũng vậy, thiện nam tử sau khi biết tài sản nhập, và sau khi biết tài sản xuất, sinh sống một cách điều hòa, không quá phung phí, không quá bỏn xẻn. Vị ấy suy nghĩ : "Đây là tiền nhập của ta, sau khi trừ đi tiền xuất, còn lại như vậy ; không phải đây là tiền xuất của ta, sau khi trừ đi tiền nhập, còn lại như vậy". Nếu thiện nam tử này tiền nhập vào ít, nhưng sống nếp sống rộng rãi, hoang phí, thời người ta nói về người ấy như sau : "Người thiện nam tử này ăn tài sản của vị ấy như ăn trái cây sung". Nếu người thiện nam tử này có tiền nhập lớn, nhưng sống nếp sống cơ cực, thời người ta sẽ nói về vị ấy như sau : "Người thiện nam tử này sẽ chết như người chết đói". Khi nào, thiện nam tử này, sau khi biết tài sản nhập, và sau khi biết tài sản xuất, sinh sống một cách điều hòa, không quá phung phí, không quá bỏn xẻn. Vị ấy suy nghĩ : "Đây là tiền nhập của ta, sau khi trừ đi tiền xuất, còn lại như vậy ; không phải đây là tiền xuất của ta, sau khi trừ đi tiền nhập, còn lại như vậy". Đây gọi là nếp sống thăng bằng điều hòa.

"These are the four drains on one's store of wealth: debauchery in sex; debauchery in drink; debauchery in gambling; and evil friendship, evil companionship, evil camaraderie. Just as if there were a great reservoir with four inlets and four drains, and a man were to close the inlets and open the drains, and the sky were not to pour down proper showers, the depletion of that great reservoir could be expected, not its increase. In the same way, these are the four drains on one's store of wealth: debauchery in sex; debauchery in drink; debauchery in gambling; and evil friendship, evil companionship, evil camaraderie.

"Có bốn cửa xuất để tiêu phí tài sản thâu nhập : "Đam mê đàn bà, đam mê rượu chè, đam mê cờ bạc ; bạn bè kẻ ác, thân hữu kẻ ác, giao du kẻ ác". Ví như, một hồ nước lớn, có bốn cửa nước chảy vào, có bốn cửa nước chảy ra, có người đóng lại các cửa nước chảy vào, mở ra các cửa nước chảy ra, trời lại không mưa đúng lúc, như vậy, chờ đợi là hồ nước ấy bị giảm thiểu, không có tăng trưởng. Cũng vậy, có bốn cửa xuất để tiêu phí tài sản được thâu nhập :"Đam mê đàn bà, đam mê rượu chè, đam mê cờ bạc ; bạn bè kẻ ác, thân hữu kẻ ác, giao du kẻ ác".

These are the four inlets to one's store of wealth: no debauchery in sex; no debauchery in drink; no debauchery in gambling; and admirable friendship, admirable companionship, admirable camaraderie. Just as if there were a great reservoir with four inlets and four drains, and a man were to open the inlets and close the drains, and the sky were to pour down proper showers, the increase of that great reservoir could be expected, not its depletion. In the same way, these are the four inlets to one's store of wealth: no debauchery in sex; no debauchery in drink; no debauchery in gambling; and admirable friendship, admirable companionship, admirable camaraderie.

Có bốn cửa vào để tài sản được hưng khởi: "Không say đắm đàn bà, không say đắm rượu chè, không say đắm cờ bạc ; bạn bè với thiện, thân hữu với thiện, giao du với thiện". Ví như, một hồ nước lớn, có bốn cửa nước chảy vào, có bốn cửa nước chảy ra, có người đóng lại các cửa nước chảy ra, mở ra các cửa nước chảy vào, và trời lại mưa đúng lúc, như vậy, chờ đợi là hồ nước ấy tăng trưởng, không có giảm thiểu. Cũng vậy, có bốn cửa vào để tài sản được hưng khởi: " Không say đắm đàn bà, không say đắm rượu chè, không say đắm cờ bạc ; bạn bè với thiện, thân hữu với thiện, giao du với thiện".

"These, TigerPaw, are the four qualities that lead to a lay person's happiness and well-being in this life.

"Bốn pháp này, này Byagghapajja, đưa đến hạnh phúc hiện tại.

"There are these four qualities that lead to a lay person's happiness and well-being in lives to come. Which four? Being consummate in conviction, being consummate in virtue, being consummate in generosity, being consummate in discernment.

"Có bốn pháp này, đưa đến hạnh phúc tương lai, an lạc tương lai cho thiện nam tử. Thế nào là bốn ? Đầy đủ lòng tin, đầy đủ giới đức, đầy đủ bố thí, đầy đủ trí tuệ.

"And what does it mean to be consummate in conviction? There is the case where a disciple of the noble ones has conviction, is convinced of the Tathagata's Awakening: 'Indeed, the Blessed One is worthy and rightly self-awakened, consummate in knowledge and conduct, well-gone, an expert with regard to the world, unexcelled as a trainer for those people fit to be tamed, the Teacher of divine and human beings, awakened, blessed.' This is called being consummate in conviction.

"Và thế nào là đầy đủ lòng tin ? Ở đây, thiện nam tử có lòng in, tin tưởng ở sự giác ngộ của Như Lai : "Đây là Thế Tôn là bậc A-la-hán, Chánh Đẳng Giác, Minh Hạnh Túc, Thiện Thệ, Thế Gian Giải, Vô Thượng Sĩ, Điều Ngự Trượng Phu, Thiên Nhân Sư, Phật, Thế Tôn ". Đây gọi là đầy đủ lòng tin.

"And what does it mean to be consummate in virtue? There is the case where a disciple of the noble ones abstains from taking life, abstains from stealing, abstains from illicit sexual conduct, abstains from lying, abstains from taking intoxicants that cause heedlessness. This is called being consummate in virtue.

"Và thế nào là đầy đủ giới đức ? Ở đây, thiện nam tử từ bỏ sát sanh, từ bỏ lấy của không cho, từ bỏ tà hạnh trong các dục, từ bỏ nói láo, từ bỏ đắm say rượu men, rượu nấu. Đây gọi là đầy đủ giới đức.

"And what does it mean to be consummate in generosity? There is the case of a disciple of the noble ones, his awareness cleansed of the stain of miserliness, living at home, freely generous, openhanded, delighting in being magnanimous, responsive to requests, delighting in the distribution of alms. This is called being consummate in generosity.

"Và thế nào là đầy đủ bố thí ? Ở đây, thiện nam tử sống ở gia đình, với tâm không bị cấu uế, xan tham chi phối, bố thí rộng rãi, với bàn tay mở rộng, vui thích từ bỏ, sẵn sàng để được yêu cầu, vui thích chia xẻ vật bố thí. Đây gọi là đầy đủ bố thí.

"And what does it mean to be consummate in discernment? There is the case where a disciple of the noble ones is discerning, endowed with discernment of arising and passing away — noble, penetrating, leading to the right ending of stress. This is called being consummate in discernment.

"Và thế nào là đầy đủ trí tuệ ? Ở đây, thiện nam tử có trí tuệ, thành tựu trí tuệ về sanh diệt, với thánh thể nhập (quyết trạch), chơn chánh chấm dứt khổ đau. Đây gọi là đầy đủ trí tuệ.

"These, TigerPaw, are the four qualities that lead to a lay person's happiness and well-being in lives to come."

"Có bốn pháp này, đưa đến hạnh phúc tương lai, an lạc tương lai cho thiện nam tử."

Trang trước|Trang kế | trở về đầu trang | Home page |